Είναι γεγονός ότι τα Βαλκάνια, εκτός από τις ενδογενείς πηγές αστάθειας, αποτελούν ιστορικό πεδίο ανταγωνισμού Μεγάλων και Περιφερειακών Δυνάμεων στην προσπάθειά τους να διεισδύσουν και να ελέγξουν την ζωτική αυτή περιοχή.
Οι ξένες επιρροές έχουν υπονομεύσει ιστορικά το εύθραυστο καθεστώς των Βαλκανίων με χρήση εθνοτικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών μέσων, όπως έχει συμβεί για παράδειγμα στο Κόσοβο. Αν και στο όριο της Ευρασίας, θεωρείται ότι τα Βαλκάνια αποτελούν γεωγραφικό τμήμα της Ευρώπης. Η οριστική τους ένταξη στην ΕΕ αναμένεται ότι θα επιφέρει σταθερότητα, πρόοδο και ευημερία με τις ακόλουθες όμως κατ’ ελάχιστον προϋποθέσεις:
- Έμπρακτη τήρηση του συνόλου των κανόνων ενός Κοσμικού Δημοκρατικού κράτους δικαίου.
- Σεβασμός δικαιωμάτων αναγνωρισμένων μειονοτήτων βάσει των σχετικών Συνθηκών.
- Διασφάλιση σχέσεων καλής γειτονίας και επίλυση επί μέρους διμερών διαφορών.
- Αμοιβαίος σεβασμός κυριαρχίας, κυριαρχικών δικαιωμάτων, Ιστορίας και πολιτισμού των κρατών της περιοχής.
- Τυχόν διευθετήσεις μόνο με κοινή συναίνεση – συμφωνία.
Εκτιμάται ότι η Ρωσία, βάσει των εθνικών της συμφερόντων θα επεδίωκε την αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων. Παρά την ενταξιακή σπουδή της Δύσεως προκειμένου να προλάβει εξωγενείς διεισδύσεις (π.χ. Ρωσία, Κίνα κ.λπ.), οφείλει να προσεγγίσει τις ανωτέρω προϋποθέσεις με αυστηρά κριτήρια και να τις απαιτήσει προ της αποδοχής κρατών μελών ώστε να μην κληρονομήσει σειρά παθογενειών, προβλημάτων και αστάθειας στο εσωτερικό της.
Τα εθνικά συμφέροντα και το Κόσοβο
Ο Μιλόσεβιτς φέρει ευθύνες για την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και σίγουρα δεν υπήρξε “άγιος”. Το γεγονός αυτό δεν δικαιολογεί την Δυτική βίαιη και παράνομη απόσπαση του Κοσσυφοπεδίου από την Σερβία, καθώς και την επιλεκτική Δυτική προσέγγιση στο θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων της περιοχής. Η βίαιη απόσχιση εδάφους νομιμοποιεί τον αναθεωρητισμό. Η Ρωσία χρησιμοποίησε την περίπτωση του Κοσσόβου για τα πεπραγμένα της στην Γεωργία αλλά και σήμερα στην Ουκρανία.
Παρά το γεγονός ότι μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού τρέφει ιδιαίτερα συναισθήματα για τους Σέρβους και διάκειται ευμενώς προς την Σερβία, τα Εθνικά Συμφέροντα δεν θα πρέπει να προσεγγίζονται με συναισθηματικούς όρους. Δίχως να παραβλέπεται σειρά προβλημάτων που έχει προκαλέσει στο παρελθόν η Σερβία στην Ελλάδα (π.χ. Μακεδονικό ζήτημα, διεκδικήσεις στην Θεσσαλονίκη, αναγνώριση Σκοπίων με την Συνταγματική τους ονομασία, στενές σχέσεις με την Τουρκία σήμερα κ.λπ.), σε στρατηγικό επίπεδο τα δύο κράτη βρέθηκαν στο ίδιο στρατόπεδο σε δύο Βαλκανικούς και δύο Παγκόσμιους πολέμους ενώ υφίσταται πολιτιστική σύγκλιση. Δεδομένης της τουρκικής απειλής, η Ελλάς δεν έχει συμφέρον να δημιουργηθεί στα βόρεια σύνορά της “μουσουλμανικό τόξο”, τουρκικής νέο-οθωμανικής επιρροής.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έκρινε το 2010 ότι η μονομερής απόφαση του Κοσόβου να κηρύξει την ανεξαρτησία του (2008) δεν είναι αντίθετη προς το Διεθνές Δίκαιο. Τα περισσότερα και τα μεγαλύτερα Δυτικά κράτη το έχουν αναγνωρίσει. Η Ελλάς ορθώς στηρίζει την είσοδο των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ αλλά με τήρηση σειράς προϋποθέσεων και κανόνων που έχουν προαναφερθεί. Ειδικότερα για την περίπτωση του Κοσόβου δεν θα πρέπει επί του παρόντος να στηρίζει η χώρα μας την ενταξιακή του πορεία, όσο δεν το αναγνωρίζει de jure ως κράτος.
“Αυτογκόλ” αν η Ελλάδα αναγνωρίσει το Κόσοβο
Η απόφαση εντάξεως του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης αγνοεί τις προαναφερθείσες δράσεις της Πρίστινα εάν δεν τις επιβραβεύει και αποτελεί πιθανό προοίμιο αναγνωρίσεώς του ως ανεξαρτήτου κράτους, καθ’ όσον είναι οξύμωρη η συμμετοχή μη αναγνωρισμένης οντότητας σε διεθνείς οργανισμούς. Η αναγνώριση του Κοσόβου ως κράτος από την Ελλάδα δυνατόν να εκληφθεί ως επιβράβευση της αλβανικής πολιτικής και αγνόησή διμερών ζητημάτων όπως η καταπίεση της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, το ανύπαρκτο ζήτημα των Τσάμηδων, τα θαλάσσια σύνορα κ.λπ.. Στην περίπτωση αυτή ενισχύεται ο άξονας Τιράνων – Πρίστινας καθώς και το υπαρκτό όραμα της “Μεγάλης Αλβανίας” το οποίο θίγει ευθέως ζωτικά Εθνικά Συμφέροντα.
Επιπλέον δημιουργείται επικίνδυνο τετελεσμένο το οποίο θα ήταν δυνατόν να αξιοποιηθεί από Τουρκία στην Κύπρο και την Θράκη. Τέλος θα προκληθεί περαιτέρω επιδείνωση στις ήδη κακές διμερείς σχέσεις με την Ρωσία. Δημιουργία προηγουμένου στο Κόσοβο με τυχόν αναγνώρισή του, θα αποτελούσε αρνητικό προηγούμενο και κάθε μετακίνηση της ελληνικής πολιτικής θέσεως θα ισοδυναμούσε με μεγαλοπρεπές “αυτογκόλ”. Εντός της ΕΕ και πέραν της Ελλάδος, το Κόσοβο δεν αναγνωρίζεται από την Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία και Κύπρο, προφανώς διότι αντιμετωπίζουν αποσχιστικά κινήματα στην επικράτειά τους. Σε κάθε περίπτωση αποτελεί αυτονόητο σφάλμα η απόκλιση θέσεων εξωτερικής πολιτικής μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου όπως στην περίπτωση εντάξεως του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Ακόμη και στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης η Κύπρος θα ψηφίσει κατά της εισδοχής, ενώ η Ελλάς θα απέχει της ψηφοφορίας.
Διακομματική εθνική στρατηγική
Δεδομένου του συνδυασμού δημογραφικού και μεταναστευτικού ζητήματος στην Ευρώπη και κυρίως των προοπτικών αυτού, η Δύση θα πρέπει να αναθεωρήσει την πολιτική διευρύνσεως αυτής επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή σε παραβίαση όρων και προϋποθέσεων που έχουν προαναφερθεί. Η αναθεώρηση θα πρέπει ενδεχομένως να συμπεριλάβει μία πλέον ισορροπημένη και δίκαιη προσέγγιση των κρατών της περιοχής των Βαλκανίων. Σε διαφορετική περίπτωση η τρέχουσα αστάθεια θα συνεχισθεί και η διείσδυση τρίτων θα διευκολυνθεί. Το ευρωπαϊκό συμφέρον δεν ταυτίζεται απαραιτήτως με το συμφέρον μεμονωμένων χωρών εντός ή εκτός αυτής.
Η εστίαση των ΗΠΑ στον Ειρηνικό και η υποβάθμιση του ΝΑΤΟ από τους Ρεπουμπλικάνους, δοκιμάζει την μελλοντική αξιοπιστία των ισχυρών ευρωατλαντικών σχέσεων. Με δεδομένη τη στρατηγική συνεργασία ΕΕ και ΝΑΤΟ, η ευρωπαϊκή μονομερής στρατιωτική εξάρτηση από το ΝΑΤΟ, προϋποθέτει ταύτιση συμφερόντων ΕΕ και ΗΠΑ. Εάν αυτό δεν συμβαίνει η ποιοτική σχέση των ευρωατλαντικών σχέσεων χρήζει ταχείας μεταβολής.
Η ναυτική Ελλάς έχει ορθώς επιλέξει την Δύση και τις συμμαχίες της, δεδομένου ότι η Δύση ελέγχει τις θάλασσες αλλά και διότι μοιράζεται τις ελληνικής προελεύσεως κοινές αξίες του κοσμικού κράτους και της Δημοκρατίας. Η χώρα μας εν τούτοις επιβάλλεται να διαθέτει διακομματική Εθνική Στρατηγική, απορρέουσα από τα Εθνικά της Συμφέροντα. Είναι αυτή η διατυπωμένη εθνική στρατηγική που επιμερίζεται στα yπουργεία και διαμορφώνει την εξωτερική πολιτική, την πολιτική εθνικής άμυνας και ασφάλειας, την οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική κ.λπ..
Η έλλειψη της πρακτικής αυτής αυξάνει το ρίσκο των λανθασμένων επιλογών οι οποίες ενδεχομένως να ωφελούν συμμάχους μας αλλά όχι την Ελλάδα. Ως χώρα status quo και προστατεύοντας δογματικά την ασφάλεια του Κυπριακού ελληνισμού, η Ελλάς θα πρέπει να δεσμευθεί πλήρως στον σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητος των κρατών, ανεξαρτήτως πιέσεων από όπου και αν προέρχονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου