11 Απριλίου 2022

H ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ (6 – 9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941)

Γράφει η Θωμαϊδα Παριανού
 
Με την λέξη ‘’ΟΧΥΡΑ’’, στην προκειμένη περίπτωση, ονομάζουμε τα 21 οχυρωματικά έργα της λεγομένης ‘’ΓΡΑΜΜΗΣ ΜΕΤΑΞΑ’’, κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, που κατασκευάστηκαν με σκοπό την άμυνα της Ελλάδας σε περίπτωση εισβολής κατά τον επικείμενο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και τα οποία αποτελούν το μεγαλύτερο ελληνικό οχυρωματικό έργο στην νεότερη ιστορία. Η οχυρωματική αυτή γραμμή που έλαβε το όνομά της από τον σχεδιαστή και δημιουργό της, τον τότε πρωθυπουργό και υπουργό εθνικής Άμυνας της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά.
 
Ένα από αυτά ήταν και το Οχυρό Ρούπελ, όπου δόθηκε ο κύριος αγώνας της Ελλάδας υπό την διοίκηση του Αντιστράτηγου Κωνσταντίνου Θ. Μπακόπουλου εναντίον των Γερμανών, ο οποίος αγώνας έμεινε γνωστός με το όνομα «Μάχη των Οχυρών. 
 
Α) Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ
 
Μετά την αποτυχία των Ιταλών στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, 1940 -41, άρχισε να διαφαίνεται η πρόθεση των Γερμανών να επιτεθούν εναντίον της Ελλάδος, Ο Χίτλερ είχε δώσει εντολή, ήδη από τον Νοέμβριο 1940, για την προετοιμασία του σχεδίου ‘’Μαρίτα’’, που προέβλεπε επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Το 1941, η 12η Γερμανική Στρατιά, με διοικητή τον συνταγματάρχη Φον Λιστ, αναλαμβάνει την πραγματοποίηση της. Οι γερμανικές δυνάμεις προσεγγίζουν την ελληνο-βουλγαρική μεθόριο από το βουλγαρικό έδαφος και παρατηρούν, φωτογραφίζουν και οργανώνουν την επίθεση.
 
Η Ελληνική Διοίκηση διατάσσει εκκένωση των παραμεθορίων χωριών, και το πρωί της 6ης Απριλίου, ημέρα Κυριακή, στις 5.15 π.μ. του 1941, , εκδηλώθηκε η γερμανική επίθεση με σφοδρό βομβαρδισμό πυροβολικού, και προσβολή με αεροσκάφη καθέτου εφορμήσεως. Το οχυρό Ρούπελ, όμως, αντιστάθηκε σθεναρά. Αντίθετα, οι Γερμανοί υπέστησαν σοβαρές απώλειες και τις εσπερινές ώρες, μετἐπεσαν σε κατάσταση άμυνας και η πρώτη μέρα της επίθεσης έληξε , με τρομακτικές απώλειες για τον εχθρό.  
 
Οι επιθέσεις κατά των Οχυρών συνεχίστηκαν, στις 7, 8 και 9 Απριλίου. Τα οχυρά έμειναν ανέπαφα, ενώ οι Γερμανοί είχαν τρομακτικές απώλειες. Την τέταρτη μέρα, 9 Απριλίου, ημέρα Τετάρτη, υπεγράφη στην Θεσσαλονίκη η συνθηκολόγηση Ελλάδας – Γερμανίας και οι Γερμανοί ήλθαν για να τα παραλάβουν. Ο Διοικητής των Οχυρών, Ταγματάρχης Γεώργιος Δουράτσος, τους απήντησε: «Τα Οχυρά δεν παραδίδονται, καταλαμβάνονται». Τότε οι άνδρες των Οχυρών δεν ήξεραν την εξέλιξη του πολέμου. Ο Δουράτσος έστειλε αντιπροσωπεία από άνδρες του στην Ελληνική Διοίκηση στις Σέρρες, και από εκεί έλαβε εντολή να παραδώσει τα Οχυρά. Όταν το έμαθαν αυτό οι υπερασπιστές των Οχυρών, δεν εδέχοντο επ’ουδενί να τα παραδώσουν. Τελικά πείστηκαν για το μάταιο της αντίστασης, στην παρούσα φάση και το γεγονός ότι η Πατρίδα θα τους χρειαζόταν κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον.  
 
Ήλθε ένας συνταγματάρχης Γερμανός να παραλάβει τα οχυρά, ο οποίος έδωσε συγχαρητήρια στον Διοικητή, Γεώργιο Δουράτσο, και εξέφρασε τον θαυμασμό του για την αντίσταση και τον ηρωισμό των στρατιωτών του. Τέλος, οι υπερασπιστές των Οχυρών αφέθηκαν ελεύθεροι να φύγουν και πήγανε στο Σιδηρόκαστρο και από εκεί, όπου ο καθένας ήθελε. Μετά την αποχώρηση των υπερασπιστών, οι σύμμαχοι των Γερμανών, Βούλγαροι λαφυραγώγησαν τα Οχυρά, Οι Γερμανοί, μετά από σύντομη ανάπαυση, κινήθηκαν για την κατάληψη και του υπόλοιπου ελλαδικού χώρου.  
 
Β) ΟΧΥΡΩΜΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑ: 
 
Η κατασκευή των οχυρωματικών έργων ξεκίνησε το 1914, βασισμένη σε σχέδια του τότε Αντισυνταγματάρχη ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ. Τα Οχυρά κατασκευάστηκαν σε όλο το μήκος των Ελληνο-βουλγαρικών συνόρων . με σκοπό την Άμυνα του Κράτους, σε περίπτωση Ελληνο-βουλγαρικής σύγκρουσης.  
 
Με την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1916, ο γερμανο-βουλγαρικός Στρατός φθάνει προ του οχυρού Ρούπελ, το οποίο παραδίδεται στους Γερμανο-βουλγάρους, μετά από αδέξιες κινήσεις της τότε ελληνικής κυβέρνησης. Με την λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα συμπεριέλαβε πάλι στο έδαφός της το Οχυρό Ρούπελ, μαζί με τα υπόλοιπα εδαφικά οφέλη που της παραχωρήθηκαν από τις Δυνάμεις της Αντάντ (Entente).  
 
Το 1939, άρχισαν νέες οχυρωματικές ενέργειες της ελληνικής μεθορίου. Το κάθε οχυρό αποτελούσε στο σύνολό του ένα περίκλειστο έργο, από ένα ή περισσότερα στεγανά συγκροτήματα, ικανό να αμυνθεί προς κάθε κατεύθυνση. Περιελάμβανε σκέπαστρα, πυροβολεία, πολυβολεία, ολμοβολεία, βομβιδοβολεία, παρατηρητήρια, έργα παραλλαγής και παραπλάνησης, πολλαπλές εισόδους και εξόδους. Οι υπόγειες εγκαταστάσεις κάθε οχυρού περιελάμβαναν: Διοικητήριο, θαλάμους αξιωματικών, θαλάμους οπλιτών, δεξαμενές νερού, χώρους υγιεινής, αποθήκες τροφίμων, χειρουργείο, φαρμακείο, συστήματα αερισμού, φωτισμού, αποχέτευσης, εξωτερικές θέσεις μάχης, αντιαρματικά, θέσεις αντιαεροπορικών όπλων, κ.α. 
 
Το Οχυρό Ρούπελ είναι το μεγαλύτερο συγκρότημα της οχυρωμένης τοποθεσίας, κατά μήκος των Ελληνο-βουλγαρικών συνόρων. Το Ρούπελ είχε συνολικό ανάπτυγμα, καταφυγίων 1849 μ. και μήκος στοών 4251 μ. Το Ρούπελ, κατασκευασμένο στις δυτικές αντηρίδες του Όρους Τσιγκέλι στον ποταμό Στρυμόνα, μαζί με το Οχυρό Παλιουριώνες , εξασφάλιζαν την στενωπό Ρούπελ,. Σε ορισμένα σημεία, το πάχος του σκυροδέματος του οχυρού έφθανε και τα 2,50 μ. Το σύνολο της φρουράς του ήταν 1397 άνδρες. 
 
Γ) ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΟΥΠΕΛ. 
 
Το Μουσείο αυτό βρίσκεται στην κάτω είσοδο του χώρου και περιέχει πολλά και ποικίλα εκθέματα της εποχής των μαχών στο Ρούπελ. : φωτογραφίες, μακέτες, σχεδιαγράμματα, έγγραφα, αναπαραστάσεις, προτομές, πυροβόλα όπλα, στρατιωτικές στολές, παράσημα, σημαίες, πολυβόλα, ενημερωτικούς πίνακες, κ.α. Υπάρχει επίσης και μία αίθουσα αφιερωμένη σε κινηματογραφικές προβολές και σε άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις.



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.