Γράφει ο Βασίλης Βιλιάρδος
«Το παγκόσμιο χρέος κλιμακώνεται διαρκώς, υπερβαίνοντας πια το 325% του ΑΕΠ του πλανήτη (πηγή) ή τα 217 τρις $ – έχοντας αυξηθεί κατά περίπου 11 τρις $ τους πρώτους εννέα μήνες του 2016, εκ των οποίων το 50% αφορούσε τα χρέη των κυβερνήσεων. Νέα βουνά χρεών λοιπόν προστίθενται στα ήδη υφιστάμενα, χωρίς σταματημό – ενώ οι αναδυόμενες οικονομίες τριπλασίασαν τις εκδόσεις ομολόγων και κοινοπρακτικών δανείων, με την Κίνα να αντιπροσωπεύει τη μερίδα του λέοντος«.
Ανάλυση
Η συνάντηση των κεντρικών τραπεζιτών στο Jackson Hole των Η.Π.Α. είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα – αφού για πρώτη φορά οι δύο ισχυρότερες τράπεζες του πλανήτη τάθηκαν εναντίον ενός αμερικανού προέδρου, όπως άλλωστε το σύνολο των ελίτ της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ.
Οι χρηματαγορές βέβαια επεφήμησαν τη στάση τους, γνωρίζοντας πως στηρίζουν κρυφά τα δικά τους συμφέροντα – παρά το ότι η διοικητής της Fed έδωσε διαφορετική εντύπωση, εμφανιζόμενη αντίθετη στην εξαγγελία χαλάρωσης του εποπτικού μηχανισμού του τραπεζικού συστήματος εκ μέρους του κ. Trump, το οποίο έγινε δήθεν πιο αυστηρό μετά την κρίση του 2008.
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ είχε μία εντελώς διαφορετική αποστολή κρίνοντας από το ότι, η μοναδική αναφορά στην επίσημη ομιλία του για τη νομισματική πολιτική αφορούσε το πόσο επικίνδυνη θα ήταν μία επιστροφή στον προστατευτισμό, σε συνθήκες ποσοτικής χαλάρωσης – ισχυριζόμενος επί πλέον πως το QE ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικό για την οικονομία της Ευρώπης, παρά το ότι ο μοναδικός κερδισμένος είναι η Γερμανία. Τάθηκε δηλαδή υπέρ της σημερινής ασύμμετρης παγκοσμιοποίησης, μικρογραφία της οποίας αποτελεί η Ευρωζώνη και εναντίον του οικονομικού εθνικισμού που επιθυμεί ο αμερικανός πρόεδρος – υπενθυμίζοντας πως εκλέχθηκε για το δόγμα του, το οποίο ήταν το εξής:
«Το κατεστημένο προστατεύει τον εαυτό του, αλλά όχι τους Πολίτες της χώρας μας. Οι νίκες του δεν ήταν δικές σας νίκες, οι επιτυχίες του δεν ήταν δικές σας επιτυχίες – ενώ, όταν στην πρωτεύουσα μας γιόρταζε το κατεστημένο, υπήρχαν πολύ λίγες αιτίες για να γιορτάζουν οι οικογένειες που προσπαθούσαν αγωνιωδώς να επιβιώσουν σε ολόκληρη τη χώρα μας.
Για πάρα πολλούς από τους αμερικανούς συμπολίτες μας υπάρχει μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα. Οι μητέρες και τα παιδιά στις πόλεις μας είναι φυλακισμένοι, παγιδευμένοι καλύτερα στη φτώχεια – τα σκουριασμένα εργοστάσια έχουν εξαπλωθεί σαν τάφοι, όπως οι επιτύμβιες στήλες δηλαδή, σε ολόκληρη τη χώρα.
Η μία μετά την άλλη βιομηχανίες έκλεισαν ή εγκατέλειψαν τις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς την παραμικρή σκέψη – όσον αφορά τα εκατομμύρια των εκατομμυρίων εργατών, οι οποίοι έμειναν πίσω. Ο πλούτος της μεσαίας τάξης μας υφαρπάχθηκε από τα σπίτια της και στη συνέχεια διαμοιράστηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη».
Σύμφωνα τώρα με ένα πρόσφατο άρθρο των FT (πηγή), οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες κατέχουν ήδη το ένα πέμπτο του συνολικού χρέους των κυβερνήσεων τους (γράφημα) – ενώ οι αριθμοί που τις αφορούν είναι οι εξής συγκλονιστικοί:
(α) Χωρίς να υπάρχει ύφεση ή κρίση, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες αγοράζουν σήμερα, τυπώνοντας νέα χρήματα, πάνω από 200 δις $ το μήνα δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, υπό την ηγεσία της ΕΚΤ και της Τράπεζας της Ιαπωνίας. Οι Πολίτες βέβαια έχουν τόσο άγνοια, ώστε να πιστεύουν πως τα χρήματα αυτά δεν είναι δικά τους χρέη και δεν θα χρειαστεί να πληρωθούν – κάτι που ασφαλώς δεν ισχύει, ενώ ο τρόπος πληρωμής αναφέρεται στη συνέχεια της ανάλυσης.
(β) Η Fed κατέχει πάνω από το 14% του δημοσίου χρέους των Η.Π.Α., το οποίο ήταν 19,2 τρις $ στα τέλη του 2016 ή στο 103,2% του ΑΕΠ τους ύψους 18,6 τρις $ – αν και ένα μέρος του ΑΕΠ είναι κατά την άποψη μας πλασματικό, προερχόμενο από την παραποίηση των στατιστικών (ανάλυση).
(γ) Ο ισολογισμός της ΕΚΤ υπερβαίνει το 35% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, ενώ της Τράπεζας της Ιαπωνίας το 70% – όπου η τελευταία είναι μεταξύ των πρώτων 10 μετόχων του 90% των εισηγμένων επιχειρήσεων στον Nikkei 225. Κατέχει δε το 60% των διαπραγματεύσιμων στο χρηματιστήριο της επενδυτικών κεφαλαίων (ETF) – γεγονός που σημαίνει ότι, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας έχει μετατραπεί σε ένα γιγαντιαίο κερδοσκοπικό κεφάλαιο (Hedge Fund), όπως άλλωστε η εισηγμένη κεντρική τράπεζα της Ελβετίας που η μετοχή της αυξάνεται συνεχώς (πηγή), αγοράζοντας ξένες μετοχές με τυπωμένα χρήματα!
Οι αναλυτές πάντως έχουν ήδη προειδοποιήσει πως δρομολογείται η εθνικοποίηση της ιαπωνικής δευτερογενούς αγοράς (πηγή), σαν να πρόκειται για μία σοβιετικού τύπου οικονομία – τεκμηριώνοντας την απελπιστική οικονομική κατάσταση της χώρας.
(δ) Η ΕΚΤ κατέχει το 9,2% της ευρωπαϊκής αγοράς ομολογιακών δανείων, καθώς επίσης περισσότερο από το 10% του δημοσίου χρέους των κυριότερων ευρωπαϊκών χωρών – υπενθυμίζοντας πως μόνο η Ελλάδα είναι εκτός του QE.
(ε) Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει αγοράσει το 25-30% του δημοσίου χρέους της Μ. Βρετανίας (πηγή) – το εξωτερικό χρέος της οποίας υπερβαίνει το 430% του ΑΕΠ της. Στα πλαίσια αυτά η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ, πολύ επικίνδυνη για το χρηματοπιστωτικό της σύστημα στο οποίο στηρίζεται η οικονομία της, ίσως αποβεί πολύ πιο καταστροφική από ότι υποθέτει κανείς – παρά το ότι εμπιστευόμαστε το βρετανικό καπιταλιστικό μοντέλο.
Βρέθηκε το αντίδοτο των κρίσεων;
Περαιτέρω, οι κεντρικές τράπεζες ισχυρίζονται πως έχουν βρει το αντίδοτο των κρίσεων, εφαρμόζοντας μία πολιτική που είναι αβλαβής – αφού δεν υπάρχει πληθωρισμός παρά την κατακόρυφη αύξηση της ρευστότητας εκ μέρους τους κατά συνολικά 16 τρις $, ενώ η (στατιστική) ανεργία διατηρείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Βέβαια δεν αναφέρουν πως το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας στις οικονομίες παράγεται (τυπώνεται) από τις εμπορικές τράπεζες, μέσω της παροχής δανείων – οι οποίες έχουν όμως περιορίσει τις πιστώσεις τους μετά την κρίση του 2008, εις βάρος δυστυχώς της πραγματικής οικονομίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι χαλαρές νομισματικές πολιτικές δημιουργούν και διαιωνίζουν τις ανισορροπίες, μειώνουν την κυκλοφοριακή ταχύτητα των χρημάτων, ενθαρρύνουν το δανεισμό οπότε τα χρέη και «επιδοτούν» τις κακές (=μη κερδοφόρες) επενδύσεις – με αποτέλεσμα να προκαλούν τεράστια οικονομικά κραχ τα οποία, όσο πιο πολύ αργούν, τόσο πιο καταστροφικά είναι.
Εκτός αυτού η παραγωγικότητα καταρρέει, οι πραγματική μισθοί μειώνονται και η αγοραστική αξία των χρημάτων περιορίζεται αισθητά – ενώ τα παραπάνω έχουν τεκμηριωθεί από τη συνεχιζόμενη αύξηση των χρεών στο 325% του παγκοσμίου ΑΕΠ, από την κατακόρυφη άνοδο των εταιριών ζόμπι, σύμφωνα με την BIS, από τον τεράστιο πληθωρισμό των παγίων περιουσιακών στοιχείων (μετοχές, ακίνητα κλπ.), καθώς επίσης από πολλούς άλλους οικονομικούς δείκτες.
Συνεχίζοντας, οι οφειλές των κρατών στις ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες, οι οποίες είναι ουσιαστικά ανεξάρτητες από τα κράτη αλλά εξαρτημένες από το διεθνές τοκογλυφικό κεφάλαιο, μετατρέπουν τους Πολίτες τους σε σκλάβους χρέους – αφού αυτοί καλούνται να τις αποπληρώσουν μέσω των φόρων, με αποτέλεσμα να μειώνονται συνεχώς τα εισοδήματα του 99% των ανθρώπων, προς όφελος του 1%. Ακόμη χειρότερα, πρόκειται για ένα IOU (=οφειλή) που μεταφέρεται στις επόμενες γενιές (η σημερινή επιβαρύνεται με τη χρηματοπιστωτική καταστολή – με την έμμεση φορολόγηση δηλαδή των καταθέσεων, συνήθως με χαμηλά ή αρνητικά επιτόκια), για να αποπληρωθεί με τους εξής τρεις τρόπους:
(α) με έναν μαζικό πληθωρισμό, ο οποίος μπορεί να μη φαίνεται σήμερα αλλά θα συμβεί νομοτελειακά – καταστρέφοντας την αγοραστική αξία των νομισμάτων,
(β) με μία σειρά οικονομικών κρίσεων και κραχ που δεν πρόκειται να αποφευχθούν αλλά απλά μεταφέρονται στο μέλλον – με την πολιτική του QE, καθώς επίσης
(γ) με μία μεγάλη ανεργία, αφού το πραγματικό ΑΕΠ, η παραγωγικότητα και το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα δεν βελτιώνονται όσο εκδίδεται χρέος από τις κεντρικές τράπεζες – οπότε δημιουργείται μία ωρολογιακή βόμβα οικονομικών ανισορροπιών που μπορεί μεν να μεγαλώνει για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά ασφαλώς κάποτε θα εκραγεί.
Στην ουσία λοιπόν οι κυβερνήσεις σήμερα δεν εκδίδουν παραγωγικά χρήματα, αλλά μία υπόσχεση υψηλότερων εσόδων από υψηλότερους φόρους, από υψηλότερες τιμές ή από την κατάσχεση/δήμευση πλούτου – γεγονός που έχουμε βιώσει ήδη στην Ελλάδα, όπου τα μεγάλα δημόσια χρέη που εκδόθηκαν από τις κυβερνήσεις μας, σε συνδυασμό με την ανικανότητα τους όσον αφορά τη διαχείριση της κρίσης, μας οδήγησαν στην υπερχρέωση, στο ΔΝΤ, στα μνημόνια, στην υπερβολική άνοδο των φόρων και σήμερα στην κατάσχεση των δημοσίων και ιδιωτικών μας περιουσιακών στοιχείων, παράλληλα με την πλήρη απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας.
Με ακόμη πιο απλά λόγια, επειδή οι κεντρικές τράπεζες και τα κράτη δεν χρεοκοπούν, αλλά χρεοκοπούν οι Πολίτες τους, οι οικονομικές ανισορροπίες που προκαλούν μεταφέρονται στον ιδιωτικό τομέα – σημειώνοντας πως στις χώρες του ΟΟΣΑ, παρά το ότι οι δημόσιες δαπάνες ευρίσκονται πλέον στο 40% του ΑΕΠ, ενώ οι φορολογικές επιβαρύνσεις είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα κρατικά χρέη συνεχίζουν να αυξάνονται.
Εν προκειμένω δεν χρειάζεται κανείς ιδιαίτερες οικονομικές γνώσεις για να καταλάβει ότι, η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρον – αφού κάποια στιγμή οι κρατικές δαπάνες δεν θα μπορούν να αυξάνονται, οπότε οι φόροι για να τις καλύπτουν, χωρίς να προκληθούν μεγάλες κοινωνικές εξεγέρσεις.
Επίλογος
Την τελευταία χρονική περίοδο σημειώθηκαν κραχ και κρίσεις ανά δέκα έτη – το 1987 όπου ο αμερικανικός δείκτης έχασε το 22% της αξίας του μέσα σε μία ημέρα, το 1997 με την ασιατική λαίλαπα, καθώς επίσης το 2007 με τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση. Με κριτήριο την ιστορία λοιπόν, θα έπρεπε να περιμένουμε κάτι ανάλογο εντός του 2017 – αφού ήδη βιώνουμε τεράστιες υπερβολές στα χρηματιστήρια, καθώς επίσης στα ακίνητα, ενώ υπάρχουν πολλά γεωπολιτικά ρίσκα.
Εν τούτοις πιστεύουμε πως δύσκολα θα το επιτρέψουν οι κεντρικές τράπεζες, θέλοντας να εκμεταλλευθούν τις δυνατότητες που τους προσφέρει η υπερχρέωση του πλανήτη, για να αναλάβουν αυτές την ηγεσία του – οι αγορές δηλαδή και οι ελίτ, οι οποίες τις ελέγχουν.
Εκτός αυτού μπορεί να διαπιστώνονται υπερβολές στα χρηματιστήρια, αλλά δεν πρόκειται ακόμη για την κλασσική φούσκα – όπου, το τελευταίο περίπου εξάμηνο προτού σπάσει, οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη, χωρίς να έχουν καμία σχέση με την πραγματική αξία των επιχειρήσεων ή με τις προοπτικές της οικονομίας.
Επομένως είναι δύσκολες οι προβλέψεις, αφού οι πιθανότητες είναι 50:50 – εκτός εάν υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις στις Η.Π.Α., όπως η ανατροπή του προέδρου Trump ή/και κοινωνικές αναταραχές, σε βαθμό εμφυλίου πολέμου. Το τελευταίο θεωρείται πολύ πιθανό μετά τα τελευταία γεγονότα, για τα οποία ο πρόεδρος Putin ενοχοποίησε τον κ. Soros λέγοντας τα εξής:
«Μην ξεγελαστείτε, τελικός στόχος του είναι η επανάσταση και ο εμφύλιος πόλεμος στις Η.Π.Α., χρησιμοποιώντας τις ίδιες τακτικές που χρησιμοποιεί παντού και πάντοτε. Ο G. Soros είναι γνωστός πυρομανής και ρίχνει λάδι στη φωτιά, ανάλογα με τα συμφέροντά του«.
Ο Ρώσος πρόεδρος έχει τους δικούς του λόγους φυσικά για να ενοχοποιεί τον κ. Soros, στον οποίο δεν είναι δυνατόν να οφείλονται τα πάντα. Εν τούτοις, το θέμα είναι οι κίνδυνοι που αναφέρει – καθώς επίσης η πολύ άσχημη οικονομική κατάσταση των Η.Π.Α., η πορεία παρακμής τους ουσιαστικά, η οποία ίσως δεν ολοκληρωθεί ειρηνικά.
analyst
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου