19 Ιουλίου 2017

Η ασθένεια της άγνοιας του εαυτού

Γράφει ο Παναγιώτης Λιάκος

Κάθε βίος είναι όμορφος, αξιοβίωτος, αρκεί το σώμα και η ψυχή να μην πάσχουν 

Σώρευσε χρυσάφι, μάζεψε ασήμι, στρώσε μονοπάτια περιπάτων, γέμισε το σπίτι σου με δούλους και την πόλη με οφειλέτες σου. Aν δεν κατανικήσεις τα πάθη της ψυχής σου, αν δεν βάλεις τέλος στην απληστία σου και δεν απαλλαχτείς από τους φόβους και τις έγνοιες, είναι σαν να προσφέρεις κρασί σε κάποιον που έχει πυρετό, σαν να προσφέρεις μέλι σε κάποιον που πάσχει από χολή και σαν να ετοιμάζεις φαγητά και λιχουδιές για κάποιους που πάσχουν από κοιλιακά και δυσεντερία, που δεν μπορούν να τα συγκρατήσουν ή να δυναμώσουν από αυτά, αλλά που τους επιδεινώνουν την κατάσταση». 
Πλουτάρχου «Περί αρετής και κακίας», Ηθικά, τόμος 3, εκδόσεις Κάκτος, σελ. 95. 

Ο παραβολικός τρόπος που χρησιμοποιεί ο Πλούταρχος για να παρουσιάσει τον βασικό παράγοντα της δομικής αστάθειας των προσωπικοτήτων και των κοινωνιών είναι ευφυής, ακριβής και εύστοχος. Πετυχαίνει την παθογένεια στο υπαρκτικό κέντρο της, που δεν είναι άλλο από την άγνοια, ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου που αυτοσυστήνεται ως... κανονικότητα. Από την αρχή έτσι είναι και, καθώς δείχνουν τα πράγματα και η μέχρι τώρα πορεία του είδους μας στο άγνωστο, η άγνοια θα μας συνοδεύσει μέχρι το τέλος.

Οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ποιοι είναι και γι’ αυτό δεν είναι σε θέση να διακρίνουν το ορθό από το εσφαλμένο, το ωφέλιμο από το επιβλαβές, αυτό που προσφέρει ευδαιμονία από την αλγηδόνα ηδονή, η οποία ενδύεται τη λεοντή της υπεροχής και της αφθονίας πόρων.

Οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν ποιοι είναι και διά τούτο δεν μπορούν να υποθέσουν, να αντιληφθούν και να επιδιώξουν ό,τι χρειάζονται για την εξέλιξή τους στρέφονται σ’ αυτό που φρονούν ότι είναι παραδεκτό και αποδεδειγμένα επιθυμητό απ’ όλους: την υλική ισχύ.

Οι αδαείς περί της φύσεώς τους με τη σώρευση πλούτου και δυνάμεως επιτυγχάνουν σε κάποιον βαθμό την αυτοεπιβεβαίωση της αξίας τους και, επειδή γίνεται αυτό, η αξία της ύλης, του χρήματος, των αγαθών που πωλούνται και αγοράζονται καταλαμβάνει όλο τον διαθέσιμο χώρο της συνείδησής τους. Μόλις ακούσουν κάποιον να ομιλεί περί εξισορρόπησης της ύλης με το πνεύμα και τον συντονισμό αμφοτέρων προς την αρετή υπομειδιούν - και αν δεν το κάνουν εμφανώς λόγω αβρότητος, το δηλώνουν με την έμπρακτη αδιαφορία τους για όσα δεν μπορούν να μετρηθούν σε τραπεζογραμμάτια. Κι έτσι αυταπατώνται ότι βρίσκονται κοντά στη γαλήνη, στην ευδαιμονία, την ίδια την ευτυχία.

Ο Πλούταρχος, στο απόσπασμα που παρατέθηκε στην αρχή του κειμένου, εξηγεί εναργώς γιατί οι άνθρωποι που βρίσκονται στην αγκάλη της χίμαιρας της υπερσυσσώρευσης αγαθών αδυνατούν να γαληνέψουν. Είναι σαν τους ασθενείς που στρώνεται μπροστά τους ένα πλούσιο τραπέζι. Η κλονισμένη σωματική υγεία τους είναι δεσμοφύλακας. Δεν αφήνει την ηδονή, την απόλαυση να επισκεφτεί το παγιδευμένο στα βάσανα κορμί και δεν πρόκειται να το κάνει, αν το σώμα δεν απαλλαγεί πρώτα από τους νοσογόνους παράγοντες που το κρατούν στα δεσμά του πόνου.

Τα πάθη της ψυχής που περιγράφει ο Πλούταρχος είναι η απληστία, οι φόβοι και οι έγνοιες. Ολα τούτα λειτουργούν σαν αποτροπές κάθε ευχαρίστησης. Μόνος τρόπος ξεπεράσματος του σκοπέλου της αχρείαστης οδύνης είναι η λογική και εργαλείο τελειοποίησης του τεμένους της λογικής είναι η φιλοσοφία. Ο φιλόσοφος σε χωρίο που ακολουθεί διευκρινίζει: «Θα γίνεις αυτάρκης, αν κατανοήσεις ποιο είναι το καλό και το αγαθό. Θα ζεις πολυτελή ζωή μέσα στη φτώχεια σου και θα περνάς σαν βασιλιάς και δεν θα βρίσκεις μικρότερη ικανοποίηση στην ανέμελη ζωή του απλού πολίτη απ’ όση θα έβρισκες στη ζωή του στρατηλάτη ή του πολιτικού ηγέτη. Αν επιδοθείς στη φιλοσοφία, δεν θα ζεις δυσάρεστα, αλλά σε όλα και απ’ όλα θα μάθεις να ζεις ευχάριστα. Ο πλούτος θα σου δίνει χαρά για το καλό που θα μπορείς να κάνεις σε πολλούς, η φτώχεια για την απαλλαγή σου από πολλές φροντίδες, η διασημότητα για τις τιμές που θα σου προσφέρονται και η ασημότητα για το ότι δεν θα σε φθονούν».

Κάθε βίος είναι όμορφος, αξιοβίωτος, αρκεί το σώμα και η ψυχή να μην πάσχουν - το μεν από ασθένειες και η δε από την άγνοια του εαυτού. 

πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 9:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.