4 Μαρτίου 2019
Ο αφελληνισμός των Μακεδόνων και ο «Μακεδονισμός» των Σλάβων, της (α)συμφωνίας των Πρεσπών (μέρος Α)
Αθήνα Ιανουάριος 2019
Είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά.(1)
Γράφει ο Ιωάννης Τσούρας
Η λεγόμενη «συμφωνία» των Πρεσπών της 17ης Ιουνίου 2018 δεν είναι μια ήσσονος σημασίας «συμφωνία», που ενδιαφέρει μόνο τους ειδικούς, αλλά μια μείζονος σημασίας «συμφωνία», που απασχολεί σχεδόν όλους τους Έλληνες.
Ας δούμε τα πράγματα λίγο συνοπτικά από την αρχή τους. Η «ιστορία» επίσημα άρχισε την 2α Αυγούστου 1944 ή 20ή Ιουλίου 1944 με το παλαιό ημερολόγιο, για να γίνει ευνόητος o συνειρμός με τα γεγονότα του Ίλιντεν της 20ής Ιουλίου 1903. Τότε, ο Κροάτης Josip Broz Tito, μέσα στο πλαίσιο της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, αυθαίρετα, εθνικιστικά και υστερόβουλα, ονόμασε «Ομόσπονδη Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» τη μέχρι τότε Vardarska Banovina (Περιφέρεια/Διοίκηση του Βαρδάρη).
Μια ιδέα που είχε επωαστεί με διάφορες μορφές, τις οποίες δεν έχει νόημα να εξετάσουμε αναλυτικά τώρα, από την Γ΄ Κομμουνιστική Διεθνή (ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ, 1919 – 1943) ή και άλλες οργανώσεις μόλις τον ύστερο 19ον αιώνα, για την αυτονόμηση της Μακεδονίας και τη δημιουργία «Μακεδονικού Έθνους». Η πολιτειακή μετεξέλιξη της «Ομόσπονδης Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» του Josip Broz Tito είναι η «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», για την οποία τόσο επαίρεται η «πρώτη φορά» αριστερή Κυβέρνηση. Παράλληλα, η δεξιά συγκυβέρνηση, συνηθισμένη στις κυβιστήσεις, παρότι θεωρεί κακή τη συμφωνία, στηρίζει την Κυβέρνηση, ενώ η πλειοψηφία των Ελλήνων παρακολουθεί ανήσυχη και παγωμένη.
Χωρίς ιδεολογήματα, αλλά μέσα από αμάχητες πηγές, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε ένα θέμα που τείνει να γίνει θρυαλλίδα δυσάρεστων εξελίξεων για την Πατρίδα μας, τον λαό της και γενικότερα τους λαούς της χερσονήσου του Αίμου, αφού μάλλον αναζωπυρώνει λανθάνοντες και αχρείαστους εθνικισμούς. Προϋπόθεση για να φθάσουμε σε κάποιο ξέφωτο αλήθειας είναι να ξεχωρίσουμε προκαταβολικά την ιδεολογία από τη γνώση και ακολούθως, αφού αποφασίσουμε να πορευτούμε με τη γνώση, να διακρίνουμε τη στρατευμένη γνώση από την επιστημονική γνώση. Με βακτηρία την τελευταία και οδοδείκτη το «ευ αγωνίζεσθαι», αρχίζουμε τη δύσβατη οδοιπορία στα μονοπάτια της ιστορίας.
Α) Ονοματολογία
Όπως μαρτυρούν οι ιστορικές πηγές, ο χώρος της χερσονήσου του Αίμου τον 6ον μ.Χ. αιώνα εποικήθηκε από σλαβικά φύλα. Οι Σέρβοι, νοτιοσλαβικός λαός, συγκρότησαν κράτος το 638 μ.Χ., αν και περιφέρονταν στην περιοχή από παλιότερα(2). Οι κρατικές οντότητες που συγκρότησε αυτός ο λαός ονομάζονταν Βασίλειο της Σερβίας, Σερβική Αυτοκρατορία το 1346, αλλά ωστόσο πάντα Σερβία, ακόμα και σε συνασπισμούς εθνοτήτων και λαών, μέσα σε μια ρευστή περίοδο από τον 6ον μ.Χ. αιώνα μέχρι σήμερα, ανεξάρτητα από την όποια γεωγραφική ονομασία των περιοχών που εποίκησαν.
Οι γείτονες Βούλγαροι είναι λαός τουρανικής, δηλαδή τουρκικής καταγωγής, εγκαίρως εκσλαβισμένοι. Οι Βούλγαροι το 679 μ.Χ. πέρασαν τον Δούναβη ψάχνοντας για καλύτερη πατρίδα από αυτή που είχαν στη νότια Ρωσία, μάλλον στην περιοχή του Βόλγα(3). Μεγάλο γεωγραφικό τμήμα της σημερινής Βουλγαρίας είναι Βόρεια και Ανατολική Θράκη ή και τμήμα της ιστορικής Μακεδονίας. Πάντοτε όμως ο όμορος αυτός λαός καλούσε τη χώρα του Βουλγαρία και δεν ονοματίστηκε από γεωγραφικές περιοχές που εποίκησε, αν και ενίοτε αποπειράται να οικειοποιηθεί τον πολιτισμό της αρχαίας Θράκης, με τη βοήθεια διαφόρων ανασκαφικών ευρημάτων, στη σημερινή γεωγραφική του περιοχή.
Ομοίως, πολύ αργότερα, ο χώρος της Μικράς Ασίας, μετά την ήττα των Βυζαντινών στο Ματζικέρτ, το 1071 μ.Χ., από τους Σελτζούκους Τούρκους, κατακτήθηκε και εποικήθηκε σταδιακά από τουρκικά φύλα, για να φθάσουμε στους Οθωμανούς Τούρκους, που διαδέχθηκαν τους Σελτζούκους Τούρκους. Η σημερινή Τουρκία είναι οι περιοχές όπου άνθισαν αρχαίοι ελληνικοί πολιτισμοί, είναι η γη της αρχαίας Ιωνίας, της αρχαίας Λυδίας, της αρχαίας Καππαδοκίας. Όλες όμως αυτές οι περιοχές, ύστερα από την κατάκτηση και την εποίκησή τους από τους Τούρκους, ονομάστηκαν τελικά Τουρκία.
Οι όμοροι Αλβανοί είναι γηγενής λαός της αρχαίας Ιλλυρίας και συνεπώς δεν εμπίπτουν στη μικρή αυτή διερεύνηση των λαών που ειρηνικά ή βίαια εποίκησαν τη χερσόνησο του Αίμου και τη Μικρά Ασία κατά την περίοδο του Μεσαίωνα, μεταξύ 5ου και 15ου μ.Χ. αιώνα.
