8 Αυγούστου 2022

Σύντομη ερμηνευτικη προσέγγιση στη καλπάζουσα αντικοινωνική συμπεριφορά…

Γράφει ο καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*
 
Τα πολύ συχνά πλέον κρούσματα, οι περιπτώσεις εγκληματικότητας που ξεκινά από τους τσαντάκηδες για να καταλήξει σε ανθρωποκτονίες και περιλαμβάνει κλοπές, διαρρήξεις, ένοπλες ληστείες, βιασμούς, απαγωγές, καταχρήσεις σε τραπεζικά και άλλα ιδρύματα, αύξηση της ναρκομανίας, σεξουαλικά προβλήματα, δολοφονικές επιθέσεις εναντίον αστυνομικών, απαγωγές με απαίτηση λύτρων, δολοφονίες ανύποπτων πολιτών, αφαίρεση ζωής στη διαδικασία ένοπλων ληστειών, ενδοοικογενειακή βία, γυναικοκτονίες, αύξηση του αριθμού των παιδιών που εγκαταλείπουν το σπίτι τους, ως αδιάσειστα πλέον στοιχεία. την ύπαρξη σοβαρής κοινωνικής παθολογίας στην Πατρίδα μας.
 
Πώς, όμως, ερμηνεύονται όλα αυτά τα φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς στην πάλαι ποτέ ειρηνική, ρομαντική, φιλική, ανθρώπινη «Ψωροκώσταινα», όπου υπήρχε εμφανέστατα και αδιαμφισβήτητα ο στοιχειώδης σεβασμός της προσωπικής ελευθερίας και αξιοπρέπειας ανάμεσα στους πολίτες, με την εξαίρεση μιας ελάχιστης μειονότητας ατόμων και ομάδων που εμπλεκόταν σε παραβατικότητα και αντικοινωνική συμπεριφορά; 
 
Δεν προτίθεμαι σήμερα να διεγείρω την ανησυχία των αγαπητών αναγνωστών και τη δημιουργία φοβικών συμπλεγμάτων, αλλά δεν μπορώ να αποφύγω τη δημοσιοποίηση των ανησυχιών που διακατέχουν πολλούς συναδέλφους των κοινωνικών επιστημών και μαζί τον υπογράφοντα αναφορικά με την αύξηση των εκρήξεων βίας και βίαιης συμπεριφοράς οι οποίες προέρχονται από αυξημένα επίπεδα θυμού και απογοήτευσης, αλλά και με την αύξηση της αντικοινωνικής συμπεριφοράς που σχετίζεται με την ανεργία και την ανέχεια που εδώ και μια ντουζίνα χρόνια καλπάζουν στην καθημαγμένη ελληνική οικονομία. 
 
Οι ανησυχίες μου εντείνονται ακόμη περισσότερο από την απλή διαπίστωση ότι, ενώ βρίσκονται μπροστά μας όλες οι γενεσιουργές αιτίες για διόγκωση των εκδηλώσεων οργής και αγανάκτησης από τους πολίτες και τη διαπιστωμένη αύξηση αντικοινωνικής συμπεριφοράς, ΔΕΝ υπάρχει πρόγραμμα διαχείρισης της κοινωνικής κρίσης (που φαίνεται να πηγάζει κυρίως από την οικονομική κρίση) το οποίο λογικά ΑΠΑΙΤΕΙ τη συνεργασία ΟΛΩΝ των πολιτικών Κομμάτων και όλων των κεντρικών φορέων των παραγωγικών τάξεων με συμμετοχή των εργοδοτικών φορέων! 
 
Προφανώς ανόητα ιδιοτελή θέματα πολιτικού και οικονομικού κόστους ή ωφέλειας οδηγούν σε αδράνεια τις δυνάμεις του τόπου που ΟΦΕΙΛΟΥΝ αντικειμενικά και με αγάπη να σκύψουν πάνω από το πρόβλημα λειτουργώντας Ιπποκρατικά και όχι…ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΑ! 
 
Επανερχόμενος στη συμβατική αντικοινωνική συμπεριφορά, οφείλω να πω ότι στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, η οποία μετεξελίχθηκε σε μερικές δεκαετίες από καθαρά αγροτική σε αστικο-βιομηχανική, ίσως ταιριάζει η θεωρητική ερμηνεία της αντικοινωνικής συμπεριφοράς που συνίσταται από τρεις συγκεκριμένες αιτιολογικές διαστάσεις: 
 
της σύγκρουσης αξιών,
της κοινωνικής αποδιοργάνωσης και
της ματαίωσης των προσδοκιών. 
 
Όπως γνωρίζουμε λίγο-πολύ όλοι μας, στο σχολείο, στο σπίτι, στη γειτονιά, και από τα ΜΜΕ, κάθε νέα γενιά παιδιών διδάσκεται μια σειρά αξιών που στην ολότητά τους χρησιμεύουν ως βασικά στοιχεία δόμησης και σύνθεσης πλαισίων αναφοράς για κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά.  
 
Λέμε, π.χ., «τα αγαθά με κόπο αποκτώνται, ή λέμε, η αλήθεια στο τέλος πάντα θριαμβεύει, ή ακόμη ότι τον πλούτο πολλοί μίσησαν, τη δόξα ουδείς» και πολλά άλλα παρόμοια. 
 
Με το πέρασμα του χρόνου καθώς το παιδί ωριμάζει, αρχίζει να συνειδητοποιεί στην πραγματικότητα ότι πολλά από αυτά που του διδάσκουμε είναι «μισές αλήθειες» και στην ουσία αυτοί που πετυχαίνουν είναι αυτοί που κατορθώνουν να πατήσουν σε πτώματα ή να κλέψουν με εύσχημο τρόπο, ή ακόμη ότι η καπατσοσύνη είναι υπέρτερη αξία για οικονομική επιτυχία και κοινωνική καταξίωση από την τιμιότητα. 
 
Το αποτέλεσμα δεν εξαντλείται στη σύγχυση της νεολαίας σε θέματα εσωτερίκευσης και αποδοχής των διδασκομένων αξιών, αλλά συχνά αντιδρά με ολική απάρνηση όλων των αξιών που της διδάσκουμε, δηλαδή οι νέοι μας με την αντικοινωνική τους συμπεριφορά καταστρέφουν τα ψευδεπίγραφα είδωλα, χωρίς βέβαια να αναλαμβάνουν και την ευθύνη, και χωρίς να διαθέτουν την εξουσία για να μπορέσουν να βάλουν άλλα στη θέση τους. 
 
Μια σταθερή κοινωνία, τυπικά αγροτική κοινωνία, δεν χαρακτηρίζεται από συχνές ή έντονες εκδηλώσεις αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Οι νόμοι, γραπτοί και άγραφοι, που διέπουν τις σχέσεις ατόμων και ομάδων είναι σεβαστοί και οι παραβιάσεις περιορίζονται σε περιπτώσεις προσωπικής ψυχοπαθολογίας, διαπροσωπικών, οικονομικών, συναισθηματικών αντιδικιών και εξαιρετικών γεγονότων. 
 
Νέα, όμως, ήθη, νέα συστήματα αξιών, νέοι τρόποι διαπροσωπικών σχέσεων δημιουργούν μια κατάσταση ψυχοκοινωνικής ανομίας που συχνά οδηγεί τα άτομα και τις ομάδες σε εκδηλώσεις αντικοινωνικής συμπεριφοράς. 
 
Στην πατρίδα μας Κόμματα και πολιτικοί φρόντισαν να ΑΥΞΗΣΟΥΝ τις προσδοκίες αλλά ΔΕΝ τήρησαν τις υποσχέσεις τους, οδηγώντας άτομα και ομάδες στην πολύ πικρή πραγματικότητα της ΜΑΤΑΙΩΣΗΣ των προσδοκιών τους. 
 
Όλοι οι λαοί, δυστυχώς, υποκύπτουν στις πολλές πομπώδεις και υπερβολικές ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ των πολιτικών και στη συνέχεια βιώνουν την απογοήτευση. Η πλειονότητα των πολιτών σε Δημοκρατικές χώρες πιστεύουν ότι «δικαιούνται μια θέση στον ήλιο...» 
 
Εμείς στην Ελλάδα βιώσαμε το παραμύθι ότι ΔΕΝ δικαιούμαστε μια θέση στον ήλιο αλλά ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ του ήλιου!.. 
 
Εδώ και 12 χρόνια βιώνουμε τις δραματικές και πρωτόγνωρες επιπτώσεις από τη ΜΑΤΑΙΩΣΗ των υπέρμετρων προσδοκιών μας…  
 
Τα κρούσματα αντικοινωνικής συμπεριφοράς και κοινωνικής παθολογίας, όπως κάθε άλλη παθολογική κατάσταση, πρέπει να αντιμετωπίζονται στο στάδιο της πρόληψης. Αυτό έπρεπε να είναι πυξίδα για όλους εμάς που είμαστε απόγονοι του Ιπποκράτη αλλά τόσο εύκολα ξεχάσαμε το «κάλλιο το προλαμβάνειν του θεραπεύειν...» 
 
Καθημερινά διαπιστώνουμε τη διόγκωση της αντικοινωνικής συμπεριφοράς αλλά για να προλάβουμε τα χειρότερα στο μέλλον χρειάζεται συστηματική δουλειά που αρχίζει στο σχολείο και στο σπίτι. 
 
Χρειάζεται να επανεξετασθεί η κείμενη ποινική δικονομία και να γίνουν, όπου πρέπει αναθεωρήσεις στο ποινικό Δίκαιο, στο σύστημα Σωφρονισμού και Θεραπείας των φυλακισμένων, στο σύστημα παροχής Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στους φυλακισμένους και υποστήριξη για ενεργό και παραγωγική επανένταξη στο κοινωνικό σύστημα μετά την αποφυλάκισή τους. 
 
Τέτοιες δράσεις απαιτούν χρήματα και κοινωνικές δομές που κάποτε υπήρχαν αλλά τότε ΔΕΝ υλοποιήθηκαν, και τώρα που φούντωσε η παραβατικότητα ΔΕΝ υπάρχουν… 
 
Επιπρόσθετα είναι απολύτως απαραίτητο να διαφοροποιηθεί η καταδίκη ατόμων που προβαίνουν σε αντικοινωνική συμπεριφορά εξαιτίας ψυχολογικών προβλημάτων, π.χ. ναρκομανείς, ή αλκοολικοί και να θεσπιστούν προγράμματα ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης στα δημοτικά, τα γυμνάσια και τα λύκεια, έτσι ώστε να προλάβουμε ΑΝΤΙ να θεραπεύουμε, «κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε...» που λέει σοφά ο λαός μας, τη μετέπειτα εξέλιξη των ατόμων που επιδεικνύουν από μικρή ηλικία αντικοινωνική συμπεριφορά, για να μη βρούμε μπροστά μας πριν από τη φυλάκιση ή και μετά την ολοκλήρωση κάποιας ποινής ώριμους, έμπειρους και καλά εκπαιδευμένους στα χρόνια της φυλάκισής τους «εγκληματίες»
----------------
 
*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας - Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, συνταξιούχος καθηγητής Μάνατζμεντ, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.