28 Ιανουαρίου 2023

Είναι εθνικός στόχος η ενεργειακή αυτονομία της Ελλάδος;

Γράφει ο
Μιχάλης Χριστοδουλίδης 
 
Ο στόχος της ενεργειακής αυτονομίας της Ελλάδος απουσιάζει σχεδόν από όλα τα προγράμματα ενεργειακής πολιτικής όλων των κομμάτων εξουσίας, τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια. Για να είμαι πιο δίκαιος, τα κόμματα εξουσίας μέχρι σήμερα έχουν δείξει ότι ευαγγελίζονται την ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας, αλλά κατά βάσιν μένουν μόνο σε ευσεβείς πόθους, ευχολόγια και προεκλογικές εξαγγελίες. Οι ενεργειακές μας πολιτικές τις τελευταίες δεκαετίες στηρίζονται κυρίως στην ασφάλεια εφοδιασμού και στην ενεργειακή επάρκεια της χώρας μας μέσα από την λογική της ανάδειξης της χώρας μας σαν ενεργειακός κόμβος και όχι σαν χώρα εξαγωγής ενέργειας μέσω της παραγωγής αυτής από εγχώριες πηγές (πχ εξόρυξη υδρογονανθράκων, αύξηση λιγνιτικής παραγωγής, κλπ).
 
Xάρτης Νο1: Ενεργειακή Εξάρτηση Ε.Ε (πηγή: EUROSTAT 2021) 
 
Σύμφωνα με τον χάρτη της ενεργειακής εξάρτησης των κρατών μελών της ΕΕ (πηγή: Εurostat 2021) το ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης της χώρας μας βρίσκεται στο 81,4% (εισαγόμενα υγρά καύσιμα, εισαγόμενο φυσικό αέριο), ενώ μόνο το 18,6% προέρχεται από εγχώριες ενεργειακές πηγές (πχ λιγνίτη και ΑΠΕ). Σημειώνεται ότι το αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό ποσοστό εξάρτησης βρίσκεται στο 57,5%. Η χώρα μας δυστυχώς είναι από τις λίγες χώρες της ΕΕ που αύξησε κατά 12,30% το ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης της μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια, όταν άλλες χώρες το ίδιο διάστημα μείωσαν την ενεργειακή τους εξάρτηση σε αξιοσημείωτα επίπεδα. 
 
Στον χάρτη Νο2 απεικονίζεται η κυριότερη πηγή ενέργειας σε κάθε χώρα της ΕΕ για την ηλεκτροπαραγωγή της. Βλέπουμε ότι η Δανία παράγει κυρίως το ρεύμα της από ΑΠΕ, ενώ η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες της Νότιας Ευρώπης από φυσικό αέριο. Αξίζει όμως να αναφερθεί, ότι ενώ η χώρα μας έχει σχεδόν το ίδιο ποσοστό εγκατεστημένης ισχύος σε ΑΠΕ με την Δανία, αναφορικά με την συμμετοχή της στο μείγμα για την ηλεκτροπαραγωγή, το κόστος της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος στην Ελλάδα είναι πάντα ακριβότερο από της Δανίας σε όλη την διάρκεια της ενεργειακής κρίσης. 
 
Χάρτης Νο2: H μεγαλύτερη πηγή ενέργειας σε κάθε χώρα της ΕΕ 
 
Επίσης η Γερμανία, η Πολωνία και η Αυστρία παράγουν το ρεύμα τους κυρίως από γαιάνθρακα, ενώ παράλληλα έχουν πάρει παράταση λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων τους για μετά το 2040 και όχι μέχρι το 2028, όπως ‘’καλή’’ ώρα έχει δεσμευτεί η χώρα μας. 
 
Το 2028 για την χώρα μας έχει αποφασιστεί ως έτος πλήρους διακοπής της ηλεκτροπαραγωγής από τον λιγνίτη μας, (απολιγνιτοποίηση), με ότι αυτό συνεπάγεται από πλευράς ενεργειακής εξάρτησης και υψηλού κόστους παραγωγής ενέργειας από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. 
 
Η Ελλάδα διαθέτει τεράστια λιγνιτικά κοιτάσματα (η εκτίμηση είναι πάνω από 3,5 δισ τόνους). Αποθέματα με τα οποία θα μπορούσαμε να παράγουμε φθηνότερο ρεύμα για τα επόμενα 30 έτη, όπως συμβαίνει στην Πολωνία, αν απλώς η συμμετοχή του λιγνίτη μας στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν κοντά στο 30%-35% και όχι περίπου στο 10% που είναι σήμερα.
 
