26 Ιουλίου 2021

Αναστάσιος Πολυζωίδης: Άνθρωπος γενναίας ψυχής

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
 
Ο Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802-1873) χαρακτηρίστηκε «άνθρωπος γενναίας ψυχής» από τον φίλο του Γεώργιο Τερτσέτη (1800-1874). Να σημειωθεί ότι ο Τερτσέτης χαρακτήρισε έτσι τον Πολυζωίδη στην πανηγυρική ομιλία που θα εκφωνούσε στην Βουλή των Ελλήνων για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, στις 15 Απριλίου 1874. Όμως το πρωί εκείνης της ημέρας απεβίωσε. Αναγγέλλοντας αυθημερόν τον θάνατο του Τερτσέτη στη Βουλή ο τότε Πρόεδρος Θρασ. Ζαΐμης είπε μεταξύ άλλων: «Προπαρασκευάζων δε τον ετήσιον αυτού λόγον (Σημ.γρ. Ο Τερτσέτης μιλούσε κάθε χρόνο σε αίθουσα της Βουλής επί τη επετείω της 25ης Μαρτίου 1821) κατελήφθη υπό εγκεφαλικής αποπληξίας και εγκατέλειψε τον προσωρινόν τούτον βίον σήμερον την πρωίαν...» (Ντίνου Κονόμου «Γεώργιος Τερτσέτης – Ανέκδοτα Κείμενα», Εκδ. Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήναι, 1959, σελ. 111).
 
Ο Τερτσέτης στο κύκνειο άσμα του ονομάζει τον Πολυζωίδη «άνθρωπο γενναίας ψυχής». Γιατί «άνθρωπο» και όχι με κάποια από τις πολλές ιδιότητές του; Ο Πολυζωίδης ήταν νομικός, δικαστικός, πολιτικός, δημοσιογράφος, συγγραφέας. Διότι, όπως ο ίδιος ο Τερτσέτης εξηγεί, πάνω από όλες τις ιδιότητες και τις κρατικές θέσεις που ανέλαβε, ήταν άνθρωπος. Ναι, άνθρωπος με ελαττώματα και αδυναμίες, αλλά και με διάθεση μετανοίας και με πιστότητα σε αρχές, που δεν επηρεάζονταν από ταπεινά ελατήρια και προκαταλήψεις.  
 
Η Ιστορία έχει καταγράψει ότι ο Πολυζωίδης έχει σημαντική ευθύνη για την πρόκληση πολεμικής ατμόσφαιρας σε βάρος του κυβερνήτη Ιωάννου Καποδίστρια, με την εφημερίδα «Απόλλων» που εξέδιδε, πρώτα στο Ναύπλιο και μετά στην Ύδρα. Είναι αληθές ότι τον πολέμησε με μίσος, ανάξιο μορφωμένου ανθρώπου και ήταν λυπηρό που πανηγύρισε για την δολοφονία του. Αυτά τα καταγράφει ο Τερτσέτης, που ήταν υπέρ του Καποδίστρια και της προσπάθειάς του να δημιουργηθεί ένα ελεύθερο και ευνομούμενο κράτος και που «το βίαιον της αντιπολιτεύσεως έδωσε αφορμή εις την διχόνοια, να σχηματίσει το αξιοθρήνητο αποτέλεσμα της παραδόσεως των ελληνικών δικαιωμάτων εις τους Βαυαρούς εξουσιαστές». (Αυτ. σελ. 114).  
 
Βάζοντας ο Τερτσέτης στη ζυγαριά της Δικαιοσύνης την εγκληματική στάση του Πολυζωίδη έναντι του Καποδίστρια με την ηρωική που τήρησε ως πρόεδρος του δικαστηρίου στη δίκη των Θεοδώρου Κολοκοτρώνη και Δημητρίου Πλαπούτα εκτιμά ότι η στάση του στη δίκη τον εξιλέωσε στα μάτια του λαού. Εξηγεί ο Τερτσέτης: «Μα την αλήθεια, αν είχε συμβεί να προεδρεύη το δικαστήριον εκείνο άνθρωπος ναι μεν νομικός, αλλά δουλικών φρονημάτων, ή κυματιζόμενος εις τας αρχάς του δικαίου, ή άμοιρος ανδρείας και γενναιότητος, βεβαιωθήτε, το άσπλαχνο σίδερο της γκιλοτίνας θα άχνιζεν από το αίμα των δύο αθώων στρατηγών». (Αυτ. σελ. 115). 
 
Στην τελευταία ομιλία της ζωής του ο Τερτσέτης αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει το μνημόσυνο του πριν από λίγους μήνες και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 1873 αποθανόντος Πολυζωίδη, περιγράφοντας με ακρίβεια και γλαφυρότητα τα της δίκης των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα. Περιγράφει την αντίσταση που προέβαλαν οι δύο τους και κυρίως ο Πολυζωίδης στη στημένη απόφαση των άλλων τριών δικαστών και στην πίεση που άσκησε η Βαυαρική Αντιβασιλεία με τα όργανά της (Μάσον, Σχινά, Κωλέττη).  
 
Είναι πολύ σημαντική η μαρτυρία του Τερτσέτη ότι «οι οφθαλμοί των Ελλήνων δεν είδαν το ανόσιον αμάρτημα του αποκεφαλισμού των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα, χάρις εις τον Πολυζωίδην...Η αψιά αντίστασίς του, αντίστασις Προέδρου και όχι απλού δικαστού, του προ ολίγων μηνών εχθρού θανασίμου των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα, αδυνάτισε το κύρος της αποφάσεως των τριών άλλων δικαστών (Σημ. γρ. Της πλειοψηφίας δηλαδή), και έδωσε λαβήν εις τους πρέσβεις των ξένων δυνάμεων να εννοήσουν την αθωότητα των κατηγορουμένων, να κάμουν παρατηρήσεις εις την Αντιβασιλείαν, να γράψουν εις τας αυλάς των. Βεβαιωθήτε ότι αν ο Πολυζωίδης ήθελε κλίνει εις την απόφασιν των τριών, ή εν σιγή να την υπογράψη, ο θάνατος των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα ήτον άφευκτος». (Αυτ. σελ. 121). 
 
Η Αντιβασιλεία και ο Κωλέττης διόρισαν τον Πολυζωίδη Πρόεδρο του Δικαστηρίου, έχοντας γνώση της αντιπάθειάς του προς τον Κολοκοτρώνη. Πίστεψαν ότι θα ακολουθούσε το πάθος του και όχι τις Αρχές του. Στη δική του δίκη, που, κατά παραγγελία των Μάουερ και Έϊντεκ, ήταν κατηγορούμενος μαζί με τον Τερτσέτη για το ότι δεν υπέκυψαν στην απόφαση της πλειονοψηφίας του δικαστηρίου περί της καταδίκης εις θάνατον των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα, ο Πολυζωίδης παραδέχτηκε ότι έκλαψε ενώπιον των τριών δικαστών και εξήγησε: «Η εντολή “ου φονεύσης” μ’ εφόβιζεν απαρηγόρητα, επειδή φόνος ασυγχώρητος είναι ο άδικος αποκεφαλισμός ανθρώπου. Ναι! Σχεδόν εγονάτισα φιλώντας τα χέρια των τριών». (Τερτσέτη Άπαντα, τόμ. Α΄, Αθήνα, 1958, σελ. 303-304). Όταν οι τρεις επέμειναν στη θανατική καταδίκη των ηρώων ο Πολυζωίδης οργισμένος τους είπε: «Με τέτοια αποδεικτικά στοιχεία ούτε δύο γάτοι δεν καταδικάζονται εις θάνατον!». Για την Ιστορία να σημειωθεί ότι οι Πολυζωίδης και Τερτσέτης αθωώθηκαν στη δίκη τους, παρά την σε βάρος τους προκατάληψη των Βαυαρών. Η αθωωτική απόφαση συνοδεύθηκε από τις υπέρ τους ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του λαού. 
 
Η οικογένεια του Πολυζωίδη ήταν εύπορη του Μελενίκου και τηρούσε τις Παραδόσεις του Γένους. Από τους κόλπους της αναδείχθηκε ο εκεί Μητροπολίτης Λεόντιος (1769-1796), ο οποίος αργότερα εξελέγη Μητροπολίτης Καισαρείας. Ο δάσκαλος του Πολυζωίδη Χριστόφορος Φιλητάς, που τον επηρέασε, ήταν ιατρός και έγραψε την πραγματεία: «Η υπεράσπισις της Γραικικής Εκκλησίας εσχάτως προσβληθείσης υπό Δομινίκου Τεϊξέιρα». Ο ίδιος ο Πολυζωίδης γράφει ευγνωμόνως για τον άλλο διδάσκαλό του στο Μελένικο Αδάμ Ζαπέκο, ότι τον ωφέλησε όχι μόνο με την από καθέδρας διδασκαλία του, αλλά και δια του παραδείγματος, του αληθούς Σωκρατικού βίου και της ενδελεχούς κηρύξεως του Θείου Λόγου.
 
Ο Πολυζωίδης κατηγορεί τους Γάλλους της εποχής του ότι χωρίς τον παραμικρό γογγυσμό και σχεδόν με ευχαρίστηση στερήθηκαν την ατομική τους ελευθερία και την ελευθερία του Τύπου από τους επαναστάτες και ανέχθηκαν την παντοδυναμία της εξουσίας του Ναπολέοντα, «κάτι που καθιστούσε δυσκολότατο να εμποδιστούν οι σφετερισμοί και οι καταχρήσεις». (Αναστασίου Πολυζωίδη «Κείμενα για τη Δημοκρατία 1824-1825», Εκδόσεις Οκτώ, Αθήνα, 2011, σελ. 72-73).  
 
Ο Πολυζωίδης διαφωνούσε με την αθεΐα της Γαλλικής Επανάστασης. Στη «Γενική Θεωρία περί των διαφόρων Διοικητικών Συστημάτων και εξαιρέτως περί του Κοινοβουλευτικού...», που έγραψε το 1825 στο Μεσολόγγι, πρόβαλε την ένθεη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, του 1776, η οποία, μεταξύ άλλων, τονίζει: «Όλοι οι άνθρωποι εδημιουργήθησαν ίσοι και επροικίσθησαν επίσης από τον Δημιουργόν του παντός με δίκαια αναπαλλοτρίωτα, μεταξύ των οποίων πρώτα είναι η Ζωή, η Ελευθερία και η Ευδαιμονία» (Τύποις και Αναλώμασι Δ. Μεσθενέως, Εν Μεσολογγίω, 1825. Αντιγρ. Εις «Κείμενα για τη Δημοκρατία», σελ. 101).- 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.