3 Νοεμβρίου 2020

Η εκποίηση ως «παλιγγενεσία»

Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς
 
Ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε (το κράτος εντέλλεται) τα διακόσια χρόνια από την Επανάσταση του 1821: Τη λαϊκή εξέγερση που ελευθέρωσε από την τουρκική τυραννία ένα ελάχιστο κομμάτι ελληνικής γης και ένα επίσης ολίγιστο ποσοστό πληθυσμού. 
 
Τι άραγε θα γιορτάσουμε; Μια ιστορική επιτυχία ή ένα φιάσκο; Η εξέγερση ήταν (μάλλον καταγωγικά) παγιδευμένη σε σχιζοείδεια οπτικής και σκοπών: Η πλειονότητα των εξεγερμένων έβλεπε σαν στόχο «να ξαναπάρουμε την Πόλη και την Αγια-Σοφιά» – να αποκατασταθεί, έστω εν σμικρώ, ο «τρόπος» της πολυεθνικής και πολυφυλετικής, ελληνικής (στη γλώσσα και στους θεσμούς) αυτοκρατορίας.
 
Μια μειονότητα των εξεγερμένων ήταν σαφώς επηρεασμένη ή και ενθουσιασμένη με τη νεογέννητη τότε στη Δύση ιδέα του «εθνικού κράτους»: Δεν είναι ο «πολιτισμός» (γλώσσα, παραδόσεις, Τέχνη, «νόημα» της ύπαρξης και του βίου) που γεννάει τη συνοχή της συνύπαρξης σε ενιαίο κράτος. Αλλά είναι η νομική σύμβαση (Σύνταγμα) που εξασφαλίζει, με χρηστική λογική, την οργανωμένη συμβίωση. 
 
Έγινε σύντομα φανερό ότι οι αρχές και εξουσίες στην Ευρώπη απέρριπταν, με μαχητικό πείσμα, κάθε ενδεχόμενο να απελευθερωθεί έστω και μικρό τμήμα του ελληνικού χώρου. Όπως τίμια ομολογεί ο Γάλλος μεσαιωνολόγος Jacques Le Goff, ο μεγάλος και μισητός αντίπαλος της ευρωπαϊκής Δύσης δεν ήταν ποτέ οι Τούρκοι, ήταν οι Ελληνες, το «Βυζάντιο», η «Πόλη». Ανακουφίστηκαν, όταν «εάλω η Πόλις» και στα τετρακόσια χρόνια στυγνής δουλείας των Ελλήνων μπόρεσαν να σφετεριστούν και να μονοπωλήσουν την αρχαιοελληνική κληρονομιά, ονομάζοντας τον στρεβλωτικό σφετερισμό «Αναγέννηση». 
 
Η εξέγερση του 1821 παγιδεύτηκε σε δυο διαφορετικές εκδοχές του στόχου της: Η πλειονότητα των εξεγερμένων θεωρούσε αυτονόητο ότι απελευθέρωση από τους Τούρκους σήμαινε «να πάρουμε την πόλη και την Αγια-Σοφιά» – να αποκατασταθεί, έστω «εν σμικρώ», ο τρόπος της πολυεθνικής και πολυφυλετικής, ελληνικής (στη γλώσσα και στους θεσμούς) αυτοκρατορίας. 
 
Η μειονότητα των εξεγερμένων ήταν θαυμαστές της νεογέννητης τότε στη Δύση ιδέας του «εθνικού κράτους»: να κατοχυρώνεται σε χρηστική βάση η πολιτειακή συγκρότηση και η λειτουργική συνοχή της. Έτσι, η μαχητική άρνηση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στην απελευθέρωση του Ελληνισμού συμβιβάστηκε με την παραχώρηση τυπικής ανεξαρτησίας σε ένα συμβατικό κρατίδιο, που άφηνε έξω από τα σύνορα τα 4/5 των ελληνικών πληθυσμών.
 
Το κρατίδιο ήταν συνεχώς εξαρτημένο οικονομικά από «δάνεια», που με βασανιστική γλισχρότητα του παρείχαν τα ισχυρότερα κράτη της Δύσης. Και εξαρτημένο απολύτως, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, από τις πρεσβείες των ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών. (Έως σήμερα ακόμα, διακόσια χρόνια από την ίδρυση του ελλαδικού κράτους, οι υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί Εξωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Παιδείας, ίσως και άλλοι, είναι πολύ δύσκολο να καμουφλάρουν την παρέμβαση ξένων πρεσβειών στην πολιτική τους καριέρα.) 
 
Μοιάζει πραγματικά απίστευτο, να έχουμε οι σημερινοί Ελληνόφωνοι συμφιλιωθεί με τη μειονεξία που μεθοδικά μας μεταγγίζει η δύο αιώνων εμπειρία ταπεινώσεων και εξευτελισμού μας από τις κοινωνίες που αφελέστατα θαυμάζουμε. Οι εορτασμοί που ετοιμάζουμε προϋποθέτουν ότι, για τετρακόσια χρόνια, ο Ελληνισμός ήταν ιστορικά νεκρός: Δεν είχε γλώσσα, υψηλή ποίηση, εκπληκτική εκφραστική, δεν είχε Τέχνη, συναρπαστική σε κάλλος και σοφία αρχιτεκτονική, απίστευτης ευαισθησίας μουσική, θαυμαστή ζωγραφική, χορούς, φορεσιές, κοινωνικούς θεσμούς, αλλά και λόγια παράδοση, επιστημοσύνη σκόρπια, αγεωγράφητη. 
 
Είναι πραγματικά εξωφρενικό, αν όχι «ύβρις», να διαγράφουμε ως ανύπαρκτη την οργανική συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού στους αιώνες της Τουρκοκρατίας, να θεωρούμε «παλιγγενεσία» (επαναγέννηση) τη μεθοδική και βίαιη, ολοκληρωτική και άκριτη υποταγή μας στον δάνειο τρόπο βίου, τάχα και πολιτισμό, της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Να πανηγυρίζουμε σαν έξοδο από την ιστορική ανυπαρξία τον εξευτελιστικό μιμητισμό, τον πιθηκισμό του εθνοκρατικού δυτικού μοντέλου. 
 
Ξεχνάμε ότι η Επανάστασή μας του 1821 ξεκίνησε ταυτόχρονα στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και στην Πελοπόννησο – ο γεωγραφικός χώρος ήταν αυτονόητα ελληνικός, με κριτήριο όχι τον εθνοφυλετισμό της Δύσης, αλλά τον πολιτισμό, δηλαδή τον τρόπο των Ελλήνων. Θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει η εξέγερση στην Αίγυπτο, στη Μικρασία ή στον Πόντο – μας καλεί σήμερα το κωμικό μας κράτος να «γιορτάσουμε» την επέτειο της μεταμόρφωσης του Ελληνισμού από αυτοκρατορία και πολιτισμική «οικουμένη» σε θλιβερό απολειφάδι παρακμιακής επαρχιωτίλας: δήθεν κράτος που ζει μόνο με δανεικά έχοντας ενεχυριάσει ακόμα και τα αρχαιολογικά του θησαυρίσματα και τις έκπαγλες ακρογιαλιές του.
 
Είναι τουλάχιστον εξωφρενικό, αν όχι «ύβρις»: Μιαν επέτειο που ο εορτασμός της έχει νόημα μόνο σαν δήλωση, επίκαιρη, συλλογικής ταυτότητας και τεθειμένου στόχου (ποιοι είμαστε οι Έλληνες σήμερα και τι ξεχωριστό κομίζουμε στη διεθνή κοινότητα), αυτόν τον εορτασμό να τον παραδίδουμε, με ιλιγγιώδη επιπολαιότητα, σε μια κυρία αξιοθαύμαστη για τις ικανότητές της, αλλά μόνο στο πάλκο του εντυπωσιασμού και της ξιπασιάς. Αυτό μας ενδιαφέρει; Ποιους θα καλέσουμε και πώς θα ντυθούμε; Εκεί τελειώνει η μετοχή μας σήμερα στο ιστορικό γίγνεσθαι; 
 
Ο πρωθυπουργός που εξήγγειλε τον εορτασμό και τη θλιβερή φιγούρα της συντονίστριας, συνειδητοποιεί τη λέξη «παλιγγενεσία»; Δηλαδή οι Κούρδοι, οι Αρμένιοι, οι Παλαιστίνιοι είναι πεθαμένοι λαοί, επειδή τα διεθνή συμφέροντα τους στερούν τη γη τους;  
 
Χρήστος Γιανναράς 
 
το είδαμε ΕΔΩ 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 5:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.