Ο τίτλος του κειμένου αποτελείται από δύο νεολογισμούς σύνθετων λέξεων με δεύτερο συνθετικό τη λέξη κραταιός: ο πρώτος, εμπεριέχει τη λέξη κάκιστος στον σύνθετο όρο κακιστο-κρατία∙ πρωτοδιατυπώθηκε αγγλιστί ως kakistocracy από τον διοικητή της CIA επί διακυβερνήσεως Ομπάμα, John Brennan, για να αποδώσει τη διακυβέρνηση από τους κάκιστους. Ο δεύτερος νεολογισμός εμπεριέχει τη λέξη λήθαργος και πρωτοεισήχθη στο διεθνολογικό λεξιλόγιο από Γερμανούς διανοούμενους, για να περιγράψει την ανοραμάτιστη διακυβέρνηση της Γερμανίας, που υπήρξε και η πιο μακρόχρονη, από την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Επί Μέρκελ, η χώρα απολάμβανε υψηλό επίπεδο υλικής ευμάρειας αλλά στερείτο εθνικού και ευρωπαϊκού οράματος, με συνέπεια η Γερμανία και η Ευρώπη να ετεροπροσδιορίζονται, σήμερα, από τις επιλογές τρίτων, διαγράφοντας αμφότερες κατιούσα τροχιά, με τους πολίτες να παραμένουν απαθείς, ωσάν να βρίσκονται σε λήθαργο.
Το κείμενο που ακολουθεί δεν είναι κατηγορητήριο. Είναι κείμενο βαθιάς αγωνίας και έντονου προβληματισμού σε μια προσπάθεια να φωτιστούν τα συνεχόμενα γεγονότα που σημάδεψαν με οδυνηρό τρόπο, τον τελευταίο χρόνο, τη χώρα μας: Τέμπη, Αγχίαλος-Στεφανοβίκειο-Λιβύη, Ρόδος, Έβρος και θεσσαλικός κάμπος. Τα γεγονότα αυτά έχουν κοινό γνώρισμα με μονολεκτική αναφορά: παρακμή. Εξ ορισμού, η παρακμή είναι υφέρπουσα και αόρατη αλλά εντόνως αισθητή∙ οδυνηρή και συνάμα αποδεκτή, με θύματα και χωρίς θύτες. Είναι το λαμπερό περιτύλιγμα με χαλασμένο περιεχόμενο ή άλλως η προδιαγεγραμμένη πορεία, από τα ψηλά στα χαμηλά, με ανεπαίσθητο τρόπο. Τα παραδείγματα αφθονούν. Όλες οι αυτοκρατορίες και οι ισχυρές δυνάμεις τη βίωσαν, και τη βιώνει η «ισχυρή» ευρωενωσιακή Ελλάδα των επιδοτήσεων, του υπερκαταναλωτισμού, των δικαιωμάτων και όχι υποχρεώσεων, της αποδόμησης της αριστοκρατικής της παράδοσης, του ωχαδερφισμού, της «δημοκρατικής» διαφθοράς, αφού «όλοι μαζί τα τρώμε», και της ατιμωρησίας.
Η ελλαδική παρακμή έχει βαθιές ρίζες και εκλαμβάνεται πλέον ως φυσιολογική, γεγονός που αποτρέπει κάθε ουσιαστική αντίδραση. Την περιέγραψε με τα εξής απλά λόγια, ο διορατικός Παπαδιαμάντης: «ἐκ τῆς ἐλευθέρας Ἑλλάδος οὐδεμίαν ἐλπίδα συνδρομῆς βλέπομεν. Ἡ σημερινὴ δυνατὸν νὰ ὑπηρετῇ τὴν Ἑλλάδα ὡς Κράτος, δὲν τὴν ὑπηρετεῖ ὅμως ὡς Ἔθνος».
Ένας άλλος οξυδερκής νους, συνομήλικος του Σκιαθίτη, ο Γεώργιος Σουρής, με τη σκωπτική γραφίδα του, συνηγορεί με την παπαδιαμάντεια ετυμηγορία και την εξειδικεύει με τα εξής, διαχρονικής ισχύος, λόγια:
Κλέφτεεες!… γιὰ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, πεντάρα μὴν κρατεῖτε,
βλέπετ᾽ ἐδῶ, βλέπετ᾽ ἐκεῖ, εἰς τὸν περίπατό σας,
ἀκόμη καὶ τὸν ἴσκιο σας γιὰ κλέφτη φοβηθῆτε,
μπορεῖ καὶ σεῖς νὰ κλέψετε τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σας.
Κλεψιὰ ἐδῶ, κλεψιὰ ἐκεῖ… κλητῆρες… ἀστυνόμοι…
Εἰσαγγελία, Δικασταί, Συντάγματα καὶ νόμοι.
Κλέφτεεες!… μεγάλοι ξακουστοί, καὶ κλέφτες πεινασμένοι,
κλέφτες φτωχοὶ καὶ ἄρχοντες μὲ ἅμαξες καὶ ἄτια,
κλέφτες χωρὶς παράσημα καὶ κλέφτες σταυρωμένοι,
κλέφτες χωρὶς μιὰ πῆχυ γῆ καὶ κλέφτὲς με παλάτια.
Ὁ ἕνας κλέβει ὄρνιθες καὶ σκάφες γιὰ ψωμί,
κι ὁ ἄλλος ἔθνος σύσσωμο γιὰ πλούτη καὶ τιμή.
Ο νομπελίστας Γιώργος Σεφέρης, που βίωσε την παρακμιακή πορεία του ελλαδισμού από μέσα, μας δίνει την ετυμηγορία του:
«Στην πολιτική μου ζωή ένιωσα, τις περισσότερες φορές, μεγάλη αηδία.… τους πολιτικούς που έτυχε να παρατηρήσω από κοντά και είδα πάντα επηρεασμένους από τα μικροσυμφέροντά τους, τις μικροεπιρροές και αρκετά συχνά από ένα θολό και αδιαμόρφωτο συναισθηματισμό… Δεν είχα καμιά προτίμηση∙ τους έβλεπα όλους ίδιους, κούφιους, ασήμαντους και βλαβερούς.
…Κάποτε συλλογιζόμουνα μια καινούρια φυσιογνωμία, δυνατή, αντρίκεια, ανθρώπινη, που θα συγκέντρωνε γύρω της εκείνους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Ελλάδα στον πραγματικό προορισμό της. Ένιωθα πως αυτοί οι άνθρωποι, άγνωστοι, ανεκδήλωτοι, υπήρχαν».
Πού είναι, άραγε, αυτοί οι Έλληνες, για να «σηκώσουν τον ήλιο ψηλά», όπως μας προτρέπει ο ποιητής; Εξοστρακισμένοι από τον τόπο τους, είναι η απάντηση. Πρώην μεταπτυχιακός σπουδαστής μου και επιτυχημένος επαγγελματίας, περιέγραψε την ελλαδική πραγματικότητα ως εξής, με αφορμή επίσκεψη στον τόπο καταγωγής του. Παρατήρησα, μου επεσήμανε, ότι εμείς οι καλοί μαθητές και οι ανήσυχοι νόες, αποδημήσαμε είτε στα μεγάλα αστικά κέντρα είτε στο εξωτερικό. Οι υπόλοιποι παραμείνανε στον τόπο τους∙ κάποιοι εξ αυτών είναι οι αιρετοί άρχοντες και άλλοι διορισμένοι σε διοικητικές θέσεις, όπως πρόεδροι νοσοκομείων και άλλων κρατικών φορέων. Όσοι εκ των καλών και ανήσυχων μαθητών παρέμειναν, υποσκελίζονται και εξωθούνται στην αφάνεια. Πρόκειται για τον ορισμό της κακιστοκρατίας.
Αυτή η μικροεικόνα χαρακτηρίζει ολόκληρη την επικράτεια. Υπερβολή; Ας κοιτάξουμε γύρω μας και θα βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Τα δικά μου τα έχω βγάλει και θα τα αναφέρω με δύο παραδείγματα. Το κατεστημένο της κακιστοκρατίας εφευρίσκει άπειρα προσκόμματα για την απόδοση καθολικής ψήφου στους αποδήμους, όταν άλλες γειτονικές μας χώρες την έχουν, προ πολλού, υιοθετήσει. Οι απόδημοι, απαξιωμένοι από τη χώρα τους, συσπειρώνονται γύρω από την εκκλησία και τις κοινότητές τους, και όχι γύρω από το εχθρικό κράτος (πρεσβεία και προξενεία).
Το δεύτερο παράδειγμα είναι πιο εξειδικευμένο και αφορά τον δεσπότη της ιδιαίτερης πατρίδας μου, ο οποίος, νησιώτης γαρ, γέννημα και θρέμμα της εκκλησιαστικής γραφειοκρατίας των Αθηνών, χωρίς ιδιαίτερα προσόντα και χαρίσματα, εμφυτεύτηκε στην καρδιά της ηπειρωτικής Ελλάδας, πλήρως αποξενωμένος από το ποίμνιό του. Η αναρρίχησή του στον επισκοπικό θρόνο οφείλεται, εμφανώς, στις δυνάμεις της κατεστημένης κακιστοκρατίας, την οποία ενισχύει καθημερινά με τις επιλογές του. Προήγαγε, επί παραδείγματι, τον ανώριμο διάκο του στην πιο υψηλόβαθμη θέση τής διοικητικής πυραμίδας της Μητροπόλεως, και διατηρεί αναιτίως τον πιο προσοντούχο ιερωμένο, με σπουδές και στην Εσπερία, σε απομακρυσμένο χωριό των εκατό κατοίκων.
Παρόμοιες με τις ανωτέρω επιλογές κατακλύζουν την καθημερινότητα των πολιτών και τους έχουν εθίσει στην αδιαμαρτύρητη αποδοχή τους. Πρόκειται για το παρακμιακό φαινόμενο της ληθαργοκρατίας.
Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει, συνοψίζεται ως βασανιστική απορία: ποιες δυνάμεις γιγαντώνουν τα παρακμιακά αυτά φαινόμενα και πώς θα εξαλειφθούν. Δεν υπάρχει, φυσικά, μονοσήμαντη απάντηση. Το βέβαιο είναι ότι η κακιστοκρατία υπνωτίζει, και όταν παρατείνεται επιφέρει τη ληθαργοκρατία. Η κακιστοκρατία ανθεί, όταν πάψει να υφίσταται ο «δήμος», τουτέστιν, η μεσαία τάξη. Όταν, δηλαδή, ακυρώνεται το αριστοτελικόν μέσον και αγνοείται η προτροπή ἀεὶ μεσεύειν που γέννησε τον αΐδιο πολιτισμό της κλασικής Ελλάδας, ο οποίος έχει απαξιωθεί πλήρως από το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Συνέπεια τούτου είναι η ενθρόνιση των κακίστων σε όλα τα επίπεδα με τη νέα ιδιότητά τους, αυτή του «εισπράκτορα»: εισπράττουν το δημόσιο χρήμα και μονοπωλούν αξιώματα, θέσεις, τιμές και εξουσίες.
Πρόκειται για κράτος εισπράκτορα: 128 σταθμοί διοδίων στην Ελλάδα, 18 στην Αυστρία, κανένας στη Βρετανία. Υπερπληθωρισμός κυβερνητικών αξιωματούχων με συρφετό συμβούλων και βοηθών. Τρίμηνη επιβολή τελών ύδατος σε όλη την ύπαιθρο χώρα, όταν τα χωριά ερημώνουν και οι εναπομείναντες είναι οι υπερήλικες, που στερούνται τη δυνατότητα να ποτίσουν και τον κήπο τους ακόμα. Στην πατρίδα μου, που «πνίγηκε» προσφάτως, η αρμόδια υπηρεσία-εισπράκτορας (ΔΕΥΑΚ), έχει στο διοικητικό της συμβούλιο 11 άτομα!
Η κακιστοκρατία χρεώνεται με την ορφάνια της υπαίθρου. Όταν ορφανεύει η ύπαιθρος, σταματά η δημιουργία (=δῆμος+ἔργον), τουτέστιν, κάθε δραστηριότητα που έχει αναφορά και αποδέκτη το σύνολο, τον δήμον. Και χωρίς δημιουργία, δεν υφίσταται δημοκρατία (δῆμος+κραταιός), η οποία τραυματίστηκε θανάσιμα από το πνεύμα του μεταπρατισμού σε προϊόντα, υπηρεσίες και ιδέες. Μάταια ο Θουκυδίδης βροντοφωνάζει από τον τάφο του, για να μας αφυπνίσει: «Ἄνδρες γὰρ ἡ πόλις…» (Η-77), δηλαδή, καμιά πόλη δεν ευημερεί χωρίς ενεργούς και δημιουργικούς πολίτες.
Το φως, ωστόσο, δεν έχει εκλείψει πλήρως, αχνοφαίνεται και, πιθανώς, να αποδειχθεί αρκετό για να φωτίσει τον δρόμο μας. Η άλλοτε κραταιά μεσαία τάξη αντιδρά με την τεράστια αποχή της στις εκλογές∙ αυτή και μόνο έχει το κλειδί της λύσης και της λύτρωσης. Και, κατά μία εκδοχή, η κακιστοκρατία θα καταρρεύσει, όταν η αποχή γενικευτεί, γιατί μόνο έτσι θα αποβληθεί το φύλλο συκής της δημοκρατικότητας, που τη νομιμοποιεί. Η μαζική αποχή σε χωριά και πόλεις, κατά τις επικείμενες εκλογές τοπικής «αυτοδιοίκησης», θα αποτελέσει προοίμιο επερχόμενου θανάτου του «κάκιστου», για να αναστηθεί το «ωραίο». Δεν πρόκειται για προτροπή αλλά για επισήμανση ενός μοναδικού ελληνικού φαινομένου. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα των έξι διαδοχικών πολιτισμών (Κυκλαδικός, Μινωικός, Μυκηναϊκός, Κλασικός, Ελληνιστικός, Βυζαντινός). Κάθε φορά που ένας πολιτισμός έχανε τη ζωτικότητά του, πέθαινε και ξεφύτρωνε λαμπρότερος ο επόμενος. Η ελληνική λύτρωση βρίσκεται στον θάνατο. Καλή ανάσταση!
*Ο Δρ Γεώργιος Μούρτος είναι επίτιμος καθηγητής Στρατηγικής και Διεθνών Σχέσεων του βρετανικού Πανεπιστημίου Plymouth.
Πηγή: Εστία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου