31 Αυγούστου 2017

Της Κορέας…

Του Ανδρέα Λιούμπα* 

Η κατάσταση 

Το ξημέρωμα της Τρίτης, 29 Αυγούστου η Βόρεια Κορέα προχώρησε στις  05:57 τοπική ώρα (στην Ελλάδα Δευτέρα 23:57) σε εκτόξευση πυραύλου ο οποίος  πέταξε πάνω από το Χοκάιντο, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ιαπωνίας. Ο πύραυλος, ο οποίος κατά τις αρχικές εκτιμήσεις ήταν ένας Hwasong-12, μετά από πτήση περίπου 2800 χλμ. κατέπεσε σε περιοχή του Ειρηνικού ωκεανού περίπου 1200 χλμ. ανατολικά από τις ιαπωνικές ακτές. Ήταν η πρώτη φορά που βαλλιστικός πύραυλος πέρασε πάνω από το έδαφος της Ιαπωνίας. Στο Χοκάιντο οι σειρήνες ήχησαν στις 0600 ενώ ταυτόχρονα η Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας απέστειλε γραπτά μηνύματα μέσω των δικτύων κινητής τηλεφωνίας καλώντας τους πολίτες να μεταβούν σε υπόγεια ή σε σκεπασμένους χώρους.

Η Ιαπωνία εξέδωσε ανακοίνωση  χαρακτηρίζοντας την εκτόξευση ως «μια πρωτοφανή και σοβαρή απειλή» ενώ ακολούθησε η αντίδραση του Προέδρου των ΗΠΑ ο οποίος τόνισε ότι τέτοιες ενέργειες «αφήνουν ανοικτές όλες τις επιλογές». 

Εξέταση της κατάστασης 

1o ερώτημα: είναι ο Kim παρανοϊκός; 

Όπως υποστηρίξαμε στο προηγούμενο άρθρο μας εκτιμούμε ότι η Βόρεια Κορέα είναι ένας ορθολογικός δρώντας. Κάθε ενέργεια του καθεστώτος, παρά την περί του αντιθέτου εντύπωση, είναι αποτέλεσμα υπολογισμών.  Η εξέταση της τελευταίας ενέργειας θεωρούμε ότι ενισχύει το αρχικό επιχείρημα. 

2ο ερώτημα: γιατί τώρα και γιατί την Ιαπωνία; 

Για να ξεκινήσουμε από το γιατί τώρα πρέπει να εξετάσουμε τα πρόσφατα γεγονότα. Η τελευταία εκτόξευση της Βόρειας Κορέας ήταν, πρακτικά, μια δοκιμή ενός υπό ανάπτυξη βαλλιστικού συστήματος μέσου βεληνεκούς το οποίο, όπως γνωρίζουμε από τα τεχνικά χαρακτηριστικά,  έχει την δυνατότητα να φέρει πυρηνική κεφαλή και έχει βεληνεκές που αρκεί για να πλήξει το νησί Γκουάμ στον Ειρηνικό Ωκεανό. Από τις εκτοξεύσεις που έχουν προηγηθεί, γνωρίζουμε επίσης ότι το ποσοστό αποτυχίας των μέχρι σήμερα δοκιμών αγγίζει το 75%. Η παραπάνω πληροφορία αν συνδυαστεί καταρχήν με τα  υπόλοιπα δεδομένα που είναι γνωστά για το πυρηνικό και βαλλιστικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας και αν ενταχθεί στο πλαίσιο των γεγονότων των προηγούμενων ημέρων εκτιμούμε ότι απαντά στο γιατί τώρα. 

Ας το εξηγήσουμε: τις προηγούμενες ημέρες, μετά τις εκατέρωθεν απειλές, είχε επικρατήσει μια ανήσυχη ηρεμία την οποία διέκοπταν οι εναλλασσόμενές  απειλητικές και επαινετικές δηλώσεις εκ μέρους των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα ξεκίνησαν τις ετήσιες στρατιωτικές ασκήσεις τους τις οποίες η Πιονγιανγκ παγίως θεωρεί εχθρική ενέργεια και στις οποίες απάντησε με εκτοξεύσεις τριών πυραύλων μέσου βεληνεκούς. Όπως αναφέρει ανακοίνωση της Διοίκησης Ειρηνικού των ΗΠΑ εκ των τριών ένας καταστράφηκε κατά την εκτόξευση ενώ οι υπόλοιποι δυο κατά την διάρκεια της πτήσης τους.  Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι πύραυλοι δεν αποτέλεσαν απειλή για τις ΗΠΑ. 

Γνωρίζοντας τα παραπάνω και έχοντας υπόψη μας  τις βασικές αρχές της στρατηγικής της Βόρειας Κορέας όπως την είχαμε αναλύσει γίνεται κατανοητό γιατί το καθεστώς επέλεξε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Με την δοκιμή επιτυγχάνει ταυτόχρονα τους εξής στόχους: συνεχίζει την εξέλιξη του όπλου, επιδεικνύει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, ξεκαθαρίζει στις ΗΠΑ ότι έχει την δυνατότητα να υλοποιήσει τις απειλές του και διατηρεί τον χαρακτηρισμό του απρόβλεπτου, ανορθολογικού δρώντα.

Η πιθανή απάντηση στο ερώτημα γιατί την Ιαπωνία είναι εξίσου σύνθετη και έχει  δυο σκέλη. Ξεκινάμε από το πολιτικό - γεωγραφικό. Γνωρίζοντας ότι η Βόρεια Κορέα είχε σκοπό να προχωρήσει σε αυτή την συγκεκριμένη επίδειξη δυνατοτήτων καθίσταται σαφές ότι, σε κάθε περίπτωση, ο πύραυλος έπρεπε να πετάξει πάνω από κάποια χώρα της περιοχής. Οι διαθέσιμες επιλογές είναι η Κίνα, η Ρωσία και η Ιαπωνία. Γνωρίζοντας επίσης ότι η Βόρεια Κορέα και η Ιαπωνία έχουν  μηδαμινό επίπεδο διμερών σχέσεων  με ελάχιστες προοπτικές βελτίωσης, καθώς και το γεγονός ότι είναι ο μείζον σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή γίνεται κατανοητό ότι η επιλογή της Ιαπωνίας ήταν η πιο λογική καθώς δεν διαταράσσει υφιστάμενες σχέσεις. 

Το δεύτερο σκέλος είναι στρατιωτικό και εμπεριέχει ένα μήνυμα. Όπως είναι γνωστό η Ιαπωνία ήταν εντός βεληνεκούς των οπλικών συστημάτων της Βόρειας Κορέας πολύ πριν την ανάπτυξη διηπειρωτικών πυραύλων. Εξαιτίας αυτής της απειλής η Ιαπωνία ανέπτυξε μια αντιβαλλιστική άμυνα δύο επιπέδων. Το πρώτο επίπεδο στηρίζεται στο σύστημα Aegis, τοποθετημένο σε μονάδες επιφάνειας του Στόλου της Εθνικής Δύναμης Άμυνας. 

Το δεύτερο επίπεδο στηρίζεται στο χερσαίο σύστημα Patriot. Τα συστήματα αυτά εντάσσονται σε μια ζώνη αναχαίτισης την οποία οι ΗΠΑ θέλουν να ορθώσουν γύρω από την Βόρεια Κορέα και η οποία περιλαμβάνει επιπλέον το σύστημα THAAD το οποίο μετέφεραν οι ΗΠΑ στην Νότια Κορέα και το οποίο έγινε αιτία διενέξεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. 

Στις πολεμικές επιχειρήσεις ένας συνηθισμένος τρόπος προσβολής στόχων που προστατεύονται από αντιβαλλιστικά συστήματα είναι ο λεγόμενος κορεσμός, δηλαδή, η προσβολή με μεγάλο αριθμό βλημάτων προκειμένου να υπερβαίνει τις δυνατότητες εντοπισμού, εγκλωβισμού και αναχαίτισης των αμυντικών συστημάτων. 