Πολλοί υπέρμαχοι της πράσινης ανάπτυξης εστιάζουν την ενεργειακή λύση κυρίως στις ΑΠΕ. Δυστυχώς καμία ΑΠΕ δεν μπορεί να εξασφαλίσει την αδιάληπτη ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια της χώρας μας για τα επόμενα χρόνια, εάν δεν λειτουργούν παράλληλα θερμικές μονάδες ορυκτών καυσίμων (standby), με δεδομένο ότι η χώρα μας δεν διαθέτει ικανά συστήματα αποθήκευσης της ενέργειας που παράγεται από τον τσάμπα άνεμο και τον τσάμπα ήλιο. 
 
Η λύση δεν είναι οι επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ρεύματος από εισαγόμενο αέριο, που μέχρι χθες το προμηθευόμασταν από την Ρωσία ή σήμερα υπό μορφή LNG από άλλες χώρες. 
 
Η ενεργειακή αυτονομία πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένους άξονες και δεν είναι άλλοι όπως: 
 
✓ Επιτάχυνση των ερευνών- εξορύξεων των δικών μας υδρογονανθράκων (όχι μόνο σε φυσικό αέριο αλλά και σε πετρέλαιο), αξιοποιώντας όλες τις ερευνητικές μελέτες και όλα τα γεωφυσικά δεδομένα που έχουν περιέλθει κατά καιρούς στους αρμόδιους φορείς της χώρας, δεδομένα που αφορούν εκ πρώτης όψεως συγκεκριμένα χερσαία και θαλάσσια οικόπεδα. 
 
✓ Οικολογική εξυγίανση των υφιστάμενων λιγνιτικών μας μονάδων με CCUS τεχνολογίες για δραστική μείωση των παραγόμενων αερίων θερμοκηπίου, όπως ήδη εκσυγχρονίστηκε η Πτολεμαΐδα IV, αυτό πρέπει να γίνει και στις άλλες έξι εν λειτουργία συμβατικές λιγνιτικές μονάδες. 
 
✓ Επενδύσεις σε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, για να μειωθεί η ενεργειακή ζήτηση, όπως για παράδειγμα η ενεργειακή θωράκιση του ενεργοβόρου κτηριακού αποθέματος της χώρας. Τέτοιες επενδύσεις γίνονται αργά αλλά σταθερά με τα διάφορα επιδοτούμενα προγράμματα ΕΣΠΑ εξοικονόμησης ενέργειας. Επισημαίνεται ότι αυτά τα προγράμματα έχουν ξεκινήσει από το 2010 και μέχρι σήμερα μόνο το 10% των ενεργοβόρων κτηρίων έχουν αναβαθμιστεί, όταν σε άλλες χώρες το ποσοστό αυτό είναι τριπλάσιο. 
 
✓ Στροφή κυρίως σε ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας σταθερού ενεργειακού φορτίου (πχ Μονάδες παραγωγής θερμότητας ή ηλεκτρισμού από συστήματα αξιοποίησης των υψηλών σε ενθαλπία γεωθερμικών πεδίων, ή από την βιομάζα, κλπ). Το ποσοστό αξιοποίησης της γεωθερμίας για παραγωγή ενέργειας στην Ελλάδα δεν υπερβαίνει σήμερα ούτε το 1%, όταν ο μέσος όρος στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι πάνω από 10%. 
 
✓ και τέλος γιατί όχι και η κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας, με δεδομένο η χώρα μας διαθέτει πλούσια πυρηνικά καύσιμα στην Βόρεια Ελλάδα και η ΕΕ έδω και ένα έτος έχει εντάξει την πυρηνική ενέργεια στις πράσινες μορφές ενέργειας. 
 
Είναι γεγονός ότι εάν η Ελλάδα αποφασίσει να κινηθεί προς την σωστή κατεύθυνση με πολιτικό θάρρος, χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις και εξαρτήσεις στην βάση αυτών των αξόνων, είναι μονόδρομος το ποσοστό της ενεργειακής της εξάρτησης της να πέσει πολύ κάτω από το σημερινό μέσο όρο της ΕΕ. 
 
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ
Μέλος του Δ.Σ του Π.ΣΥ.Π.ΕΝ.ΕΠ (Πανελλήνιος Σύλλογος Πιστοποιημένων Ενεργειακών Επιθεωρητών)




Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.