Το χρονικό της μεγάλης αυτής καταστροφής, ξεκινάει μετά τις 12 Ιανουαρίου το 1945, όταν οι Σοβιετικές στρατιές του 2ου και 3ου Λευκορωσικού μετώπου είχαν πλησιάσει επικίνδυνα τους λιμένες της Πομερανίας και οι Γερμανοί ήταν εξαναγκασμένοι σε συνεχή υποχώρηση.
Από τον Νοέμβριο του 1940 μέχρι τις αρχές του 1945, το Βίλχελμ Γκούστλοφ παρέμενε ελλιμενισμένο στη Γκντύνια στη διάθεση της εκεί διοίκησης υποβρυχίων χρησιμοποιούμενο ως πλοίο υποστήριξης – ενδιαίτησης (Wohnschiff) του προσωπικού των υποβρυχίων και της ναυτικής βάσης.
Η εξέλιξη του πολέμου, δεν άφηνε άλλη επιλογή στους Γερμανούς, από την άμεση μεταφορά όχι μόνο του στρατιωτικού προσωπικού της ναυτικής βάσης αλλά και του άμαχου πληθυσμού της περιοχής. Έτσι σχεδιάστηκε η εκτέλεση της μεγαλύτερης μέχρι τότε επιχείρησης μεταφοράς αμάχων, στρατιωτών, τραυματιών αλλά και του μεγαλύτερου μέρους του προσωπικού της γερμανικής διοίκησης υποβρυχίων από το Γκντανσκ, το Πίλαου και την Γκντύνια. Παράλληλα, η Βέρμαχτ ανέλαβε την αποστολή να καθυστερήσει την επέλαση του εχθρού, η οποία προκάλεσε πανωλεθρία στην γερμανική άμυνα.
Για την εκκένωση της Γκντύνια, όπου και η βάση του στολίσκου των υποβρυχίων «U ΙΙ», χρησιμοποιήθηκαν τα νοσοκομειακά πλοία Βίλχελμ Γκούστλοφ και Χάνσα (Hansa), τα οποία στις 29 Ιανουαρίου 1945 ήταν έτοιμα για απόπλου με την συνοδεία δύο γερμανικών τορπιλακάτων.
Οι Γερμανοί μετεωρολόγοι θεώρησαν καταλληλότερη ημερομηνία της επιχείρησης την 30ή Ιανουαρίου όπου θα επικρατούσε κακοκαιρία, θεωρώντας ότι η επαρκής ταχύτητα των πλοίων θα τα καθιστούσε ασφαλή σε δύσκολες καιρικές συνθήκες έναντι των εχθρικών υποβρυχίων.
Υπάρχει μια παρεξήγηση, για το πόσους επιβάτες μετέφερε το Βίλχελμ εκείνη την μοιραία νύκτα. Το πλοίο είχε δυνατότητα μεταφοράς 1.685 ατόμων, ωστόσο η γερμανική διοίκηση υπερέβαλε κατά πολύ το όριο αυτό, δεδομένου ότι τουλάχιστον 60.000 άμαχοι, περίμεναν να εγκαταλείψουν την Γκντύνια. Σύμφωνα με την τελευταία αναφορά επιβατών του πλοίου, επέβαιναν σ΄ αυτό 173 μέλη πληρώματος, 918 άνδρες της διοίκησης υποβρυχίων, μεταξύ των οποίων και γιατροί, 373 νοσοκόμες, 162 βαριά τραυματίες και 4.424 πρόσφυγες (συνολικά 6.050 επιβαίνοντες).
Άλλες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των επιβατών κοντά στους 10 000, αριθμός ο οποίος δεν είναι απίθανος αν αναλογιστεί κανείς την σύγχυση και τον πανικό φυγής που επικρατούσε ανάμεσα στους αμάχους, οι οποίοι κατόρθωσαν να διασπάσουν τον έλεγχο καταλαμβάνοντας και την τελευταία σπιθαμή ελεύθερου χώρου επί του πλοίου.
Στις 30 Ιανουαρίου 1945 ξεκίνησε ο απόπλους των πλοίων «Βίλχελμ Γκούστλοφ» και «Χάνσα» τις πρωινές ώρες από τον λιμένα της Γκντύνια με την υποστήριξη των τορπιλακάτων «Τ-19» και «Λέβε», οι οποίες ήταν κατάλληλες για ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν ήταν πολύ άσχημες, με θερμοκρασία 10 βαθμούς υπό το μηδέν, ένταση ανέμου 7 μποφόρ, συνεχή χιονόπτωση και κατάσταση θαλάσσης τρικυμιώδη. Έτσι, τρεις ώρες από τον απόπλου η τορπιλάκατος Τ-19 ειδοποιεί με σήμα της ότι αδυνατεί να συνεχίσει την κάλυψη λόγω των καιρικών συνθηκών και επιστρέφει στον λιμένα απόπλου. Έτσι έμεινε μόνο η Λέβε να καλύπτει το Βίλχελμ Γκούστλοφ στη δυτική του πλέον πορεία.
Το βράδυ της ίδιας μέρας, καθώς τα δύο πλοία προσέγγιζαν τη βάση Χελ και τον φάρο Ροζέβιε των πολωνικών ακτών έγιναν αντιληπτά από το ρωσικό υποβρυχίο «S-13» του οποίου κυβερνήτης ήταν ο Αλεξάντερ Μαρινέσκο.
Ο σοβιετικός κυβερνήτης, αποφάσισε να ακολουθήσει τα σκάφη μέχρι να πετύχει την κατάλληλη στιγμή τορπιλισμού. Στις 21:08 το «S-13» εξαπολύει 4 τορπίλες κατά του Βίλχελμ Γκούστλοφ εκ των οποίων οι 3 βρήκαν τον στόχο τους προκαλώντας αιφνιδιασμό και πανικό στους επιβαίνοντες του.
Σύμφωνα με μαρτυρίες διασωθέντων, η μία τορπίλη αχρήστευσε το μηχανοστάσιο ενώ οι δύο άλλες τα ύφαλα στη πλώρη με συνέπεια να βρουν ακαριαίο θάνατο οι 373 νοσοκόμες που βρίσκονταν στο διαμέρισμα εκείνο του πλοίου. Η κατάσταση που επικράτησε ήταν τραγική και απερίγραπτη. Οι σωσίβιες λέμβοι ρίχνονταν ανορθόδοξα, το πλοίο άρχισε να παίρνει κλίση δημιουργώντας αλλοφροσύνη. Οι φωτοβολίδες φώτιζαν τον σκοτεινό ουρανό και τα σήματα κινδύνου (SOS) στέλνονταν από τον ραδιοτηλεγραφητή συνεχώς. Το Λέβε έφτασε πρώτο στο σημείο, αλλά συνέχισε τις έρευνες εντοπισμού του εχθρικού υποβρυχίου αντί τού συντονισμού της διάσωσης.
Στις 22:00, το Βίλχελμ Γκούστλοφ βυθίστηκε παρασύροντας στον βυθό χιλιάδες επιβάτες του. Οι ελάχιστες λέμβοι αδυνατούσαν να διασώσουν τους ναυαγούς από τα παγωμένα νερά της Βαλτικής. Δυστυχώς για τους ναυαγούς, πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να αρχίσει η περισυλλογή τους από τα οκτώ γερμανικά πλοία, που έσπευσαν στο τόπο της τραγωδίας, έτσι ώστε να μη καταστεί δυνατόν να εντοπισθούν επιζώντες στα παγωμένα νερά.
Το θέαμα ήταν μακάβριο, καθώς χιλιάδες πτώματα επέπλεαν σε κατάσταση ψύξης. Σύμφωνα με νεότερες πηγές, διασώθηκαν μόλις 1239 άτομα, άλλες κάνουν λόγο για 996 διασωθέντες. Ο απολογισμός, όμως, των θυμάτων την παγωμένη εκείνη νύκτα υπερβαίνει τους 5.000, που, όμως, δεν αποκλείεται να ανέρχεται και σε 8.000 αν πράγματι στο μοιραίο αυτό πλοίο είχαν επιβιβασθεί 10.000 άτομα.
Η τραγωδία αυτή είναι από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στον κόσμο. Ο Μαρινέσκο για αυτή του την ενέργεια προτάθηκε για το ανώτατο παράσημο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Μαρινέσκο τιμήθηκε με το παράσημο, άσχετο αν η βύθιση του «Βίλχελμ Γκούστλοφ» ήταν έγκλημα πολέμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου