– Συνεχίζεται η πολιτική σύγκρουση που προκάλεσε η συμμετοχή μέλους του «Τάγματος του Αζόφ», στο μήνυμα που απηύθυνε ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προς την Ελληνική Βουλή, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να κάνουν λόγο για μεγάλο ατόπημα….
– Ασφαλώς και ήταν μεγάλο ατόπημα, να μην πω κάτι βαρύτερο. Η κυβέρνηση παγιδεύτηκε δυστυχώς και πλήρωσε με πολιτικό κόστος την «έκπληξη» Ζελένσκι που δεν έκανε κάτι αντίστοιχο σε κανένα άλλο από τα 25 κοινοβούλια που μίλησε μέχρι τώρα. Επίσης, ο τρόπος που παρουσιάστηκαν οι «μαχητές» από την ελληνική ομογένεια της Μαριούπολης νομίζω είναι ευθεία προσβολή στον ελληνισμό όπως επίσης και η απουσία κανενός ίχνους και αναφοράς για μια παρόμοια εισβολή και κατοχή που βιώνει ο ελληνισμός στην Κύπρο εδώ και 48 χρόνια από την στενή σύμμαχο της Ουκρανίας, την Τουρκία. Παράλληλα οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν και στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος είναι ενδεικτικές της σοβαρότητας του γεγονότος. Εδώ να προσθέσουμε ότι η κοινωνία μας, θεωρεί και αποτυπώνεται και από τις δημοσκοπήσεις ότι, αντιτίθεται στην στρατιωτική εμπλοκή της χώρας με αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού και διατηρεί ένα σοβαρό ποσοστό φιλορωσικής τάσης.
– Η πολεμική σύρραξη έφερε την Ευρώπη σε μια «απρόβλεπτη» κατάσταση. Οι μέχρι τώρα αντιδράσεις της, σε ποιο βαθμό δεικνύουν μια ικανοποιητική αντιμετώπιση της κατάστασης;
– Η Ευρώπη δυστυχώς σύρθηκε σ’ αυτή την απρόβλεπτη κατάσταση όπως πολύ σωστά είπατε, χωρίς να είναι προετοιμασμένη πλήρως, να υποστεί και τις δικές της συνέπειες κυρίως στην ενέργεια και στην οικονομία. Η σχεδόν ολική ρήξη με τη Ρωσία και η απουσία αποτελέσματος από τις κυρώσεις, στην πίεση να σταματήσει ο πόλεμος κοστίζει ήδη στην ευρωπαϊκή ήπειρο και μπορεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον αν ο πόλεμος κρατήσει για καιρό. Αυτός ο πόλεμος δεν έπρεπε να γίνει και έπρεπε να είχε αποφευχθεί πάση θυσία. Πρωτίστως όμως έπρεπε να είναι ευρωπαϊκή υπόθεση αφού λαμβάνει χώρα στην Ευρώπη με σχεδόν όλες τις συνορεύουσες χώρες της Ουκρανίας να είναι μέλη της ΕΕ (Πολωνία, Σλοβακία, Ρουμανία, Ουγγαρία). Δυστυχώς οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί, ο ρόλος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έφεραν την Ευρώπη σε δεύτερη μοίρα. Παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες, την επίσκεψη Λάιντεν και Μπορέλ στο Κίεβο, τις υποσχέσεις για γρήγορη ένταξη στην ΕΕ, την παροχή βοήθειας κλπ αμφιβάλλω στο τέλος με ποια Ουκρανία και με ποιους ηγέτες θα διαπραγματευθεί το μέλλον της Ουκρανίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν ολοκληρωθούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας, επικρατήσει κατάπαυση του πυρός και υπογραφή συνθήκης ειρήνης.
«Η κατάρρευση των ελληνορωσικών σχέσεων είναι μια πολύ σημαντική και πρωτοφανής εξέλιξη»
– Πιστεύετε ότι, τώρα πια, καταδεικνύεται η ελλειμματική ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της Ρωσίας, με δεδομένες τις ενέργειες Πούτιν, κυρίως μετά το 2014 στην Κριμαία;
– Σαφέστατα και ήταν ελλειμματική και κυριαρχούταν από μια στενή οικονομική προσέγγιση και κυρίως στην εξάρτηση από τις ρωσικές πηγές ενέργειας (φυσικό αέριο, άνθρακα και πετρέλαιο) σε πολύ μεγάλο βαθμό. Μην ξεχνούμε ότι επί καγκελαρίας Μέρκελ, ολοκληρώθηκε ο αγωγός Nord Stream2 με απευθείας σύνδεση Ρωσίας-Γερμανίας που θα καθιστούσε, αν δεν ήταν ο πόλεμος, την γερμανορωσική και κινεζική σε επέκταση συμμαχία, κυρίαρχη. Η φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία ενίσχυε την γερμανική οικονομία, τις εξαγωγές και την έκανε περισσότερο ανταγωνιστική. Τώρα η γερμανική και η ευρωπαϊκή οικονομία ενδέχεται να οδηγηθούν σε ύφεση, με ακριβότερη ενέργεια (εισαγόμενη) και να μπουν σε μια φάση εσωστρέφειας για το μέλλον της Ευρώπης. Πολιτικά η έντονη ενασχόληση τα τελευταία χρόνια της ΕΕ με το Brexit και την πανδημία, έβαλε πολλά ζητήματα «κάτω από το χαλάκι» και πρέπει να τα διαχειριστεί τώρα σε σύνθετες συνθήκες. Επίσης, τα μηνύματα των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας και μια ενδεχόμενη νίκη της Μαρί Λεπέν στις 24 Απριλίου θα προκαλέσουν σεισμό στο ευρωπαϊκό αλλά και στο νατοϊκό οικοδόμημα.
– Δίνεται η αίσθηση ότι η Ελλάδα, με τη στάση της, δεν προσβλέπει σε μελλοντική στενή σχέση και συνεργασία με τη Ρωσία. Είναι έτσι ή πρόκειται για μια βιαστική προσέγγιση;
– Στις διεθνείς σχέσεις ποτέ μη λες ποτέ. Η κατάρρευση των ελληνορωσικών σχέσεων μέσα σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα είναι μια πολύ σημαντική και πρωτοφανής εξέλιξη που όμοιά της δεν νομίζω να υπήρχε ούτε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Με την υπάρχουσα κυβέρνηση στη χώρα, τις γεωπολιτικές ισορροπίες και την ευρύτερη εμπλοκή μας μέσω της συμμαχίας του ΝΑΤΟ και της ΕΕ αλλά και του ρόλου των ΗΠΑ δεν υπάρχει περίπτωση καλυτέρευσης και επιστροφής των σχέσεων με τη Ρωσία στην πρότερη κατάσταση. Όταν θα γίνει αυτό (η καλυτέρευση των ελληνορωσικών σχέσεων) θα γίνει απόρροια του τέλους του πολέμου στην Ουκρανία και με τι συνθήκες, της εσωτερικής κατάσταση της ΕΕ και των ΗΠΑ αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Σε κάθε περίπτωση όμως η ύπαρξη μια μεγάλης ελληνικής ομογένειας στην περιοχή της Κριμαίας, της Οδησσού, της Μαριούπολης, του Ροστόφ και άλλων περιοχών της Ρωσίας και Ουκρανίας είναι ένα de facto γεγονός όπως επίσης, η ρωσική κοινότητα στην Ελλάδα και οι παλινοστούντες που διατηρούν σχέσεις με τη Ρωσία. Επιβάλλεται λοιπόν να έχουμε σχέσεις με τη Ρωσία στο μέλλον. Κάθε κυβέρνηση οφείλει να προασπίζει τα συμφέροντα των όπου γης Ελλήνων και να μην τους εγκαταλείπει χάριν γεωπολιτικών τοποθετήσεων. Δείτε πχ την περίπτωση της Τουρκίας με μεγάλη τουρκική/ταταρική κοινότητα στην Κριμαία αλλά και του Ισραήλ με σημαντική εβραϊκή κοινότητα τόσο στην Ουκρανία και Ρωσία, αλλά και μέσα στο Ισραήλ, πόσο έξυπνα κινήθηκαν ισορροπώντας μεταξύ των αντιμαχομένων πλευρών αλλά και των δεσμεύσεών τους, η μεν Τουρκία μέσω ΝΑΤΟ και το Ισραήλ μέσω της πολύ ειδικής σχέσης του με τις ΗΠΑ. Κανένας δεν τους κατηγόρησε γιατί δεν προέβησαν σε κυρώσεις κλπ ή γιατί δεν διέκοψαν τις σχέσεις τους.
«Να κάνουμε μια ευχή να τελειώσει γρήγορα ο πόλεμος»
– Ο πρωθυπουργός ανέλαβε, άμεσα, πρωτοβουλία για στήριξη των κρατών-μελών της ΕΕ, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις οικονομικές παρενέργειες του πολέμου. Ωστόσο, ακόμα δεν υπάρχει μια τέτοια προοπτική. Πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση;
– Καλές οι πρωτοβουλίες και οι προθέσεις αλλά θα πρέπει να συνοδεύονται από αποτελέσματα. Η ΕΕ έχε μια τάση να αργεί να πάρει αποφάσεις, ήδη παραπέμφθηκαν τέτοια ζητήματα στην σύνοδο των αρχηγών τη ΕΕ στα τέλη Μαΐου, χωρίς να είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος. Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει ενότητα και κοινά συμφέροντα μεταξύ των μελών της ΕΕ. Πάλι κυρίαρχο ρόλο θα παίξουν οι μεγάλοι του βορρά και οι υπόλοιποι θα ακολουθήσουν. Πολλά θα εξαρτηθούν όπως σας είπα και προηγουμένως από το αποτέλεσμα των γαλλικών προεδρικών εκλογών και την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία.
– Βλέπετε εξελίξεις και στα Ελληνοτουρκικά με τα δεδομένα που διαμορφώνονται στην περιοχή μας;
– Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και πιστεύω ότι όλα θα κριθούν στο πεδίο των ερευνών για φυσικό αέριο και υδρογονάθρακες στην νοτιοανατολική Μεσόγειο, κάτω από την Κρήτη και μεταξύ Κρήτης και Κύπρου. Υπάρχει μια αίσθηση ότι μετά την πρόσφατη περιοδεία της αμερικανίδας Υφυπουργού Εξωτερικών κας Νούλαντ στο τρίγωνο Αθήνα-Άγκυρα-Λευκωσία, την επίσκεψη Μητσοτάκη στον Ερντογάν και ο αναβαθμισμένος περιφερειακός γεωπολιτικός ρόλος της Τουρκίας έχουν συμφωνηθεί και δρομολογηθεί γεγονότα που θα τα δούμε να ξεδιπλώνονται τις επόμενες εβδομάδες κυρίως λόγω της πίεσης με το Ουκρανικό και της επείγουσας ολικής ενεργειακής απεξάρτησης από την Τουρκία. Η επαναπροσέγγιση των ΗΠΑ με την Τουρκία που φαίνεται να ξεχνά τις κυρώσεις για τους S-400, το πόσο συμφέρον είναι για τις ΗΠΑ (βάσει της πρόσφατης επιστολής του State Department στο Κογκρέσο) η πώληση F-16 στην Τουρκία και η «απαγόρευση» δια στόματος Νούλαντ άλλων αγωγών πλην του LNG που θα έρχεται από ΗΠΑ και του ενδεχόμενου ισραηλονοτουρκικού αγωγού που θα περνάει μέσα από την κυπριακή ΑΟΖ ή μέσα από τα κατεχόμενα με κατεύθυνση τα νότια παράλια της Τουρκίας, είναι νομίζω το κλειδί των επόμενων εξελίξεων στα ελληνοτουρκικά. Σ΄αυτή την περίπτωση η Κύπρος, χωρίς να λυθεί το Κυπριακό, θα γίνε η «Ιφιγένεια» της όλης ιστορίας για να κρατηθεί η Τουρκία στη Δύση. Εξάλλου η Τουρκία δεν έχει υποχωρήσει καθόλου από τις επεκτατικές της βλέψεις και την πολιτική έναντι της Ελλάδας (Γαλάζια Πατρίδα, 12 ν.μ, casus belli, αποστρατικοποίηση νησιών, τουρκολιβυκό σύμφωνο κλπ).Πολύ φοβούμαι ότι οι σύμμαχοί μας έχουν αποφασίσει για μας χωρίς εμάς και οι τελικές διευθετήσεις δεν θα συνάδουν με τα εθνικά συμφέροντα του ελληνισμού δηλαδή της Ελλάδας και της Κύπρου μαζί. Μακάρι να κάνω λάθος.
«Στις διεθνείς σχέσεις ποτέ μη λες ποτέ»
- Την ίδια στιγμή, τα εκλογικά σενάρια έχουν φουντώσει. Το κλίμα… σηκώνει ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
– Κοιτάχτε είμαστε ήδη άτυπα σε μια προεκλογική περίοδο. Τα τρία μεγάλα κόμματα έχουν τα συνέδριά τους τις επόμενες εβδομάδες και προετοιμάζονται. Παράλληλα υπάρχουν ζυμώσεις και νέα κόμματα και συσχετισμοί στον πατριωτικό κυρίως χώρο. Εκλογές βέβαια αποφασίζει ο εκάστοτε πρωθυπουργός όταν δει ότι είναι ευνοϊκές οι συνθήκες για επανεκλογή. Νομίζω ότι η κυβέρνηση είναι με την πλάτη στον τοίχο και θα συνεχίσει να πηγαίνει έτσι μέχρι τις εκλογές όποτε και αν γίνουν. Προσωπικά πιστεύω ότι με τις υπάρχουσες οικονομικές, γεωπολιτικές, και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα και αυτά που έρχονται όπως περισσότερη ακρίβεια, περισσότερος πληθωρισμός, εθνικά θέματα κλπ το θεωρώ αδύνατο να ανακάμψει δημοκοπικά και να κερδίσει αυτοδυναμία.
– Κλείνοντας κάτι που θα θέλατε να προσθέσετε
– Να κάνουμε μια ευχή να τελειώσει γρήγορα ο πόλεμος και το δράμα στην Ουκρανία και να γιορτάσουμε το Πάσχα με περισσότερη γαλήνη και ειρήνη στις ψυχές μας και στην ελληνική κοινωνία.
Ο Γιάννης Μήτσιος, γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Γρεβενά. Είναι πολιτικός επιστήμων-διεθνολόγος. Κατέχει Μάστερ Διεθνών Σχέσεων και Συγκριτικής Πολιτικής από το Παν/μιο Northeastern της Βοστώνης. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα, ενώ κείμενα και αναλύσεις του δημοσιεύονται στον αθηναϊκό και περιφερειακό τύπο. Είναι συγγραφέας του πρόσφατου βιβλίου του «Το στοίχημα της Αναγέννησης- και το μέλλον της Ελλάδας σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο». Ήταν υποψήφιος Ευρωβουλευτής στις ευρωεκλογές του 2019 με την «Ελεύθερη Πατρίδα».
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου