(σχετικά μ΄αυτό το τεύχος μπορείτε να ενημερωθείτε ΕΔΩ)
Γράφει η ομάδα του Geopolitics
Ποια η συμβολή των ηλεκτρονικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην κινητοποίηση των πολιτών και τις μαζικές εξεγέρσεις που οδήγησαν στην πτώση των καθεστώτων στον αραβικό κόσμο και το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης; Το παράδειγμα των αραβικών χωρών και της χρήσης των νέων μέσων από τους πολίτες για την καταγραφή και μετάδοση των γεγονότων στις πλατείες χωρίς το φιλτράρισμα από τα καθεστωτικά ΜΜΕ ακολούθησαν στη συνέχεια και άλλες χώρες, όπως η Ουκρανία, ο Λίβανος αλλά και η Ινδία και η Μιανμάρ.Από την αρχή η Αραβική Άνοιξη χαρακτηρίστηκε ως η άνοιξη του Facebook καθώς η διαδικτυακή του πλατφόρμα χρησιμοποιήθηκε με σκοπό να ενημερώσει αλλά και να συσπειρώσει τους πολίτες που εξεγέρθηκαν ενάντια στα καθεστώτα της Μέσης Ανατολής.
Tο διαδίκτυο, παρά το γεγονός ότι έρχεται σε αντίθεση με το σκληροπυρηνικό Ισλάμ, έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον από τους φανατικούς του Ισλαμικού κράτους με σκοπό να προσελκύσουν και να προσηλυτίσουν εύκολα θύματα-στρατιώτες.Αξιοσημείωτο το γεγονός πως το ένα τρίτο του πληθυσμού της Μέσης Ανατολής κάνει χρήση του διαδικτύου.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της χρήσης των social media από τους μετανάστες που ελπίζουν να δραπετεύσουν από τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και χρησιμοποιούν το Facebook καθώς και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως «πυξίδα» για να βρουν τους διακινητές που πληρώνουν αδρά ελπίζοντας ότι θα τους μεταφέρουν σε μία καλύτερη ζωή στην Ευρώπη.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης που κάποτε χρησιμοποιούνταν για να βοηθήσουν στην κινητοποίηση των εξεγέρσεων της «Αραβικής Άνοιξης», πλέον φιλοξενούν υπηρεσίες ενημέρωσης για εκείνους που δραπετεύουν από τον συριακό εμφύλιο πόλεμο και άλλες συγκρούσεις στην περιοχή.
Σε αυτά τα μέσα μπορούν να βρουν πολλά από όσα χρειάζεται να ξέρουν: τις τιμές, τις χρεώσεις, τις δωροδοκίες που θα αναγκαστούν να κάνουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού που ενέχει πολλούς κινδύνους -από τον πνιγμό στη θάλασσα έως την ασφυξία μέσα στην καρότσα ενός φορτηγού.
Στην κορυφή αυτών, εφαρμογές μηνυμάτων όπως το WhatsApp και το Viber τους βοηθούν καθ' οδόν να επικοινωνήσουν με τους διακινητές, τους φίλους και τις οικογένειες τους, ενώ οι χάρτες του διαδικτύου τους εξασφαλίζουν ότι δεν πρόκειται να χαθούν.
Σε ομάδες στο Facebook, στα αραβικά, οι χρήστες αναρτούν αριθμούς τηλεφώνων συνδέσμων που λένε ότι μπορούν να μεταφέρουν πρόσφυγες από την τουρκική ακτή στα γειτονικά ελληνικά νησιά, ή ακόμη παραπέρα στην Ευρώπη.
Για όσους αναζητούν μία διαδρομή με βάρκα στην Ελλάδα, λεπτομέρειες για τα καλύτερα σημεία διάσχισης των συνόρων Σερβίας-Ουγγαρίας, ή την τιμή για την διακίνηση όλης της διαδρομής από την Τουρκία στην Γερμανία, οι χρήστες αυτών των ομάδων φαίνεται ότι προσφέρουν πολλές απαντήσεις.
Μια διαφήμιση που αναρτήθηκε αυτή την εβδομάδα πρόσφερε μία τελευταία διαθέσιμη θέση σε ένα φουσκωτό με αναχώρηση από τη Σμύρνη, ένα από τα κύρια σημεία αναχώρησης των Σύρων προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν την Ελλάδα. Τιμή: 1.200 δολάρια.
«Το ταξίδι θα πραγματοποιηθεί αύριο, σίγουρα, 100%», ανέφερε. «Θα σας δώσουν ένα δωρεάν σωσίβιο». Μια άλλη ανάρτηση προσέφερε θέσεις σε ένα πιο άνετο, «τουριστικό σκάφος», έναντι 2.500 ευρώ...
Το Facebook καθοδηγεί τους μετανάστες, προτού ακόμη να φύγουν από την Συρία, εξήγησε ο Μοχάμεντ Σάλεχ Αλί, επικεφαλής της Ένωσης Αλληλεγγύης στους Σύρους Πρόσφυγες, με έδρα την Σμύρνη.
Σε πολλούς λέγεται μέσα από σελίδες στο Facebook να ξεκινήσουν τη διαδρομή τους για την περιοχή Μπασμάνε της Σμύρνης, άτυπη έδρα των διακινητών και σταθμό για όσους ελπίζουν να κάνουν τον διάπλου.
«Μπορούν να έρθουν σε επαφή με μεσάζοντες μέσω του Facebook. Από τη στιγμή που είναι στο Μπασμάνε, μπορούν να περάσουν τρεις ή πέντε μέρες σε ξενοδοχεία και να διερευνήσουν τις επιλογές τους. Μιλούν με άλλους σχετικά με του ποιος λαθρέμπορος είναι πιο οικονομικά προσιτός ή έχει καλή φήμη για την ασφάλεια που παρέχει» δήλωσε σε μια συνέντευξη.
«Χρησιμοποιούμε κυρίως τα έξυπνα τηλέφωνά μας για να έχουμε σήμα GPS, ώστε να μην χαθούμε», δήλωσε ένας Σύρος που είπε ότι λέγεται Άχμαντ σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό στη Βουδαπέστη, όπου είχε κατασκηνώσει την προηγούμενη εβδομάδα μαζί εκατοντάδες ακόμη πρόσφυγες.
«Χρησιμοποιούμε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανάμεσα τους το WhatsApp, το Viber και το Facebook για να επικοινωνήσουμε με ανθρώπους που γνωρίζουμε. Αν είναι ήδη στην δυτική Ευρώπη, μας στέλνουν πληροφορίες για να μας βοηθήσουμε να βρούμε την πορεία μας», τόνισε. «Αυτό περιλαμβάνει πληροφορίες επικοινωνίας για λαθρέμπορους κάποιες φορές, καθώς και πράγματα που πρέπει να προσέχουμε».
Οι χρήστες του Facebook επίσης ανταλλάσσουν τις τελευταίες ειδήσεις από την Ευρώπη για την κρίση, ανάμεσα τους και ένα ρεπορτάζ σχετικά με Γερμανούς οπαδούς μιας ποδοσφαιρικής ομάδας που ξετύλιξαν πανό για να καλωσορίσουν τους πρόσφυγες. Ένα άλλο άρθρο αναφερόταν στις προσπάθειες των αρχών της Ουγγαρίας να ενισχύσει τη φύλαξη των συνόρων της με την Σερβία για να επιβραδύνει την ροή των μεταναστών.
Σύμφωνα με διαφήμιση στο Facebook, ένα ταξίδι που καλύπτει όλη τη διαδρομή από την Κωνσταντινούπολη στην Γερμανία κοστίζει 6.000 ευρώ.
«Τουρκία, μετά Ελλάδα, μετά ΠΓΔΜ, Σερβία, Ουγγαρία, κατάληξη στην Γερμανία. Χρειάζεται απλά να περπατήσεις για μια ώρα, μετά να περάσεις το ποτάμι, το υπόλοιπο με αυτοκίνητο για την Γερμανία», ανέφερε ο Άχμαντ.
Ένας χρήστης ανέβασε βίντεο στο οποίο απεικονίζεται μια ομάδα ανδρών που φορούν σωσίβια και πανηγυρίζουν καθώς φτάνουν με βάρκα στην Μυτιλήνη. Η λεζάντα έδινε δύο τηλεφωνικούς αριθμούς για δυνητικούς πελάτες.
Κάποιοι πρόσφυγες πραγματοποιούν ολόκληρο το ταξίδι χρησιμοποιώντας μόνο έναν μεσάζοντα. Ο 31χρονος Χάφεζ, από την Δαμασκό, δήλωσε πως βρήκε τον δικό του μέσω ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης.
«Πήραμε πληροφορίες για πρακτορεία, τιμές, εισιτήρια, δωροδοκίες, τηλέφωνα, όλες τις λεπτομέρειες του ταξιδιού», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters στο Βελιγράδι.
«Επίσης χρησιμοποιήσαμε εκτεταμένα χάρτες της Google, καθώς άνθρωποι που περνούν στην Ουγγαρία μας στέλνουν σημεία διαδρομής και συντεταγμένες. Για την ώρα υπάρχουν δύο καλά σημεία στα σύνορα και ένα πιθανόν προβληματικό», δήλωσε δείχνοντας το smartphone.
Mέχρι τώρα οι τζιχαντιστές χρησιμοποιούσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook και το Twitter για να διαδώσουν τα μηνύματά τους, να προσελκύσουν νέους και να τρομοκρατήσουν τους αντιπάλους τους. Παρά το γεγονός ότι πάμπολλες φορές oι υπηρεσίες ασφαλείας ανά τον πλανήτη έχουν μπλοκάρει σελίδες φανατικών του Ισλάμ τόσο στο twitter όσο και στο facebook, οι τζιχαντιστές βρίσκουν το δικό τους τρόπο να επικοινωνούν.
Το δικό τους app φαίνεται πως έχουν οι τζιχαντιστές προκειμένου να διαχέουν τις ειδήσεις στους υποστηρικτές τους μέσω διαδικτύου εύκολα και γρήγορα. Η εφαρμογή ανακαλύφθηκε από εταιρεία συμβούλων ασφαλείας των ΗΠΑ και είναι διαθέσιμη μέσω του καταστήματος Google Play app. Ωστόσο για να γίνει εγκατάσταση του συγκεκριμένου app στα κινητά χρειάζεται ένας μυστικός κωδικός.
Σε μια άλλη προσπάθεια να αποδείξουν πως είναι φιλάνθρωποι και να προσυλητίσουν μουσουλμάνους από την Ευρώπη, οι τζιχαντιστές λανσάρουν το δικό τους σύστημα υγείας προσποιούμενοι πως νοιάζονται για την υγεία των συντρόφων τους, αντιγράφοντας εκείνο της Μεγάλης Βρετανίας.Μάλιστα, για το λογότυπό τους έχουν αντιγράψει εκείνο του Βρετανικού Εθνικού Συστήματος Υγείας, NHS.Με τον τρόπο αυτό το σύστημα υγείας του Ισλαμικού Κράτους( ISHS ) υπόσχεται πως θα προσφέρει τις απαραίτητες υπηρεσίες υγείας στους μαχητές του.
