26 Μαρτίου 2023

Προϋποθέσεις αναβίωσης Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου-Ελλάδας

Τα εθνικά οφέλη από την εφαρμογή τού ΔΕΑΧ την περίοδο 1993-2000 
 
Του Φοίβου Κλόκκαρη *
 
Στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) και ειδικά στόν τομέα «Άμυνα και Ασφάλεια», περιλαμβάνεται η μελέτη σε συνεργασία με την Ελληνική κυβέρνηση, της προοπτικής «…ουσιαστικής αναβίωσης του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου(ΔΕΑΧ) Κύπρου-Ελλάδας σε επιχειρησιακό επίπεδο».
 
Το ΔΕΑΧ υπήρξε η σύλληψη και εφαρμογή από τον Ελληνισμό, στρατηγικής "ανάσχεσης" τής Τουρκικής στρατηγικής "επέκτασης" προς Νότο και Δυσμάς. Η ουσιαστική αναβίωση του ΔΕΑΧ είναι επιτακτική ανάγκη ως αντίποδας προς το επιθετικό δόγμα και τη συνεχιζόμενη επεκτατική πολιτική τής Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και Κύπρου, στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο (ΑΜ) και Κύπρο.
 
Ο γεωγραφικός και αμυντικός χώρος Κύπρου και Ελλάδας είναι ενιαίος και οι ΑΟΖ τους στην ΑΜ (που θα έπρεπε να είχαν οριοθετηθεί) εφάπτονται. Το αμυντικό μέτωπο του Ελληνισμού έναντι της Τουρκίας, εκτείνεται από τον Έβρο, τα νησιά του Αιγαίου μέχρι την Κύπρο, η οποία παρουσιάζει τη μεγαλύτερη τρωτότητα. Έχει στο έδαφος της ένα τεράστιο Tουρκικό στρατιωτικό προγεφύρωμα, στο οποίο η η Τουρκία διατηρεί ισχυρές κατοχικές δυνάμεις επιπέδου Σώματος Στρατού με επιθετική διάταξη. Η ΚΔ δεν έχει τη δυνατότητα με τους εσωτερικούς συντελεστές ισχύος της (κυρίως η Εθνική Φρουρά (ΕΦ) με ασθενές ΠΝ και ΠΑ), να εξισορροπήσει τη μεγάλη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας και να προτάξει αξιόπιστη αποτρεπτική ικανότητα. Χρειάζεται την βοήθεια εξωτερικών συντελεστών ισχύος και αυτήν μπορεί και πρέπει να προσφέρει μέσω του ΔΕΑΧ η Ελλάδα, η οποία έχει συμβατική και ηθική υποχρέωση να προστατεύσει τον Ελληνισμό της Κύπρου, αλλά και συνταγματική υποχρέωση να προστατεύσει τις Ελλαδικές δυνάμεις στο νησί. Την συνείδηση μας, βαραίνει η τραυματική εμπειρία της καταστροφής του 1974, όταν οι Ελληνικές κυβερνήσεις δεν εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους προς τη Κύπρο. 
 
Επειδή το ΔΕΑΧ άρχισε με καλούς οιωνούς, αλλά δεν είχε αίσιο τέλος, είναι απαραίτητο, να μελετηθούν ενδελεχώς τα αίτια που οδήγησαν στην υποβάθμιση του, τα οφέλη από την εφαρμογή του τη περίοδο 1993-2000 και να καθορισθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την επιτυχή αναβίωση του.
 
Αίτια υποβάθμισης τού ΔΕΑΧ: Η έλλειψη αποφασιστικότητας και πολιτικής βούλησης από τις κυβερνήσεις Ελλάδας – Κύπρου. Η Ελλάδα δεν έδωσε την δέουσα βαρύτητα σε τρείς βασικούς παράγοντες: στη σημασία της ΑΜ για τα ζωτικά συμφέροντα της – στις απαιτήσεις αναβάθμισης των αεροναυτικών δυνάμεων της – στις συμβατικές υποχρεώσεις της έναντι της ΚΔ. Η Κύπρος επηρεάστηκε αρνητικά από τη σχολή σκέψης ότι οι μικρές χώρες είναι μάταιο να επενδύουν στην άμυνα τους, μείωσε τις αμυντικές δαπάνες της, παραμέλησε τη στρατιωτική ισχύ της, ιδιαίτερα στο θαλάσσιο και εναέριο χώρο και συμφώνησε στον αφοπλισμό τού κυπριακού κράτους στα πλαίσια λύσης ΔΔΟ στο Κυπριακό, που επέβαλαν η Βρετανία και Τουρκία (αυτό προέβλεπε και το σχέδιο Ανάν). Ο αφοπλισμός της Κύπρου και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, είναι επιδίωξη της Τουρκίας για να είναι εύκολη λεία της επεκτατικής βουλιμίας της. 
 
Οφέλη από την εφαρμογή τού ΔΕΑΧ την περίοδο 1993-2000: Τα οφέλη ήσαν πολλαπλά για την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Κύπρο. Συνέβαλε στην τόνωση τού ηθικού του Κυπριακού Ελληνισμού και στην ενδυνάμωση της επιχειρησιακής δυνατότητας των ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) της Ελλάδας για ενίσχυση της Κύπρου καθώς και τής αποτρεπτικής ικανότητας της ΕΦ. Κατασκευάσθηκαν στην Κύπρο η στρατιωτική αεροπορική βάση "Ανδρέας Παπανδρέου" και ναυτική βάση "Ευάγγελος Φλωράκης", ενισχύθηκαν οι δυνάμεις ξηράς, πραγματοποιήθηκαν διακλαδικές Τακτικές Ασκήσεις Μετα Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) αεροναυτικών δυνάμεων και δυνάμεων ξηράς στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Καστελλορίζου-Κύπρου και στο έδαφος της Κύπρου (ΤΟΞΟΤΗΣ-ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ-ΒΕΡΓΙΝΑ-ΝΙΚΗ). 
 
