8 Σεπτεμβρίου 2022

Επομβρία, ανομβρία και σύγκρουση συμφερόντων

 
Επομβρία και ανομβρία είναι τα δύο άκρα της μετεωρολογικής μεσότητας που συνιστά η απαλή βροχή επειδή είναι η καταλληλότερη για όλες τις γεωργικές εργασίες. Η βροχή στην περίπτωση αυτή ούτε αφήνει απότιστη τη βλάστηση αλλά ούτε και την καταστρέφει.
 
Ο βροχερός ωστόσο καιρός δεν είναι αρεστός σε όλους. Για τον ένα μπορεί να είναι αγαθός και χρήσιμος και για κάποιον άλλο κακός και καταστροφικός. Στο δε ερώτημα πώς μπορούν να εξυπηρετηθούν ταυτόχρονα οι ανάγκες και των δύο η απάντηση είναι πολύ δύσκολη αν κρίνουμε από τον σχετικό μύθο του Αισώπου: 
Ένας πατέρας είχε δύο κόρες. Η μία παντρεύτηκε περιβολάρη και η άλλη αγγειοπλάστη. Μετά από καιρό ο πατέρας επισκέπτεται την πρώτη και στο ερώτημα, πώς περνά, εκείνη απάντησε: Όλα πάνε καλά εκτός από ένα, την έλλειψη βροχής στον κατάλληλο καιρό. Γι’ αυτό και προσευχόμαστε στους θεούς να κάνουν κακοκαιρία για να βρέξει και να ποτιστούν έτσι τα λαχανικά μας. Μετά από λίγο επισκέπτεται και τη δεύτερη και στο ίδιο ερώτημα παίρνει την ακόλουθη απάντηση: Όλα πάνε καλά εκτός από ένα, η κακοκαιρία. Γι’ αυτό και προσεύχονται στους θεούς να κάνουν καλοκαιρία, για να λάμπει ο ήλιος και να ψήνονται έτσι τα κεραμίδια. Τότε ακούστηκε ο πατέρας να λέγει: Αν πρέπει να προσεύχομαι για τις κόρες μου τότε τί πρέπει να παρακαλώ τους θεούς, να κάνουν κακοκαιρία ή καλοκαιρία; Γιατί αν προσεύχομαι για το καλό της μιας τότε ζημιώνεται η άλλη.  
 
Για να μην συμβαίνει όμως αυτό θα έπρεπε είτε οι θεοί να βρουν κάποιον τρόπο να ικανοποιούν ταυτόχρονα τις αντιθετικές ανάγκες και των δύο πλευρών είτε να βρουν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι τρόπους ικανοποίησής τους, αφού διαθέτουν κρίση και λογική. 
 
Σχετικά με την πρώτη εκδοχή: Με τον τρόπο αλλά και τον σκοπό που κατασκευάστηκαν οι θεοί των Ελλήνων όλα θα τους ήταν δυνατά. Θα μπορούσαν για παράδειγμα να ξεπεράσουν οι ίδιοι τη σύγκρουση συμφερόντων, αφού μας είναι γνωστό από την μυθολογία και ιδιαίτερα από τα κείμενα του Ομήρου ότι αυτή υπήρχε, και να συμφωνήσουν, ο μεν αρμόδιος θεός για τη βροχή να καλύπτει τις ανάγκες των γεωργών, ο δε αρμόδιος για την καλοκαιρία και τον ήλιο να φροντίζει για τις ανάγκες των κεραμοποιών, και μάλιστα ταυτόχρονα, αφού μάλιστα διαθέτουν μαγικές ικανότητες και δυνατότητες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τους πρωταγωνιστές των κινούμενων σχεδίων.  
 
Σχετικά με την δεύτερη εκδοχή: Με τη χρήση του λογικού και της συναφούς εμπειρίας θα μπορούσε ο μεν γεωργός να βρει τρόπους ποτίσματος ακόμα και σε καιρούς ξηρασίας, κάτι που σήμερα γίνεται για παράδειγμα με τις γεωτρήσεις, ο δε αγγειοπλάστης και όσοι χρειάζονται τη ζέστη και την ξηρασία, για να επιτύχουν την απρόσκοπτη παραγωγή των προϊόντων τους, να βρουν τρόπους αφενός να τα προστατέψουν από τη βροχή, ας πούμε με την κατασκευή υπόστεγων, και αφετέρου να προκαλέσουν την απαιτούμενη ζέστη και το φως, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την κατασκευή φούρνων και την προμήθεια κατάλληλων φωτιστικών με την βοήθεια της τεχνολογίας.  
 
Παρά ταύτα η σύγκρουση συμφερόντων είναι πάντοτε ενεργή και συνήθως πάντοτε καταστροφική για άτομα και κοινωνίες. Θα μπορούσαμε να επικαλεστούμε το παράδειγμα του συνδικαλισμού, όπου τα συμφέροντα των εργατών δεν συγκρούονται μόνο με εκείνα των εργοδοτών αλλά και μεταξύ τους. Μια απεργία για παράδειγμα των αγροτών ή των εργαζομένων στη ΔΕΗ, στις Μαζικές Συγκοινωνίες ή στα Νοσοκομεία, δεν ζημιώνουν μόνο την εκάστοτε την Εργοδοσία και την Κυβέρνηση αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους ή εργαζόμενους σε άλλους τομείς της οικονομικής ζωής, με αποτέλεσμα την πρόκληση του φαινομένου που χαρακτηρίζεται ως «κοινωνικός αυτοματισμός»: Το συμφέρον της μιας κοινωνικής τάξης αντιστρατεύεται τα συμφέροντα των υπολοίπων. Μια αγαπημένη μέθοδο των εξουσιών για να κυριαρχούν στις μάζες, εφαρμόζοντας το «διαίρει και βασίλευε» και να ικανοποιούν αναίμακτα τα συμφέροντά τους.  
 
Γιατί όμως να υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα;  
 
Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα προϋποθέτει βαθιά ανθρωπολογική και κοινωνιολογική γνώση, κάτι που θα αποφύγουμε να την αναλύσουμε εδώ. Δεν μπορούμε ωστόσο να μην αναφέρουμε τη βασικότερη όλων των αιτιών, δηλαδή τον ατομισμό που πάντοτε δρούσε εναντίον του κοινοτισμού. Αυτός μπορεί να είναι και ατομικός αλλά και κοινωνικός με τη μορφή των ομαδοποιήσεων. Ατομικός στις δια-ατομικές σχέσεις, κοινωνικός στις διακοινοτικές ή πολύ-ταξικές σχέσεις. Στην πρώτη περίπτωση απόλυτη προτεραιότητα έχει το μεμονωμένο ατομικό συμφέρον έναντι των συμφερόντων των άλλων ατόμων σε όλους τους θεσμούς. Στη δεύτερη απόλυτη προτεραιότητα έχει το συμφέρον μιας ορισμένης κοινωνικής ομάδας σε βάρος των άλλων. Σε όλες τις περιπτώσεις βασικό σύνθημα είναι το Εγώ και όχι Εσύ.  
 
Στο ερώτημα, αν υπάρχει τρόπος να εξαφανίσουμε ή να αμβλύνουμε τη σύγκρουση συμφερόντων, και πάλι η απάντηση είναι δύσκολη. Όσο στις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις παρεμβάλλεται το κακό και η αμαρτία, σχολιάζοντας θεολογικά, δηλαδή η αποξένωση από το Θεό και τον πλησίον, άλλο τόσο και περισσότερο θα συγκρούονται τα συμφέροντα. Η λύση είναι πολύ απλή στη διατύπωσή της, αλλά και τόσο δύσκολη στην εφαρμογή της. Αν ο καθένας, άτομο ή ομάδα ή κοινωνική τάξη, εργαζόταν για τα συμφέροντα των άλλων και όχι για τον εαυτό τους, δηλαδή για το κοινό συμφέρον, τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά.  
 
Την καλύτερη εικόνα για μια τέτοια προοπτική μας τη δίνει το ίδιο το σώμα μας, όπου υπάρχουν και λειτουργούν διαφορετικά μέλη με διαφορετικούς ρόλους. Κανένα από αυτά δεν αποσκοπεί στο δικό του συμφέρον, αλλά όλα εργάζονται για το συμφέρον, δηλαδή την υγεία, του σώματος. Εξυπηρετώντας το κοινό συμφέρον εξυπηρετούν ταυτόχρονα και το δικό τους. Και μάλιστα πολύ πιο αποτελεσματικά και ασφαλή. Το είπε και ο Παύλος, αλλά και σύνολη η Ορθόδοξη Παράδοση: «Μή τά ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε, ἀλλά καί τά ἐτέρων ἕκαστος» (Φιλ. 2, 4). Στην πραγματικότητα για το ατομικό μας συμφέρον φροντίζουν οι άλλοι και για το δικό τους εμείς. Έτσι δεν αποφεύγονται μόνο οι συγκρούσεις και τα εγκλήματα αλλά εμπεδώνονται η σχέση αγάπης και αλληλεγγύης. Ταυτόχρονα εκδιώκονται δύο κορυφαία κακά, κατά το Μ. Βασίλειο, και πολύ καταστροφικά για τις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις: η φιλαυτία και η πλεονεξία. Η απομάκρυνση της φιλαυτίας εξαφανίζει τον ατομισμό, ενώ η εξουθένωση της πλεονεξίας αφήνει ανοικτό το δρόμο για την αγάπη και την αλληλεγγύη στην ικανοποίηση του κοινού συμφέροντος
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 3:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.