4 Μαρτίου 2017

3 Μαρτίου 1957: το ολοκαύτωμα του σταυραετού του Μαχαιρά, Γρηγόρη Αυξεντίου

3 Μαρτίου 1957.—Ο υπαρχηγός της Ε.Ο.Κ.Α. Γρηγόριος Αυξεντίου, πίπτει ηρωϊκώς, έπειτα από 10ωρον αγώνα, δι’ ανατινάξεως υπό των Άγγλων του σπηλαίου οπόθεν εμάχετο. Το σπήλαιον αυτό είχε πολιορκηθή από εκατοντάδας Αγγλων στρατιωτών, οίτινες εχρησιμοποίησαν μεγάλον αριθμόν χειροβομβίδων καί εκρηκτικών βλημάτων. Συγκινητική είναι η στιγμή αναγνωρήσεως του σώματός του από τον πατέρα του, όπως και η στιγμή του γάμου του. 

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ  ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ 

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου έγραψε με τους ηρωικούς του αγώνες στα βουνά του Πενταδάκτυλου και στις βουνοκορφές της Πιτσιλιάς ένα από τα πιο αξιόλογα κεφάλαια της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Ένα κεφάλαιο διαποτισμένο με την τόλμη, την αποφασιστικότητα και τη δύναμη της ψυχής του. Στις τρεις του Μάρτη 1957, με το ολοκαύτωμα του στο κρησφύγετο του Μαχαιρά, ο Γρηγόρης Αυξεντίου έκλεισε το κεφάλαιο αυτό για να ανοίξει ένα νέο, με διαχρονικές προεκτάσεις στην κυπριακή ιστορία.

Το κεφάλαιο που διαγράφει την εθνική προσωπικότητα του Έλληνα της Κύπρου και τα διαχρονικά γνωρίσματα της ελληνικής ιστορίας. 

Τα ιστορικά γεγονότα μπορούμε να τα κατατάξουμε, ως προς τη σημασία τους για την εθνική μας πορεία, σε τρεις κατηγορίες: 

– Στα γεγονότα που είναι άσχετα με την εθνική μας ζωή κι απέναντι στα οποία δεν νιώθουμε κανένα θετικό ή αρνητικό συναισθηματικό δεσμό. Τα γεγονότα αυτά τα προσεγγίζουμε από απλή φιλομάθεια για την απόκτηση ιστορικής γνώσης. 

– Δεύτερη κατηγορία αποτελούν τα ιστορικά γεγονότα που συνδέονται άμεσα με τη ζωή μας, είτε αυτά συνέβηκαν πρόσφατα είτε στο απώτερο παρελθόν, και τα οποία είναι φορτισμένα με ποικίλα θετικά ή αρνητικά συναισθήματα. Τα γεγονότα αυτά τα προσεγγίζουμε με σκοπό τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, επειδή συμβάλλουν στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και βοηθούν στη χάραξη της εθνικής πολιτικής. 

– Μια τρίτη κατηγορία είναι τα ιστορικά γεγονότα που μετουσιώνονται σε πνευματικά ιδεώδη, εκείνα που ξεπερνούν τη διάσταση του χρόνου και ως ιδέες πια διαποτίζουν με την πνευματική τους ακτινοβολία ολόκληρη την εθνική ιστορία, προσδίδοντας της τα ξεχωριστά εθνικά της γνωρίσματα. 

Τέτοια είναι τα ιστορικά γεγονότα στα οποία η ανθρώπινη βούληση συνδυάζεται με την ετοιμότητα για θυσία, μια ετοιμότητα που υπαγορεύεται από συνειδητή αγάπη προς τον άνθρωπο, από έρωτα προς την πατρίδα, από αφοσίωση στις διαχρονικές αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. 

Ένα τέτοιο ιστορικό γεγονός ήταν το «Μολών λαβε» του Λεωνίδα και των τριακοσίων Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες τον 5ο π.Χ. αιώνα. Η ετοιμότητα για θυσία, η υπερνίκηση και αυτής της έμφυτης ορμής για φυσική επιβίωση, η πλήρης «κένωση» της ύπαρξης από κάθε προσωπική επιθυμία χάρη της πατρίδας, προσέδωκαν στο ιστορικό εκείνο γεγονός πνευματική διάσταση με διαχρονική προέκταση. Από την εποχή εκείνη το «Μολών λαβε» του Λεωνίδα αποτελεί γνώρισμα της ελληνικής ιστορίας και επηρεάζει τη διαμόρφωση της εθνικής προσωπικότητας του Έλληνα.