Σε σχετικό βίντεο που κυκλοφόρησε εμφανίζονται δύο άνδρες, ο Αμπού Γιουσούφ αλ-Ουστράλι (από την Αυστραλία) και ο Αμπού Μουκαατίλ αλ-Χίντι (από την Ινδία), οι οποίοι ντυμένοι με γαλάζιες στολές υποστηρίζουν ότι είναι γιατροί και αναλύουν τις υπηρεσίες του συστήματος που υπόσχονται ότι θα λειτουργήσει σύντομα στη Ράκα.Την ίδια ώρα, στο διαδίκτυο κυκλοφορεί διαφημιστική εικόνα με έναν άνδρα με γαλάζια στολή και στηθοσκόπιο, ενώ πίσω του αναγράφεται το λογότυπο «ISHS» με αναφορά: «Coming soon».Βέβαια, πληροφορίες που έρχονται από ακτιβιστές στη Ράκα αναφέρουν πως οι ιδιωτικές κλινικές στην περιοχή έχουν κλείσει και μόνο το δημόσιο νοσοκομείο στην περιοχή Τελ Αμπιάντ παραμένει ανοιχτό, αλλά χρεώνει υπερβολικά τους ασθενείς.
Δημόσιοι λιθοβολισμοί, αποκεφαλισμοί, ρίψη από ταράτσες, θάνατος στις φλόγες, απειλητικά μηνύματα,βίντεο με εκπαιδεύσεις ακόμη και μικρών παιδιών βρίσκονται στη πρώτη σειρά του διαφημιστικού marketing του Ισλαμικού Κράτους. Η ωμή βία και οι εικόνες φρίκης έχουν ένα και μόνο σκοπό να φανατίσουν ακόμη περισσότερο τους οπαδούς τους λειτουργώντας ως ναρκωτικό και να τρομάξουν τους αντιπάλους τους. Εκτελέσεις, αποκεφαλισμοί και απειλές μεταδίδονται σε απευθείας μετάδοση μέσω Youtube, Τwitter και Facebook. Θέλουν ο κόσμος να μάθει τα κατορθώματά τους καθιστώντας σαφές πόσο αδίστακτοι είναι. Το «Al Hayat Media Center», η πτέρυγα των μέσων ενημέρωσης του Ισλαμικού Κράτους, γράφει τη δική του ιστορία στρατηγικής και προπαγάνδας, θυμίζοντας Χίτλερ σε κάποιες περιπτώσεις και σε άλλες ταινίες δράσης και μαχών του Χόλιγουντ.
Χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο ως το κατάλληλο δόλωμα επιστρατεύοντας ευπαρουσίαστους τζιχαντιστές για να προσελκύσουν νεαρές γυναίκες που θα χρησιμοποιηθούν ως νύφες των μαχητών ή ως σκλάβες του σεξ. Η τακτική τους φαίνεται πως έχει αποτέλεσμα, καθώς σύμφωνα με επίσημα στοιχεία μόνο για το 2014 τουλάχιστον 22 είναι οι ευρωπαίες που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να μεταβούν στη Συρία και να βρουν τον έρωτα στο πρόσωπο των τζιχαντιστών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των τριών νεαρών κοριτσιών από τη Βρετανία που άφησαν πίσω τους οικογένεια και φίλους στο Λονδίνο και έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη, από όπου λέγεται πως κατέληξαν στη Συρία για να συναντήσουν τους άνδρες που τις προσηλύτισαν μέσω Διαδικτύου.
Στον αντίποδα, όπως είχε αποκαλύψει ο Βρετανός υπήκοος Αμπού Αιμάν,πρώην μέλος του Ισλαμικού Κράτους το προφίλ του Τζιχάντι Τζον (κατά κόσμο Μοχάμεντ Εμουάζι ) του σκληρού και αιμοδιψή δήμιου των Τζιχαντιστών χρησιμοποιεί το «Al Hayat Media Center» για να προσελκύσει νέους μαχητές. Οι συνδεόμενοι με το ΙΚ στο Twitter λογαριασμοί φρόντιζαν με ιδιαίτερη επιμέλεια και στρατηγική πειθαρχία να αναπαράγουν τα βίντεο με τις εκτελέσεις του Τζιχάντι Τζον γι' αυτόν ακριβώς το σκοπό. Σύμφωνα, μάλιστα, με αμερικάνικη μελέτη η δράση του Ισλαμικού Κράτους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα τέλη του προηγούμενου έτους είχε λάβει ανησυχητικές διαστάσεις καθώς τουλάχιστον 46.000 λογαριασμοί στο Twitter συνδέονταν με την τζιχαντιστική οργάνωση.
«Εκτιμούμε ότι από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014 οι υποστηρικτές του ΙΚ χρησιμοποιούσαν τουλάχιστον 46.000 λογαριασμούς, αν και δεν ήταν όλοι τους ενεργοί ταυτόχρονα», αναφέρει η έκθεση που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Μπρούκινγκ με χρηματοδότηση από το Google Ideas. Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποιούν εναντίον της τάσης που υπάρχει να λογοκρίνονται γενικά αυτές οι σελίδες.
Σύμφωνα με την ανάλυση των γεωγραφικών δεδομένων των μηνυμάτων, οι περισσότεροι από τους χρήστες κατοικούν σε περιοχές που είναι υπό τον έλεγχο του ΙΚ στη Συρία και το Ιράκ αλλά πολλοί βρίσκονται επίσης στη Σαουδική Αραβία. Τα τρία τέταρτα των λογαριασμών ήταν στα αραβικά, το ένα πέμπτο στα αγγλικά και το 6% στα γαλλικά.
Οι λογαριασμοί που στηρίζουν το ΙΚ έχουν κατά μέσο όρο 1.000 «ακολούθους» ο καθένας, αριθμό μεγαλύτερο από τους κοινούς λογαριασμούς. Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας του ΙΚ στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης ενδέχεται να οφείλεται «σε μια σχετικά μικρή ομάδα υπερδραστήριων χρηστών», συμπληρώνει η έκθεση.
Κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2014 τουλάχιστον 1.000 λογαριασμοί απενεργοποιήθηκαν από το Twitter, όμως ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι σημαντικά υψηλότερος.
Οι συντάκτες της έκθεσης καλούν, πάντως, το Twitter να μην επιβάλει βαριά μέτρα, παρά τις πιέσεις που δέχεται από ορισμένες κυβερνήσεις ή πολιτικούς αξιωματούχους χωρών της Δύσης. Θεωρούν ότι με τον τρόπο αυτό θα «απομονώνονταν» οι υποστηρικτές του ΙΚ στο Twitter και θα αναγκάζονταν να υιοθετήσουν μια διαφορετική στάση που θα ευνοούσε τη ριζοσπαστικοποίησή τους.
Στην έκθεση καλούνται τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης και οι αμερικανικές αρχές να συνεργαστούν για να καθορίσουν τους κανόνες με βάση τους οποίους θα απενεργοποιούνται λογαριασμοί. Σήμερα, τα δίκτυα κλείνουν λογαριασμούς «χωρίς κανέναν έλεγχο και χωρίς να λογοδοτούν» σε κανέναν.
Βέβαια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν λειτουργούν πάντα προς όφελος των τζιχαντιστών καθώς ενίοτε δίνουν την ευκαιρία στους αντιπάλους τους να τους εντοπίζουν.Όπως λοιπόν ανέφερε η αμερικανική Αεροπορία (USAF), χάρη στη «φλυαρία» των τζιχαντιστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εντοπίστηκε, δορυφορικά, το αρχηγείο τους.Το αποτέλεσμα ήταν, μερικές ώρες αργότερα, το αρχηγείο μαζί με το… περιεχόμενό του, να εξαϋλωθεί δεχόμενο τρία JDAM (Joint Direct Attack Munitions) από αμερικανικά οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροχήματα (UAV/drones).
Η πληροφορία δόθηκε στο φως της δημοσιότητας τον περασμένο Ιούνιο και ενώ οι τζιχαντιστές είχαν γεμίσει το διαδίκτυο με βίντεο απειλών προς τους κατοίκους των Βαλκανίων. Οι Αμερικανοί πάντως δεν έδωσαν στη δημοσιότητα περισσότερα στοιχεία, ούτε αποκάλυψαν τον τύπο των μαχητικών ή των drones που σταμάτησαν την περιήγηση στο διαδίκτυο των ομιλητικών τζιχαντιστών.
Geopolitics
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου