Η απόφαση του Ερντογάν να εκβιάσει το ΝΑΤΟ για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, αλλά και η άρνηση της Τουρκίας να επιστρέψει τα διαβαθμισμένα έγγραφα των F-35, θα πρέπει να τερματίσουν την άποψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να εμπιστεύονται την Τουρκία για την άμυνα.
Παρόλα αυτά, ο Λευκός Οίκος και πολλοί αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου πιστεύουν ότι η αμυντική σχέση με την Τουρκία είναι πάρα πολύ σημαντική για να υπάρξει κίνδυνος μεγαλύτερης κρίσης με τον προβληματικό εταίρο. Για τα τρία σημαντικότερα ζητήματα της αμυντικής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ – Τουρκίας, δηλαδή του ρόλου της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, τη χρήση της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ από τις ΗΠΑ και του ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης TPY-2 κοντά στη Μαλάτεια, οι ανησυχίες αυτές είναι εσφαλμένες.
Θεωρητικά, τα πλεονεκτήματα που φέρνει η Τουρκία στο ΝΑΤΟ είναι μεγάλα. Η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό σε δύναμη ανδρών μετά της ΗΠΑ και έχει περισσότερα ενεργά στελέχη από ότι η Γερμανία και η Ιταλία μαζί. Στην πραγματικότητα, αυτό το μέτρο σύγκρισης είναι άσχετο. Αυτό που μετράει δεν είναι το μέγεθος του στρατού, αλλά η πρόθεση να χρησιμοποιηθεί. Όταν το ΝΑΤΟ σχεδιάζει επιχειρήσεις, προσκαλεί τους εκπροσώπους των χωρών μελών για να συζητήσουν με λεπτομέρειες για το πόσο μπορούν να συνεισφέρουν. Εάν η Τουρκία αποφασίσει να προσφέρει μόλις 6 μηχανικούς και το Λουξεμβούργο 100 στρατιώτες, ποια χώρα θα είναι πιο σημαντική;
Με οποιοδήποτε αντικειμενικό μέτρο, η Τουρκία δεν πρέπει να είναι μέρος του ΝΑΤΟ, αλλά η συμμαχία δεν μπορεί να εκδιώξει την Τουρκία γιατί δεν υπάρχει μηχανισμός στο καταστατικό του ΝΑΤΟ για να το κάνει. Θα μπορούσε όμως να ενθαρρυνθεί η Άγκυρα να αντεπιτεθεί. Επειδή το ΝΑΤΟ λειτουργεί βάσει συναίνεσης, η Τουρκία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως δούρειος ίππος και να σταματήσει τη λήψη αποφάσεων στο ΝΑΤΟ. Παρόλο που αυτό το πρόβλημα είναι πραγματικό, ο εκβιασμός δεν αποτελεί στρατηγική. Η ιστορία παρέχει πολλά μαθήματα σχετικά με το πώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορούσαν να παρακάμψουν το πρόβλημα της Τουρκία στο ΝΑΤΟ.
Το Ιντσιρλίκ δεν αποτελεί λόγο δικαιολόγησης της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Πολύ συχνά, προβληματικοί εταίροι φιλοξενούν βάσεις των ΗΠΑ επειδή κατανοούν ότι έτσι μπορούν να αποφύγουν τις συνέπειες για την κακή τους συμπεριφορά. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο με την αεροπορική βάση Al-Udeid στο Κατάρ, αλλά και με το Ιντσιρλίκ. Η σημασία του Ιντσιρλίκ, ωστόσο, έχει μειωθεί μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, τόσο λόγω της επιμονής της Τουρκίας να έχει δικαίωμα βέτο στις επιχειρήσεις των ΗΠΑ που θα ξεκινούσαν από το Τουρκικό έδαφος όσο και επειδή η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης παρείχε άλλες εναλλακτικές λύσεις. Οι αεροπορικές βάσεις στη Ρουμανία Fetesti και Mihail Kogalniceanu υποστηρίζουν ήδη τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ, με αεροσκάφη F-16 και F-22. Ο κόλπος της Σούδας στην Κρήτη, που πρόσφατα επεκτάθηκε, είναι ένας κρίσιμος κόμβος τόσο για τον στόλο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ όσο και για την αεροπορία.
Ο Rich Ghazal, ένας συνταξιούχος αξιωματικός πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, μου είπε ότι η Σούδα θα μπορούσε εύκολα να καλύψει το κενό του Ιντσιρλίκ για πρόσβαση στα πολεμικά μέτωπα. Τα ελικοδρόμια, είναι τα μικρά αεροπλανοφόρα που είναι ικανά να υποστηρίξουν μαχητικά F-35, Harrier και Osprey και μπορούν να υπερβούν τις δυνατότητες που παρέχει το Ιντσιρλίκ λόγω της μεγαλύτερης κινητικότητας και ευελιξίας τους.
Ωστόσο, η σημασία του Ιντσιρλίκ ξεπερνά την αεροπορική ισχύ και στον ρόλο του ως αποθήκη Αμερικανικών πυρηνικών όπλων. Οι ΗΠΑ τοποθέτησαν πυρηνικούς πυραύλους στη βάση το 1959. Σήμερα ίσως έχουν μείνει 50. Όμως, αυτά αποτελούν υποχρέωση και όχι περιουσιακό στοιχείο. Δεδομένης της αστάθειας της Τουρκίας, το Ιντσιρλίκ είναι ίσως η πιο ευάλωτη βάση των ΗΠΑ στον κόσμο και ίσως γίνει η επόμενη αεροπορική βάση Wheelus, η αεροπορική βάση των ΗΠΑ στη Λιβύη που εκκενώθηκε μετά την άνοδο του Μουαμάρ Καντάφι στην εξουσία. Καθώς ο Τουρκικός όχλος επανειλημμένα έχει περικυκλώσει το Ιντσιρλίκ, ζητώντας τη σύλληψη, αν όχι τη δολοφονία του προσωπικού των ΗΠΑ, τυχόν πυρηνικοί πύραυλοι που παραμένουν στο Ιντσιρλίκ αποτελούν στόχο του όχλου, στην περίπτωση που το Ιντσιρλίκ πέσει στα χέρια του.
Ίσως η μεγαλύτερη συνεισφορά της Τουρκίας στην άμυνα των ΗΠΑ και της Ευρώπης είναι η φιλοξενία του ραντάρ TPY-2, ενός συστήματος πυραυλικής άμυνας που μπορεί να ανιχνεύει, να αξιολογεί και να παρακολουθεί βαλλιστικούς πυραύλους. Το ΝΑΤΟ εγκατέστησε το TPY-2 στο Kürecik το 2012 μετά της συμφωνία του 2010 στη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας για τη δημιουργία συστήματος ανίχνευσης και άμυνας βαλλιστικών πυραύλων για όλα τα μέλη της συμμαχίας. Γεωγραφικά, το Kürecik, μια πόλη της ανατολικής Ανατολίας 70 χιλιόμετρα δυτικά της Μαλάτειας και σε περίπου ίση απόσταση μεταξύ του Χαλεπίου της Συρίας και της Τουρκικής ακτής του Εύξεινου Πόντου. Είναι κατάλληλη για να ανιχνεύσει εκτοξεύσεις πυραύλων τόσο από το Ιράν όσο και από τη νότια Ρωσία, όπου είναι συγκεντρωμένοι πολλοί από τους βαλλιστικούς της πυραύλους. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αρχικά τον επιχειρησιακό έλεγχο της εγκατάστασης, η μεταφορά του ελέγχου του Kürecik από τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στο ΝΑΤΟ έδωσε στον Ερντογάν πρόσβαση στις εγκαταστάσεις που δεν είχε.
Μίλησα με τον John Ferrari, έναν απόστρατο στρατηγό των ΗΠΑ, ο οποίος διοικούσε την περιοχή πυραύλων White Sands, σχετικά με τη σημασία του συστήματος TPY-2 για την άμυνα του ΝΑΤΟ. Είπε ότι το TPY-2 παραμένει απαραίτητο τόσο για την αξολόγηση των δολωμάτων όσο και για την κατάρριψη των πραγματικών πυραύλων και για την παροχή μέγιστης προειδοποίησης στην Ευρώπη δεδομένου του χρόνου πτήσης 30 λεπτών των βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύονται από τη νότια Ρωσία ή το Ιράν. Για τον Λευκό Οίκο, ο Ερντογάν μπορεί να είναι απεχθής, αλλά η έγκαιρη προειδοποίηση που δίνει το Kürecik δίνει την ευκαιρία να καταρριφθούν οι πύραυλοι πριν χτυπήσουν την Ευρώπη, παρακάμπτοντας την ανάγκη για μια αντεπίθεση που θα μπορούσε να κλιμακωθεί μέσα σε λίγες ώρες σε πυρηνικό Αρμαγεδδώνα.
Εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν, αλλά το Πεντάγωνο απορρίπτει τις περισσότερες ως μειονεκτικές. Για παράδειγμα, θα ήταν θεωρητικά δυνατό να υπάρξει το AEGIS στον Εύξεινο Πόντο, αλλά τα πλοία θα ήταν ευάλωτα σε επίθεση από Ρωσικές ή άλλες δυνάμεις. Η διαστημική παρακολούθηση δεν θα μπορούσε να αντικαταστήσει την ικανότητα του TPY-2 να διαφοροποιεί μεταξύ δολώματος και πραγματικού πυραύλου, ούτε θα μπορούσε να τροφοδοτήσει εξίσου καλά τα συστήματα αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων. Η Μολδαβία ή η Ουκρανία θα μπορούσαν να είναι το Σχέδιο Β, αλλά η ύπαρξη σταθμού ραντάρ δυτικότερα, θα μείωνε τον χρόνο προειδοποίησης. Όταν η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα εντόπιζαν τις εκτοξεύσεις, θα ήταν πολύ αργά για αποτελεσματική άμυνα. Η Ρωσία θα ήταν αντίθετη σε οποιαδήποτε μόνιμη ανάπτυξη Αμερικανικών δυνάμεων στη Μολδαβία και οι προσπάθειές της να κατακτήσει την Ουκρανία παραμένουν αμείωτες. Η Ρωσία έχει καταλάβει επίσης τμήματα της Γεωργίας και συνεχίζει τις προσπάθειές της να υποτάξει την κυβέρνηση της Τιφλίδας στα συμφέροντα του Κρεμλίνου.
Εδώ, η στροφή της Αρμενίας προς τη Δύση μπορεί να προσφέρει μια νέα ευκαιρία για τον εντοπισμό εκτοξεύσεων τόσο από το Ιράν όσο και από τη Ρωσία. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν ηθική υποστήριξη στις προσπάθειες της Αρμενίας να απεγκλωβιστεί από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, οι έπαινοι δεν προστάτευσαν την Αρμενία από τη Ρωσική εκδίκηση. Μια μεγαλύτερη στρατηγική επένδυση στην Αρμενία που θα ανταγωνιστεί την αυξανόμενη εταιρική σχέση της με την Γαλλία, θα μπορούσε να αποφέρει πλεονεκτήματα στην Ευρωπαϊκή άμυνα.
Η υποστήριξη για την κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν θα μπορούσε επίσης να μειώσει τη στρατηγική σημασία της Τουρκικής βάσης. Το πρόβλημα με τους πιθανούς πυρηνικούς πυραύλους του Ιράν δεν είναι τόσο οι πύραυλοι, αλλά το καθεστώς που θα τους χειριζόταν. Για πάρα πολύ καιρό, οι Τούρκοι αξιωματούχοι ήταν υπερβολικοί για την πραγματική και την πιθανή συνεισφορά της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή άμυνα και στο ΝΑΤΟ. Στην ουσία προωθούν ένα μεγάλο ψέμα που γίνεται αποδεκτό μέσω της επανάληψης. Μια φιλοδυτική Τουρκία θα μπορούσε να συνεισφέρει στην Ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά σήμερα η Τουρκία αποτελεί υποχρέωση και όχι περιουσιακό στοιχείο (σ.σ. για το ΝΑΤΟ).
Είναι καιρός να αξιολογηθεί η Τουρκία ρεαλιστικά. Θα πρέπει να κριθεί η ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ όχι από τα θεωρητικά πλεονεκτήματα που συνεισφέρει η Άγκυρα, αλλά από τη συμπεριφορά της. Ομοίως, αυτό που προσφέρει το Ιντσιρλίκ δεν αξίζει πλέον το τίμημα. Εναλλακτικές λύσεις από την Ελλάδα και τη Ρουμανία μπορούν να φέρουν τα ίδια οφέλη με το Ιντσιρλίκ στην προβολή δύναμης, με ένα κλάσμα του διπλωματικού ή του πραγματικού κόστους.
Θα είναι λιγότερο εύκολο να αντικατασταθεί το Kürecik, αλλά το ΝΑΤΟ επέζησε και πριν από το 2012 και η στροφή της Αρμενίας παρέχει νέες ευκαιρίες. Αντί να βάλουμε όλα τα αυγά της Ευρώπης στο στρατηγικό καλάθι της Τουρκίας, ίσως είναι καιρός να διαφοροποιήσουμε την Ευρωπαϊκή άμυνα με το βλέμμα προς τον τερματισμό της δυνατότητας της Τουρκίας να εκβιάζει τη Δύση, μια για πάντα.
Πηγή: Cosmostatus
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου