7 Ιουλίου 2021

Τι μας διδάσκει ο Πεισίστρατος

Τίποτε στην πολιτική δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ δίχως τη σφραγίδα των λαϊκών δυνάμεων 
 
Από τον Παναγιώτη Λιάκο
 
«Στο δήμο της Παιανίας ζούσε μια γυναίκα που το όνομά της ήταν Φύη, ψηλή τέσσερις πήχεις παρά τρία δάχτυλα και επιπλέον ωραία. Αυτής της γυναίκας τής φόρεσαν πανοπλία, την ανέβασαν σε άρμα και αφού τη δασκάλεψαν πώς να στέκεται, ώστε να φαίνεται όσο γινόταν πιο μεγαλόπρεπη, την οδηγούσαν στέλνοντας μπροστά κήρυκες, που έφτασαν στην πόλη και φώναζαν ό,τι τους είχαν προστάξει, λέγοντας αυτά:  
 
“Αθηναίοι, δεχθείτε με αγαθή ψυχή τον Πεισίστρατο, που η Αθηνά, τιμώντας τον πάνω από κάθε άνθρωπο, η ίδια τον φέρνει πίσω στην ακρόπολή της”. Οι κήρυκες λοιπόν σκόρπισαν παντού κι αυτά φώναζαν, και αμέσως στις συνοικίες απλώθηκε η φήμη πως η Αθηνά φέρνει πίσω τον Πεισίστρατο· οι άνθρωποι της πόλης, πιστεύοντας πως η γυναίκα αυτή ήταν θεά, προσκύνησαν τούτη την ύπαρξη και δέχονταν τον Πεισίστρατο». Ηροδότου Ιστορίαι, 1, 60, 2- 5, μετάφραση Δ. Μαρωνίτης, εκδόσεις Γκοβόστης, Αθήνα, 1964  
 
Το περιστατικό που μνημονεύει ο Ηρόδοτος σχετίζεται με τη δεύτερη άνοδο του Πεισιστράτου στην εξουσία. Ο τρόπος επανάκτησης της αρχής από τον ευφυή τύραννο θεωρείται αδιανόητα απλοϊκός και τερατωδώς χοντροκομμένος ώστε να πιστέψουν κάτι τέτοιο οι Αθηναίοι. Είναι δυνατόν οι πολίτες των Αθηνών, που θεωρούνταν από τους υπόλοιπους Ελληνες, ήδη από την προκλασική εποχή, έξυπνοι, καλλιεργημένοι και πολιτικά πεπαιδευμένοι, να πιστέψουν τέτοια μασκαράτα; Θα μπορούσε έστω ένας αφελής να παραδώσει τα πολιτικά δικαιώματά του σ’ έναν τύραννο επειδή οι εμπροσθοφύλακές του μοστράρουν στα πλήθη μια κοπέλα που ντύσανε θεά Αθηνά; Ο Ηρόδοτος γράφει χαρακτηριστικά: «ο Πεισίστρατος […] για να πετύχει την επιστροφή του στην Αθήνα μηχανεύτηκε ένα σχέδιο, που εγώ το βρίσκω πολύ αφελές (όταν μάλιστα είναι γνωστό ότι οι Ελληνες από παλιότερα ξεχώρισαν από τους βαρβάρους, έτσι που και ευφυέστεροι ήσαν και απαλλαγμένοι από ανόητες αφέλειες) – αν πραγματικά αυτοί τότε μηχανεύτηκαν να κάνουν κάτι τέτοιο στους Αθηναίους, που είχαν τη φήμη πως ήσαν πρώτοι στη σοφία ανάμεσα στους Ελληνες».  
 
Οι «πρώτοι στη σοφία ανάμεσα στους Ελληνες» Αθηναίοι παρασύρθηκαν από το προπαγανδιστικό άρμα του Πεισιστράτου για λόγους που εύκολα μπορούν να αντιληφθούν όσοι έχουν επαφή με τις ταχυδακτυλουργίες της εξουσίας και από τη μαγνητική επιρροή που ασκούν στην πλειοψηφία λέξεις και φράσεις-κλειδιά, καθώς και η χρήση των συμβόλων.  
 
Ο πυρήνας όλων των τεχνασμάτων, που χρησιμοποιούν οι εξουσιαστές για να καθιστούν τον λαό συναυτουργό της καταπάτησης των ελευθεριών τους, είναι ο κατοπτρισμός της βούλησής τους σε κάτι που ξεπερνά και τους ίδιους και τους πολίτες: δεν είναι ο τύραννος που ζητά την απόλυτη εξουσία, αλλά ο Θεός ο ίδιος το αξιώνει. Δεν είναι ο τύραννος που απαιτεί να πατήσει πάνω στις ελευθερίες των ανθρώπων αλλά οι περιστάσεις, ο πόλεμος, η οικονομική κρίση, η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, η πτώση του μετεωρίτη, τα όντα από το Διάστημα.  
 
Φυσικά, αυτού του είδους οι πολιτικές και κοινωνικές ταλαντώσεις δεν προκαλούνται από τους τυράννους, τους σφετεριστές των πάσης φύσεως εξουσιών, αλλά από δυναμικές που αναπτύσσονται επί μακρό χρονικό διάστημα εντός των κοινωνιών. Επιπλέον, η χρήση αυτών των τρικ υπάγεται, όπως όλα, στο επιστητό, στην ασφυκτική δεσποτεία των φυσικών νόμων. Εχει, δηλαδή, ημερομηνία λήξης και αποτελεί μια αμφίστομο μάχαιρα: βοηθά στην απόκτηση της εξουσίας ή στην παραμονή σε αυτήν, αλλά εξασθενεί τις μακρόχρονες προοπτικές της. Τα εξουσιαστικά, προπαγανδιστικά τερτίπια υφαρπαγής ανοχής και συναίνεσης στην εφαρμογή πολιτικών δεν πάνε μακριά δίχως την ενεργή συστράτευση της πλειοψηφίας. Τίποτε στην πολιτική δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ δίχως τη σφραγίδα των λαϊκών δυνάμεων. Μπορεί, ωστόσο, να χρησιμεύσει για την προπαρασκευή του επόμενου εξελικτικού σταδίου μιας οργανωμένης πολιτείας.  
 
Οι μετρ της προπαγάνδας ικανοποιούν για λίγο τους νυν και βοηθούν τη μακροημέρευση της επόμενης κατάστασης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τυραννίδα των Πεισιστρατιδών σε θεσμικό και πολιτειακό επίπεδο θεωρείται ένα μεσοδιάστημα που καταλαμβάνει το κρίσιμο χρονικό σημείο ανάμεσα σε δύο μεγάλης κλίμακος πολιτειακές μεταρρυθμίσεις – αυτές του Σόλωνα και του Κλεισθένη.  
 
Ο ίδιος ο Πεισίστρατος, ο οποίος για πολλούς λόγους μπορεί να θεωρηθεί ο αυθεντικός πατέρας της άσβεστης φλόγας του αρχαίου αθηναϊκού θαύματος, πέρασε στην αφάνεια. Αυτό συνέβη επειδή το έργο του διασύρθηκε από τον γιο του, Ιππία, και ακολούθως ο Περικλής αποδέχθηκε την κληρονομιά των νικών στα Μηδικά και της καρποφόρας πεισιστράτειας ειρήνης, η οποία προηγήθηκε.  
 
Αν συνέβη αυτό με τον χαρισματικό Πεισίστρατο, φανταστείτε τι μπορούν να υποστούν σημερινοί, αξιοθρήνητοι τυραννίσκοι…
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.