Ερευνα – μελέτη – συγγραφή: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)
Από τότε που ήμουν πολύ μικρός και θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα μία ανεξήγητη αγάπη για τους ινδιάνους. Μεγαλώνοντας, έμαθα για τις βασικές φυλές: Cherokee, Sioux, Apache κοκ. Τότε, ανεξήγητα επίσης, απέκτησα μία αγάπη για το Εθνος των Cherokee. Ηταν μία εποχή που δεν υπήρχε διαδίκτυο και ό,τι μαθαίναμε, τα μαθαίναμε από τα βιβλία και τα περιοδικά.
Μόλις πριν λίγα χρόνια, ασχολήθηκα πιο επισταμένα με τους Cherokee, προσπαθώντας να εξηγήσω την αγάπη μου γι’ αυτό το Εθνος. Τα όσα ανακάλυψα, από τη μία μου έδωσαν μία εξήγηση γι’ αυτή μου την αγάπη, αλλά από την άλλη με γέμισαν ερωτηματικά.
Θα ήθελα λοιπόν, όσα έμαθα γι’ αυτό το Εθνος των ιθαγενών των ΗΠΑ, να τα μοιραστώ μαζί σας…
Η ιστορία των Cherokee
Οι Cherokee κατάγονται από ιθαγενείς που αρχικά κατοικούσαν στην περιοχή των νότιων Απαλαχίων Ορέων της Βόρειας Αμερικής, ξεκινώντας γύρω στο 8000 π.Χ. Ανήκουν στην ομάδα Ιρόκουα των ινδιάνικων φυλών της Βόρειας Αμερικής, η οποία περιλαμβάνει επίσης τους Μοχόκ, Σενέκα, Καγιούγκα και Ονέιντα.
Η γλώσσα των Cherokee, αναπτύχθηκε σταδιακά και περίπου το 1.000 πΧ υπήρχε μία ολοκληρωμένη γλώσσα.
Μέχρι το 1.000μΧ περίπου, το Εθνος των Cherokee ακολουθούσε την τυπική διαδικασία διαβίωσης, με κυνήγι, συλλογή καρπών και γενικώς τροφίμων όπως κολοκύθια, φασόλια και καλαμπόκι. Πρόσεχαν και περιποιούνταν τα χωριά τους και τα σπίτια τους.
Φιλοσοφία των Cherokee
Η κεντρική φιλοσοφία του Εθνους, ονομαζόταν «duyuktv», που στην γλώσσα τους σημαίνει «ο σωστός τρόπος». Βασική επιδίωξη ήταν η αναζήτηση της ισορροπίας και της αρμονίας στη ζωή και στο σεβασμό του φυσικού κόσμου. Η πνευματικότητα, η κοινοτική ευθύνη και οι θυσίες καθοδηγούσαν τη ζωή τους.
Αυτές οι αρχές τηρούνταν στις κεντρικές πλατείες και τα σπίτια του συμβουλίου τους. Στις πλατείες γίνονταν δημόσιες τελετές και στα σπίτια του συμβουλίου βρισκόταν η «ιερή φωτιά», η οποία ενσάρκωνε την πνευματική ουσία της πόλης. Αυτοδιοικούνταν με ένα σύστημα καθοδηγούμενο από ιερείς, αρχηγούς ειρήνης, αρχηγούς πολέμου και δημοκρατική συναίνεση. (σημ. κρατήστε αυτό το σημείο για να το δούμε πιο κάτω)
Οι γυναίκες Cherokee
Οι γυναίκες Cherokee, είχαν στην κατοχή τους καλλιεργήσιμη γη. Σε αυτήν φύτευαν και καλλιεργούσαν τα απαραίτητα προς το ζην. Αυτή η γη, δίνονταν μετά κληρονομιά στις κόρες τους. Με αυτόν τον τρόπο, ενισχύονταν κι οι δεσμοί της φυλής.
Οι γυναίκες είχαν αναλάβει τη φροντίδα της γης, του σπιτιού, των παιδιών και ετοίμαζαν τα ρούχα και τα υφάσματα που χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία των «τίπι», δηλαδή των σκηνών.
Οι γυναίκες στην κοινωνία των Cherokee, αν και δε συμμετείχαν στα πολεμικά συμβούλια, είχαν εξέχουσα θέση στην κοινωνία του Εθνους και συχνά ζητούσαν τις συμβουλές τους σε όλα τα είδη των συμβουλίων. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν ο μεγάλος αρχηγός των Cherokee Attakullakulla πήγε στη Νότια Καρολίνα το 1757 προκειμένου να διαπραγματευτεί εμπορικές συμφωνίες, έδειξε σοκαρισμένος από το γεγονός ότι στην επιτροπή δεν υπήρχε ούτε μία γυναίκα.
Μάλιστα ο Attakullakulla ρώτησε τον κυβερνήτη:
«Εφόσον ο λευκός άνδρας, όπως και ο κόκκινος, γεννήθηκε από γυναίκα, ο λευκός άνδρας δεν δέχτηκε τις γυναίκες στο συμβούλιό του;»
Ο κυβερνήτης δοκίμασε τεράστια έκπληξη όταν άκουσε αυτήν την ερώτηση και χρειάστηκαν τρεις ημέρες προκειμένου να βρει μία κατάλληλη απάντηση να δώσει στον μεγάλο αρχηγό, η οποία ήταν:
«Οι λευκοί άνδρες εμπιστεύονται τις γυναίκες τους και μοιράζονται τα συμβούλιά τους μαζί τους όταν ξέρουν ότι οι καρδιές τους είναι καλές».
Η Carolyn Johnston, καθηγήτρια στο Eckerd College και συγγραφέας του βιβλίου Cherokee Women in Crisis: Trail of Tears, Civil War, and Allotment, 1838-1907, επισημαίνει ότι Οι Ευρωπαίοι έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν ότι οι γυναίκες Cherokee ήταν ισότιμες με τους άνδρες – πολιτικά, οικονομικά και θεολογικά.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Οι γυναίκες είχαν αυτονομία και σεξουαλική ελευθερία, μπορούσαν να πάρουν εύκολα διαζύγιο, σπάνια βίωναν βιασμούς ή ενδοοικογενειακή βία, εργάζονταν ως παραγωγοί/καλλιεργητές, είχαν τα δικά τους σπίτια και χωράφια, διέθεταν μια κοσμολογία που περιέχει γυναικείες υπερφυσικές μορφές και είχαν σημαντική πολιτική και οικονομική δύναμη»
Οι άντρες των Cherokee
Οι άντρες του Εθνους, αναλάμβαναν τις υπόλοιπες εργασίες και φροντίδες. Κατασκεύαζαν όπλα και εργαλεία, όργωναν, κυνηγούσαν, ψάρευαν και έκαναν και τις στρατιωτικές ετοιμασίες που περιελάμβαναν εκπαίδευση και στρατηγική. Επίσης φρόντιζαν τα άλογά τους.
Οι ιδιαίτερες «ικανότητες» όπως αυτές του «μάγου – ιατρού», της αρχηγίας και του ιερέα, ήταν καθαρά αντρική υπόθεση. Στο συμβούλιο του χωριού ή της φυλής όπου συζητούσαν θέματα επιβίωσης ή πολέμου, συμμετείχαν κυρίως οι άντρες, χωρίς να αποκλείονται οι γυναίκες.
Τα δε παιδιά των Cherokee, λάτρευαν να πηγαίνουν μαζί με τον πατέρα τους για κυνήγι και ψάρεμα. Είχαν βέβαια αρκετές εργασίες να κάνουν και λίγες ώρες για παιχνίδι. Ωστόσο, είχαν και κούκλες και διάφορα άλλα παιχνίδια για να παίζουν. Περισσότερο δημοφιλή ήταν ένα παιχνίδι όπου πετούσαν ένα βελάκι το οποίο προσπαθούσαν να το περάσουν από έναν κρίκο και το γνωστό «λακρός» (Lacrosse).
Οταν ήρθαν οι ευρωπαίοι
Οι πρώτες επαφές με ευρωπαίους αποίκους, έγιναν το 1540μΧ, όταν ο Hernando DeSoto προχώρησε στην εξερεύνηση της νοτιοανατολικής Βορείου Αμερικής. Τότε ξεκίνησε και ένα είδος εμπορικής συναλλαγής με τους όλο και περισσότερους μετανάστες που έρχονταν στην περιοχή. Αυτοί ήταν κυρίως αγγλοσάξονες (άγγλοι, ιρλανδοί και σκωτσέζοι).
Με την όλο κι αυξανόμενη εισροή μεταναστών, δεν άργησαν να έρθουν και οι συγκρούσεις, καθώς οι ευρωπαίοι απαιτούσαν όλο και περισσότερα εδάφη του Εθνους των Cherokee. Η απαξιωτική συμπεριφορά των εποίκων απέναντι στους ντόπιους αλλά και η τάση τους να απαιτούν εδάφη που δεν τους ανήκαν, ήταν εκείνη που ξεκίνησε τις αψιμαχίες που τελικά κατέληξαν σε πόλεμο. Αυτό που ακουγόταν από τους ευρωπαίους εποίκους ήταν ότι «αυτή η γη δεν αξίζει σε αυτούς τους απολίτιστους».
Η ζωή των Cherokee, όπως ήταν φυσικό άρχισε ν’ αλλάζει. Γύρω στο 1700 έγινε μία απόπειρα για τη σύναψη συνθήκης. Ωστόσο, το Εθνος αναγκάστηκε να πάρει τα όπλα, προκειμένου να προστατέψει τη γη του από τις φατρίες των μεταναστών.
Η επιρροή των ευρωπαίων, άρχισε να φαίνεται στη φυλή. Αρκετοί Cherokee έγιναν χριστιανοί ενώ κάποιοι έστειλαν τα παιδιά τους στα ιεραποστολικά σχολεία προκειμένου να μάθουν αγγλικά.
Μνημείο για το «Μονοπάτι των Δακρύων» στη Νέα Εχότα
Η Συνθήκη της Νέας Εχότα και το Μονοπάτι των δακρύων
Εγιναν αρκετές απόπειρες εξομάλυνσης της σχέσεως μεταξύ ευρωπαίων και Cherokee, που όμως πάντα σκόνταφταν από τη μία στις απόλυτα δικαιολογημένες απαιτήσεις των ιθαγενών και από την άλλη στην αλαζονεία των εποίκων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σύρει δια της βίας η τότε αμερικανική κυβέρνηση τους Cherokee σε μία ντροπιαστική γι’ αυτούς Συνθήκη, η οποία έγινε γνωστή ως η Συνθήκη της Νέας Εχότα.
Βάση της Συνθήκης της Νέας Εχότα, οι Cherokee έπρεπε να εγκαταλείψουν τα πατρογονικά τους εδάφη και να κατευθυνθούν στη γη που είχε ορίσει η κυβέρνηση ώστε να μαντρώσει επί της ουσίας το γηγενή πληθυσμό. Η Συνθήκη αυτή, υπεγράφη το 1835 και αναγκάστηκαν να την υπογράψουν και οι 500 αρχηγοί των Cherokee.
Η απομάκρυνση των Τσερόκι το 1838 (η τελευταία αναγκαστική απομάκρυνση ανατολικά του Μισισιπή) έγινε με την ανακάλυψη χρυσού κοντά στην Dahlonega στη Georgia, το 1828, που είχε ως αποτέλεσμα τον πυρετό του χρυσού της Γεωργίας.
Οι περισσότεροι Τσερόκι, συμπεριλαμβανομένου του Αρχηγού Τζον Ρος, δεν πίστευαν ότι θα αναγκαζόντουσαν να μετακινηθούν. Τον Μάιο του 1838, ομοσπονδιακά στρατεύματα και κρατικές πολιτοφυλακές άρχισαν τη συγκέντρωση των Cherokees σε αποθήκες. Παρά τις προειδοποιήσεις προς τα στρατεύματα να φέρονται ευγενικά στους Τσερόκι, η συγκέντρωση αποδείχτηκε οδυνηρή. Οι οικογένειες χωρίστηκαν – οι ηλικιωμένοι και οι άρρωστοι αναγκάστηκαν να φύγουν υπό την απειλή όπλου – στους ανθρώπους έδωσαν μόνο ελάχιστες στιγμές προκειμένου να μαζέψουν τα αγαπημένα υπάρχοντά τους. Ακολούθησαν λευκοί πλιατσικάδες, λεηλατώντας σπίτια καθώς οι Τσερόκι οδηγούνταν μακριά.
Τρεις ομάδες αναχώρησαν το καλοκαίρι, ταξιδεύοντας από τη σημερινή Τσατανούγκα με τρένο, πλοίο και άμαξα, κυρίως με τη θαλάσσια διαδρομή. Όμως η στάθμη των ποταμών ήταν πολύ χαμηλή για τη ναυσιπλοΐα- μια ομάδα, που ταξίδευε χερσαία στο Αρκάνσας, υπέστη τρεις έως πέντε θανάτους κάθε μέρα λόγω ασθενειών και ξηρασίας. Δεκαπέντε χιλιάδες αιχμάλωτοι περίμεναν ακόμη την απομάκρυνσή τους. Ο συνωστισμός, η κακή υγιεινή και η ξηρασία τους έκαναν δυστυχισμένους. Πολλοί πέθαναν. Οι Τσερόκι ζήτησαν να αναβληθεί η απομάκρυνση για το φθινόπωρο και να μετακινηθούν οι ίδιοι οικειοθελώς. Η αναβολή χορηγήθηκε, υπό τον όρο ότι θα παρέμεναν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μέχρι να συνεχιστούν τα ταξίδια.
Μέχρι το Νοέμβριο, 12 ομάδες των 1.000 ατόμων η καθεμία έκαναν 800 μίλια προς τα δυτικά. Η τελευταία ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού Ρος, πήγε από το νερό. Τώρα, οι έντονες φθινοπωρινές βροχές και οι εκατοντάδες άμαξες στη λασπωμένη διαδρομή έκαναν τους δρόμους αδιάβατους- ελάχιστα βοσκοτόπια και θηράματα μπορούσαν να βρεθούν για να συμπληρώσουν τις πενιχρές μερίδες. Τα δύο τρίτα των κακώς εξοπλισμένων Τσερόκι παγιδεύτηκαν μεταξύ των ποταμών Οχάιο και Μισισιπή που είχαν παγιδευτεί από τον πάγο κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου. Ορισμένοι ήπιαν στάσιμο νερό και υπέκυψαν σε ασθένειες. Ένας επιζών διηγήθηκε πώς αρρώστησε και πέθανε ο πατέρας του, μετά η μητέρα του και μετά, ένα προς ένα, τα πέντε αδέλφια του. «Ένας κάθε μέρα. Μετά όλοι έφυγαν». Ένας άλλος επιζών θυμάται:
«Πολύ καιρό ταξιδεύουμε στο δρόμο για τη νέα γη. Οι άνθρωποι αισθάνονται άσχημα όταν εγκαταλείπουν το παλιό έθνος. Οι γυναίκες κλαίνε και κάνουν θλιμμένους θρήνους. Τα παιδιά κλαίνε και πολλοί άνδρες κλαίνε… αλλά δεν λένε τίποτα και απλά κατεβάζουν τα κεφάλια και συνεχίζουν να πηγαίνουν προς τη Δύση. Πολλές μέρες περνούν και οι άνθρωποι πεθαίνουν πολύ.»
Το Μάρτιο του 1839, όσοι κατάφεραν να επιζήσουν, έφτασαν στη νέα τους γη. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει το πόσοι ακριβώς πέθαναν από τις κακουχίες και τις αρρώστιες. Η διαρκής οδύνη ονόμασε το δρόμο για αυτήν τη νέα γη, «Μονοπάτι των δακρύων».
Σήμερα, το Εθνος των Cherokee, είναι το μεγαλύτερο Εθνος Ινδιάνων στις ΗΠΑ και αριθμεί πάνω από 400.000 άτομα. Το κύριο μέρος κατοικίας τους είναι η ανατολική Οκλαχόμα των ΗΠΑ. Εκεί, διατηρεί τις παραδόσεις και συχνά δέχεται επισκέψεις τουριστών που επιθυμούν να γνωρίσουν από κοντά το υπερήφανο αυτό Εθνος.
Οι Cherokee χωρίζονται σε 7 βασικές φυλές:
Anigatogewi: η Φυλή της άγριας πατάτας
Anigilohi: η φυλή των μακρυών μαλλιών
Aniawi: η φυλή του ελαφιού
Anisahoni: η μπλε φυλή
Anitsiskwa: η φυλή του πουλιού
Aniwaya: η φυλή του λύκου και
Aniwodi: η φυλή του κόκκινου χρώματος
Σύμβολα της παραδοσιακής τέχνης των Cherokee
Η γλώσσα των Cherokee
Αν αναζητήσουμε παλιές ή και νέες ακόμη εικόνες της παραδοσιακής τέχνης των Cherokee, θα βρεθούμε ενώπιον μίας σειράς συμβόλων που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Ελληνες. Και είναι πάρα πολλά για να δεχτούμε την έννοια της συμπτώσεως.
Οπως βλέπετε στις παραπάνω εικόνες, οι Cherokee χρησιμοποιούν το «τετραγαμάδιον», ο «ουροβόρος» (το έμβλημα του απείρου – πλάγιο 8), το «τρισκέλιον», ο ισόπλευρος σταυρός, ο μαίανδρος, η σπείρα, ο «ήλιος του Διός», ο «ήλιος του Απόλλωνος», η χελώνα, ο «λαβύρινθος» και πολλά πολλά ακόμη.
Δύο νεαρές ινδιάνες διαφορετικών εποχών. Πάνω: παλαιά φωτό όπου στην ενδυμασία της γυναίκας ξεχωρίζει ο μαίανδρος. Κάτω: σύγχρονη ινδιάνα φοράει πλεχτή μπλούζα όπου διακρίνονται οι ισόπλευροι σταυροί
Σύγχρονες γλωσσολογηκες μελέτες, αλλά και μελέτες DNA των Cherokee, έχουν δείξει ότι κατάγονται από την ανατολική Μεσόγειο. Αυτό παραδέχτηκε το Συνέδριο Αρχαίας Αμερικανικής Ιστορίας και Αρχαιολογίας που πραγματοποιήθηκε στη Γιούτα των ΗΠΑ στις 2 Απριλίου 2010.
Σε μία μελέτη με τίτλο «Possum Creek Stone and Anomalous Cherokee DNA Point to Eastern Mediterranean Origins» (Η πέτρα Possum Creek και το ανώμαλο DNA των Cherokee υποδεικνύουν προέλευση από την Ανατολική Μεσόγειο), αναφέρθηκε ότι:
«Η πέτρα Possum Creek Stone που ανακαλύφθηκε από την Gloria Farley αναγνωρίζεται ως βάθρο νίκης ενός Έλληνα αθλητή.»
Αποψη των πετρογλυφικών της πέτρας στο Possum Creek
Η μελέτη, αναφέρει επίσης:
«Οι παραδόσεις της Keetoowah Society, όπως αποτυπώνονται στο «The Vision of Eloh», προσκομίζονται για να επιβεβαιώσουν ένα γενικό περίγραμμα της καταγωγής του λαού των Cherokee από μια ελληνική δια-Ειρηνική εκστρατεία των Πτολεμαίων.»
Σε άλλο σημείο αναφέρει:
«Ένας κάτοικος της περιοχής (Burchell) αναγνωρίζει ελληνική γραφή σε μια επιγραφή (που ονομάζεται Χριστιανικό Μονόγραμμα #2), αλλά η ανάγνωσή του δεν είναι ικανοποιητική για διάφορους λόγους. Η αξιολόγηση από ειδικούς στην ελληνική και σημιτική επιγραφική αναγνωρίζει δύο διαφορετικές επιγραφές, μία στα ελληνικά και μία στα εβραϊκά.»
Ας παραθέσουμε τώρα μερικές από τις λέξεις που χρησιμοποιούν οι Cherokee, τη σημασία τους και την αντίστοιχη ελληνική:
eloh (περιπλανώμενος) αλώμενος
dakwa (βλαβερό, καταστροφικό θηρίο, φάλαινα) δάκος / δράκων
dachi (τριχωτός, δασύτριχος σαν θηρίο) δασύς
kanuga (ευθεία που χρησιμοποιείται από τους αθλητές) κανών
Ootschaye (Τιτάνας της ελληνικής μυθολογίας) Ωγύγης
Uktena (αυτός που δεν έχει σκοτωθεί) άκτεινος
tetchanun (θέατρο, συνέλευση) θέατρον
και πολλές ακόμη, δεδομένου ότι το 45% της γλώσσας των Cherokee έχει ελληνικές ρίζες. Παρά το ότι η συγκεκριμένη μελέτη ισχυρίζεται ότι στο χρωμόσωμα Υ των Cherokee εμφανίζονται ελληνικά, αιγυπτιακά και εβραϊκά στοιχεία, ωστόσο η γλώσσα δεν εμφανίζει κάποια εβραϊκή ή αιγυπτιακή επιρροή. Σε άλλο σημείο αναφέρει ότι είναι πιθανό να υπάρχουν Φοινικικά στοιχεία στο DNA τους, εν τούτοις και τα χαρακτηριστικά του προσώπου αλλά και αυτά του σώματος των Cherokee προδίδουν μια ελληνική και σαφώς δωρική καταγωγή.
Υπάρχει ωστόσο ένα σημείο το οποίο τους συνδέει με τους Λακεδαίμονες (αρχαίοι Σπαρτιάτες). Αυτό είναι ο Μέλανας Ζωμός. Οπως γνωρίζουμε, οι Σπαρτιάτες, πριν πάνε για πόλεμο ή όταν ήταν σε εκπαίδευση, έπιναν τον Μέλανα Ζωμό. Κάτι ανάλογο κάνουν κι οι Cherokee. Η παράδοση αυτού του Εθνους, επιτάσσει να πίνουν οι πολεμιστές του ένα μαύρο υγρό, το οποίο φτιάχνεται από φυτά και άλλα συστατικά.
Πηγές άρθρου:
