18 Οκτωβρίου 2021

Τα ψέματα τελείωσαν για την ΕΕ

Του Andreas Kluth
 
Ανακηρύσσοντας τον εαυτό της επίσημα και δημόσια “παρία”, η Πολωνία μπορεί άθελά της να έχει κάνει χάρη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Βαρσοβία, αμφισβητώντας κατάφωρα τη νομική εξουσία του μπλοκ, αναγκάζει την ΕΕ να αποφασίσει εάν θέλει να γίνει η “ολοένα και στενότερη ένωση” που ισχυρίζεται ότι είναι ή να παραμείνει η εύπλαστη ομάδα κρατών που είναι στην πραγματικότητα.
 
Ένωση ή κλαμπ – ούτως ή άλλως η ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσει σε θεμελιώδεις αλλαγές εάν έχει σκοπό να μακροημερεύσει. 
 
Κήρυξη “πολέμου” 
 
Η απόφαση της περασμένης εβδομάδας στη Βαρσοβία ήταν το δικαστικό ισοδύναμο της επίθεσης των Νοτίων του Αμερικανικού Εμφυλίου στο Φορτ Σάμτερ το 1861. Το ανώτατο δικαστήριο της Πολωνίας, δηλαδή το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο θεωρείται προπύργιο της λαϊκιστικής και εθνικιστικής κυβέρνησης της χώρας, απεφάνθη ότι τμήματα της νομοθεσίας της ΕΕ έρχονται σε αντίθεση με το σύνταγμα της Πολωνίας – και ότι το τελευταίο υπερτερεί. Με άλλα λόγια, τα εθνικά δικαστήρια υπερτερούν του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. 
 
Οι Βρυξέλλες, προφανώς, δεν μπορούν να το αφήσουν αυτό να περάσει έτσι. Αυτή η κατάσταση θα ανατρέψει την λογιζόμενη ως κάθετη ιεραρχία της ΕΕ, στην οποία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με έδρα το Λουξεμβούργο, βρίσκεται υψηλότερα από τα ανώτατα δικαστήρια των 27 κρατών, με τον ίδιο τρόπο που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ διατηρεί την υπεροχή έναντι των πολιτειακών δικαστηρίων ανά τη χώρα. 
 
Οι Πολωνοί έχουν καταστήσει έτσι τον εαυτό τους τον πιο πρόσφατο “μπαμπούλα” για την ΕΕ. Η απόφαση του δικαστηρίου έρχεται μετά από χρόνια άλλων παραβιάσεων – από πλευράς Βαρσοβίας – των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών. Όπως και οι λαϊκιστές σύμμαχοί της στην Ουγγαρία, η Πολωνία έχει θέσει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία των Πολωνών δικαστών και των πολωνικών δικαστηρίων, έχει υπονομεύσει το κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου, ενώ έχει κακοποιήσει μετανάστες, καθώς και τα δικαιώματα ομοφυλοφίλων, λεσβιών και τρανς. 
 
Τελικώς τι είναι η ΕΕ; 
 
Κι όμως, αυτό το τελευταίο πολωνικό “σνομπάρισμα” της ΕΕ έδωσε απλώς μια θρασεία και χυδαία έκφραση σε μια αμφιθυμία η οποία υπήρχε από καιρό. Ποιος είναι ακριβώς ο ορθός ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και η σχέση του με τα εθνικά δικαστήρια; Για να το θέσω διαφορετικά, τι ακριβώς είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; 
 
Πέρυσι, για παράδειγμα, το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας εξέδωσε επίσης μια ετυμηγορία η οποία φάνηκε να αμφισβητεί την υπεροχή του δικαστηρίου με έδρα το Λουξεμβούργο. Όμως, οι Γερμανοί δικαστές στην Καρλσρούη χρησιμοποίησαν πιο διπλωματική γλώσσα και η υπόθεση αφορούσε το ελάχιστα κατανοητό από τους περισσότερους ζήτημα των αγορών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οπότε το θέμα “ξεφούσκωσε” γρήγορα. 
 
Η ΕΕ δεν είναι ομοσπονδιακό κράτος όπως οι ΗΠΑ ή η Γερμανία. Ούτε, όμως, είναι μια απλή λίγκα κρατών, όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Είναι κάτι ενδιάμεσο. Ουσιαστικά, οι Βρυξέλλες και τα 27 κράτη μέλη μοιράζονται την κυριαρχία τους. Σε θέματα εμπορίου, για παράδειγμα, τα κράτη την έχουν εκχωρήσει στην ΕΕ. Στην εξωτερική πολιτική, την διατηρούν. 
 
Σε άλλα πεδία, η κατάσταση βρίσκεται κάπου στη μέση, πράγμα που στην πράξη αφήνει τους περισσότερους σε κατάσταση σύγχυσης. 
 
Ιστορικά, το πλησιέστερο ανάλογο ήταν η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία η οποία απλωνόταν σε όλη την κεντρική Ευρώπη από τον Μεσαίωνα έως το 1806. Και εκεί, επίσης, η Αυτοκρατορία και τα συνιστώντα αυτήν πριγκιπάτα μοιράζονταν την κυριαρχία. Το ισοδύναμο του σημερινού Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, για παράδειγμα, ήταν δύο αυτοκρατορικά δικαστήρια, στη Βιέννη και στο Σπάιερ. Ωστόσο η ιεραρχία μεταξύ αυτών και των δικαστηρίων των πριγκιπάτων δεν ήταν σαφής. Αργά αλλά σταθερά, η Αυτοκρατορία γινόταν όλο και πιο αδύναμη. Τελικά, εμφανίστηκε ο Ναπολέων και απλώς την κατήργησε. 
 
Σύνταγμα 
 
Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης μιας τέτοιας διφορούμενης κυριαρχίας είναι να συντάξει κανείς ένα σύνταγμα, όπως έκαναν οι νεοσύστατες ΗΠΑ το 1787. Ακόμη και αυτό δεν ήταν άμεση λύση στο πρόβλημα – τα ανώτερα δικαστήρια της Βιρτζίνια και άλλων πολιτειών πέρασαν χρόνια αμφισβητώντας την πρωτοκαθεδρία του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Ωστόσο ο νόμος και το δεδικασμένο ξεκαθάρισαν τελικά την ομοσπονδιακή αρχιτεκτονική η οποία υφίσταται μέχρι και σήμερα. 
 
Η ΕΕ προσπάθησε κι εκείνη κάποτε να υιοθετήσει ένα σύνταγμα, ωστόσο το 2005 οι Γάλλοι και οι Ολλανδοί ψηφοφόροι το απέρριψαν σε δημοψηφίσματα. Ελλείψει αυτού, το μπλοκ εξακολουθεί να βασίζεται σε συνθήκες μεταξύ των κρατών μελών. Ωστόσο αυτές είναι σαφέστερες για την οριζόντια υπεροχή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου – την εξουσία του να αναθεωρεί νόμους που προέρχονται από άλλα πανευρωπαϊκά θεσμικά όργανα – και μάλλον ασαφείς ως προς την κάθετη εξουσία του επί των εθνικών δικαστηρίων. 
 
Μια νέα συνταγματική σύνοδος θα αναζωογονούσε την ιδέα της “ολοένα και στενότερης ένωσης”, η οποία συνεπάγεται ένα κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος ως τελικό προορισμό. Οι ηγέτες και οι πολίτες της Ευρώπης μπορεί να το θεωρούν ως μη ρεαλιστικό ή ακόμη και ανεπιθύμητο στόχο. Θα μπορούσε, με τον καιρό, να οδηγήσει και άλλες χώρες να ακολουθήσουν το βρετανικό παράδειγμα και να αποχωρήσουν. Εάν είναι έτσι, η ΕΕ πρέπει τουλάχιστον να παραδεχτεί ότι η ομοσπονδιοποίηση δεν αποτελεί πλέον στόχο της. 
 
Η εναλλακτική λύση θα ήταν να εγκαταλειφθεί η ετικέτα της “ολοένα και στενότερης ένωσης” και να οριστεί η ΕΕ ως – στην πραγματικότητα – μια συνομοσπονδία, δηλαδή μια ένωση στην οποία τα μέλη διατηρούν την κυριαρχία τους. 
 
Η Πολωνία, η Γερμανία και όλες οι υπόλοιπες χώρες, σε αυτό το σενάριο, θα κινούνταν εντός των δικαιωμάτων τους όταν απορρίπτουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες οι οποίοι παραβιάζουν τα εθνικά τους συντάγματα. Τότε όμως το μπλοκ πρέπει επίσης να κινείται με πρακτικό πνεύμα και, όπως σχεδόν όλες οι υπόλοιπες λίγκες, να παράσχει στον εαυτό του τη δυνατότητα να διώχνει μέλη του τα οποία παραβιάζουν τους κανόνες σε ζητήματα όπως η δημοκρατία ή το κράτος δικαίου. 
 
Στην πράξη, η ΕΕ είναι πιο πιθανό να καταφύγει και πάλι στους “τύπους”. Αυτό σημαίνει ότι οι Βρυξέλλες και η Βαρσοβία θα τσακώνονται για χρόνια και η ΕΕ θα προσπαθεί να παρακρατεί χρήματα εδώ ή εκεί, ωστόσο κανείς δεν θα τολμά να θέσει – πολύ περισσότερο να απαντήσει – το μεγάλο ερώτημα. 
 
Κατά μία έννοια, αυτός θα ήταν ο ευκολότερος, αλλά και ο χειρότερος δρόμος.
 
ΠΗΓΗ: Capital.gr



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.