Το μήνυμα της Πιονγιανγκ είναι σαφές: έχει την δυνατότητα μαζικής παραγωγής πυραύλων συνεπώς  θα καθίσταται όλο και πιο δύσκολο να λειτουργήσει η ζώνη αναχαίτισης. 

3o ερώτημα: είναι πιθανή η στρατιωτική επιλογή ενάντια στη Βόρεια Κορέα; 

Στο ερώτημα αυτό υποστηρίζουμε ότι η ορθότερη απάντηση είναι όχι κυρίως για δύο λόγους: επειδή η Βόρεια Κορέα έχει διαπιστωμένη πυρηνική δυνατότητα και επειδή η Κίνα έχει αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο.  Εφόσον το Πεκίνο δήλωσε ότι θα τηρήσει τη Συνθήκη του 1961 παρέχοντας την συνδρομή του στην Βόρεια Κορέα η στρατιωτική επιλογή πρακτικά σημαίνει επανάληψη του πολέμου της Κορέας σε ασύγκριτα μεγαλύτερη κλίμακα, με ενδεχόμενη χρήση χημικών, βιολογικών και πυρηνικών όπλων. 

Οι ΗΠΑ, παρά την σκληρή ανακοίνωση, φαίνεται πως διατηρούν ως πρώτη προτεραιότητα την αυστηρή αλλά ευέλικτη διπλωματική προσέγγιση. Προχώρησαν σε διμερείς επαφές στήριξης της Ιαπωνίας και Νότιας Κορέας και κατόπιν επέλεξαν συμβολικά το Πεντάγωνο προκειμένου να διατυπώσει την θέση ότι η  «διπλωματία παραμένει η προτιμητέα επιλογή της Ουάσιγκτον». Η θέση αυτή φαίνεται πως ενσωματώνει στο σχεδιασμό της Ουάσιγκτον τόσο την αναγνώριση των δυνατοτήτων της Βόρειας Κορέας όσο και την θέση του Πεκίνου την οποία προαναφέραμε. 

Η τελευταία ανακοίνωση της Κίνας είναι άμεση συνέχεια της προηγούμενης πολιτικής απόφασης. Συγκεκριμένα, το Πεκίνο καταδίκασε μεν την ενέργεια της Πιονγιανγκ, επέρριψε όμως έμμεσα την ευθύνη στις ΗΠΑ τις οποίες κάλεσε, μέσω του εκπροσώπου του κινέζικου Υπουργείου Εξωτερικών, «να μην προκαλούν την Βόρεια Κορέα». Το Πεκίνο, προβαίνοντας σε  μια ενέργεια τυπική μείζονων μεσολαβητών, φρόντισε  να λειάνει την ανακοίνωση καλώντας όλα τα εμπλεκόμενα μέρη «να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση». 

Εκτίμηση 

Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στην εκτίμηση ότι το καθεστώς της εύθραυστης ισορροπίας στην περιοχή θα διατηρηθεί για άγνωστο χρονικό διάστημα. Μόνο η Κίνα φαίνεται να έχει τη δυνατότητα άσκησης αποτελεσματικής πίεσης. Ταυτόχρονα όμως διαπιστώνεται μια αμφιταλάντευση του Πεκίνου το οποίο, ενδεχομένως, γνωρίζει περισσότερα από όσα θα ήθελε να κοινοποιήσει. Μακροπρόθεσμα εκτιμάται ότι η ορθολογικότερη επιλογή για την Βόρεια Κορέα θα είναι να προσέλθει σε συνομιλίες. 

Φυσικά σε περίοδο αυξημένης έντασης η περίπτωση ατυχήματος, μολονότι εξαιρετικά απίθανη, πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη. 

*Ο Ανδρέας Λιούμπας είναι Υποψήφιος διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ειδικευόμενος στην κινέζικη στρατηγική και Ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων και Αρωγό Μέλος της Ακαδημίας Στρατηγικών Αναλύσεων.




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 9:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.