Παρατηρούμε πρόδηλα ότι οι όμοροι λαοί, Σέρβοι, Βούλγαροι, Τούρκοι, με τις μικρές ή μεγάλες ομοιότητες ή διαφορές που μας ενώνουν ή που μας χωρίζουν αντίστοιχα, δεν δημιούργησαν κατά κανόνα προβλήματα οικειοποίησης πολιτισμικών αγαθών που δεν τους αναλογούν. Εξαίρεση αποτελούν μόνον οι, ομόδοξοι στη χριστιανική πίστη, Σλάβοι βόρειοι γείτονες, επήλυδες του 6ου μ.Χ. αιώνα, οι οποίοι, επειδή, θεωρητικά, μέρος της γεωγραφικής τους περιοχής είναι ένα τμήμα της αρχαίας ιστορικής Μακεδονίας, όψιμα, ύστερα από το πέρασμα 1400 χρόνων, ανακαλύπτουν ότι είναι Μακεδόνες! Σαν να λέμε ότι, επειδή οι Τούρκοι κατοικούν στη γη της Ιωνίας, είναι Ίωνες.
Πόση έκταση της αρχαίας ιστορικής Μακεδονίας ανήκει στους Σλάβους γείτονές μας; «Η ιστορική Μακεδονία της αρχαιότητας αντιστοιχεί σχεδόν πλήρως στο τμήμα της ελληνικής επικράτειας στη βόρειο Ελλάδα. Η έννοια της ”γεωγραφικής Μακεδονίας” αποτελεί σε μεγάλο βαθμό κατασκευή Ρώσων, Γερμανών και Βουλγάρων χαρτογράφων τον ύστερο 19ο αιώνα. Σε χάρτες των μέσων του 19ου αιώνα, όπως του Γάλλου χαρτογράφου Ami Boue (1847), ο όρος Μακεδονία δεν περιλαμβάνει τα Σκόπια, αλλά μόνο το όριο Μοναστηρίου – Αχρίδας και φυσικά τη γνωστή μας Μακεδονία στην ελληνική επικράτεια»(4). «Καμιά αμφιβολία ότι η ιστορική Μακεδονία Φιλίππου – Μ. Αλεξάνδρου, το 90% περίπου της όλης Μακεδονίας, ταυτίζεται με τη Μακεδονία της Ελλάδας. Απόδειξη μεγάλη, πέραν των ιστορικών πηγών και γεγονότων, τα ανασκαφικά ευρήματα στην ελληνική Μακεδονία (Βεργίνα, Δίον, Αμφίπολη, Φίλιπποι κ.λπ.)»(5).
Μια διαδεδομένη σήμερα άποψη υποστηρίζει γενικώς ότι το 1% της αρχαίας ιστορικής Μακεδονίας ανήκει στην Αλβανία, το 10% στη Βουλγαρία, το 38% περίπου στους Σλάβους βόρειους γείτονές μας και το 51% της στην Ελλάδα. Η τελευταία εκτίμηση αδικεί την Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν και γεωγραφικά η Μακεδονία δεν οριζόταν επακριβώς, η Ελληνικότητα της ιστορικής Μακεδονίας είναι αδιαμφισβήτητη και αποτελεί διαχρονικά αναπόσπαστο τμήμα της ιστορικής μας αφήγησης.
Πολύ ευφυώς έχει ειπωθεί πως Γεωγραφία είναι η ιστορία του χώρου και Ιστορία είναι η γεωγραφία του χρόνου. Αν το παραπάνω είναι σωστό, εξηγεί και το γεγονός ότι οι προαναφερθέντες όμοροι λαοί, αφού, όπως η ιστορία το όρισε, εποίκησαν ή κατέλαβαν ένα χώρο, τον ονομάτισαν κιόλας, διότι η κατοχή του χώρου δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση οικειοποίηση της ιστορίας του, καθότι Γεωγραφία είναι η ιστορία του χώρου, νοουμένου προφανώς αδιαιρέτως.
Πώς όμως θα ονομάσουμε αυτό το νεοσύστατο κράτος; Θα προσεγγίσω το θέμα αποφατικά, γιατί, με την οποιαδήποτε καταφατική προσέγγιση, μετατρέπεσαι από λύση σε μέρος του προβλήματος. Όποιος άνοιξε την πληγή, ας την κλείσει. Δεν μπορεί να ονομάζεται Μακεδονία και ας ονομαστεί όπως επιθυμεί. Εάν δεν τους αρέσουν τα προγονικά τους ονόματα, που σεβάστηκαν οι αιώνες και οι χιλιετίες, σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να οικειοποιηθούν πολιτισμό που ιστορικά δεν τους ανήκει. Αυτόκλητοι συνεταίροι στην ιστορική και πολιτισμική μας διαδρομή δεν νοούνται.
Για την πληρότητα της παρέμβασής μας να υπενθυμίσουμε ότι, στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών της 13ης Απριλίου 1992, υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, υιοθετήθηκε ως εθνική γραμμή από τους συμμετασχόντες, εκτός του ΚΚΕ, η άποψη «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγά της». Στη συνέχεια, η απόφαση αυτή παραβιάστηκε στην πράξη από τις θέσεις που υιοθέτησε η Ελλάδα στις διαπραγματεύσεις με τους Σλάβους γείτονές της.
«Μπορούμε πάλι να μιλήσουμε για εθνική γραμμή, χωρίς αυτή να προσλάβει ποτέ θεσμικό χαρακτήρα»(6), όταν, την 3η Απριλίου 2008, ο τότε Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε την Ελληνική θέση για το θέμα των Σλάβων βόρειων γειτόνων μας, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι: «Ναι στη σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις χρήσεις». Παρατηρούμε όμως μια πρώτη και σαφή υποχώρηση από τη θεσμικά εθνική γραμμή της 13ης Απριλίου 1992. Επιπλέον, η σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό είναι προβληματική, διότι ανοίγει μια επικίνδυνη κερκόπορτα, καθότι «αυτό το ψεύδος μπορεί να φυτρώνει μόνον από την λέξιν “Μακεδονία”, όπου και αν ευρίσκεται αυτή!»(7)
Αν οι Σλάβοι γείτονές μας είναι σε αυτό τον γεωγραφικό χώρο από τον 6ον μ.Χ. αιώνα ή, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι ως απόγονοι Μακεδόνων, από τον 4ο π.Χ. αιώνα, άραγε τώρα, τον 20όν αιώνα, θυμήθηκαν ότι είναι Μακεδόνες; Χρόνια, αιώνες, χιλιετίες πέρασαν, χωρίς να υποψιαστούν ότι είναι Μακεδόνες; Μέχρι την 2α Αυγούστου 1944 δεν υπήρχε «μακεδονικό έθνος», δεν υπήρχε «μακεδονική γλώσσα» ούτε η λεγόμενη «μακεδονική ιστορία». «Bugari ονόμαζαν οι ίδιοι τον εαυτό τους, δηλαδή Βούλγαροι. Το Bugari είναι ο σερβικός τύπος του εθνικού ονόματος Βούλγαροι» (8). Αν μια γενιά ορίζεται χρονικά ως το προσδόκιμο ζωής δια του τρία, τότε κάθε γενιά είναι περίπου 25 χρόνια. Έτσι, τρεις (3) γενιές των Σλάβων βόρειων γειτόνων μας, από το 1944 μέχρι σήμερα, έχουν ζήσει με το όνομα «Μακεδονία» και πενήντα τέσσερις (54) περίπου γενιές, από τον 6ον μ.Χ. αιώνα μέχρι το 1944, χωρίς το όνομα «Μακεδονία».
Τονίζουμε και ξανατονίζουμε, με έντονη συναισθηματική φόρτιση, ότι τρεις (3) γενιές των Σλάβων γειτόνων μας ζουν με την ψευδαίσθηση του «Μακεδονισμού», ενώ (σχεδόν λησμονούμε ότι) πενήντα τέσσερις (54) γενιές ζούσαν με την αυτοσυνειδησία της σλαβικής τους καταγωγής και ταυτότητας! Είναι άραγε ντροπή να είσαι Σλάβος και δομείται μήπως ένας ιδιότυπος και αντιδημοκρατικός εθνικός ευγονισμός, με την τόσο όψιμη οικειοποίηση του «Μακεδονισμού»; Δεν ατιμάζουν άραγε τους προγόνους τους οι Σλάβοι βόρειοι γείτονές μας, όταν αρνούνται το όνομα και την ιστορία τους;
Μέχρι τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή τους ονομαζόταν Παλιά Σερβία ή Νότια Σερβία ή Vardarska Banovina και οι κάτοικοι Νότιοι Σέρβοι. Σε χάρτες και σε γραμματόσημα αναγράφεται η ονομασία Vardarska Banovina. Τους γονείς και την Πατρίδα δεν τα επιλέγουμε. Είμαστε όμως υπερήφανοι για αυτούς, όποιοι και αν είναι. Οι Σλάβοι γείτονές μας γιατί απαρνούνται την εθνολογική τους κληρονομιά; Ποτέ στην ιστορία δεν αντάμωσαν με τους αρχαίους Μακεδόνες, για να έχουν μεταξύ τους κάποια ιστορική συνάφεια. «Όταν εμφανίστηκαν οι Σλάβοι στην ελληνική χερσόνησο, οι Μακεδόνες, όπως και οι άλλες ελληνικές φυλές, Ίωνες, Αιολείς, Δωριείς, είχαν χωνέψει μέσα στο μέγα πανελλήνιο των αλεξανδρινών, των ρωμαϊκών και των πρώιμων βυζαντινών χρόνων»(9). Έχουν, εννοείται, δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού οι — ομόδοξοι στη χριστιανική πίστη — Σλάβοι βόρειοι γείτονες, αλλά έχουν, εννοείται πάλι, και υποχρέωση «απέκδυσης» από τα ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία που δεν τους αναλογούν.
Ο Πρόεδρος της Ινδίας κ. Ραμ Ναθ Κοβίντ έκανε μία απρόσμενη ανάρτηση στο Twitter στις 19 Ιουνίου 2018, ενώ επισκεπτόταν επίσημα την Ελλάδα. «Ο πιο διάσημος Έλληνας που ήρθε στην Ινδία ήταν ασφαλώς ο Μέγας Αλέξανδρος. Έφτασε ως επικεφαλής ενός στρατού κατακτητών το 326 π.Χ., αλλά έφυγε ως φίλος. Κάθε Ινδός μαθητής γνωρίζει ότι ο Αλέξανδρος και ο Πώρος [=βασιλιάς των Ινδιών] αναμετρήθηκαν στη μάχη, αλλά μετά έγιναν σύμμαχοι». Όλα αυτά, παρότι η χώρα του, η Ινδία, έχει αναγνωρίσει τους Σλάβους βόρειους γείτονες ως «Μακεδόνες». Αν ο Μέγας Αλέξανδρος είναι Έλληνας, κύριε Πρόεδρε της μεγάλης χώρας των Ινδιών, τότε άραγε οι Μακεδόνες δεν είναι Έλληνες; Τι είναι; Ιστορικά πόσοι Μακεδόνες υπάρχουν;
«Είναι λοιπόν Ελλάδα και η Μακεδονία», όπως βεβαιώνει ήδη ο Στράβων (63 π.Χ. – 23 μ.Χ.) στα Γεωγραφικά (Ζ΄,9), χωρίς να γνωρίζει ότι η γνώμη του θα γίνει σημείο αναφοράς δύο χιλιετίες αργότερα. Πολύ χρήσιμη η μαρτυρία του Στράβωνα για την αναζήτηση της μακεδονικής ταυτότητας. Τέλος πάντων, αφού τόσο πολύ θέλουν οι Σλάβοι γείτονές μας να λέγονται Μακεδόνες, γιατί δεν ενσωματώνονται στην Ελλάδα; Η Μακεδονία είναι Ελλάδα. Υπάρχει τρόπος!
Παρά τους δόκιμους, νομίζουμε, ανωτέρω ισχυρισμούς μας και χωρίς να προκύπτει ως ιστορικό τους δικαίωμα, στους Σλάβους βόρειους γείτονες αποδόθηκε ωστόσο η επίσημη ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», σύμφωνα με το Άρθρο 1, παρ. 3α, της (α)συμφωνίας των Πρεσπών και τους επιτρέψαμε να αγκιστρωθούν στο όνομα Μακεδονία.
Β) Ιθαγένεια και Εθνικότητα
Η κερκόπορτα που άνοιξε ήδη ο γεωγραφικός προσδιορισμός, δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή μιας ανιστόρητης διαδρομής. Οι Σλάβοι γείτονες, αφού απόκτησαν όνομα με αδόκιμο ιστορικά τρόπο, θεμελιώνουν σιγά - σιγά την εθνική τους υπόσταση και ταυτότητα. Πρέπει, λοιπόν, ως λαός να έχουν ιθαγένεια. Αφού όμως ονομάστηκαν Βόρεια Μακεδονία, σαν φυσική ακολουθία τούς αναγνωρίσαμε ιθαγένεια μακεδονική ή και — ακόμη χειρότερα — εθνικότητα μακεδονική και χωρίς τον γεωγραφικό προσδιορισμό «βόρεια».
Γράφεται, λοιπόν, στο Άρθρο 1, παρ. 3β, της (α)συμφωνίας των Πρεσπών (ελληνικά και αγγλικά):
«Η ιθαγένεια του δεύτερου Μέρους θα είναι Μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, όπως αυτή θα εγγράφεται σε όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα».
“The nationality of the second Party shall be Macedonian / citizen of the Republic of North Macedonia, as it will be registered in all travel documents”.
Μία πρωταρχικής σημασίας αντίρρηση αφορά στη μετάφραση της αμφίσημης λέξης “nationality” με τη λέξη «ιθαγένεια». Η αγγλική λέξη “nationality” δηλώνει εθνικότητα, ιθαγένεια, υπηκοότητα ή εθνότητα, ανάλογα με τον τύπο του κειμένου όπου εμφανίζεται ο όρος, αν και η εθνότητα αποδίδεται κυρίως με τη λέξη “ethnicity”, όπως και η ιθαγένεια με τη λέξη “citizenship”, αλλά και “nationality”(10).
«Οι λεξιλογικοί προσδιορισμοί είναι σαφείς και διακριτοί και στις δύο γλώσσες : nation είναι το έθνος, nationality είναι η εθνικότητα, citizenship είναι η ιθαγένεια, ethnicity είναι η εθνότητα. […] Ευρύτερος είναι ο όρος, εθνικότητα, ο οποίος περιλαμβάνει και την ιθαγένεια. Όταν επί του Αγγλικού κειμένου επιλέγεται ο ευρύτερος όρος (nationality), ο αντίστοιχος (εθνικότητα) πρέπει να χρησιμοποιηθεί και επί του Ελληνικού. […] Πέραν, όμως αυτού, […], αν δεν διορθωθεί, να κριθεί ως κώλυμα παρουσιάσεώς του στη Βουλή. Προφανώς, η εκδοχή του κειμένου της συμφωνίας η οποία εκ των πραγμάτων, θα ισχύει […] erga omnes, προς την οποία όλοι θα προστρέχουν, είναι η Αγγλική», υποστηρίζει ο αρθρογράφος Π. Κ. Μακρής(11).
Ο Καθηγητής Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου και πρώην Υπουργός κ. Χάρης Π. Παμπούκης ισχυρίζεται: «Η διεθνής κοινωνία βασίζεται στα κράτη, μετά τη Συνθήκη της Βεστφαλίας (1648), τα οποία είναι υποκείμενα του διεθνούς δικαίου και όχι στα έθνη, τα οποία δεν είναι»(12). Έτσι, κατά τον κύριο Καθηγητή, το “nationality” δηλώνει την ιθαγένεια, που αναφέρεται στο κράτος, το οποίο είναι υποκείμενο του διεθνούς δικαίου και όχι η εθνικότητα, η οποία αναφέρεται στα έθνη, που δεν είναι υποκείμενα του διεθνούς δικαίου.
Ουσιαστικά, όμως, ο κύριος Καθηγητής επιβεβαιώνει έμμεσα αυτό που αρνείται άμεσα. Το κείμενο των Πρεσπών είναι κείμενο νομικό και, με τις προηγούμενες αποσαφηνίσεις, η λέξη “nationality” μπορεί να αποδοθεί με τη λέξη «ιθαγένεια». Είναι όμως και κείμενο πολιτικό, εντός του οποίου, λοιπόν, μπορεί κάλλιστα να αποδοθεί με τη λέξη «εθνικότητα». Συνεπώς, Μακεδονική Ιθαγένεια νομικά και Μακεδονική Εθνικότητα πολιτικά. «Όπερ έδει δείξαι», όπως λέμε στα Μαθηματικά, κύριε Καθηγητά.
Μία δεύτερη αμάχητη και ουσιώδους σημασίας αντίρρηση είναι ο ισχυρισμός του κ. Σταύρου Λυγερού: «Το όνομα της ιθαγένειας / υπηκοότητας σε όλα τα κράτη είναι πάντα παράγωγο της κρατικής ονομασίας. Ο πολίτης της Νότιας Αφρικής είναι Νοτιοαφρικανός, για παράδειγμα. Οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας, τηρουμένων των αναλογιών, έπρεπε να είναι Βορειομακεδόνες όσον αφορά την ιθαγένεια»(13). Εμείς τους αναγνωρίσαμε ιθαγένεια μακεδονική χωρίς γεωγραφικό καθορισμό και, αντί να απαλείψουμε τον αλυτρωτισμό, επικυρώσαμε τον πυρήνα του. Ο περιώνυμος γεωγραφικός προσδιορισμός, κάτι σαν προσωπείο της υποχώρησης, ξεχάστηκε ήδη. Αυτό ήταν, δεν θα τον ξαναδούμε.
Στις 15 Μαρτίου 1992, ο αείμνηστος Κίρο Γκλιγκόροφ (1917-2012), Πρόεδρος των Σλάβων βόρειων γειτόνων, είχε δεχτεί ότι: «Είμαστε Σλάβοι και ήρθαμε στην περιοχή τον 5ο και 6ο μ.Χ. αιώνα. Δεν έχουμε καμία σχέση με τον Αλέξανδρο τον Έλληνα και την Μακεδονία του». Ακολούθησε η εναντίον του δολοφονική απόπειρα, την 3η Οκτωβρίου 1995, ενώ το καθεστώς Νίκολα Γκρούεφσκι, το 2012, συμπεριφέρθηκε εκδικητικά και με αναξιοπρέπεια στον πρώην Πρόεδρο, εξαιτίας της προηγούμενης θαρραλέας παραδοχής της σλαβικής τους καταγωγής. Στους Σλάβους γείτονες, τώρα και με την υπογραφή της Ελλάδας, αποδόθηκε πλήρης, χωρίς τον περιλάλητο γεωγραφικό προσδιορισμό, μακεδονική ιθαγένεια, έστω, αν σας σκανδαλίζει η μακεδονική εθνικότητα. Νέο οδυνηρό βήμα υποχώρησης.
συνεχίζεται στο Β μέρος
Παραπομπές (του Α μέρους)
1. Γιώργου Σεφέρη, Ποιήματα, Ἰκαρος, 22η έκδοση, σ. 201.
2. Βασίλη Ραφαηλίδη, Οι Λαοί των Βαλκανίων, Εικοστού πρώτου, σσ. 128 - 129.
3. Ό.π., σ. 27.
4. Ιωάννη Μάζη, «Οι χάρτες που όρισαν τη “γεωγραφική Μακεδονία”», Οδός, εβδομαδιαία εφημερίδα Καστοριάς, 11 Οκτ. 2018, σ. 15.
5. Αθανάσιου Αγγελόπουλου, «Η ονομασία του κράτους των Σκοπίων», Το Παρόν της Κυριακής, 31 Δεκ. 2017.
6. Σταύρου Λυγερού, «Μακεδονικό : Αποδόμηση της κυβερνητικής προπαγάνδας σημείο προς σημείο», https://slpress.gr, 13 Ιουνίου 2018.
7. Νικολάου Α. Παπαδόπουλου, «Συνέντευξις επί του Σκοπιανοῦ», Μαΐστρος, 4 Οκτωβρίου 2018, σ. 4.
8. Νικολάου Π. Ανδριώτη, Το Ομοσπονδιακό κράτος των Σκοπίων και η γλώσσα του, Τροχαλία, 1992. Κατάρτισις (ανάτυπο), τ. 40/2018. Ι. Μ. Χίου, Ψαρών & Οινουσσών, σ. 24.
9. Ό.π., σ. 25.
10. Βλ. τα λήμματα λ.χ. στα ηλεκτρονικά λεξικά https://glosbe.com ή https://www.linguee.com, με παραδείγματα από επίσημες μεταφράσεις κειμένων προερχόμενων από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
11. Π. Κ. Μακρή, «Ούτε η συμφωνία των Πρεσπών είναι κακή, ούτε η αντιπολίτευση κακώς την απορρίπτει …», Υ.Γ.1, Διπλωματικός Ταχυδρόμος, Θέρος 2018, σ. 8.
12. Χάρη Π. Παμπούκη, «Αποψη: Περί ιθαγένειας και εθνότητας με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών», Καθημερινή, 9 Ιουλίου 2018.
13. Σταύρου Λυγερού, ό.π.
Ιωάννης Σ. Τσούρας
Μαθηματικός - πτυχ. Θεολογικής Σχολής,
M.Sc. Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής Ιδιαιτέρου Γραφείου
Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος
κ. Ιερωνύμου Β΄
Είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά.(1)
Γράφει ο Ιωάννης Τσούρας
Η λεγόμενη «συμφωνία» των Πρεσπών της 17ης Ιουνίου 2018 δεν είναι μια ήσσονος σημασίας «συμφωνία», που ενδιαφέρει μόνο τους ειδικούς, αλλά μια μείζονος σημασίας «συμφωνία», που απασχολεί σχεδόν όλους τους Έλληνες.
Ας δούμε τα πράγματα λίγο συνοπτικά από την αρχή τους. Η «ιστορία» επίσημα άρχισε την 2α Αυγούστου 1944 ή 20ή Ιουλίου 1944 με το παλαιό ημερολόγιο, για να γίνει ευνόητος o συνειρμός με τα γεγονότα του Ίλιντεν της 20ής Ιουλίου 1903. Τότε, ο Κροάτης Josip Broz Tito, μέσα στο πλαίσιο της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, αυθαίρετα, εθνικιστικά και υστερόβουλα, ονόμασε «Ομόσπονδη Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» τη μέχρι τότε Vardarska Banovina (Περιφέρεια/Διοίκηση του Βαρδάρη).
Μια ιδέα που είχε επωαστεί με διάφορες μορφές, τις οποίες δεν έχει νόημα να εξετάσουμε αναλυτικά τώρα, από την Γ΄ Κομμουνιστική Διεθνή (ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ, 1919 – 1943) ή και άλλες οργανώσεις μόλις τον ύστερο 19ον αιώνα, για την αυτονόμηση της Μακεδονίας και τη δημιουργία «Μακεδονικού Έθνους». Η πολιτειακή μετεξέλιξη της «Ομόσπονδης Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» του Josip Broz Tito είναι η «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», για την οποία τόσο επαίρεται η «πρώτη φορά» αριστερή Κυβέρνηση. Παράλληλα, η δεξιά συγκυβέρνηση, συνηθισμένη στις κυβιστήσεις, παρότι θεωρεί κακή τη συμφωνία, στηρίζει την Κυβέρνηση, ενώ η πλειοψηφία των Ελλήνων παρακολουθεί ανήσυχη και παγωμένη.
Χωρίς ιδεολογήματα, αλλά μέσα από αμάχητες πηγές, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε ένα θέμα που τείνει να γίνει θρυαλλίδα δυσάρεστων εξελίξεων για την Πατρίδα μας, τον λαό της και γενικότερα τους λαούς της χερσονήσου του Αίμου, αφού μάλλον αναζωπυρώνει λανθάνοντες και αχρείαστους εθνικισμούς. Προϋπόθεση για να φθάσουμε σε κάποιο ξέφωτο αλήθειας είναι να ξεχωρίσουμε προκαταβολικά την ιδεολογία από τη γνώση και ακολούθως, αφού αποφασίσουμε να πορευτούμε με τη γνώση, να διακρίνουμε τη στρατευμένη γνώση από την επιστημονική γνώση. Με βακτηρία την τελευταία και οδοδείκτη το «ευ αγωνίζεσθαι», αρχίζουμε τη δύσβατη οδοιπορία στα μονοπάτια της ιστορίας.
Α) Ονοματολογία
Όπως μαρτυρούν οι ιστορικές πηγές, ο χώρος της χερσονήσου του Αίμου τον 6ον μ.Χ. αιώνα εποικήθηκε από σλαβικά φύλα. Οι Σέρβοι, νοτιοσλαβικός λαός, συγκρότησαν κράτος το 638 μ.Χ., αν και περιφέρονταν στην περιοχή από παλιότερα(2). Οι κρατικές οντότητες που συγκρότησε αυτός ο λαός ονομάζονταν Βασίλειο της Σερβίας, Σερβική Αυτοκρατορία το 1346, αλλά ωστόσο πάντα Σερβία, ακόμα και σε συνασπισμούς εθνοτήτων και λαών, μέσα σε μια ρευστή περίοδο από τον 6ον μ.Χ. αιώνα μέχρι σήμερα, ανεξάρτητα από την όποια γεωγραφική ονομασία των περιοχών που εποίκησαν.
Οι γείτονες Βούλγαροι είναι λαός τουρανικής, δηλαδή τουρκικής καταγωγής, εγκαίρως εκσλαβισμένοι. Οι Βούλγαροι το 679 μ.Χ. πέρασαν τον Δούναβη ψάχνοντας για καλύτερη πατρίδα από αυτή που είχαν στη νότια Ρωσία, μάλλον στην περιοχή του Βόλγα(3). Μεγάλο γεωγραφικό τμήμα της σημερινής Βουλγαρίας είναι Βόρεια και Ανατολική Θράκη ή και τμήμα της ιστορικής Μακεδονίας. Πάντοτε όμως ο όμορος αυτός λαός καλούσε τη χώρα του Βουλγαρία και δεν ονοματίστηκε από γεωγραφικές περιοχές που εποίκησε, αν και ενίοτε αποπειράται να οικειοποιηθεί τον πολιτισμό της αρχαίας Θράκης, με τη βοήθεια διαφόρων ανασκαφικών ευρημάτων, στη σημερινή γεωγραφική του περιοχή.
Ομοίως, πολύ αργότερα, ο χώρος της Μικράς Ασίας, μετά την ήττα των Βυζαντινών στο Ματζικέρτ, το 1071 μ.Χ., από τους Σελτζούκους Τούρκους, κατακτήθηκε και εποικήθηκε σταδιακά από τουρκικά φύλα, για να φθάσουμε στους Οθωμανούς Τούρκους, που διαδέχθηκαν τους Σελτζούκους Τούρκους. Η σημερινή Τουρκία είναι οι περιοχές όπου άνθισαν αρχαίοι ελληνικοί πολιτισμοί, είναι η γη της αρχαίας Ιωνίας, της αρχαίας Λυδίας, της αρχαίας Καππαδοκίας. Όλες όμως αυτές οι περιοχές, ύστερα από την κατάκτηση και την εποίκησή τους από τους Τούρκους, ονομάστηκαν τελικά Τουρκία.
Οι όμοροι Αλβανοί είναι γηγενής λαός της αρχαίας Ιλλυρίας και συνεπώς δεν εμπίπτουν στη μικρή αυτή διερεύνηση των λαών που ειρηνικά ή βίαια εποίκησαν τη χερσόνησο του Αίμου και τη Μικρά Ασία κατά την περίοδο του Μεσαίωνα, μεταξύ 5ου και 15ου μ.Χ. αιώνα.
Παρατηρούμε πρόδηλα ότι οι όμοροι λαοί, Σέρβοι, Βούλγαροι, Τούρκοι, με τις μικρές ή μεγάλες ομοιότητες ή διαφορές που μας ενώνουν ή που μας χωρίζουν αντίστοιχα, δεν δημιούργησαν κατά κανόνα προβλήματα οικειοποίησης πολιτισμικών αγαθών που δεν τους αναλογούν. Εξαίρεση αποτελούν μόνον οι, ομόδοξοι στη χριστιανική πίστη, Σλάβοι βόρειοι γείτονες, επήλυδες του 6ου μ.Χ. αιώνα, οι οποίοι, επειδή, θεωρητικά, μέρος της γεωγραφικής τους περιοχής είναι ένα τμήμα της αρχαίας ιστορικής Μακεδονίας, όψιμα, ύστερα από το πέρασμα 1400 χρόνων, ανακαλύπτουν ότι είναι Μακεδόνες! Σαν να λέμε ότι, επειδή οι Τούρκοι κατοικούν στη γη της Ιωνίας, είναι Ίωνες.
Πόση έκταση της αρχαίας ιστορικής Μακεδονίας ανήκει στους Σλάβους γείτονές μας; «Η ιστορική Μακεδονία της αρχαιότητας αντιστοιχεί σχεδόν πλήρως στο τμήμα της ελληνικής επικράτειας στη βόρειο Ελλάδα. Η έννοια της ”γεωγραφικής Μακεδονίας” αποτελεί σε μεγάλο βαθμό κατασκευή Ρώσων, Γερμανών και Βουλγάρων χαρτογράφων τον ύστερο 19ο αιώνα. Σε χάρτες των μέσων του 19ου αιώνα, όπως του Γάλλου χαρτογράφου Ami Boue (1847), ο όρος Μακεδονία δεν περιλαμβάνει τα Σκόπια, αλλά μόνο το όριο Μοναστηρίου – Αχρίδας και φυσικά τη γνωστή μας Μακεδονία στην ελληνική επικράτεια»(4). «Καμιά αμφιβολία ότι η ιστορική Μακεδονία Φιλίππου – Μ. Αλεξάνδρου, το 90% περίπου της όλης Μακεδονίας, ταυτίζεται με τη Μακεδονία της Ελλάδας. Απόδειξη μεγάλη, πέραν των ιστορικών πηγών και γεγονότων, τα ανασκαφικά ευρήματα στην ελληνική Μακεδονία (Βεργίνα, Δίον, Αμφίπολη, Φίλιπποι κ.λπ.)»(5).
Μια διαδεδομένη σήμερα άποψη υποστηρίζει γενικώς ότι το 1% της αρχαίας ιστορικής Μακεδονίας ανήκει στην Αλβανία, το 10% στη Βουλγαρία, το 38% περίπου στους Σλάβους βόρειους γείτονές μας και το 51% της στην Ελλάδα. Η τελευταία εκτίμηση αδικεί την Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν και γεωγραφικά η Μακεδονία δεν οριζόταν επακριβώς, η Ελληνικότητα της ιστορικής Μακεδονίας είναι αδιαμφισβήτητη και αποτελεί διαχρονικά αναπόσπαστο τμήμα της ιστορικής μας αφήγησης.
Πολύ ευφυώς έχει ειπωθεί πως Γεωγραφία είναι η ιστορία του χώρου και Ιστορία είναι η γεωγραφία του χρόνου. Αν το παραπάνω είναι σωστό, εξηγεί και το γεγονός ότι οι προαναφερθέντες όμοροι λαοί, αφού, όπως η ιστορία το όρισε, εποίκησαν ή κατέλαβαν ένα χώρο, τον ονομάτισαν κιόλας, διότι η κατοχή του χώρου δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση οικειοποίηση της ιστορίας του, καθότι Γεωγραφία είναι η ιστορία του χώρου, νοουμένου προφανώς αδιαιρέτως.
Πώς όμως θα ονομάσουμε αυτό το νεοσύστατο κράτος; Θα προσεγγίσω το θέμα αποφατικά, γιατί, με την οποιαδήποτε καταφατική προσέγγιση, μετατρέπεσαι από λύση σε μέρος του προβλήματος. Όποιος άνοιξε την πληγή, ας την κλείσει. Δεν μπορεί να ονομάζεται Μακεδονία και ας ονομαστεί όπως επιθυμεί. Εάν δεν τους αρέσουν τα προγονικά τους ονόματα, που σεβάστηκαν οι αιώνες και οι χιλιετίες, σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να οικειοποιηθούν πολιτισμό που ιστορικά δεν τους ανήκει. Αυτόκλητοι συνεταίροι στην ιστορική και πολιτισμική μας διαδρομή δεν νοούνται.
Για την πληρότητα της παρέμβασής μας να υπενθυμίσουμε ότι, στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών της 13ης Απριλίου 1992, υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, υιοθετήθηκε ως εθνική γραμμή από τους συμμετασχόντες, εκτός του ΚΚΕ, η άποψη «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγά της». Στη συνέχεια, η απόφαση αυτή παραβιάστηκε στην πράξη από τις θέσεις που υιοθέτησε η Ελλάδα στις διαπραγματεύσεις με τους Σλάβους γείτονές της.
«Μπορούμε πάλι να μιλήσουμε για εθνική γραμμή, χωρίς αυτή να προσλάβει ποτέ θεσμικό χαρακτήρα»(6), όταν, την 3η Απριλίου 2008, ο τότε Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε την Ελληνική θέση για το θέμα των Σλάβων βόρειων γειτόνων μας, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι: «Ναι στη σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις χρήσεις». Παρατηρούμε όμως μια πρώτη και σαφή υποχώρηση από τη θεσμικά εθνική γραμμή της 13ης Απριλίου 1992. Επιπλέον, η σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό είναι προβληματική, διότι ανοίγει μια επικίνδυνη κερκόπορτα, καθότι «αυτό το ψεύδος μπορεί να φυτρώνει μόνον από την λέξιν “Μακεδονία”, όπου και αν ευρίσκεται αυτή!»(7)
Αν οι Σλάβοι γείτονές μας είναι σε αυτό τον γεωγραφικό χώρο από τον 6ον μ.Χ. αιώνα ή, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι ως απόγονοι Μακεδόνων, από τον 4ο π.Χ. αιώνα, άραγε τώρα, τον 20όν αιώνα, θυμήθηκαν ότι είναι Μακεδόνες; Χρόνια, αιώνες, χιλιετίες πέρασαν, χωρίς να υποψιαστούν ότι είναι Μακεδόνες; Μέχρι την 2α Αυγούστου 1944 δεν υπήρχε «μακεδονικό έθνος», δεν υπήρχε «μακεδονική γλώσσα» ούτε η λεγόμενη «μακεδονική ιστορία». «Bugari ονόμαζαν οι ίδιοι τον εαυτό τους, δηλαδή Βούλγαροι. Το Bugari είναι ο σερβικός τύπος του εθνικού ονόματος Βούλγαροι» (8). Αν μια γενιά ορίζεται χρονικά ως το προσδόκιμο ζωής δια του τρία, τότε κάθε γενιά είναι περίπου 25 χρόνια. Έτσι, τρεις (3) γενιές των Σλάβων βόρειων γειτόνων μας, από το 1944 μέχρι σήμερα, έχουν ζήσει με το όνομα «Μακεδονία» και πενήντα τέσσερις (54) περίπου γενιές, από τον 6ον μ.Χ. αιώνα μέχρι το 1944, χωρίς το όνομα «Μακεδονία».
Τονίζουμε και ξανατονίζουμε, με έντονη συναισθηματική φόρτιση, ότι τρεις (3) γενιές των Σλάβων γειτόνων μας ζουν με την ψευδαίσθηση του «Μακεδονισμού», ενώ (σχεδόν λησμονούμε ότι) πενήντα τέσσερις (54) γενιές ζούσαν με την αυτοσυνειδησία της σλαβικής τους καταγωγής και ταυτότητας! Είναι άραγε ντροπή να είσαι Σλάβος και δομείται μήπως ένας ιδιότυπος και αντιδημοκρατικός εθνικός ευγονισμός, με την τόσο όψιμη οικειοποίηση του «Μακεδονισμού»; Δεν ατιμάζουν άραγε τους προγόνους τους οι Σλάβοι βόρειοι γείτονές μας, όταν αρνούνται το όνομα και την ιστορία τους;
Μέχρι τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή τους ονομαζόταν Παλιά Σερβία ή Νότια Σερβία ή Vardarska Banovina και οι κάτοικοι Νότιοι Σέρβοι. Σε χάρτες και σε γραμματόσημα αναγράφεται η ονομασία Vardarska Banovina. Τους γονείς και την Πατρίδα δεν τα επιλέγουμε. Είμαστε όμως υπερήφανοι για αυτούς, όποιοι και αν είναι. Οι Σλάβοι γείτονές μας γιατί απαρνούνται την εθνολογική τους κληρονομιά; Ποτέ στην ιστορία δεν αντάμωσαν με τους αρχαίους Μακεδόνες, για να έχουν μεταξύ τους κάποια ιστορική συνάφεια. «Όταν εμφανίστηκαν οι Σλάβοι στην ελληνική χερσόνησο, οι Μακεδόνες, όπως και οι άλλες ελληνικές φυλές, Ίωνες, Αιολείς, Δωριείς, είχαν χωνέψει μέσα στο μέγα πανελλήνιο των αλεξανδρινών, των ρωμαϊκών και των πρώιμων βυζαντινών χρόνων»(9). Έχουν, εννοείται, δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού οι — ομόδοξοι στη χριστιανική πίστη — Σλάβοι βόρειοι γείτονες, αλλά έχουν, εννοείται πάλι, και υποχρέωση «απέκδυσης» από τα ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία που δεν τους αναλογούν.
Ο Πρόεδρος της Ινδίας κ. Ραμ Ναθ Κοβίντ έκανε μία απρόσμενη ανάρτηση στο Twitter στις 19 Ιουνίου 2018, ενώ επισκεπτόταν επίσημα την Ελλάδα. «Ο πιο διάσημος Έλληνας που ήρθε στην Ινδία ήταν ασφαλώς ο Μέγας Αλέξανδρος. Έφτασε ως επικεφαλής ενός στρατού κατακτητών το 326 π.Χ., αλλά έφυγε ως φίλος. Κάθε Ινδός μαθητής γνωρίζει ότι ο Αλέξανδρος και ο Πώρος [=βασιλιάς των Ινδιών] αναμετρήθηκαν στη μάχη, αλλά μετά έγιναν σύμμαχοι». Όλα αυτά, παρότι η χώρα του, η Ινδία, έχει αναγνωρίσει τους Σλάβους βόρειους γείτονες ως «Μακεδόνες». Αν ο Μέγας Αλέξανδρος είναι Έλληνας, κύριε Πρόεδρε της μεγάλης χώρας των Ινδιών, τότε άραγε οι Μακεδόνες δεν είναι Έλληνες; Τι είναι; Ιστορικά πόσοι Μακεδόνες υπάρχουν;
«Είναι λοιπόν Ελλάδα και η Μακεδονία», όπως βεβαιώνει ήδη ο Στράβων (63 π.Χ. – 23 μ.Χ.) στα Γεωγραφικά (Ζ΄,9), χωρίς να γνωρίζει ότι η γνώμη του θα γίνει σημείο αναφοράς δύο χιλιετίες αργότερα. Πολύ χρήσιμη η μαρτυρία του Στράβωνα για την αναζήτηση της μακεδονικής ταυτότητας. Τέλος πάντων, αφού τόσο πολύ θέλουν οι Σλάβοι γείτονές μας να λέγονται Μακεδόνες, γιατί δεν ενσωματώνονται στην Ελλάδα; Η Μακεδονία είναι Ελλάδα. Υπάρχει τρόπος!
Παρά τους δόκιμους, νομίζουμε, ανωτέρω ισχυρισμούς μας και χωρίς να προκύπτει ως ιστορικό τους δικαίωμα, στους Σλάβους βόρειους γείτονες αποδόθηκε ωστόσο η επίσημη ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», σύμφωνα με το Άρθρο 1, παρ. 3α, της (α)συμφωνίας των Πρεσπών και τους επιτρέψαμε να αγκιστρωθούν στο όνομα Μακεδονία.
Β) Ιθαγένεια και Εθνικότητα
Η κερκόπορτα που άνοιξε ήδη ο γεωγραφικός προσδιορισμός, δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή μιας ανιστόρητης διαδρομής. Οι Σλάβοι γείτονες, αφού απόκτησαν όνομα με αδόκιμο ιστορικά τρόπο, θεμελιώνουν σιγά - σιγά την εθνική τους υπόσταση και ταυτότητα. Πρέπει, λοιπόν, ως λαός να έχουν ιθαγένεια. Αφού όμως ονομάστηκαν Βόρεια Μακεδονία, σαν φυσική ακολουθία τούς αναγνωρίσαμε ιθαγένεια μακεδονική ή και — ακόμη χειρότερα — εθνικότητα μακεδονική και χωρίς τον γεωγραφικό προσδιορισμό «βόρεια».
Γράφεται, λοιπόν, στο Άρθρο 1, παρ. 3β, της (α)συμφωνίας των Πρεσπών (ελληνικά και αγγλικά):
«Η ιθαγένεια του δεύτερου Μέρους θα είναι Μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, όπως αυτή θα εγγράφεται σε όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα».
“The nationality of the second Party shall be Macedonian / citizen of the Republic of North Macedonia, as it will be registered in all travel documents”.
Μία πρωταρχικής σημασίας αντίρρηση αφορά στη μετάφραση της αμφίσημης λέξης “nationality” με τη λέξη «ιθαγένεια». Η αγγλική λέξη “nationality” δηλώνει εθνικότητα, ιθαγένεια, υπηκοότητα ή εθνότητα, ανάλογα με τον τύπο του κειμένου όπου εμφανίζεται ο όρος, αν και η εθνότητα αποδίδεται κυρίως με τη λέξη “ethnicity”, όπως και η ιθαγένεια με τη λέξη “citizenship”, αλλά και “nationality”(10).
«Οι λεξιλογικοί προσδιορισμοί είναι σαφείς και διακριτοί και στις δύο γλώσσες : nation είναι το έθνος, nationality είναι η εθνικότητα, citizenship είναι η ιθαγένεια, ethnicity είναι η εθνότητα. […] Ευρύτερος είναι ο όρος, εθνικότητα, ο οποίος περιλαμβάνει και την ιθαγένεια. Όταν επί του Αγγλικού κειμένου επιλέγεται ο ευρύτερος όρος (nationality), ο αντίστοιχος (εθνικότητα) πρέπει να χρησιμοποιηθεί και επί του Ελληνικού. […] Πέραν, όμως αυτού, […], αν δεν διορθωθεί, να κριθεί ως κώλυμα παρουσιάσεώς του στη Βουλή. Προφανώς, η εκδοχή του κειμένου της συμφωνίας η οποία εκ των πραγμάτων, θα ισχύει […] erga omnes, προς την οποία όλοι θα προστρέχουν, είναι η Αγγλική», υποστηρίζει ο αρθρογράφος Π. Κ. Μακρής(11).
Ο Καθηγητής Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου και πρώην Υπουργός κ. Χάρης Π. Παμπούκης ισχυρίζεται: «Η διεθνής κοινωνία βασίζεται στα κράτη, μετά τη Συνθήκη της Βεστφαλίας (1648), τα οποία είναι υποκείμενα του διεθνούς δικαίου και όχι στα έθνη, τα οποία δεν είναι»(12). Έτσι, κατά τον κύριο Καθηγητή, το “nationality” δηλώνει την ιθαγένεια, που αναφέρεται στο κράτος, το οποίο είναι υποκείμενο του διεθνούς δικαίου και όχι η εθνικότητα, η οποία αναφέρεται στα έθνη, που δεν είναι υποκείμενα του διεθνούς δικαίου.
Ουσιαστικά, όμως, ο κύριος Καθηγητής επιβεβαιώνει έμμεσα αυτό που αρνείται άμεσα. Το κείμενο των Πρεσπών είναι κείμενο νομικό και, με τις προηγούμενες αποσαφηνίσεις, η λέξη “nationality” μπορεί να αποδοθεί με τη λέξη «ιθαγένεια». Είναι όμως και κείμενο πολιτικό, εντός του οποίου, λοιπόν, μπορεί κάλλιστα να αποδοθεί με τη λέξη «εθνικότητα». Συνεπώς, Μακεδονική Ιθαγένεια νομικά και Μακεδονική Εθνικότητα πολιτικά. «Όπερ έδει δείξαι», όπως λέμε στα Μαθηματικά, κύριε Καθηγητά.
Μία δεύτερη αμάχητη και ουσιώδους σημασίας αντίρρηση είναι ο ισχυρισμός του κ. Σταύρου Λυγερού: «Το όνομα της ιθαγένειας / υπηκοότητας σε όλα τα κράτη είναι πάντα παράγωγο της κρατικής ονομασίας. Ο πολίτης της Νότιας Αφρικής είναι Νοτιοαφρικανός, για παράδειγμα. Οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας, τηρουμένων των αναλογιών, έπρεπε να είναι Βορειομακεδόνες όσον αφορά την ιθαγένεια»(13). Εμείς τους αναγνωρίσαμε ιθαγένεια μακεδονική χωρίς γεωγραφικό καθορισμό και, αντί να απαλείψουμε τον αλυτρωτισμό, επικυρώσαμε τον πυρήνα του. Ο περιώνυμος γεωγραφικός προσδιορισμός, κάτι σαν προσωπείο της υποχώρησης, ξεχάστηκε ήδη. Αυτό ήταν, δεν θα τον ξαναδούμε.
Στις 15 Μαρτίου 1992, ο αείμνηστος Κίρο Γκλιγκόροφ (1917-2012), Πρόεδρος των Σλάβων βόρειων γειτόνων, είχε δεχτεί ότι: «Είμαστε Σλάβοι και ήρθαμε στην περιοχή τον 5ο και 6ο μ.Χ. αιώνα. Δεν έχουμε καμία σχέση με τον Αλέξανδρο τον Έλληνα και την Μακεδονία του». Ακολούθησε η εναντίον του δολοφονική απόπειρα, την 3η Οκτωβρίου 1995, ενώ το καθεστώς Νίκολα Γκρούεφσκι, το 2012, συμπεριφέρθηκε εκδικητικά και με αναξιοπρέπεια στον πρώην Πρόεδρο, εξαιτίας της προηγούμενης θαρραλέας παραδοχής της σλαβικής τους καταγωγής. Στους Σλάβους γείτονες, τώρα και με την υπογραφή της Ελλάδας, αποδόθηκε πλήρης, χωρίς τον περιλάλητο γεωγραφικό προσδιορισμό, μακεδονική ιθαγένεια, έστω, αν σας σκανδαλίζει η μακεδονική εθνικότητα. Νέο οδυνηρό βήμα υποχώρησης.
συνεχίζεται στο Β μέρος
Παραπομπές (του Α μέρους)
1. Γιώργου Σεφέρη, Ποιήματα, Ἰκαρος, 22η έκδοση, σ. 201.
2. Βασίλη Ραφαηλίδη, Οι Λαοί των Βαλκανίων, Εικοστού πρώτου, σσ. 128 - 129.
3. Ό.π., σ. 27.
4. Ιωάννη Μάζη, «Οι χάρτες που όρισαν τη “γεωγραφική Μακεδονία”», Οδός, εβδομαδιαία εφημερίδα Καστοριάς, 11 Οκτ. 2018, σ. 15.
5. Αθανάσιου Αγγελόπουλου, «Η ονομασία του κράτους των Σκοπίων», Το Παρόν της Κυριακής, 31 Δεκ. 2017.
6. Σταύρου Λυγερού, «Μακεδονικό : Αποδόμηση της κυβερνητικής προπαγάνδας σημείο προς σημείο», https://slpress.gr, 13 Ιουνίου 2018.
7. Νικολάου Α. Παπαδόπουλου, «Συνέντευξις επί του Σκοπιανοῦ», Μαΐστρος, 4 Οκτωβρίου 2018, σ. 4.
8. Νικολάου Π. Ανδριώτη, Το Ομοσπονδιακό κράτος των Σκοπίων και η γλώσσα του, Τροχαλία, 1992. Κατάρτισις (ανάτυπο), τ. 40/2018. Ι. Μ. Χίου, Ψαρών & Οινουσσών, σ. 24.
9. Ό.π., σ. 25.
10. Βλ. τα λήμματα λ.χ. στα ηλεκτρονικά λεξικά https://glosbe.com ή https://www.linguee.com, με παραδείγματα από επίσημες μεταφράσεις κειμένων προερχόμενων από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
11. Π. Κ. Μακρή, «Ούτε η συμφωνία των Πρεσπών είναι κακή, ούτε η αντιπολίτευση κακώς την απορρίπτει …», Υ.Γ.1, Διπλωματικός Ταχυδρόμος, Θέρος 2018, σ. 8.
12. Χάρη Π. Παμπούκη, «Αποψη: Περί ιθαγένειας και εθνότητας με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών», Καθημερινή, 9 Ιουλίου 2018.
13. Σταύρου Λυγερού, ό.π.
Ιωάννης Σ. Τσούρας
Μαθηματικός - πτυχ. Θεολογικής Σχολής,
M.Sc. Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής Ιδιαιτέρου Γραφείου
Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος
κ. Ιερωνύμου Β΄
Κατηγορία Θέματος
Εθνικά Θέματα,
Εθνική Προδοσία,
Ειδήσεις-Πολιτική,
Θέματα Παιδείας,
Ιστορικά θεματα,
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου