10 Ιουλίου 2017

Τζιχαντιστική τρομοκρατία

Γράφει ο Kωνσταντίνος Φίλης

Το υπόβαθρο για τη δράση τζιχαντιστικών ομάδων στα Βαλκάνια είχε ήδη διαμορφωθεί από τα τέλη του 1970 εντός της τότε ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Αργότερα, ριζοσπαστικά στοιχεία, κυρίως βοσνιακής καταγωγής, ενώθηκαν με μουτζαχεντίν που «μετακόμισαν» στα Βαλκάνια από το Αφγανιστάν μετά τη λήξη του πολέμου το 1989. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μεταφορά των περισσοτέρων έγινε μέσω Σουδάν με μεταγωγικά που είχαν ναυλωθεί από πηγές προερχόμενες από τον σουνιτικό Κόλπο.

Εκτιμάται ότι περίπου 15.000 μισθοφόροι μετακινήθηκαν μαζί με οπλισμό και χρήματα κατά τη δεκαετία του 1990 και εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Βοσνία αλλά και σε άλλα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Μάλιστα, μετά τη λήξη του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, οι περισσότεροι εκ των εξτρεμιστών προέβησαν σε λευκούς γάμους ώστε να λάβουν βοσνιακή υπηκοότητα. Το ίδιο συνέβη και με άτομα που μετανάστευσαν στη χώρα με παρόμοιους σκοπούς. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, όταν αποκαλύφθηκε ότι τρεις εκ των τρομοκρατών είχαν πολεμήσει στη Βοσνία, ασκήθηκαν πιέσεις στο Σεράγεβο από μεριάς Ουάσιγκτον, με αποτέλεσμα να ανακληθούν μερικές ιθαγένειες που είχαν δοθεί μέχρι τότε. Κατά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας αναπτύχθηκαν και σιιτικοί φονταμενταλιστικοί πυρήνες στα Βαλκάνια, των οποίων, όμως, η επιρροή μετέπειτα εκμηδενίστηκε.

Θύλακοι ριζοσπαστών είναι εδώ και καιρό εγκατεστημένοι σε συγκεκριμένα κράτη της Δυτικής Βαλκανικής, χάρις στην ασταθή κατάσταση, τις αδύναμες αρχές ασφαλείας, την εκτεταμένη διαφθορά, το θρησκευτικό υπόστρωμα και τα ασύδοτα τραπεζικά συστήματα. Εντοπίζουμε από κέντρα εκπαίδευσης τρομοκρατών μέχρι και αφθονία σε οπλισμό. Λόγω δε της «κατάλληλης» γεωγραφικής θέσης, η περιοχή έχει μετεξελιχθεί αφενός σε ζώνη τράνζιτ διέλευσης εξτρεμιστών αλλά και παραμονής, αφετέρου σε κόμβο πολιτικοοικονομικών δικτύων που συνδέονται με ακραίες εκφάνσεις του μουσουλμανικού κόσμου.

Είναι γνωστό, άλλωστε, στις Αρχές ότι σημαντικό κομμάτι των Δυτικών Βαλκανίων αποτελεί εκ των φυσικών διαδρόμων που συνδέουν Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική με την Ευρώπη, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση τη διαδρομή Σεράγεβο-Αγκυρα και αντίστροφα, με προορισμό αρχικά τα πεδία των μαχών σε Συρία και Ιράν και εν συνεχεία την επιστροφή τους στη Γηραιά Ηπειρο. Αξιοσημείωτη είναι η διείσδυση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και ομάδων ουαχαμπιτών σε τζαμιά και οργανώσεις με φιλανθρωπικό σκοπό, ακολουθώντας ένα μοντέλο οργάνωσης δύσκολα προσβάσιμο. Η Τουρκία δηλώνει, επίσης, παρούσα στις εξελίξεις, με ρόλο-κλειδί σε διάφορα επίπεδα. Το πρόβλημα όσων περιγράφονται αφορά κυρίως στη Βοσνία, στο Κόσοβο και σε μέρος της Νότιας Σερβίας, στην Αλβανία και στα δυτικά της ΠΓΔΜ.

Η Ελλάδα αποτέλεσε το 2015 χώρο διέλευσης περίπου 1 εκατ. ανθρώπων. Την απουσία ορθής καταγραφής των παράνομων εισόδων (π.χ. δακτυλοσκοπήσεις) για ένα μεγάλο διάστημα του 2015 προφανώς εκμεταλλεύτηκαν και εξτρεμιστές για να διεισδύσουν στη Γηραιά Ηπειρο. Η ύπαρξη δικτύων επιχειρησιακής φύσης εντός της χώρας μας ή ατόμων σε στάδιο ριζοσπαστικοποίησης είναι μεν πιθανή, εντούτοις, ιδίως στην Αθήνα, έχει δημιουργηθεί σταθμός πληροφοριών εκ μέρους υπηρεσιών ισχυρών χωρών της Δύσης, γεγονός που αυξάνει τον βαθμό δυσκολίας για τις κινήσεις ακραίων κύκλων.

Εξάλλου, σε κοινωνίες με πολύ μεγαλύτερους αριθμούς ομοθρήσκων, μπορούν πιο εύκολα να διαχέονται χωρίς να κινούν υποψίες. Ετσι και αλλιώς, στρατηγικός στόχος των τρομοκρατών παραμένουν τα χτυπήματα ισχυρού συμβολισμού και εμβέλειας σε μεγάλα κράτη και σε όσα παίζουν ρόλο στα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή.

Οσο, πάντως, στα Δυτικά Βαλκάνια δεν διαταράσσονται σοβαρά παράνομες δραστηριότητες και κεφαλαιακές ροές, καθώς και δεν αναλαμβάνονται δυναμικές πρωτοβουλίες εντοπισμού και εξουδετέρωσης θυλάκων τζιχαντιστών, οι τελευταίοι είναι ασφαλώς λιγότερο πρόθυμοι να προβούν σε ενέργειες στην περιοχή που θα τους στοχοποιήσουν, ρισκάροντας την τροποποίηση των αρκετά βολικών για αυτούς υφιστάμενων συσχετισμών. 

* Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. Το βιβλίο του «Πρόσφυγες, Ευρώπη, Ανασφάλεια» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. 

Καθημερινή Έντυπη ΄Εκδοση
Geopolitics



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.