25 Μαρτίου 2023
Η ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΘΥΣΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΛΥΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ (Β μέρος)
συνέχεια από το Α μέρος
Β΄ μέρος.
25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΤΖΙΑΙ ΛΕΥΤΕΡΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΔΕΛΦΟΙ.
Επιμέλεια-Έρευνα του Αντώνη Αντωνά.
Ένα άλλο ποίημα της Λοϊζιάδος αναφέρεται στις θυγατέρες του Παυλή Χάρτα, τού «κατά τὸ γένος καὶ τὸν πλοῦτον διακρινομένου πολίτου» της Λάρνακας, που καρατομήθηκε την 10η Ιουλίου 1821. Οι επτά κόρες, οι οποίες, όπως μαρτυρείται, φημίζονταν για την έξοχη κυπριακή καλλονή τους, διέτρεξαν μεγάλο κίνδυνο, αφού μπήκαν και αυτές στο στόχαστρο του «παρθενοφθόρου δαίμονος», όπως αποκαλεί αλλού η Λοϊζιάς τον Κουτσούκ. Εντέλει, κατόρθωσαν με τη βοήθεια προξένων να διαφύγουν μαζί με τη μητέρα τους στη Βενετία.
«Μετὰ δὲ τὴν δήμευσιν τῆς περιουσίας τοῦ Παυλῆ Χάρτα, ἡ σύζυγος αὐτοῦ, μετὰ τῶν ἑπτὰ διακρινομένων, ὡς διαφημίζεται, ἐπὶ ἐξόχῳ κυπριακῇ καλλονῇ θυγατέρων της, κατέφυγεν εἰς Βενετίαν, ἔνθα ἔτυχον περιποιήσεως καὶ περιθάλψεως παρὰ τῶν ἐκεῖ παρεπιδημούντων Ἑλλήνων».
Η χήρα Κατερίνα Χάρτα, για να ζήσει την οικογένειά της, εκποιούσε τα οικογενειακά τιμαλφή που κατόρθωσε να μεταφέρει μαζί της. Ωστόσο, οι θυγατέρες της, που είχαν τύχει «ἐξαιρετικῆς οἰκογενειακῆς ἀνατροφῆς καὶ ἰδιαιτέρας μορφώσεως, διεκρίνοντο δὲ ὅλαι διὰ τὴν σεμνὴν αὐτῶν ὡραιότητα», τέλεσαν γάμους με εξέχοντες Έλληνες. Η πρώτη, Περιστερά ή Κολομπίνα, έγινε η σύζυγος του πολιτικού και ιστορικού Ανδρέα Μουστοξύδη, στενού συνεργάτη του Καποδίστρια, η Ειρήνη παντρεύτηκε τον Κερκυραίο κόμη Σπυρίδωνα Τσαγκαρόγλου, η Άννα τον Κύπριο λόγιο Ιωάννη Οικονομίδη, η Μαρία τον Αιμίλιο Τυπάλδο, Κερκυραίο λόγιο, με τον οποίο απέκτησε μια μονάκριβη θυγατέρα, την Ελοϊσία-Ρόζα-Άννα, μετέπειτα σύζυγο του εθνικού ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, και η Χριστίνη τον Ζακυνθινό δικαστή Σπυρίδωνα Γαρζώνη. Για τις δυο τελευταίες θυγατέρες αναφέρεται ότι «απεβίωσαν άγαμοι».
Η Λοϊζιάς στο ποίημά της «Αἱ ἑπτὰ Κύπριαι παρθένοι» αναφέρεται στις κόρες του καρατομηθέντος προκρίτου Χάρτα, τις οποίες προσφωνεί ως «οἱ ἑπτά κορασίδες θυγατέρες τοῦ Παυλῆ», «ἑπτάφωτος ἀστήρ» και «πλειάδες, ἑσπερίδες». Στην αρχή του ποιήματος δίνει το κλίμα τρομοκρατίας και αίματος που επικρατούσε στο νησί τον Ιούλιο του 1821:
Ἔσειον τὸν Ὄλυμπόν μας
οἰμωγαί, σφαγαὶ πολλαὶ
κι ἔτρεφον τὸν τύραννόν μας
αἱ κυλῶσαι κεφαλαί.
Στη συνέχεια παραθέτει νέα στοιχεία για τις κόρες του Χάρτα, πέρα από αυτά που διέσωσε ο Κηπιάδης, και τα οποία άκουσε, όπως σημειώνει, από πολύ ηλικιωμένες γυναίκες που έζησαν τα γεγονότα και τις οποίες κατονομάζει. Οι επτά θυγατέρες, μετά τη δολοφονία του πατέρα τους, κρύβονταν σε άντρο, ίσως σε κάποιο σπήλαιο, για να γλυτώσουν από τον τύραννο που τις έψαχνε. Κάνει δε ιδιαίτερη μνεία στη Μαρία, τη μετέπειτα πεθερά του Βαλαωρίτη, «μία τῶν ἑπτὰ κορῶν, που ήταν «χλωμὴ ὡς Παναγία / μ’ ὕφος θεῖον, σοβαρὸν» και για κάποιον λόγο, που δεν τον επεξηγεί, την ονομάζει «ἡρωίδα». Αναφέρει, ακόμη ότι η τελευταία κόρη, που δεν την κατονομάζει, αλλά σημειώνει ότι ήταν «ἑπταέτις τρυφερά, / ὡς ὁ Μάιος ὡραία», είχε έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με κάποιον από τους «γαύρους» Οθωμανούς που εποφθαλμιούσαν την ίδια και τις αδελφές της, και κατάφερε να γλυτώσει από τα χέρια του, κτυπώντας τον διώκτη της στο κεφάλι και τραυματίζοντάς τον. Τέλος, αναφέρεται στη διαφυγή των επτά κορών στη Βενετία και σε αντίποινα του Τούρκου «μεγιστάνος», όταν έμαθε ότι του ξέφυγαν.
[…] Ἑπτὰ τρέμουν κορασίδες
θυγατέρες τοῦ Παυλῆ,
ὡς πλειάδες, ἑσπερίδες
ἐν τοῦ φόνου τῇ αὐλῇ. […]
Εἰς κρησφύγετόν τι κλείει
τὸν ὡραῖον θησαυρόν,
καθ’ ἡμέραν ἀναλύει
τῆς φυγῆς ζητῶν καιρόν.
Καὶ ὁ τύραννος τὸ βλέμμα
’τόξευε τὸ μιαρόν […].
Στο πολυσχιδές και πληθωρικό συγγραφικό έργο της Πολυξένης Λοϊζιάδος και σε άλλες πηγές συναντούμε αναφορές και σε άλλες ηρωικές Κυπρίες, οι οποίες κατά το 1821 αλλά και καθ’ όλη τη σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας «ἐπάλαισαν ὡς λέαιναι κατὰ τῆς ἀκολασίας καὶ θηριωδίας τῶν δημίων των», φτάνοντας κάποτε μέχρι την ομολογία ή το μαρτύριο. Τα άθλα των γυναικών αυτών αξίζει να αναδειχθούν περαιτέρω, ως ελάχιστος φόρος τιμής και σεβασμού στη μνήμη τους.
Ακόμη μια επική ιστορία από τις δεκάδες άλλες, για τις ηρωίδες ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ Κυπρίες επαναστάτισσες …
Η Μαρία η Συγκλητική, πανώρια κοπέλα με ηρωική ψυχή, είχε συλληφθεί από τους Τούρκους σαν σκλάβα. Την μεταφέρουν στο λιμάνι Αμμοχώστου με άλλους αλυσοδεμένους Κυπριώτες και Κυπριώτισσες. (Απόσπασμα Α. Αντωνά.)
Στοιβάζονται στα Τουρκικά πλοία, έτοιμες για να ανεβούν τον Γολγοθά της σκλαβιάς. Όμως η ηρωική μορφή της Μαρίας ή Βαλεσάνδρας, εμψυχώνει τις άλλες κοπέλες. Με τη σύμφωνη γνώμη και των υπολοίπων, βρίσκει μια δάδα και προχωρά προς την αποθήκη πυρομαχικών. Οι Τούρκοι την κυνηγούν.
Πετούσε αέρινα και κατευθυνόταν στο Πάνθεο της Αθανασίας η Θεά της Ελευθερίας… μέχρι που ρίχνει την δάδα στην αποθήκη πυρομαχικών. Υπέρτατη θυσία. Τα κορίτσια σκλαβοπούλες και αγόρια σκλαβόπουλα, θυσιάζονται και παίρνουν μαζί τους εκατοντάδες Τούρκους στρατιώτες.
Μεγάλο μέρος του τουρκικού στόλου καταστρέφεται. Η θυσία της ωραίας, ευγενούς Λευκωσιάτισσας, κόρης του Κύπριου ευγενούς Ρουχιά, ο οποίος έπεσε και αυτός μαχόμενος κατά των βαρβάρων Τούρκων, έγινε θρύλος. Γράφτηκαν ποιήματα και παράμεινε για πάντα στις καρδιές των σκλαβωμένων Κυπρίων.
Ο Βασίλης Μιχαηλίδης, ο Εθνικός μας, φωτισμένος ποιητής, έγραψε επικό ποίημα, για τη θυσία της ηρωίδας, επίσης ο Επτανήσιος ποιητής Μάτεσης και άλλοι πολλοί Ευρωπαίοι ποιητές Μπιζάρο, Καλέπιο, Γάττο, Φολιέτα κ.ά. εξύμνησαν την ηρωική της πράξη.
Γράφει, ο Εθνικός μας Ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης.
Η Αρνάλδα, η Βαλεσάνδρα επί του πλοίου …..
(Απόσπασμα.)
Η Αρνάλδα εκ του γένους των Συγκλητικών γενναία,
Ηρωίς πασών η πρώτη και ως άγγελος ωραία..
Είδε πλήρη τα ιστία έτοιμα προς πλούν τα πλοία,
Κι΄ εντελώς απελπισθείσα έλεγε μετά δακρύων,
Κάλλιον εις τον αέρα με το πύρ να τιναχθώμεν,
Κάλλιον εις τον πυθμένα της θάλασσας να πνιγώμεν,
Παρά μιαν στιγμήν ζώσαι κ έχουσαι του Μουσουλμάνου.
Πλούτη δόξαν κ ευτυχίαν εις ανάκτορο Σουλτάνου
…………………….
Ο Επτανήσιος Αντώνιος Σ. Μάτεσης επίσης, γράφει …
Η Κυπριώτισσα …
Αυτή μια νύχτα σκοτεινή, νύχτα χωρίς φεγγάρι,
Στη ναυαρχίδα οδήγησε το χέρι του Κανάρη
………………………………………………….
Μαρία Συγκλητική.
Του Αντώνη Αντωνά.
Η Κυπριώτισσα, ηρωίδα Μαρία Συγκλητική,
η Αρνάλδα Ρουχιά, Ρενάλδα Βαλεσάνδρα, κόρη,
ωραιοτάτη, του Κύπριου ευγενούς Ρουχιά κόμη,
που στα μάτια της μπροστά οι Τούρκοι,
εσφάγιασαν και το αχνίζων αίμα του έρρεε ακόμη…
Σκλάβα με άλλες σκλαβοπούλες και
Σκλαβόπουλα, οι Τούρκοι την επήραν, την βασάνισαν,
αλλά δεν λύγισε για να τους προσκυνήσει.
Χριστιανή, παρέμεινε, χωρίς ν΄ αλλαξοπιστήσει.
Στ΄ αμπάρια των τουρκικών πλοίων,
στην Αμμόχωστο, την ερίξαν,
που στης Τουρκιάς τα σκλαβοπάζαρα θ΄αρμενίζαν.
«Και εντελώς απελπισθείσα έλεγε μετά δακρύων,
κάλλιον εις τον αέρα με το πυρ να τιναχθώμεν,
κάλλιον εις τον πυθμένα της θάλασσας να πνιγώμεν.»
Το χέρι της, σαν να όπλισε το πνεύμα του Κανάρη,
π΄ αντάξια του φάνηκε τις κρίσιμες τις ώρες.
Και αφού οι σκλαβωμένοι Κύπριοι,
μετά χαράς ηρωικά και μ΄ αυτοθυσία,
δεχτήκαν ολοκαύτωμα να γένουν και θυσία,
η Αρνάλδα έκλεψε, στο χέρι πήρε δάδα,
αερινά, πετούσε σαν νεράιδα και με μεγάλη χάρη.
Στην μπαρουταποθήκη τους έφτασε,
ξοπίσω της δεκάδες Τούρκοι την κυνηγούσαν,
μ΄ άγιο χέρι ασπίδα την προστάτευε,
όταν την Μαρία, Αρνάλδα πυροβολούσαν.
Την δάδα μέσα πέταξε, στάχτη όλα γίναν.
Την ναυαρχίδα του Πιαλέ Πασά
και τα τουρκικά πλοία ανατίναξε,
με τους χιλιάδες Τούρκους μέσα.
Οι στάχτες των νεκρών Κυπρίων μαζί με,
της πανώριας Μαρίας, στα ουράνια ανεβήκαν,
στο πάνθεο των εθνομαρτύρων εκεί αναγεννηθήκαν,
απ΄ τα δεσμά των Μωαμεθανών απελευθερωθήκαν.
Ήταν των μελλοθάνατων η τελευταία χάρη.
Σ΄ άσβεστες ιερές λαμπάδες, μετουσιώθηκαν ,
η ηρωική Αρνάλδα, μαζί με τις Κυπραιώτισσες,
πανώριες σκλαβοπούλες και τους λεβέντες,
Κυπραιώτες σκλάβους θεού ευλογία λάβανε και θεία χάρη.
Μια νύχτα σκοτεινή και οργισμένη,
που τ΄ ολόγιομο της Κύπρου,
πανσέληνο φεγγάρι, κρύφτηκε,
με λυγμούς οδύνης και ντροπής,
να μην το θωρεί κανένας.
Η λύτρωση με τον θάνατο και την θυσία,
στους σκλαβωμένους, αιώνια έδωσε,
Λευτεριά και Αθανασία
Και οι ΕΛΛΗΝΕΣ ήρωες της Κύπρου….
Κολοκοτρώνης: «Ο πρώτος νεκρός στην κατάληψη της Τριπολιτσάς ήταν ο Κύπριος. Είχαμε ακόμη νεκρούς Κύπριους, στο Μεσολόγγι… παντού, σε όλα τα πεδία των μαχών. Μάλιστα στη μάχη της Αθήνας το 1827, είχαν πέσει νεκροί πάνω από 130 Κύπριοι».
Η φάλαγγα των Κυπρίων πολέμησε ηρωικά σε όλες τις μάχες και είναι χαρακτηριστική η ρήση του Στρατηγού Χατζηπέτρου για τα παράσημα που φορούσε «Μου τα ’δωκε ο ηρωισμός και η παλληκαριά των Κυπρίων φαλαγγιτών».
Με επί κεφαλής τον Λευκωσιάτη Φιλικό Ιωάννη Καρατζά, εκατοντάδες Κύπριοι εθελοντικά (Ιερός Λόχος) με απαράμιλλο ηρωισμό πολέμησαν δίπλα στους Έλληνες αδελφούς, κατά των Τούρκων κατακτητών. Το λάβαρα των Κυπρίων, ένα άσπρο πανί με γαλάζιο σταυρό στη μέση, έγραφε «Σημαία Ελληνική Πατρίς Κύπρου». Η ιστορική σημαία βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο των Αθηνών.
ΤΟ ΛΑΒΑΡΟ ΤΗΣ ΦΑΛΑΓΓΑΣ ΤΩΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ 1821. (Πολεμικό Μουσείο)
Ενδεικτικά ολίγα.
Ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Στρατηγού Μακρυγιάννη ήταν Κύπριος. Με τις ηρωικές ενέργειες του, έσωσε τους 1189 πολιορκημένους του Νεοκάστρου, όταν εθελοντικά πέρασε κολυμπώντας τις τουρκικές γραμμές και πήγε σε αγγλική φρεγάτα για να ζητήσει βοήθεια. Ο αγωνιστής αυτός πληγώθηκε βαριά το 1825 στη μάχη των Μύλων του Άργους. Παρά τον βαρύ τραυματισμό του, πολέμησε μέχρι το τέλος της μάχης. Γράφει ο Μακρυγιάννης τότε «Εκεί που ριχτήκαμε με το γιουρούσι μου επληγώθη βαρέως και ύστερα πέθανε ο καλός και γενναίος Κυπραίος».
Γράφει ο Υψηλάντης στον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό: « Μακαριώτατε και φιλογενέστατε Δέσποτα. Ο φιλογενέστατος κύριος Δημήτριος Ίπατρος με εβεβαίωσε περί της γενναίας συνεισφοράς σας….»
Ο Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Θησεύς, αρχηγός Κυπρίων εθελοντών, μαζί με τον αδελφό του Αρχιστράτηγο Νικόλαο, διακρίθηκαν σε σκληρές νικηφόρες μάχες κατά των Τούρκων με υψηλό τίμημα από νεκρούς Κύπριους. Ο Κολοκοτρώνης λέει για τον Νικόλαο: «Ο Νικόλαος, ένας εκ των προθύμων και ειλικρινών συναγωνιστών κατά τον υπέρ ανεξαρτησίας αγώνα». Το 1822 ο Νικόλαος διακρίθηκε στις μάχες της Δράμας και αλλού. Όπου τον χρειαζόταν η πατρίδα. Ο Νικόλαος ήταν ανιδιοτελής αγωνιστής και ποτέ δεν ανακατεύθηκε στις διχόνοιες μας. Το σώμα των εθελοντών Κυπρίων που ηγείτο το αυτοσυντηρούσε από χρήματα εράνων που γίνονταν στην Κύπρο. Ο Κολοκοτρώνης λέει για τον Κύπριο Νικόλα Θησέα… « Ο Νικόλαος ένας εκ των προθύμων και ειλικρινών συναγωνιστών…διακρίθηκε σε όλες τις μάχες…» κ.ά.π.
Και το πλέον ένδοξο και τιμητικό. Αυτά τα ηρωικά παλληκάρια, που η πατρίδα τους σκλαβωμένη ήταν, εθελοντικά στα Ελληνικά χώματα ήρθαν για να γίνουν απελευθερωτές! Είναι συγκινητικό και επικά ανεπανάληπτο.
Ποτέ τους δεν δέχτηκαν χρηματικές αμοιβές… ΟΥ ΠΕΡΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ Ο ΑΓΩΝ ΤΟΥΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΗΣ…ΠΑΜΠΤΩΧΟΙ ΑΛΛΑ ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ, ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ.
Τα ονόματα των Ελλήνων Κυπρίων εθελοντών που συμμετείχαν σε όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας και των ηρωϊκώς πεσόντων, ανέρχονται σε χιλιάδες. Αρκετά, όσα διασώθηκαν, υπάρχουν στο αρχείο του πολεμικού Μουσείου (1821, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μακεδονικός αγώνα, Κρητική επανάσταση, Μικρασιατική εκστρατεία, ΒΠΠ κ.ά).. Αιωνία τους η μνήμη.
Τιμή και δόξα συνοδεύει του Έλληνες Κύπριους εθελοντές, που με αυτοθυσία και ηρωισμό παρ όλον ότι η πατρίδα τους ήταν σκλαβωμένη, *συμμετείχαν στην Ελληνική επανάσταση και αρκετοί από αυτούς έχυσαν το αίμα τους σε Ελληνική γη, σ΄ όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας, χωρίς ποτέ να ζητήσουν επιβράβευση, ή αντίδωρο. Ηθική τιμητική αναγνώριση μόνο ήθελαν και ΕΝΩΣΗ με την μητέρα πατρίδα Ελλάδα….
*Πολλές εξεγέρσεις έγιναν και στην Κύπρο κατά των κατακτητών, αλλά λόγω του ότι δεν έτυχαν βοήθειας από κανένα, πνίγηκαν στο αίμα από τους μύριους βαρβάρους. Π.χ. Νικόλαου Θησέα στη Λάρνακα και του καλόγερου Ιωαννίκιου στην Καρπασία. Η Εξέγερση στη Λάρνακα, ήταν αρκετά μαζική – σε κάποια στιγμή πάντως, ο Νικόλαος Θησέας, αγωνιστής της επανάστασης του 1821, βρέθηκε στην ηγεσία της. Ξεκίνησε με εξεγέρσεις στη Λάρνακα, οι οποίες εξαπλώθηκαν και στη Λευκωσία. Ο Θησέας μαζί με εκατοντάδες ακόλουθους κατέφυγε στο Σταυροβούνι, φοβούμενος αντίποινα κατά αμάχων. Λόγω έλλειψης πυρομαχικών, αφού πήρε εγγυήσεις για την ασφάλειά των αμάχων, η ίδιος ο Θησέας εκδιώχθηκε από την Κύπρο και οι Τούρκοι παρά την υπόσχεση τους, κατέσφαξαν εκατοντάδες Λαρνακείς. Ο καλόγερος Ιωαννίκιος, ξεκινώντας με καράβι από τη Λάρνακα, αποβιβάστηκε στο Μπογάζι, προχώρησε στο χωριό καταγωγής του (τον Άγιο Ηλία) και άρχισε να ξεσηκώνει τους χωρικούς εναντίον της οθωμανικής διοίκησης. Εγκατέστησε το αρχηγείο της εξέγερσής του στο Τρίκωμο. Αν και μάλλον βρήκε υποστηρικτές ανάμεσα στον αγροτικό πληθυσμό της περιοχής, αυτοί άοπλοι και απειροπόλεμοι σκόρπισαν μόλις αντίκρισαν τα υπέρτερα οθωμανικά στρατεύματα. Ο ίδιος ο Ιωαννίκιος και οι συνεργάτες του συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν με παλούκωμα.
(Παρένθεση)
Και επ΄ευκαιρία θα ήθελα να ευχηθώ, για αυτό το ακριτικό Ελληνικό νησί, αναπόσπαστο σιαμαίο κομμάτι του Ελληνισμού, που ανά τους αιώνες έρημο και μόνο αγωνίζεται, για να παραμείνει ΕΛΛΗΝΙΚΟ και συμμετείχε σε όλους ανεξαιρέτως τους αγώνες υπέρ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ της μητέρας πατρίδας…, να μην λησμονιέται στις εθνικές επετείους της μητέρας πατρίδας. Αν κάποιοι ανατρέξουν στα αρχεία του πολεμικού μουσείου, θα ανακαλύψουν αρκετούς τόμους περί Εθνικών προσφορών της Κύπρου προς τον ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ….
