25 Μαΐου 2024

Ιερομόναχος Ιουστίνος: Αγώνας για την αγάπη

Υπάρχουμε χάρις στην αγάπη· είμαστε ομοειδή προϊόντα της αγαθότητος του Πλάστη. Άρα οφείλει να μας διέπει η διφυής αγάπη, προς τον Κύριο και προς τον πλησίον. Και τις δυο αγάπες τις έχουμε εγγενείς· ανταποκρίνονται σφαιρικά στη φύση μας. Δεν είναι κάτι το άτοπο και το αυτοπικό η εντολή της διττής αγάπης, από όπου «όλος ο νόμος και οι προφήται κρέμανται» (Ματθ. 22.40). Εξάπαντος οι δύο αγάπες συνιστούν καίριους παράγοντες και άξονες της ζωής μας.
 
Συνοψίζει ένα πρωτοχριστιανικό κείμενο (Διδαχή 1.2): «Η οδός της ζωής είναι αυτή: Πρώτο ν’ αγαπήσεις τον Θεό που σε έκανε, δεύτερο τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου». Δεν γίνεται διαφορετικά· «ουκ έστιν εκ του Θεού, και ο μη αγαπών τον αδελφόν αυτού» (Α’ Ιω. 3.10).
 
«Εν τούτω γνώσονται πάντες [και οι άγγελοι και οι δαίμονες και οι άνθρωποι] ότι εμοί μαθηταί εστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις», επεσήμανε ο Θεάνθρωπος (Ιω. 13.35). Το γνώρισμα των χριστιανών δεν είναι οι ρητορισμοί ούτε η σοφία ούτε καν οι θαυματουργίες – ιδιότητες που «γυαλίζουν» και θαμπώνουν – αλλά η ταπεινή αγάπη.
 
Συνάμα απογυμνώνονται και καταρρίπτονται τυχόν προφάσεις της ραθυμίας μας. Αν δηλαδή το ζητούμενο ήταν η υψηλή Θεολογία, μπορούσε κανείς να επικαλεσθεί νοητική αδυναμία ή αδυναμία ανωτέρων σπουδών· αν υπεράνθρωπες ασκήσεις, ήταν ενδεχόμενο να πρόβαλε βιολογική καχεξία κλπ. Για την αγάπη, που αποτελεί το άπαν των πιστών του Ιησού, δεν χρειάζονται εκπληκτικές ικανότητες· ισχύει να την κατορθώσει ο καθένας μας ανεξαιρέτως, όλοι μας «αληθεύοντες δε [έχοντας αληθινή πίστη] εν αγάπη» (Εφ. 4.15). Χωρίς αγάπη δεν είμαστε τίποτε, έστω και αν έχουμε «πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν».
✶✶✶
 
«Κραταιά ως θάνατος αγάπη» (Άσμα 8.6). Εμείς φρονούμε ότι είναι πιο κραταιή από τον θάνατο. Πείθει όσους συνέλαβε στα θεία δίχτυα της να εκτίθενται σε κινδύνους όχι ενός κάποιου στιγμιαίου-ανωδύνου θανάτου, αλλά σε θανάτους φρικαλέους, σαν την καύση. Αγάπη έως θανάτου, μα και πέραν του θανάτου. Υπό μια τέτοια έποψη «η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α’ Ιω. 4.18).
 
Από την άλλη πλευρά δεν βαθμολογείται με άριστα η αναγκαστική προσφορά «αγάπης», έστω και αν περικλείει θυσία. Τούτο αποτελεί εξωτερικό μόνο φαινόμενο αγάπης. «Πρέπει να δείξω αγάπη και σεβασμό, να εξυπηρετήσω τους γονείς μου ή τον δάσκαλό μου ή τον προïστάμενό μου».
 
Βέβαια αν δεν διαθέτουμε αυθόρμητη αγάπη, οφείλουμε να την ασκούμε έστω και με πίεση, πάντοτε όμως στοχεύοντας στο άνοιγμα της καρδιάς, στην έκχυση της αγάπης, αγάπης ιλαρής και με πληρότητα.
 
Αν η αγάπη παρουσιάζεται σαν κάτι το στενογραφικό, η αποκρυπτογράφησή της δίνει τις μερικότερες αρετές. Παραλλήλισαν μερικοί την αγάπη με δέσμη ακτίνων φωτός, τον παύλειο νου με πρίσμα και τις αρετές της με το ηλιακό φάσμα.
 
Αναλύει ο Παύλος: Ο «καρπός του Πνεύματός εστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια» (Γαλ. 5.22). Αν επισημανθεί ότι κάποιοι ερμηνευτές το «πίστις» το μεταφράζουν σε αξιοπιστία και ειλικρίνεια, τότε βλέπουμε ότι ο καρπός του Πνεύματος συναπαρτίζεται σχεδόν αποκλειστικά από τις «αγαπητικές» εξειδικεύσεις. Τελικά «ο καρπός του Πνεύματος» (και όχι «οι καρποί του Πνεύματος») είναι ένας: η αγάπη!
✶✶✶
 
Τίθεται ωστόσο το εξής πρόβλημα: Καρπός του Πνεύματος εννοείται του Αγίου Πνεύματος ή του ανθρώπινου πνεύματος, της πνευματικότητας και του ενάρετου βίου;
 
Φρονούμε ότι δεν είμαστε εκτός πραγματικότητος δεχόμενοι ότι ο καρπός του Πνεύματος είναι καρπός συνεργίας Θεού και ανθρώπου. Αποτελεί και χάρισμα του Θεού και επίτευγμα του ανθρώπου. Ο Θεός δίνει στους πάντες – κατά το «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι» (Α’ Τιμ. 2.4) – ανάλογα ωστόσο με τη δεκτικότητα του καθενός, αν βέβαια διαθέτει δεκτικότητα. Τούτο το αξίωμα ισχύει για το σύνολο των αρετών.
 
Λοιπόν τι αγώνα κάνουμε και τι προϋποθέσεις προσφέρουμε για αγάπη, για να γίνουμε άξιοι να τη δεχθούμε και δυνατοί για να την κρατήσουμε. Απαιτείται υποδομή στην αρχή και αύξηση με εξωραϊσμό στη συνέχεια. Χτίζεις εσύ τους τοίχους και έπειτα έρχεται ο Θεός και συμπληρώνει με τον τσιμεντοδοκό και την πλάκα. Χωρίς αυτά οι τοίχοι είναι υπόθεση λειψή και συνάμα επισφαλείς.
 
Η αγάπη άρα δωροδοτείται άνωθεν, μα όχι αιφνιδιαστικά! Δεν εισορμά ανύποπτα χωρίς εσύ να έχεις κοπιάσει, δεν είναι «ο από μηχανής Θεός». Η αγάπη είναι τέχνη. Πρέπει να μαθητεύσεις κοντά στον «παντεχνήμονα» Κύριο· και θα σου τη δώσει.
 
Αν σε κάθε επάγγελμα, ακόμη και στο πιο «πεζό» και τετριμμένο, είναι αναγκαία η θεωρία και η πράξη, έτσι και εδώ. Η ακριβής αγάπη είναι ακριβή τέχνη και δαπανηρή. Σου παραδίνεται όχι εύκολα και άνευ όρων, αλλά μετά από μόχθο πολυχρόνιας προσπάθειας· σου παραδίδεται ύστερα από μακρά στενή… πολιορκία!
 
Θα σπουδάσεις την αγάπη για να ανακαλύψεις τα μυστικά της, ν’ ανοίξουν τα μάτια σου· και έπειτα θα την εξασκήσεις. Όσο μάλιστα θα την εξασκείς, τόσο και θα τη μαθαίνεις. Άμεσα εξασκείται με έργα αγάπης – έμμεσα με εκκοπή παθών. Πρέπει να ξέρεις να την αποκτήσεις και να την καρπωθείς.
 
Θ’ αρχίσεις από τα μικρά, από το «ποτήριον ύδατος» (Μάρκ. 9.41), για να φθάσεις σταδιακά να δώσεις κάποτε και τη ζωή σου υπέρ του πλησίον, αν χρειαστεί. Θα ξεκινήσεις από τα εξωτερικά «να κάνεις αγάπη» για να καταλήξεις να ζεις την αγάπη.
 
Πόσο θ’ αναβαθμιζόταν το επίπεδο συμβιώσεως μέσα στην οικογένεια, στην εργασία, στο περιβάλλον γενικά, αν γενικεύονταν τέτοιοι λεπτοί ευγενικοί τρόποι του τύπου «Σε παρακαλώ, κάνε αγάπη και εξυπηρέτησέ με».
 
Μη παραθεωρούμε την αξία των μικρών, για να στοχεύουμε τάχα στα μεγάλα. Τα άλματα στην πνευματική ζωή είναι αβέβαια και εγκυμονούν κινδύνους. Η σταθερή ανάβαση σκαλοπάτι-σκαλοπάτι είναι και πιο ασφαλής και πιο μόνιμη για τους πολλούς. Από τα μικρά ξεκινάμε, και όπου φθάσουμε· ο ένας στο άριστα, ο δεύτερος στο λίαν καλώς και ο καθυστερημένος στο καλώς. Αλλοίμονο αν δεν φθάσουμε ούτε εκεί, αν δεν «πιάσουμε» τη βάση.
 
Και τούτο όσο έχουμε τον καιρό αυτού του βίου, γιατί και αν ανοίξουν τα μάτια μετά θάνατο, και επιθυμήσουμε τότε μόλις να δώσουμε αγάπη, θα είναι άδικος κόπος.
 
«Εγώ δε [ο αββάς Ισαάκ] λέω, ότι οι κολαζόμενοι στη γέεννα μαστίζονται με το μαστίγιο της αγάπης. Και τι πικρός και σφοδρός είναι ο κολασμός της αγάπης! Τουτέστιν εκείνοι που αισθάνθηκαν ότι έφταιξαν στην αγάπη, έχουν μεγαλύτερη τιμωρία από κάθε ενδεχόμενη τιμωρία που φοβόνταν. Επειδή η λύπη της καρδιάς που προήλθε από την αγάπη της αμαρτίας είναι οξύτερη από κάθε τιμωρία. Γιατί είναι άτοπο να σκεφθεί κανείς ότι οι αμαρτωλοί στη γέεννα στερούνται την αγάπη του Θεού… Ενεργεί δε η αγάπη με τη δύναμή της κατά διπλό τρόπο: τους μεν αμαρτωλούς κολάζοντας, καθώς συμβαίνει και εδώ, που φίλος τιμωρεί φίλο [κινούμενος από αγάπη], τους δε τηρητές των πρεπόντων ευφραίνοντας. Και αυτή είναι κατά την αντίληψή μου η κόλαση στη γέεννα: η μεταμέλεια (Ασκητικά, Λόγος 84 Περί της θέας της των ασωμάτων φύσεως… Έκδ. Ιωακείμ Σπετσιέρη σελ. 326-327).
 
Ρηξικέλευθες εισηγήσεις ερμηνευτικές της Κολάσεως!
Ιερομόναχος Ιουστίνος
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.