30 Ιουνίου 2017

Γιατί τα μετρητά παραμένουν ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς

Του Leonid Bershidsky 

Δεν χρειάζεται να μας αρέσει ο τρόπος με τον οποίο η τεχνολογία αλλάζει τον κόσμο. Λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογική επανάσταση που συμβαίνει παντού, είναι λογικό να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε ορισμένα πράγματα. Το αυξανόμενο μερίδιο των μετρητών στις προηγμένες οικονομίες μπορεί να εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία. 

Οι οικονομολόγοι σπάνια παραδέχονται ότι δεν καταλαβαίνουν κάτι σχετικό με την περιοχή εμπειρογνωμοσύνης τους. Ωστόσο, ο Daniel Gros, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, ενός think tank των Βρυξελλών, το έκανε σε μια νέα έκθεση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 

Αποκάλεσε "μυστήριο" την ολοένα μεγαλύτερη αύξηση των μετρητών σε σχέση με την οικονομική παραγωγή. Τα μετρητά υποτίθεται ότι θα καταστούν παρωχημένα με όλες τις σύγχρονες μεθόδους πληρωμής, από τις χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες έως τις τελευταίες εφαρμογές fintech, σωστά; Και όμως είναι λάθος, εκτός από την περίπτωση της Σουηδίας και της Δανίας, όπου γίνονται σοβαρές προσπάθειες για τη δημιουργία κοινωνιών χωρίς μετρητά. Εδώ είναι το γράφημα του Gros που δείχνει το αυξανόμενο μερίδιο των μετρητών: 

Υπάρχουν μερικές πιθανές εξηγήσεις εδώ. Δεδομένου ότι η χρήση των μετρητών στις πληρωμές δεν αυξάνεται -οι συναλλαγές χωρίς μετρητά αυξήθηκαν παγκοσμίως στα 617 δισ. δολάρια το προηγούμενο έτος από 60 δισ. δολάρια το 2010- ίσως είναι λογικό να υποθέσουμε ότι τα χαρτονομίσματα χρησιμοποιούνται ως μέσο αποταμίευσης σε μια εποχή σχεδόν μηδενικών επιτοκίων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Gros, δεν έχει βρεθεί συσχέτιση μεταξύ των επιτοκίων και της σχέσης ρευστότητας προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. 

Ο Gros επεσήμανε ότι στη ζώνη του ευρώ, το μερίδιο των χαρτονομισμάτων αξίας 500 ευρώ βαίνει μειούμενο ως προς το σύνολο των κυκλοφορούντων ρευστών διαθεσίμων ενώ το μερίδιο των χαρτονομισμάτων αξίας 50 ευρώ αυξάνεται ραγδαία, ωστόσο η αποτίμηση είναι μικρή ώστε να δημιουργήσει μεγάλες αποταμιεύσεις. Και σε κάθε περίπτωση, η διατήρηση μεγάλης ποσότητας χρήματος σε μετρητά δεν είναι ασφαλής, είναι άβολη και υπόκειται σε αυστηρούς κανονισμούς, όταν κάποιος θέλει να το ξοδέψει, για να μην αναφέρουμε τις απότομες κινήσεις, όπως η αδέξια απονομισματοποίηση της Ινδίας πέρυσι.

Τα περισσότερα μετρητά θα μπορούσαν επίσης να συνδεθούν με μια αναπτυσσόμενη σκιώδη οικονομία. Ωστόσο, ο άτυπος τομέας συρρικνώνεται παντού και το μερίδιο των μετρητών σε σχέση με το ΑΕΠ έχει αυξηθεί περισσότερο στην Ιαπωνία, όπου η παραοικονομία είναι μικρή -αντιστοιχεί μόλις περίπου στο 10% του ΑΕΠ. 

Θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί ότι πολλά δολάρια και ευρώ χρησιμοποιούνται εκτός της εγχώριας κυκλοφορίας. Αλλά αυτό δεν θα εξηγούσε την αύξηση των μετρητών στην Ουγγαρία ή την Τσεχική Δημοκρατία - κανείς δεν χρησιμοποιεί το φιορίνι ή την κορώνα έξω από τις χώρες καταγωγής τους. 

Έχω υποστηρίξει ότι εάν οι κυβερνήσεις θέλουν να εξαλείψουν τα μετρητά - και, θεωρητικά, όλες θα ήθελαν να το κάνουν προκειμένου να συρρικνώσουν τη μαύρη αγορά και να εμποδίσουν τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας -θα πρέπει να προωθήσουν επίσης την εξάπλωση κρυπτονομισμάτων όπως τα Bitcoin. Οι συναλλαγές τους είναι αρκετά ανώνυμες, αλλά είναι κάπως πιο εύκολο να χρησιμοποιηθούν σε σχέση με τα μετρητά, επιτυγχάνοντας μια καλή ισορροπία μεταξύ του να επιτρέπεται στον άνθρωπο να εμπορεύεται ιδιωτικά, χωρίς εποπτεία και του να καθίσταται η εγκληματική δραστηριότητα πιο επικίνδυνη και πιο δύσκολη. Αυτό, ωστόσο, ήταν το επιχείρημα του τυπικού πρώιμου χρήστη κάθε είδους νέας τεχνολογίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι έτσι και ξέρω ότι και εγώ αλλάζω καθώς μεγαλώνω. 

Μου λείπουν τα πιο ανθεκτικά, βαρύτερα αντικείμενα, χαμηλής τεχνολογίας που χρησιμοποιούσαμε πριν από 20 ή 30 χρόνια. Το καλύτερο αυτοκίνητο που είχα ποτέ ήταν ένα Land Rover Defender, που μετά βίας είχε πάνω του ηλεκτρονικά συστήματα. Πριν από τρία χρόνια, η οικογένειά μου χάρισε όλα τα βιβλία που γέμιζαν το διαμέρισμά μας και τα αντικατέστησε με ηλεκτρονικά βιβλία - αλλά τώρα η μικρότερη κόρη μου δείχνει σαφή προτίμηση στα βιβλία που φτιάχνονται από νεκρά δέντρα και αισθάνομαι μια ένοχη ευχαρίστηση όταν γυρίζω τις σελίδες, διαβάζοντάς της. Σαφώς, η Amazon έχει κάτι στο μυαλό της με την επεκτεινόμενη αλυσίδα βιβλιοπωλείων της σε φυσική μορφή. Διαφέρουν από τα παραδοσιακά βιβλιοπωλεία στο ότι συγκεντρώνουν και προβάλλουν βιβλία ανάλογα με τις επιδόσεις τους στο ηλεκτρονικό κατάστημα της εταιρείας, αλλά η Amazon φαίνεται να αγαπά τη φυσική αλληλεπίδραση με τους πελάτες, οι οποίοι, με τη σειρά τους, θέλουν να έχουν απτή επαφή με τον browser του πραγματικού κόσμου. 

Είναι ευκολότερο να χρησιμοποιήσει κανείς μια υπηρεσία όπως το Apple Pay ή μια πλαστική κάρτα από ό,τι τα παραδοσιακά χρήματα. Αλλά τα μετρητά έχουν μια παλιά, προ-ψηφιακή μαγεία. Υπάρχει κάτι τελετουργικό στο να μετράς χαρτονομίσματα ή να τα διπλώνεις για να τα βάλεις στο πορτοφόλι. Υπάρχει επίσης μια φυσική αντίδραση: Μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι σιελίζουν στη θέα των μετρητών επειδή έχουν μάθει να αισθάνονται την έλξη του. Η χρήση μετρητών αυξάνει επίσης τη συναισθηματική επένδυση κάποιου σε μια αγορά. Θυμάμαι ότι δίσταζα σε ένα κατάστημα του Κατμαντού που πωλούσε παραδοσιακούς πίνακες τέχνης tangka: Η τιμή φαινόταν πολύ υψηλή. Έτσι, ο πωλητής με προέτρεψε να πληρώσω με πιστωτική κάρτα. "Εύκολο χρήμα, πλαστικό χρήμα", είπε. Κάθε φορά που βλέπω το tangka πάνω στο γραφείο μου θυμάμαι το περιστατικό. 

Στη Γερμανία, όπου μένω, η πλειονότητα των συναλλαγών εξακολουθεί να γίνεται με μετρητά. "Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η εμπιστοσύνη σε ένα νόμισμα ξεκινά με τα μετρητά", είπε ο Carl-Ludwig Thiele, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, σε μια ομιλία νωρίτερα φέτος. Εννοούσε την προ-ψηφιακή, υλική ποιότητα των μετρητών. Τα τραπεζογραμμάτια του ευρώ είναι ένα εξαιρετικά ορατό σύμβολο του project της ενημένης Ευρώπης, που δημιουργεί έντονα συναισθήματα. 

Δεν έχω καμία απόδειξη ότι ο κόσμος συγκεντρώνει περισσότερα χρήματα εξαιτίας της προσκόλλησης σε έναν φυσικό κόσμο που σταδιακά εξαϋλώνεται ή στο είδος της αρχαίας ευκολίας που δεν προϋποθέτει μια φορτισμένη μπαταρία ή την πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αλλά άλλες λογικές εξηγήσεις έχουν απορριφθεί. Είναι ενδιαφέρον να πιστεύουμε ότι η ανθρώπινη φύση μπορεί να επαναστατεί κατά της τεχνολογικής εξέλιξης με αυτόν τον ήσυχο αλλά θεμελιώδη τρόπο. Ίσως, καθώς η τεχνολογία γίνεται πιο παρεμβατική και πιο επιθετική, να δημιουργήσει περισσότερες τέτοιες αντεπιθέσεις. 

capital.gr
το είδαμε ΕΔΩ



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.