Επανάληψη του ίδιου αυτού γεγονότος αποτελεί και το «Μολών λαβε» του Γρηγόρη Αυξεντίου. Περικυκλωμένος στο στενόχωρο κρησφύγετο του από εκατοντάδες Άγγλους στρατιώτες γνώριζε ποιο θα ‘ταν το τέλος τού άνισου αγώνα του. Γνώριζε πως οι «Μήδοι στο τέλος θα διαβούνε». Στάθηκε όμως στην αγωνιστική του έπαλξη ως το τέλος. 

Στη συγκλονιστική εκείνη στιγμή που εκούσια και με πλήρη συνείδηση του επικείμενου θανάτου του επαναλάμβανε το ελληνικό «Μολών λαβε», ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν ο φορέας του διαχρονικού πνεύματος της ελληνικής ιστορίας, ήταν η προσωποποίηση του αιώνιου Έλληνα. Με την εκούσια πράξη της θυσίας του ένωνε το ιστορικό παρελθόν με το παρόν κι άνοιγε τον δρόμο προς το μέλλον. Έκλειε το κεφάλαιο των πολεμικών του αγώνων κι άνοιγε το κεφάλαιο του εθνικού δασκάλου, του εθνικού καθοδηγητή και του εμψυχωτή για τους αγώνες της ελευθερίας. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου στη συγκλονιστική εκείνη στιγμή έπαυσε να γράφει ιστορία κι έγινε ο ίδιος ένα με την ιστορία. 

* * * 

Η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου δεν είναι ένα απλό ιστορικό γεγονός. Είναι συγχρόνως και μια κατάκτηση του πνεύματος. Μέσα στο κρησφύγετο του Μαχαιρά, ο Γρηγόρης Αυξεντίου φορούσε την πνευματική πανοπλία του διαχρονικού Έλληνα. Στην αντιπαράταξη του πνεύματος προς την υλική δύναμη, άμεσος νικητής φαίνεται να είναι η δύναμη, ουσιαστικός όμως νικητής αποδεικνύεται στο τέλος το πνεύμα. Νίκη της υλικής δύναμης ήταν το ιστορικό γεγονός του φυσικού θανάτου του Γρηγόρη Αυξεντίου. Νίκη του ελληνικού πνεύματος, που ο Γρηγόρης Αυξεντίου εκπροσωπούσε την ιστορική εκείνη στιγμή του ολοκαυτώματος του, ήταν η μεταποίηση του θανάτου του σε «ιστορία ζώσα», η μεταποίηση του σ’ ένα γεγονός πνευματικό που, χωρίς χρονικούς περιορισμούς, θα ζει τώρα και πάντα στις ψυχές όλων εκείνων που φλέγονται από τον πόθο για την ελευθερία. 

Αυτή η μετουσίωση του θανάτου σε ζωή, έφερε άμεσα αποτελέσματα. Τρεις μέρες μετά τον θάνατο του κυκλοφόρησε φυλλάδιο της ΕΟΚΑ με κεντρικό θέμα: «Τ’ αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νιότη». Ύστερα από τον πρώτο συγκλονισμό, που ήταν φυσικό να προκαλέσει τόσο ο ηρωικός θάνατος του Γρηγόρη Αυξεντίου όσο κι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε, οι νέοι της Κύπρου αναπτερώθηκαν. Είχαν μπροστά τους ένα εμπειρικό παράδειγμα ελληνικής αρετής. Οι τάξεις της ΕΟΚΑ πύκνωσαν. Οι αγωνιστές ωρίμασαν. Ο λαός συνειδητοποίησε πιο βαθιά τη σημασία που είχε ο αγώνας της ΕΟΚΑ σε σχέση με τους διαχρονικούς αγώνες του ελληνισμού για την ελευθερία του. 

Αν ο αγώνας εκείνος δεν πέτυχε τον αρχικό του σκοπό, συνέβαλε όμως ώστε η Κύπρος ν’ απαλλαγεί από τη δουλεία αιώνων, ν’ αποτινάξει την αποικιοκρατία και να καταστεί ανεξάρτητη Δημοκρατία. Αν η Κύπρος είναι σήμερα ανεξάρτητο κράτος, έστω κι αν για λόγους αλλότριους βρίσκεται σε ημικατοχή, αν σήμερα η Κύπρος είναι μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου της Ευρώπης και μπορεί ελεύθερα και δημοκρατικά να αναδεικνύει τον Πρόεδρο της και τα μέλη του Κοινοβουλίου της, τούτο οφείλεται βασικά στον ηρωικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959, οφείλεται σε αγώνες και σε θυσίες όπως αυτή του Γρηγόρη Αυξεντίου. 

Σαν φορέας του πνεύματος της ελληνικής ανδρείας και λεβεντιάς, ο Γρηγόρης Αυξεντίου θα παραμείνει αιώνια ο ηρωικός νέος των εικοσιοχτώ ετών. Πέρασαν από τότε πάνω από τρεις δεκαετίες. Αρκετοί από τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ πέθαναν. Οι τότε νέοι άρχισαν να γηράσκουν. Σε μερικές δεκαετίες κανένας δεν θα ζει από τη γενιά του ’55. Γενιές θα έρθουν και γενιές θα φύγουν. Πάντα όμως ο Γρηγόρης Αυξεντίου θα παραμένει ο νεαρός έφεδρος αξιωματικός των εικοσιοχτώ χρόνων, ο τολμηρός αγωνιστής της ΕΟΚΑ, ο ενσαρκωτής της προσωπικότητας του διαχρονικού Έλληνα. Και έτσι, πάντα νέος και θαλερός, θα είναι η προσωποποίηση της ζώσας συνείδησης της Κύπρου, θα διδάσκει την ελληνική αρετή, θα μεταδίδει στους μεταγενέστερους το βασικό γνώρισμα της ελληνικής ιστορίας: την εκούσια αυτοθυσία για την πατρίδα και την ελευθερία. 
* * * 

Σήμερα, στην εθνική τούτη σύναξη στην οποία μας έφερε η μνήμη του Γρηγόρη Αυξεντίου, βρισκόμαστε σε αναμέτρηση με την ιστορία. Την ιστορία που ο Γρηγόρης Αυξεντίου μας παρέδωκε με τη ζωή και τον θάνατο του. Κι η ιστορία αυτή βαραίνει όλους εμάς, όλους τους Έλληνες της Κύπρου. Είτε το θέλουμε είτε όχι, τη δική του ιστορία συνεχίζουμε. Κι είναι το βάρος της ευθύνης απέναντι σ’ αυτή την ιστορία που το σημερινό μνημόσυνο μας καλεί να συναισθανθούμε. 

Όλοι καλούμαστε σε μια ενδοσκόπηση, τόσο ως άτομα όσο και ως λαός. Μια τέτοια ενδοσκόπηση είναι απαραίτητη, όχι για να μετρήσουμε το δικό μας ανάστημα σε σύγκριση με το δικό του, κάτι τέτοιο θα ‘ταν βλασφημία, αλλά για να κρίνουμε την πορεία της ιστορίας μας, για να διαπιστώσουμε το πώς και το πόσο έχουμε ενσωματώσει το μήνυμα της θυσίας του στον δικό μας αγώνα για την ελευθερία της Κύπρου. 

Το σημερινό, μνημόσυνο επιτακτικά μας θέτει τα ερωτήματα: 

Σε ποιο βαθμό εξακολουθούμε να ζούμε το αγωνιστικό πνεύμα του  «Μολών λαβε» του Μαχαιρά; 

Σε ποιο βαθμό το πνεύμα της εκούσιας θυσίας για την πατρίδα και την ελευθερία μας βοηθεί να ξεπεράσουμε ως άτομα την ιδιοτέλεια, τον ατομοκεντρισμό και τον ευδαιμονισμό της εποχής μας, και ως λαός την απαισιόδοξη φιλοσοφία των τετελεσμένων; 

Σε πνευματικό γεγονός μεταποιήθηκε το ολοκαύτωμα του Γρηγόρη Αυξεντίου, γι’ αυτό και βιωματική πρέπει να ‘ναι η προσέγγιση μας σ’ αυτό. Δεν αρκεί να το γνωρίζουμε. Δεν αρκεί να το θυμούμαστε. Χρειάζεται να το μετατρέψουμε μέσα μας σε κίνητρο για τον συνεχιζόμενο αγώνα της Κύπρου, χρειάζεται να το κάνουμε στη συνείδηση μας οδηγό, που θα μας δείχνει τον δρόμο στις κρίσιμες αυτές ώρες της ιστορίας μας. 

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου έγινε ιστορία. Κι αυτή την ιστορία καλούμαστε οι Έλληνες της Κύπρου να συνεχίσουμε. Το σημερινό μνημόσυνο μας το θυμίζει. Η μνήμη του Αυξεντίου μας προτρέπει. Η θυσία του μας το επιτάσσει. 

Ιερός Ναός Παναγίας του Μαχαιρά, 6 Μαρτίου 1988. 
Πηγή: Το πανέμορφο έργο του Μιχαλάκη Ι. Μαραθεύτη, ‘’Ακτινοβολίες του ’55’’.
από την ιστοσελίδα:  www.e-istoria.com




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 12:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.