29 Οκτωβρίου 2016

Η Διαχρονική Γεωστρατηγική Σημασία της Κρήτης

Γράφει ο Απόστολος Βρανάς
M.Ed. Καθηγητής/Μεταφραστής Αγγλικής

Στην αχλύ μεταξύ προϊστορίας και ιστορίας άνθισε ο πρώτος και πιο εμβληματικός πολιτισμός της χώρας που μετέπειτα ονομάσαμε Ελλάδα, ο ‘Μινωικός’, ο πανάρχαιος (3650 με 1400 π.Χ., αν και οι ημερομηνίες ‘παίζουν’ αρκετά ...) πολιτισμός της Κρήτης που ονομάστηκε έτσι από το μυθικό του ιδρυτή Μίνωα, το όνομα του οποίου κατά μία θεωρία σήμαινε ‘Ασκητικός’ και ομοιάζει με τα ονόματα άλλων μυθολογικών ιδρυτών-βασιλέων.

Αν κάτι αξίζει να κρατήσουμε στο παρόν άρθρο από το απώτατο μινωικό παρελθόν, είναι η ιδέα του Sir Arthur Evans ότι οι μινωικές πόλεις ήταν γενικά ανοχύρωτες καθώς το κρητικό ναυτικό της εποχής ήταν ικανό να κρατά τους όποιους φιλόδοξους εισβολείς μακριά· εάν η θεωρία αυτή όντως ευσταθούσε για κάποιους αιώνες, προφανώς οι Μυκηναίοι ήταν αυτοί που έσπασαν τη ναυτική ασπίδα της Κρήτης κατά το 15ο με 14ο προ Χριστού αιώνα.

Και πάλι όμως, γεωστρατηγικά, μπορούμε να ορίσουμε την Κρήτη ως μία μεγάλη χερσαία έκταση που ‘μπλοκάρει’ σε μεγάλο βαθμό την έξοδο από το Αιγαίο προς νότον και ταυτόχρονα είναι αποκομμένη επαρκώς (για τα μέσα της εποχής) από την ηπειρωτική Ελλάδα ή άλλα ευμεγέθη νησιά. 

Παραδείγματα που αναδεικνύουν τη Γεωστρατηγική της Σημασία από τα τελευταία 120 Χρόνια  

Θα αφήσουμε τους Μινωίτες στα βιβλία της ιστορίας και της Αρχαιολογίας και θα κοιτάξουμε το σύγχρονο παρελθόν για παραδείγματα της γεωστρατηγικής σημασίας της Κρήτης: την Κρητική Πολιτεία, την κατάσταση που οδήγησε στο έπος της Μάχης της Κρήτης και την κατάληξη των διαβόητων ‘πυραύλων S-300᾿.

Η Κρητική Πολιτεία (1898-1908)

Ως μόνη θετική συνέπεια της ταπεινωτικής ήττας του ΕλληνοΤουρκικού πολέμου του 1897 και μίας εκτεταμένης σφαγής Ελλήνων και Βρετανών, παραχωρήθηκε στην Κρήτη μία αυτονομία μέσα στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπό τη διοίκηση πρώτα τεσσάρων ναυάρχων (Βρετανού, Γάλλου, Ρώσου και Ιταλού), κατόπιν του Πρίγκιπα Γεωργίου (δευτερότοκου γιου του τότε Βασιλέα Γεωργίου Α’) της Ελλάδος και, μετά τη σύγκρουση του με τον Ελ. Βενιζέλο, από τον Ελλαδίτη πολιτικὸ Αλ. Ζαϊμη. Το ιδιότυπο αυτό προτεκτοράτο κατέρρευσε και ενώθηκε με την Ελλάδα τόσο λόγω της ελληνικότητάς του όσο και, τελικά, της σάρωσης των Οθωμανικών κτήσεων κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Ήταν μία περίεργη προσπάθεια των Βρετανών να παρεισφρήσουν μεταξύ των δύο ‘λογικών’ κτητόρων του νησιού καθώς, ως ναυτική δύναμη, η Βρετανία πάντα είχε προξενείο και στρατιωτική παρουσία στην Κρήτη, αναγνωρίζοντας την εμπορική και ναυτική της αξία.

Μια Απέλπιδα Βρετανική Ιδέα προ της Μάχης της Κρήτης 

Ως συνέπεια της επέλασης της Βέρμαχτ και της συνθηκολόγησης της Ελλάδας τον Απρίλιο του 1941, στην Κρήτη μεταφέρθηκαν ευσπευσμένα Βρετανικά, Αυστραλιανά, Νεοζηλανδικά και ελάχιστα Ελληνικά στρατεύματα για την αποφυγή της αιχμαλωσίας τους. Η απουσία κάθε αεροπορικής παρουσίας – Ελληνικής ή συμμαχικής, ο ελάχιστος βαρύς οπλισμός και η πενιχρή ναυτική παρουσία καθιστούσαν την Κρήτη φοβερά ευάλωτη σε μία τυχὸν Γερμανική επίθεση. Από την άλλη, οι Βρετανοί στρατηγοί της είχαν δώσει το παρωνύμιο ‘το αεροπλανοφόρο της Μεσογείου’ και ο W. Churchill θεώσησε ‘έγκλημα’ μἰα απώλεια του νησιού λόγω μη ικανού όγκου δυνάμεων υπεράσπισης. Η δήλωσή του αποδείχθηκε υπερφίαλη καθώς το νησί κατελήφθη (20η Μαϊου – 1η Ιουνίου 1941) παρά την ηρωική αντίσταση των υπερασπιστών του καί, κυρίως, του ντόπιου πληθυσμού.

Ομως, η στρατηγική επιλογή των Βρετανών ήταν μία ιδέα την οποία και ο Χίτλερ και η Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση του Πολέμου (ΟΚΗ) είχαν υιοθετήσει ενθουσιωδώς, προσβλέποντας στην εδραίωση ‘... μίας επιχειρησιακής βάσης που θα ελέγχει την Ανατολική Μεσόγειο. ...’ (Vick, 1997).

Το σήριαλ των Πυραύλων S-300

Η διαβόητη αγορά των S-300 υπήρξε ένα τεράστιο εξοπλιστικό σκάνδαλο το οποίο αρχικά φιλοδοξούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος Ελλάδας – Κύπρου. Η ανάμιξη υπουργών χωρίς γνώση του αντικειμένου και σκοτεινών ‘αρπακτικών’, όπως του Ι. Σμπώκου, οδήγησε σε μία μακροχρόνια διαπραγμάτευση εν μέσω απειλών της Τουρκίας με τελική κατάληξη (επί πρωθυπουργίας Κ. Σημίτη) την αγορά των πυραύλων από την Ελλάδα και την εγκατάστασή τους στην Κρήτη, πολύ κοντά στη βάση της Σούδας.

Παρότι η τελικά επιλεγείσα λύση δεν είχε καμμία σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, θα μπορούσε να είχε αλλάξει τις ισορροπίες στο Αιγαίο και να καταστήσει την Κρήτη ένα στρατηγικό κόμβο ελέγχου και ένα αποτρεπτικό φόβητρο για τη ‘φίλη’ γείτονα χώρα. Δυστυχώς, όπως κατέδειξαν οι εξελίξεις, έγιναν τρομερά λάθη διαχείρισης με αποτέλεσμα η τεχνογνωσία ανίχνευσης αεροσκαφών από τους πυραύλους αυτούς να διαρρεύσει προς διάφορους ‘συμμάχους’. 

Σημερινή Κατάσταση

Η Κρήτη είναι σήμερα το μεγαλύτερο νησί της Πατρίδας μας και το πολυπληθέστερο με 623.065 κατοίκους κατά την απογραφή του 2011 (κάτι λιγότερο από διπλάσιους από όσους κατά την απογραφή του 1911). Είναι μία σχετικά πλούσια περιφέρεια, βασιζόμενη στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό και, προ της κρίσης, το κατά κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων της υπερέβαινε λίγο το μέσο όρο του αντίστοιχου της χώρας.

ΑΟΖ και Κοιτάσματα

Η σημερινή της γεωστρατηγική σημασία έγκειται στην επέκταση της Ελληνικής ΑΟΖ προς νότον και στη γειτνίασή της με την αντίστοιχη Αιγυπτιακή και στις φήμες περί πλουσίων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Σε αντιστάθμισμα αυτής της επέκτασης, η Τουρκία διεκδικεί μέσω μίας δυσνόητης διπλωματικής λογικής τη ... Γαύδο!

Ένα πιθανό στοιχείο πίεσης προς την Ελλάδα και υπονόμευσης της σημασίας της Κρήτης θα μπορούσε να ήταν η επιβολή υποδοχής λαθρομεταναστών και προσφύγων του τρέχοντος κύματος παρά τη δεδομένη εναντίωση του πληθυσμού. Φυσικά, μπορούν εύκολα να διατυπωθούν επιχειρήματα υπέρ αυτής της κίνησης (π.χ., για λόγους ισοτιμίας και ανακούφισης περιοχών που έχουν προσφέρει (και υποφέρει) δυσανάλογα από τις μεταναστευτικές ροές), όμως οι υπερασπιστές της άρνησης, πέραν του ομολογουμένως σαθρού επιχειρήματος περί μη τραυματισμού του κρητικού τουρισμού, προβάλλουν σθεναρά την αντίθεσή τους στην εγκατάσταση δυνητικά εχθρικού πληθυσμού σε μία τέτοιας γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή.

Ανόητες Ξενόφερτες Ιδέες περί Απόσχισης από την Ελλάδα

Η συνειδητοποίηση της γεωστρατηγικής σημασίας της Κρήτης και της οικονομικής της ευμάρειας και προοπτικής εξόρυξης των υδρογοναθράκων από τη μία και η έλευση της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης από την άλλη έφεραν στο προσκήνιο μία ιδέα υποκινούμενη σαφώς από παράγοντες του εξωτερικού: την απόσχιση της Κρήτης από την Ελλάδα και τη δημιουργία ‘ανεξάρτητου κράτους’ με ‘σημαία’ την ίδια της Κρητικής Πολιτείας. Το πόσο ξενόφερτα είναι αυτά τα κατασκευάσματα φαίνεται από τόν τρόπο που προβάλλονται μέσα από ‘τυχαία λάθη’ σε εμπορικού περιεχομένου διαφημίσεις· το πόσο ‘μέσα στο κόλπο’ είναι οι ελληνικές ‘κυβερνήσεις’ είναι ότι δεν έριξαν καν πρόστιμο στις εταιρείες που διανοήθηκαν να λανσάρουν τέτοια βδελύγματα. Διότι, φυσικά, η έννοια της Κρήτης είναι αναπόσπαστη από την έννοια της Ελλάδας και οι κάτοικοί της είναι και νιώθουν εκατόν τοις εκατό Έλληνες!

Geopolitics



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.