Τότε ο Εθνάρχης Ιωάννης Καποδίστριας έθεσε τα όρια του ελληνικού εθνικού κράτους συμπεριλαμβάνοντας την Κύπρο, όχι μόνο γιατί ήταν γόνος Κυπρίας μάνας, αλλά γιατί οι Έλληνες της Κύπρου συμμετείχαν ενεργά το 1821 στην Ελληνική Επανάσταση, συνεχίζοντας την πνευματική παράδοση του Ελληνισμού και της Κύπρου των 3000 ετών ελληνικής ιστορίας «Τα όρια ταύτα από του 1821 καθορίζονται υπό του αίματος του εκχυθέντος εις τα σφαγεία των Κυδωνιών, των Ψαρών, της Χίου, της Κρήτης, της Ρόδου και της Κύπρου…».
Για την πολύπαθη Ελληνική Κύπρο….ΦΕΥ!
Κοντεύουν 200 χρόνια από τις δηλώσεις του Καποδίστρια…… Ο κόσμος σκηνή, ο βίος πάροδος. Ήλθες, είδες, απήλθες. Και η ΕΝΩΣΗ άπιαστο απατηλό όνειρο έγινε αφού η Κύπρος η Ελληνική προδόθηκε, εγκαταλείφθηκε και τουρκοπατήθηκε ως εάν ήτο νόθα θυγατέρα.
Και τέλος αν υπάρχει τέλος ….
Όμως τα χώματα αυτά δεν είναι η πρώτη φορά, που κάποιοι τα σφετερίστηκαν. Δεν είναι η πρώτη φορά που σκλαβώθηκαν και σταυρώθηκαν. Μα πάντα… μετά τη σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση! Αυτά τα χώματα που «Πολλούς αφέντες άλλαξαν, δεν άλλαξαν ψυχή», κάποτε θα ελευθερωθούν! Εδώ στηρίζει τις ελπίδες του ο Μόντης. Δεν μπορεί αυτή τη φορά να γίνει εξαίρεση. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε, πως «η ρωμιοσύνη εν φυλή συνοκαιρη του κόσμου» όπως αναφέρει στο ποίημά του «την Άνοιξη ποιος πρόδωσε». Σύμφωνα, λοιπόν, με τον εθνικό μας ποιητή Μόντη πρέπει να επαγρυπνούμε και να μην επαναπαυόμαστε. Να είμαστε έτοιμοι κάθε στιγμή ν΄ αγωνιστούμε για τη λευτεριά μας. Επιτακτικό το χρέος μας απέναντί σ’ αυτή την πατρίδα, επιτακτική η ανάγκη για ακατάπαυστους αγώνες μέχρι την τελική δικαίωση του λαού μας. Βαρύ λοιπόν το χρέος όπως ξεπροβάλλει από την ποίησή του. Χρέος απέναντι στην αιματοκυλισμένη πατρίδα, που γυρεύει δικαίωση! Χρέος απέναντι στα παιδιά μας που ζητούν μια λεύτερη πατρίδα! Χρέος απέναντι στους ήρωές μας, που ζητούν οι θυσίες τους να μην πάνε χαμένες!
ΛΕΥΤΕΡΙΑ
Θέλει πολλή επαγρύπνηση η λευτεριά, παιδιά,
μην τη χάνετε ούτε στιγμή απ΄ τα μάτια σας, μην επαναπαύεσθε.
ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΠΟΙΟΣ ΠΡΟΔΩΣΕ;
Την άνοιξη ποιος πρόδωσε, νησί μου περιστέρι,
στην άνοιξη ποιος τόλμησε και σήκωσε το χέρι;
Την άνοιξη ποιος σταύρωσε, νησί μου κυπαρίσσι,
κι έγειρε και σταμάτησε η ανατολή στη δύση;
Όση χαρά μας χάριζες κι όσο όνειρο κι ελπίδα
τόσο καημό μας πότισες, μικρή γλυκιά πατρίδα.
Θρηνώ τον Πενταδάχτυλο τον τουρκοπατημένο,
Θρηνώ τ’ αμούστακο παιδί τ’ αδικοσκοτωμένο.
Όμως ελπίδα κελαηδά, μικρό πουλάκι, ελπίδα,
πως είν.' αδούλωτη βαθιά μες στην καρδιά η πατρίδα.
Μικρό πουλί στο Τρίπυλο, μικρό πουλάκι, εντός μου:
"Η Ρωμιοσύνη είναι φυλή συνόκαιρη του κόσμου".
Σαν την οχιά σηκώνεται, σαν πέλαγο φουσκώνει,
ένα κεφάλι αν της κοπεί, διπλό άλλο φυτρώνει…
Αυτοί ήταν οι Έλληνες και Ελληνίδες την εποχή των απελευθερωτικών αγώνων. Ποιοι είναι οι Έλληνες του σήμερα…; Ποιοι θα είναι οι Έλληνες του μέλλοντος θα το γράψει η αδέκαστος ιστορία…
Για αυτό όσο είναι καιρός: «Τούτο το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλο κανένα: Μεθύστε με τ΄ αθάνατο κρασί του 21!" (Κωστής Παλαμάς) και ανασήκωσε την πλάτη κι απόσεισέ τους Πενταδάκτυλέ μου, ανασήκωσε την πλάτη κι απόσεισέ τους βαρβάρους τουρκομογγόλους κατακτητές…. όπως το 1821 …
Και με την χαρμόσυνη είδηση του *Ευαγγελισμού ΕΣY Mητέρα Παναγιά μας Θεοτόκος, ευχή δώσε για ΛΕΥΤΕΡΙΑ και το κακό πάλαι ποτέ να μην ξανάρθει.
Σ΄αυτή την ιμερτή, αγιοτάτη, ζωηγράφο, θειοτάτη Κύπρο, που ανά τους αιώνες έζησε με βάσανα και στους αιώνες θε να ζήσει, Νυν και αεί….
*Με τη λέξη Ευαγγελισμός αναφερόμαστε στη χαρμόσυνη είδηση για τον Χριστιανισμό, της επικείμενης γέννησης του Ιησού Χριστού, που δόθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς τη Μαριάμ. Επίσης, με τον ίδιο όρο αναφερόμαστε στην εκκλησιαστική θεομητορική εορτή, που τελείται την 25η Μαρτίου προς ανάμνηση του γεγονότος αυτού.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΤΖΙΑΙ ΛΕΥΤΕΡΑ ΑΔΕΛΦΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ.
Επιμέλεια-‘Ερευνα του Αντώνη Αντωνά από ημικατεχόμενη Ελληνική Κύπρο.
ΙΔΕΤΕ.
Κατηγορία Θέματος
Εθνικά Θέματα,
Εθνική Επέτειος,
Θέματα Παιδείας,
Ιστορικά θεματα,
ΚΥΠΡΟΣ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
10 σχόλια:
Αντιλαμβάνομαι ότι έχεις μεγάλη Βιβλιοθήκη.
Μπράβο. Θερμά συγχαρητήρια. Chris
Τα κείμενά σου αγαπητέ μου Αντώνη δεν είναι μόνο γεμάτα από αγάπη για την Πατρίδα, έχουν και πολλές σημαντικές ιστορικές πληροφορίες, πολλές από τις οποίες εσύ μου τις κάνεις γνωστές. Σε ευχαριστώ.
Γιώργος Π.
Τον αφελληνισμό των Ελλήνων Κυπρίων επιδιώκουν σήμερα, αλλά δεν θα τους περάσει. 33 αιώνες τίποτα δεν μπόρεσε να ξεριζώσει την Ελληνική καρδιά της Κύπρου ...
Ας ακούσουμε νοερά τον μεγάλο Σεφέρη ...
«Υπάρχουν σε μια γωνιά της γης 400 χιλιάδες ψυχές από την καλύτερη, την πιο ατόφια Ρωμιοσύνη, που προσπαθούν να τις αποκόψουν από τις πραγματικές τους ρίζες και να τις κάνουν λουλούδια θερμοκηπίου. Σ' αυτή τη γωνιά της γης δουλεύει μια μηχανή που κάνει τους Ρωμιούς σπαρτούς-Κυπρίους-όχι-Ελληνες, που κάνει τους ανθρώπους μπαστάρδους, με την εξαγορά και την απαθλίωση των συνειδήσεων, με τις κολακείες των αδυναμιών ή των συμφερόντων».
«Στο μικρό διάστημα που έμεινα στην Κύπρο, άρχισαν πολλά πράγματα και νομίζω θα με κυνηγούν αδυσώπητα ώσπου να πάρουν μορφή. Παραξενεύομαι όταν το συλλογίζομαι. Η Κύπρος πλάτυνε το αίσθημα που είχα για την Ελλάδα. Κάποτε λέω πως μπορεί να με πήρε για ψυχοπαίδι της». Λίγους μήνες νωρίτερα έγραφε από το νησί στην αδελφή του: ««...Τον έχω αγαπήσει αυτόν τον τόπο. Ίσως γιατί βρίσκω εκεί πράγματα παλιά που ζουν ακόμη, ενώ έχουν χαθεί στην άλλη Ελλάδα... ίσως γιατί αισθάνομαι πως αυτός ο λαός έχει ανάγκη από όλη μας την αγάπη και όλη τη συμπαράστασή μας. Ένας πιστός λαός, πεισματάρικα και ήπια σταθερός. Για σκέψου πόσοι και πόσοι πέρασαν από πάνω τους: Σταυροφόροι, Βενετσιάνοι, Τούρκοι, Εγγλέζοι - 900 χρόνια. Είναι αφάνταστο πόσο πιστοί στον εαυτό τους έμειναν και πόσο ασήμαντα ξέβαψαν οι διάφοροι αφεντάδες πάνω τους.»
Χρόνια πολλά αδελφοί χωρίς κατακτητές βαρβάρους.
Μίνως
Το τι έκαναν οι βάρβαροι Τούρκοι από την μέρα που πάτησαν στην Ελληνική Κύπρο!!
Κανένας δεν ξεχνά … Τίποτα δεν ξεχνιέται. Απόσεισε τους Πενταδάκτυλε μου, όπως τους απόσεισες το 1821 από την μητέρα πατρίδα…
Αυτά έκαναν οι Τούρκοι στη Κύπρος από την στιγμή που πάτησαν το πόδι τους από τότες του έτος 1489.
Από το 1489 μέχρι το 1570 οι Τούρκοι έκαναν επίθεση στην Κύπρο σε πολλές περιπτώσεις, τη σφαγή των Κυπρίων ελληνικής ιθαγενείς της Κύπρου, επιδρομές τις πόλεις μας και να ληφθούν αιχμαλώτους και να γίνονται σκλάβοι των βαρβάρων τούρκων.
1570 οι Τούρκοι επιτίθενται και πάλι με μια πλήρη τεράστια εισβολή, εξοντώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνοκύπριους οι οποίοι είναι οι ιθαγενείς της Κύπρου. Στη Λευκωσία οι Τούρκοι έσφαξαν 20.000 Λευκωσιάτες.
1571 - 1878 η Κύπρος ήταν υπό οθωμανική τουρκική μογγόλου κανόνα: Οι Τούρκοι αντιμετωπίζουν τους Ελληνοκύπριους ως σκλάβους χωρίς δικαιώματα. Κάθε φορά που οι Ελληνοκυπριοι προσπαθούσαν να επαναστατήσουν οι Τούρκοι πάλι σφάζαν χιλιάδες Ελληνοκύπριους.
Ο βάρβαρος τούρκο σουλτάνος μας πούλησε σκλάβους της Βρετανίας, σε αντάλλαγμα για τις εγγυήσεις ότι η Βρετανία θα χρησιμοποιήσει το νησί ως βάση για την προστασία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά το δυνατόν Ρωσικής επιθετικότητα. Οι τούρκοι είχαν προσφερει τρεις φορές τήν Κύπρο μας στους Βρετανούς (το 1833, 1841, και 1845) πριν από την αποδοχή του 1878.
1958, όταν οι Έλληνες διαμαρτύρονται ενάντια τα νέα αφεντικά από την Βρετανία οι Τούρκοι και πάλι επιτίθενται εμάς τους Ελληνοκυπριοι , προκειμένου βοηθήσουν τους Βρετανούς να καταστρέψουν την επανάσταση μας και να μας δολοφονούν διότι θέλαμε ελευθερία και ΈΝΩΣΗΣ με την Ελλάδα.
Τότε η πολύμηνη αντίσταση των Αμμοχωστιανών το 1571 από 250000 βαρβάρους έναντι 700-800 μαχητών, δεν έμεινε χωρίς αντίκρισμα από την ιστορία. Όπως στην αρχαιότητα η ηρωική θυσία-αντίσταση των 300 Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες επέτρεψε στους Αθηναίους να προετοιμαστούν για τη νικηφόρα μάχη του Μαραθώνα που ακολούθησε σώζοντας την Ευρώπη από του Πέρσες, έτσι και τον Μεσαίωνα η αντίσταση των Ελλήνων της Κύπρου επέτρεψε στη χριστιανική Ευρώπη να οργανωθεί, προκειμένου να ανακόψει την επέλαση των Οθωμανών. Η εποποιία της ενδεκάμηνης πολιορκίας και «άλωσης» της Αμμοχώστου αποτελεί μια από τις συγκλονιστικότερες σελίδες ηρωισμού, αυταπάρνησης και ανώτερου ήθους (των θρυλικών ελεύθερων πολιορκημένων) σε αντιπαράθεση προς ηθική κατάπτωση, παρασπονδία και απανθρωπιά (των «νικητών») στην παγκόσμια ιστορία. Υμνήθηκε στην εποχή της από πλήθος ποιητές και συγγραφείς, και άφησε ανεξάλειπτα ίχνη στη συνείδηση της ανθρωπότητας ως οι Θερμοπύλες της Χριστιανοσύνης
Π.Β. Μικρασιάτισσα.
Στο μανιφέστο της Φιλικής Εταιρείας «Σχέδιον Γενικόν» των φιλικών, και συγκεκριμένα στο 15ο άρθρο, υπάρχει αναφορά στη δέσμευση του τότε αρχιεπισκόπου Κύπρου, Κυπριανού, για συνεισφορά στον απελευθερωτικό αγώνα με χρήματα και με προμήθειες. Αυτό αποδεικνύει αφενός ότι η Φιλική Εταιρεία ήλπιζε στην υποστήριξη της Κύπρου για την επιτυχία του αγώνα, αξιοποιώντας την ως βάση ανεφοδιασμού των ελληνικών δυνάμεων, αφετέρου ότι ο αρχιεπίσκοπος Κυπριανός ήταν ενήμερος για τα σχέδια των φιλικών, και είχε και ο ίδιος μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.
Εξάλλου, τον Οκτώβριο του 1820 ο ίδιος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης είχε στείλει επιστολή στον Κυπριανό, ευχαριστώντας τον για τη «γενναία συνεισφορά» που είχε υποσχεθεί δήθεν για το «Σχολείο της Πελοποννήσου» – προφανώς, ο επικεφαλής της Φιλικής Εταιρείας χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο για να μην κινήσει υποψίες σε περίπτωση που η επιστολή έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών.
Η υπόσχεση του Κυπριανού έγινε πράξη το 1821, όταν ο ναύαρχος Κανάρης με τα καράβια του έφτασε στην Κύπρο για να τα φορτώσει με προμήθειες για τους επαναστατημένους Έλληνες, χρήματα, αλλά και με εκατοντάδες Κύπριους εθελοντές που ήθελαν να ενισχύσουν τον αγώνα για την απελευθέρωση. Υπάρχουν καταγεγραμμένα επίσης στη διάρκεια της Επανάστασης δρομολόγια ελληνικών πλοίων από και προς την Κύπρο, όπου φορτώνονταν με αναγκαίες προμήθειες.
Είναι επίσης σχετικά γνωστή η δράση της λεγόμενης «Φάλαγγας των Κυπρίων» στην Ελληνική Επανάσταση. Πρόκειται για μία ομάδα Κύπριων στρατιωτών, με επικεφαλής τον στρατηγό Χατζηπέτρο, που πολέμησαν με ιδιαίτερη γενναιότητα σε διάφορες μάχες. Είχαν μάλιστα και τη δική τους σημαία, που ήταν λευκή με έναν μπλε σταυρό στη μέση και στο ένα τεταρτημόριο έγραφε: «Σημαία ελληνική πατρίς Κύπρου». Η σημαία αυτή εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας.
Ο συνολικός αριθμός των Κυπρίων αγωνιστών που πολέμησαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Επανάστασης υπολογίζεται άνω των 1.500. Από πηγές της εποχής προκύπτει ότι περίπου 130 Κύπριοι έχασαν τη ζωή τους στη Μάχη των Αθηνών, ενώ Κύπριοι ήταν και μεταξύ των νεκρών της εξόδου του Μεσολογγίου. Μάλιστα, στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου υπάρχει ένα μνημείο αφιερωμένο στους Κύπριους πεσόντες.
Έχει μείνει ιστορική μία ρήση του στρατηγού Χατζηπέτρου για τον ηρωισμό που επέδειξαν οι άνδρες της Φάλαγγας των Κυπρίων στις μάχες όπου συμμετείχαν. Δείχνοντας τα παράσημα στη στολή του, έλεγε: «Αυτά μου τα ‘δωκεν ο ηρωισμός και η παλικαριά των Κυπρίων Φαλαγγιτών».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Φάλαγγα των Κυπρίων ανασυγκροτήθηκε και πάλι με ηγέτη τον στρατηγό Χατζηπέτρο το 1853 και πολέμησε στη Θεσσαλία.
Dr K.K.
Ένα σπάνιο ανεκτίμητο χειρόγραφο φυλάσσεται στην ιστορική βιβλιοθήκη της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου – Λάρνακα και η ομάδα μας εργασίας και έρευνας είχε την ευκαιρία παλαιότερα να διαβάσει και ερανισθεί αποσπάσματα.
Ένα λυρικό και επικό ποίημα που γράφει γλαφυρά τις θυσίες των Ελλήνων της Κύπρου την περίοδο της βάρβαρης τουρκοκρατίας.
Το ποίημα αποτελείται από 906 δεκαπεντασύλλαβους στίχους ομοιοκατάληκτους κατά ζεύγη.
Θέμα του ποιήματος είναι η κατάληψη της Κύπρου από τους Τούρκους το 1570 - 71. Η αφήγηση συγκεντρώνεται γύρω από τρία κύρια ιστορικά γεγονότα, την απόβαση των Τούρκων στη Λάρνακα και την επιχείρηση κατά των Λευκάρων, την πολιορκία και κατάληψη της Λευκωσίας (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 1570) και τη μακρά πολιορκία της Αμμοχώστου (1570 - 1571).
Αποσπάσματα. Αναδημοσίευση.
'Ποῦ θθε ννά δῇ νά λυπηθῆ νά κλάψῃ νά θρηνήσῃ
τῆς Κύπρου τούς παραδαρμούς ἄς ἔλθη ν' ἀγροικήσῃ.
Ὁ Τοῦρκος, σάν ἐκάθετον στήν Πόλιν στό σκαμνίν του
τῆς Κύπρου ἐνθυμήθηκεν κι εἶπεν πώς ἔν δική του.
Το ποίημα τελειώνει με την περιγραφή της ταραχής που δημιούργησε ανάμεσα στους άρχοντες η ιδέα της παραδόσεως της πόλεως (στ. 903 - 906). Το χειρόγραφο της Μητροπόλεως Κιτίου, γραμμένο πριν από το 1700, δεν μας παραδίνει ολοκληρωμένο το ποίημα είτε γιατί δεν πρόλαβε να το ολοκληρώσει ο ποιητής είτε γιατί λείπουν φύλλα από το χειρόγραφο.
Ο ποιητής παραμένει άγνωστος και ανώνυμος όπως και οι περισσότεροι στιχουργοί των Θρήνων. Ότι είναι Κύπριος Έλληνας Ορθόδοξος μαρτυρείται σαφώς σε πολλά μέρη του ποιήματος (στ. 171 κ.ε., 430 κ:ε., και αλλαχού). Κατά την πολιορκία και άλωση της Λευκωσίας έχασε δυο βαπτιστικά, την Τάρσια και τον Γαβριήλ, που αιχμαλωτίστηκαν με χιλιάδες άλλα από τους Τούρκους (στ. 521 - 626).
Ο ποιητής είναι αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αμμόχωστο, και καταγράφει ό,τι παρατηρεί και αντιλαμβάνεται. Είναι παρών όταν αρχίζει ο κανονιοβολισμός της Λευκωσίας (στ. 343 - 346):
Πρώτην μπατάγιαν ἀκτυποῦν, καμπόσοι σκοτωθήκαν,
ἐγώ τοῦτα ἐσκόπουν τα κι εἶχα μεγάλην πρίκαν
κρυφίως και μετά σπουδῆς ἔβαλά το εἰς γράμμαν,
νά στέκεται παντοτινά, νά φαίνεται τό πρᾶγμα.
Παρακολουθεί και καταγράφει επίσης την εξόρμηση των Τούρκων από τη Λευκωσία εναντίον της Αμμοχώστου (στ. 633-638):
Ἀπό τήν Χώραν ἔβγηκεν ὁ Τοῦρκος πά' κεῖ κάτω
μέ ὅλην τήν ἀρμάδαν του καί μ' ὅλον τό φουσᾶτον.
Τ' ἀμμάτια μου θωροῦσαν το καλά κι ἐστίμνιασά το,
ἀντάμα τους εὑρίσκουμουν κι ἐκαταστίχωννά το.
Θεοῦ ἦτον συγχώρησις, ὅλοι σας ξεύρετέ το,
ψέμαν τίποτες δέν γράφω, ὅλοι πιστεύσετέ το.
Σε άλλο σημείο (στ. 495 - 497) ο ποιητής αναφέρει ότι είχε γράψει και άλλο ποίημα στο οποίο είχε καταγράψει κάποιο θαύμα που είχε γίνει στον καιρό του και το είχε δει με τα μάτια του.
Στο ποίημα υπάρχει έντονο το θρησκευτικό στοιχείο. Στη σκέψη του στιχουργού λειτουργεί ακόμη η πεποίθηση ότι τα ιστορικά γεγονότα συμβαίνουν κατά τη θέληση ή παραχώρηση του Θεού. Ο συνθέτης αφηγείται θαύματα της Παναγίας, του Τιμίου Σταυρού, των αγίων εικόνων και άλλα. Οι Χριστιανοί, όταν βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο, καταφεύγουν στους ναούς και προσεύχονται στον Χριστό και την Παναγία. Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή της δέησης στη Φανερωμένη της Λευκωσίας όταν είχε φθάσει η είδηση ότι οι Τούρκοι είχαν αποβιβασθεί στη Λάρνακα (στ. 81 - 144). Κατά τον ποιητή, τα γεγονότα που ακολουθούν είναι δοκιμασία που έδωσε ο Θεός, γιατί οι Χριστιανοί ήταν αμαρτωλοί και αμετανόητοι. Στην ικεσία της Παναγίας ο Θεός απαντά (στ. 122 - 130):
Συνέχεια....
Μ.Ρ. Ερευνήτρια.
Δέν τούς ταιργάζει λύπησις, γιατ' ἔχουν κακά ἤθη·
καλά τό ξεύρω καί ἐγώ πώς εἶναι βαπτισμένοι,
ἀμμ' εἶναι 'μετανόητοι, πολλά κριματισμένοι.
Καλήν στράταν τούς ἔδειξα, γιά νά περιπατοῦσι
καί νά κρατοῦν τές ἐντολές νά μηδέν κολασθοῦσιν,
ἐκεῖνοι δέν ἠθέλησαν, τώρα ἄς πειρασθοῦσιν,
γιά νά ἰδοῦν τόν πειρασμόν, γιά νά ἐπιστραφοῦσιν.
Ἔτζι τούς ἀποφάσισα, ὅλοι νά παιδευθοῦσιν
μικροί, νέοι καί γέροντες, γιά νά καταλυθοῦσιν.
Πολλές από τις περιγραφές και τις διηγήσεις του θυμίζουν κατά ένα τραγικό τρόπο τις συμφορές και τα παθήματα του λαού της Κύπρου κατά το μαύρο θέρος του 1974, όπως στο πιο κάτω απόσπασμα (στ. 231 - 238):
Ἔκαμαν τέκνα ὀρφανά καί χῆρες τές μητέρες,
αἵματα 'χύσαν ἄμετρα σέ κεῖνες τές ἡμέρες,
ἐχώρισαν ἀνδρόγυνα ὅπου 'ταν ἀρμοσμένα
κι ἔμειναν τά παιδάκια τους στόν κάμπον ἁπλωμένα.
‘Σκότωσαν Χριστιανούς πολλούς μαζί μέ τά παιδιά τους,
στά ὄρη εἶν' τά ροῦχά τους, στούς κάμπους τά μαλλιά τους·
τά κόκκαλά τους βρίσκονται στά ὄρη σκορπισμένα,
εἰς τά χωριά πολλά κακά ἔχουσιν καμωμένα.
Επίσης το πιο κάτω απόσπασμα προφητικά θυμίζει και τον τρόπο με τον οποίο οι Τούρκοι οδήγησαν το 1974 χιλιάδες ανθρώπους στην αιχμαλωσία, από την Κερύνεια αυτή τη φορά (στ. 501-514):
‘Ποῦ θε' ννά δῇ, νά λυπηθῇ, νά κλαύσῃ ἡ καρδιά του
ἄς πάγῃ νά περιδιαβῇ στοῦ Τούρκου τό φουσᾶτον.
Κοντά εἰς τήν Ἀμόχουστον ἐκείνην πού λαλοῦσιν,
νά δῇ τούς χριστιανούλλικους ἵντα τούς πολομοῦσιν
δέν τούς διοῦν ψωμίν νά φᾶν, οὔτε νερόν νά πγιοῦσιν,
οὔτε κρεβάτια ἔχουσιν ἐκεῖ ν' ἀναπαυθοῦσιν.
Στά κάτεργα τούς βάλλουσιν, ἐκεῖ νά τιμωροῦνται,
νά σύρνουν πάντα τό κουπίν καί νά μοιργολογοῦνται.
Μέ τές καΐνες στόν λαιμόν εἶναι σιδερωμένοι,
στήν Ρόδον πᾶσιν νηστικοί, στήν Πόλιν διψασμένοι,
στά μέρη τῆς Ἀνατολῆς ἀξάγκωνα δημμένοι,
ὁπού ν' ὅλοι ἀλύπητοι, μαῦροι, ἀραχνιασμένοι.
Ἀλίμονον εἰς τόν πτωχόν λαόν καί τόν ξενιτεμένον,
τόν πειρασμένον περισσά καί τόν μαρτυρημένον.
Μ.Ρ. Ερευνήτρια.
Εμείς συνεχίζουμε λοιπόν να αναμεταδίδουμε την ένδοξη ιστορία μας ακόμη και να απαντάμε αποστομωτικά με ντοκουμέντα και αδιάψευστες μαρτυρίες στις ιταμές απειλές και διεκδικήσεις των βαρβάρων τουρκομογγόλων, αλλά σήμερα αυτό δεν αρκεί, διότι η Τουρκία έχει σπάσει και το χτένι και την χτένα και αποθρασύνθηκε ξεπερνώντας κάθε όριο ανοχής μας….Εθνικά αναμενόμενο θα είναι, να απαντάμε πλέον με αξιοπρέπεια, ευτολμία και με πράξεις είτε με την γραφίδα μας ή ακόμη και επί πεδίου …Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του” Γ. Ρίτσος. Και όσον αφορά στην πολύπαθη Κύπρο το πνεύμα του 1821 και της ΕΟΚΑ να μας καθοδηγεί και όχι το δόγμα του 1974 …ότι μεταξύ πολέμου και ντροπής … επιλέγουμε το δεύτερο…. Το σφάξε με αγά μου για να αγιάσω να διαγραφεί όπως και το περί επαναπροσέγγισης και φιλίας με τους μπαμπέσηδες τούρκους διότι η Τουρκιά κι η ουχιά δεν έχουνε μπιστιά. Η σχεδιαζόμενη τουρκοποίηση της Κύπρου δεν θα γίνει ανεκτή από τους πατριώτες Έλληνες της μικρής Ελλάδας Κύπρου...
Επαναλαμβάνω επικά σοφά λόγια αυτοθυσίας του Καπετάν Γιάννη Μακρυγιάννη (Απόσπασμα) ….. ἡ τύχη μᾶς ἔχει τούς Ἕλληνες πάντοτε ὀλίγους. Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθεν καί ὥς τώρα, ὅλα τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦνε· τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά. Καί οἱ ὀλίγοι ἀποφασίζουν νά πεθάνουν· καί ὅταν κάνουν αὐτείνη τήν ἀπόφασιν, λίγες φορές χάνουν καί πολλές κερδαίνουν. Ἡ θέση ὁποῦ εἴμαστε σήμερα ἐδῶ εἶναι τοιούτη· καί θά ἰδοῦμεν τήν τύχη μας οἱ ἀδύνατοι μέ τούς δυνατούς”. 1825: Μάχη των Μύλων – Εκεί όπου 480 Έλληνες διέλυσαν 6.200 βαρβάρους του Ιμπραήμ.
Οι θρασύδειλοι βάρβαροι μόνο αυτή την γλώσσα καταλαβαίνουν....Όλοι οι Σουλτάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι σημερινοί απόγονοι τους τήρησαν και τηρούν πιστά τις φιλοπολεμικές εγκληματικές εντολές ΚΟρανίου και Μωάμεθ και διέπραξαν όλα τα απεχθέστερα εγκλήματα κατά των μικρών άοπλων Χριστιανικών λαών. Καταχωρήθηκαν όλα στην παγκόσμιο Μαύρη Βίβλο, αλλά ποτέ δεν δίδαξαν τους Χριστιανούς συμμάχους…. μας περί Τουρκίας, που την ανέχονται οι δόλιοι ακόμη και σήμερα να διαπράττει εις βάρος αδύναμων λαών γενοκτονίες….και να δικεδικεί και καταλαμβάνει ανενόχλητη ξένα εδάφη……
Ολόκληρη η ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της σημερινής Τουρκίας, είναι μια συνέχεια εγκληματικού ιμπεριαλισμού σφαγών και λεηλασιών και μιας ατελείωτης αιματοχυσίας και γενοκτονίας αδύναμων λαών, που είχαν την ατυχία να κατακτηθούν, από βαρβάρους εισβολείς, όπως πρόσφατα το 1974 συνέβη στην μικρή ανυπεράσπιστη και μόνη Ελληνική Κύπρο.
-«Από την πρώτη μαύρη μέρα που μπήκαν στην Ευρώπη, ήταν το μόνο δείγμα της ανθρωπότητας που έδειξε τη μεγαλύτερη έλλειψη ανθρωπισμού. Οπουδήποτε κι αν πήγαν, μια πλατιά κηλίδα αίματος έδειχνε τα ίχνη της διαβάσεώς τους και σ΄ όλη την έκταση της κυριαρχίας τους ο πολιτισμός εξαφανιζόταν».
Γλάδστων, Πρωθυπουργός της Βρετανίας, 1876
-«Δεν υπάρχει περίπτωση στην Ευρώπη, στην Ασία ή στην Αφρική, η εγκαθίδρυση της τουρκικής κυριαρχίας να μην είχε σαν συνέπεια την υποβάθμιση του πολιτισμού. Η Τουρκία, όπου βγήκε νικήτρια έφερε την καταστροφή».
Κλεμανσώ, πρωθυπουργός της Γαλλίας (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)
-«Για την τουρκική λογική το σπαθί αποτελεί το πιο σίγουρο μέσον επίλυσης των προβλημάτων».
Ντομινίκ Ντυφούρ ντε Πραντ, Γάλλος διπλωμάτης (Dominique Dufour De Pradt 1759-1837)
-Αυτή η χώρα πέρασε από την βαρβαρότητα στην παρακμή χωρίς ποτέ να γνωρίσει τον πολιτισμό …Τσώρτσιλ…..
-Τούρκοι διαβήκαν. Χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα. Β. Ουγκώ.
-Οι Τούρκοι είναι ο λαός της οργής του Θεού.
Μαρτίνος Λούθηρος, 1483-1546, Γερμανός θεολόγος, Μεταρρυθμιστής
-Η Τουρκία είναι ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης.
Τσάρος Νικόλαος Α’, 1796-1855, Ρώσος ηγεμόνας
(σε συνομιλία του το 1844 με τον Δούκα Ουέλλιγκτον)
ΚΑΙ ...Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ ΠΛΟΥΣΙΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ. Σαρρής
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΤΖΙΑΙ ΛΕΥΤΕΡΑ ΑΔΕΛΦΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΧΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ.
Ευχαριστούμε το Koukfamily για την τιμητική καταχώρηση και πλούσια εικονογράφηση, όπως και όλους τους φίλους σχολιογράφους, για τα δεκάδες πρόσθετα σχόλια τους που μας απέστειλαν.
Α.Α.
Ας διαβαζουμε ολοι οι Ελληνες αυτα τα επικα λυρικα και συγκινητικα κειμενα για να αντλουμε δυναμη και κουραγιο για νεους αγωνες του 21 και του 55 59. Η πολυπαθη Κυπρος στο μυαλο μας παντα ειναι και οπως ο μεγαλος Σεφερης ειπε χρειαζεται κσι την συμπρασταση μας και την αγαπη μας διοτι παρουσα ηταν παντα σε ολους τους εθνικους μας αγωνες και η ιστορια της με αιμα ειναι γραμμενη και με δακρυα διαβαζεται....
Ντινα
Σε όσους, που υστερόβουλα υποβάλλουν συχνά το ερώτημα, για την εγκατάλειψη της Κύπρου το 1974 «Και τι έκανε η Κύπρος για την Ελλάδα;».
Δίνουμε μια συντομότατη ενδεικτική αυτονόητη «αποστομωτική απάντηση», για να κλείσουν ερμητικά το στόμα επιτέλους και ας αισχύνονται οι Εφιάλτες και Ιούδες.!
Όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες οπλαρχηγοί και καπεταναίοι, ο Υψηλάντης,, ο Καποδίστριας, ο Βασιλιάς Όθωνας, εξήραν το θάρρος και την αυτοθυσία των εθελοντών Ελλήνων Κυπρίων. Ειδικά θαύμασαν τις ηρωικές τους πράξεις, αλλά ειδικότερα τους εξέπληξε όταν έβλεπαν τους Κυπρίους πατέρες να αγωνίζονται με ηρωισμό δίπλα στους αδελφούς τους ΕΛΛΗΝΕΣ….Την στιγμή που και η ίδια η πατρίδα τους ήταν σκλαβωμένη. Συνταρακτικό!
Τα ονόματα των Κυπρίων εθελοντών που συμμετείχαν σε όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας, ανέρχονται σε χιλιάδες. Αρκετά, όσα διασώθηκαν, υπάρχουν στο αρχείο του πολεμικού Μουσείου (1821, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μακεδονικός αγώνα, Κρητική επανάσταση, Μικρασιατική εκστρατεία, ΒΠΠ κ.ά), αλλά βέβαιον είναι ότι δεν μπορούν να καταγραφούν. Αιωνία τους η μνήμη. Τιμή και δόξα συνοδεύει του Έλληνες Κύπριους εθελοντές, που με αυτοθυσία και ηρωισμό συμμετείχαν και αρκετοί από αυτούς έχυσαν το αίμα σε Ελληνική γη, σ΄ όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας, χωρίς ποτέ να ζητήσουν επιβράβευση, ή αντίδωρο. Ηθική τιμητική αναγνώριση μόνο ήθελαν και Αυτοδιάθεση για τη σκλαβωμένη Κύπρο, Ου περί χρημάτων… Αυτοθυσία ήταν συμμετοχή της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, που ενώ ήταν σκλαβωμένη, με θυσίες και αυταπάρνηση, τα παιδιά της προσέτρεξαν εθελοντικά να συμμετέχουν στην παλιγγενεσία υπέρ Ελευθερίας του Έθνους…
Ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Στρατηγού Μακρυγιάννη ήταν ο Κύπριος Μιχαήλ Κυπραίος, ο οποίος βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή, δίπλα στον Στρατηγό. Με τις ηρωικές ενέργειες του, έσωσε τους 1189 πολιορκημένους του Νεοκάστρου, όταν εθελοντικά πέρασε κολυμπώντας τις τουρκικές γραμμές και πήγε σε αγγλική φρεγάτα για να ζητήσει βοήθεια. Ο αγωνιστής αυτός πληγώθηκε βαριά το 1825 στη μάχη των Μύλων του Άργους. Παρά τον βαρύ τραυματισμό του, πολέμησε μέχρι το τέλος της μάχης. Γράφει ο Μακρυγιάννης τότε «Εκεί που ριχτήκαμε με το γιουρούσι μου επληγώθη βαρέως και ύστερα πέθανε ο καλός και γενναίος Κυπραίος».
ΙΔΕΤΕ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ.
Οι αγώνες των Ελλήνων της Κύπρου για την ελευθερία της ...
Blogger
https://koukfamily.blogspot.com › ...
Ομάδα εργασίας και έρευνας του συγγραφέα Α. Αντωνά.
Άπαντες πρόσφυγες που θρήνησαν στενούς συγγενείς φίλους και τις πατρογονικές τους εστίες.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΑΔΕΛΦΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ.
Δημοσίευση σχολίου