Έγινε δοκιμή στη πράξη του Συστήματος Χειρισμού κρίσεων (ΣΧΚ), των επιχειρησιακών σχεδίων, τού Συστήματος Διοικήσεως Ελέγχου και Πληροφοριών (ΣΔΕΠ), των δυνατοτήτων και της διαλειτουργικότητας των μέσων και οπλικών συστημάτων. Αποκτήθηκαν πολύτιμες εμπειρίες από τους χειριστές, τα στελέχη και τούς επιτελείς της ΕΦ και τών ΕΔ Ελλάδας, ιδιαίτερα στους τομείς της αεράμυνας, της διακλαδικής συνεργασίας, της τακτικής κίνησης των αεροναυτικών δυνάμεων της Ελλάδας στην ΑΜ με τον οπλισμό τους, από την Ελλάδα στη Κύπρο μακράν των βάσεων ανεφοδιασμού τους καθώς και της αντιμετώπισης της Τουρκικής αντίδρασης (αναχαιτίσεις στον εναέριο χώρο της Κύπρου). Έγινε στη πράξη δοκιμή της διασύνδεσης του αμυντικού χώρου Κύπρου-Ελλαδας και υπήρξαν χρήσιμα συμπεράσματα για τη δυνατότητα ενίσχυσης της Κύπρου, την επάρκεια των υποδομών και τους απαιτούμενους εξοπλισμούς και επιχειρησιακούς συντονισμούς των ενεργειών των επιτελείων των δύο χωρών.
 
Η υποβάθμιση τού ΔΕΑΧ, που δέχθηκε σοβαρό πλήγμα και από την μή έλευση των S-300, προκάλεσε κενό ασφάλειας στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κύπρου-Καστελλορίζου, το οποίο εκμεταλλεύθηκε η Τουρκία με δυναμική προβολή διεκδικήσεων σε βάρος των ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου.
 
Προϋποθέσεις επιτυχούς αναβίωσης του ΔΕΑΧ: Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αποφασιστικότητα και η ύπαρξη πολιτικής βούλησης από τις κυβερνήσεις Ελλάδας-Κύπρου, η οποία να βασίζεται: (1) στην αμοιβαία πίστη στην αξία και αποτελεσματικότητα του ΔΕΑΧ, ως μέσου υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων των δύο χωρών (2) στην απαίτηση οι δύο χώρες να έχουν τις απαραίτητες αεροναυτικές δυνάμεις και υποδομές υποστήριξης τους, συνεργασία στους εξοπλισμούς (διαλειτουργικότητα μέσων) και κοινή αμυντική σχεδίαση (3), στην κοινή διαπίστωση ότι η Τουρκία συνεχίζει να υλοποιεί την επεκτατική στρατηγική της σε βάρος της Ελλάδας –Κύπρου και ότι η ΑΜ έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για τα εθνικά συμφέροντα τους (ασφάλεια, ΑΟΖ, ενεργειακά αποθέματα, ναυτιλία κ.α.) (4), στην δέσμευση της Ελλάδας να θεωρήσει casus belli νέα επιθετική ενέργεια της Τουρκίας σε βάρος της Κύπρου και να την υπερασπιστεί με όλα τα μέσα. Δέσμευση συναφής και με την υποχρέωση της Ελλάδας, να εγγυηθεί την εδαφική ακεραιότητα της ΚΔ (άρθρο ΙΙ τής Συνθήκης Εγγυήσεως).
 
Σήμερα από πλευράς στρατιωτικών δυνατοτήτων, δημιουργούνται ευνοικές προοπτικές αναβίωσης του ΔΕΑΧ. Στην Ελλάδα βρίσκεται σε εξέλιξη σημαντικό εξοπλιστικό πρόγραμμα ενίσχυσης του ΠΝ (Φρεγάτες Belhara, Κορβέτες κ.ά.) και της ΠΑ (αεροσκάφη Rafale, F16 Viber, F-35). H ΚΔ τον τελευταίο χρόνο αύξησε τις αμυντικές δαπάνες της και πρέπει επειγόντως να επεκτείνει τις δυνατότητες της ναυτικής και αεροπορικής βάσης της και να δρομολογήσει σε συνεργασία με την Ελλάδα την απόκτηση σύγχρονων πολεμικών σκαφών ναυτικού και αεροπορίας. Η νέα κυβέρνηση της ΚΔ έχει θέσει ως προτεραιότητα του εξοπλιστικού προγράμματος της «…την ενίσχυση τού ΠΝ και ΠΑ της ΕΦ». Είναι απαραίτητο να υπάρχει συνεχής παρουσία αεροναυτικών δυνάμεων της Ελλάδας στη Κύπρο και να αξιοποιηθεί η συμμετοχή των δύο χωρών στη PESCO της ΕΕ. Η PESCO (Permanent Structured Cooperation) παρέχει τη δυνατότητα στρατιωτικής συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου στα πλαίσια της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) της ΕΕ.
 
*αντιστράτηγος ε.α.
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 1:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.