4 Μαΐου 2024

Μεγάλη Παρασκευή: Η Ζωή εν Τάφω – Το αθάνατο μεγαλείο ενός ελληνορθόδοξου Επιταφίου

Μεγάλη Παρασκευή: Οι εικόνες, οι μυρωδιές, τα αισθήματα και οι συμβολισμοί, όλα κάνουν την Περιφορά του Επιταφίου μια πρόγευση παραδείσου
 
Γράφει ο Ελευθέριος Ανδρώνης 
 
Τι όμορφη και αθάνατη εικόνα, τι ελληνορθόδοξος θησαυρός, ο Επιτάφιος που σαν να πλέει στον αέρα, σκίζει στα δύο την υλική ψευτιά μας, και πορεύεται προς τη νικηφόρα εκστρατεία του Χριστού κατά του Άδη. Σμάρια χριστιανών ξεπροβοδίζουν τον Κύριο των πάντων, μυσταγωγούνται στο μυστήριο της αφράστου και αρρήτου ταφής. 
 
Ο Σταυρός και τα Εξαπτέρυγα ορθώνονται κάτω απ’ τον γλυκό ανοιξιάτικο ουρανό και προπορεύονται της πομπής. Φαντάζουν σαν πένθιμα λάβαρα που συνοδεύουν τον Βασιλέα των Βασιλέων στη δόξα Του και στην άκρα ταπείνωσή Του. Οι αναμμένες λαμπάδες διαβαίνουν τους τόπους σαν γαλήνιο ποτάμι. Τα πρόσωπα φωτισμένα στο ιλαρό φως από τις φλόγες που τρεμοπαίζουν χαρμολυπημένα. Η πένθιμη σκηνή απλώνει στην ψυχή μια πνευματική ζεστασιά και μια παρηγοριά που μόνο η μάνα Εκκλησία προσφέρει με το χάδι της. 
 
Η νύχτα ολόκληρη γίνεται εαρινός καμβάς για να περάσει από μέσα της η ζωγραφιά του Επιταφίου. Η πλάση ηρεμεί και γαληνεύει. Λες και συμμετέχει κι εκείνη στο Θείο δράμα γονατίζοντας μπροστά στο παράδοξο. Η φύση ολάκερη κενώνεται για να γεμίσει με ευωδία Χριστού. Υποχωρεί στο μεγαλείο της Μεγάλης Παρασκευής για να δώσει νόημα στην ύπαρξή της, με έναν μυστικό ύμνο στον πλαστουργό της. Τα ώτα της ψυχής μπορούν να ακούσουν τις σταυροαναστάσιμες χορδές μιας δημιουργίας που πάλλεται με το «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον». 
 
Ο τάφος του Χριστού πορεύεται ήσυχος, σκεπασμένος από το πέπλο του απόβραδου. Στολισμένος με τα πιο ακριβά κοσμήματα της γης, λεμονανθούς και πασχαλιές, τριαντάφυλλα και ζουμπούλια. Αργόσυρτα η σεπτή πομπή περνάει έξω από ασβεστωμένες αυλές και βεράντες που καπνίζουν με μοσχομυριστό λιβάνι. Οι ευωδίες από αγιόκλημα και γιασεμί σμίγουν με το βυζαντινό αγέρι που αφήνει πίσω του ο Επιτάφιος. Μια κατανυκτική ηχώ από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια, σμίγει με τις πένθιμες καμπάνες που σκίζουν τη σιγαλιά της νύχτας. 
 
Το αργόσυρτα βήματα των χριστιανών σαν να ξορκίζουν με το ελαφρύ πάτημα τους το άγριο ποδοβολητό που ακούστηκε εκείνο το βράδυ στον κήπο της Γεθσημανή. Όταν το μανιασμένο τσούρμο πήγε να συλλάβει τον Αμνό του Θεού. Τότε που οι διώκτες μόλυναν με την άνομη σκόνη τους, τον αιμάτινο ιδρώτα της αγωνίας του Χριστού. Εκείνη η χριστοκτόνα συνοδεία ήταν άτιμη, ετούτη η ανοιξιάτικη περιφορά είναι τίμια και σεπτή. Αποκαθιστά την πνευματική τάξη και εξαγνίζει τον άνθρωπο από το έγκλημα. 
 
Κι εσύ περπατάς προσευχόμενος ώσπου να σταθείς σε ένα ακόμη σταυροδρόμι. Ο ιερέας εξαγιάζει τις γειτονιές της ενορίας. Φιγούρα σεβάσμια, ρωμαίικη και αρχαία σαν να ξεπήδησε από συναξάρι. Υποτάσσει τα επίγεια και τα καταχθόνια με ένα του σταύρωμα. Το ράσο ημερεύει τον τόπο. Ξανασαίνουν τα σπίτια και οι ερημιές με ευλογία. Διψασμένα τα εγκόσμια, πίνουν αχόρταγα γουλιές χάρης. Πόσο πιο πράες θα ήταν οι καρδιές αν κάθε μέρα βιώναμε μια Μεγάλη Παρασκευή; 
 
Στέκεσαι και συλλογιέσαι τη ματαιότητα σου. Πόσα σταυροδρόμια της βιοτής μας περάσαμε ασυλλόγιστα χωρίς να υπολογίζουμε που μας βγάζουν; Με ένα πέρασμα Επιταφίου μοιάζει η ζωή. Και κάθε κεράκι που τον συνοδεύει, σβήνει στην ώρα που του ορίζεται. Και πάει να συναντήσει τον Κύρη της Ζωής. Αδειάζουν τα πλήθη και ξαναπυκνώνουν από νέες γενιές. Όντως φοβερό το του θανάτου μυστήριο. Ακόμα και ο Παντοκράτορας δεν το άφησε αδιάβατο. Πέρασε το κατώφλι ως τέλειος θνητός και έπειτα το διέλυσε ως τέλειος Θεός. 
 
Και ο Επιτάφιος κράζει σιωπηλά: Ιδού το μυστήριο της Σωτηρίας, ένας θάνατος καταπίνει τον κόσμο και μια Ανάσταση τον ξαναγεννά αθάνατο. Πενθήστε για λίγο τον νεκρό σας Δέσποτα, ώσπου να ανατείλει ο ήλιος της τριήμερης Έγερσης. Και αν σας λυγίζει η σιωπή μου, ακούστε τον αιώνιο αντίλαλο του «Λάζαρε δεύρο έξω». Ο λίθος θα κυλίσει ξανά. Και όλοι οι λίθοι θα κυλίσουν ξανά κατά τη Δευτέρα Παρουσία. Όλα τα μνήματα θα ανοιχτούν και η γη θα παραδώσει τους νεκρούς της στα χέρια του Κριτή. 
 
Αμέσως έρχεται στο νου η φωνούλα του Αγίου Πορφυρίου, σαν να τον ακούς στο αυτί σου: «Βρε δεν υπάρχει θάνατος! Το κατάλαβες; Δεν θα δοκιμάσουμε την «πεθαμενίλα»! 
 
Περπατάς ξανά. Οι δεήσεις ψέλνονται γλυκά και η πομπή κλείνει σιγά σιγά τον κύκλο της. Αργοταξιδεύει προς το ευλογημένο λιμάνι της ενορίας. Οι αισθήσεις σφραγίζουν μέσα τους το μυστικό θαύμα, όπως ο κενός τάφος σφράγισε μέσα του την ανάσα του κόσμου. Άλλο ένα κρυφοκοίταγμα στον παράδεισο. 
 
Ο Επιτάφιος καταφθάνει επιβλητικός έξω από τη θύρα του Ιερού Ναού. Και ο Ιερέας την χτυπάει και βροντοφωνάζει το σύνθημα της εφόδου: « Ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καὶ ἐπάρθητε πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης». 
 
Ο Άδης ακούγεται πίσω από την θύρα και ρωτάει με θρασύτητα: «Τίς ἐστιν οὗτος ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης;» 
 
Και ο ιερέας αποκρίνεται: «Κύριος κραταιὸς καὶ δυνατός, Κύριος δυνατὸς ἐν πολέμῳ. Ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καὶ ἐπάρθητε πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης»! 
 
Τρεις φορές ο Άδης λέει τα ίδια στερνά του λόγια, μη γνωρίζοντας τι τον περιμένει. Την τρίτη φορά οι πόρτες ανοίγουν με ορμή και ο Χριστός μπαίνει σαν σίφουνας και αλώνει το κράτος του θανάτου. Οι αιώνιες πύλες καταρρίπτονται. Ο βαρύς πένθιμος αέρας ήδη άρχισε να διαλύεται και να δίνει τη θέση του στη δροσερή αύρα της Ανάστασης. 
 
Ένας – ένας οι πιστοί περνούν κάτω από τον Επιτάφιο για να πάρουν μια ύστατη μερίδα ευλογίας που θα τους συνοδεύει όλο τον χρόνο. Είναι ο τελευταίος ασπασμός πριν από εκείνο το ιλαρό χάραγμα που καταφθάνουν οι μυροφόρες. Τότε που δεν ανέτειλε ήλιος αλλά ανέσπερο φως. Ατενίζουμε τις πένθιμες σιλουέτες τους να πλησιάζουν. Και να βλέπουν τον λίθο αποκυλισμένο, το μνημείο κενό και τον άγγελο απαστράπτοντα να τους λέει ότι ο εσταυρωμένος «Οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ’ ἠγέρθη».
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.