18 Ιουνίου 2017

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

Γράφει η Μαίρη Καρά 

     Ο Πλάτων ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη, που επηρέασε όσο ελάχιστοι την σκέψη του δυτικού πολιτισμού. Γεννήθηκε στα 428 π.Χ. σε μια αθηναϊκή οικογένεια με πολιτική παράδοση και πέθανε στα 347 π.Χ.
     Το πρώτο του όνομα ήταν Αριστοκλής, στην εφηβεία του όμως ονομάστηκε Πλάτωνας, λόγω του ότι είχε πλατύ στέρνο και μέτωπο. Ως Αθηναίος ευπατρίδης ο Πλάτων έλαβε στην παιδική και στην εφηβική του ηλικία επιμελημένη Γνώση και Παιδεία με τους καλύτερους δασκάλους της εποχής, για τα γράμματα, την μουσική, την γυμναστική. Αρχικά, ασχολήθηκε με την μελέτη της ποίησης, υπήρξε δε αθλητής και ΠΟΙΗΤΗΣ. 
     Ο Πλάτων στα νεανικά του χρόνια ήρθε σε επαφή με τα δόγματα του Κρατύλου, ενός μαθητή του Ηράκλειτου κι άλλων προσωκρατικών στοχαστών, όπως ο Πυθαγόρας και ο Παρμενίδης, που του έδωσαν τις βάσεις των μεταφυσικών αναζητήσεων. Στα 20 του χρόνια η γνωριμία του με τον δαιμόνιο Σωκράτη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις αναζητήσεις του και τις προσανατόλισε στο φιλοσοφικό ζήτημα της ΑΡΕΤΗΣ. 
     Οι πρώιμες φιλοδοξίες του ίσως ήταν πολιτικές, όμως η σχέση του με  την Σωκρατική διδασκαλία και το Σωκρατικό ήθος τον οδήγησε να καταστρέψει  τα νεανικά ποιητικά έργα του και να στραφεί οριστικά στην φιλοσοφία. Έγινε πολύ δημιουργικός οπαδός και πιστός μαθητής του Σωκράτη, του αποκλειστικά υπεύθυνου για τον ηθικοπνευματικό του προσανατολισμό. Σ' όλα τα έργα του μιλούσε για λογαριασμό του Σωκράτη και η ηθική ήταν το πρώτο θέμα στις φιλοσοφικές του ΘΕΩΡΙΕΣ.
     Είχε όμως πολλή φαντασία και έντονη ποιητική διάθεση και  ξέφυγε σ' ένα σημείο απ' την σωκρατική θεωρία, ανεβάζοντας την φιλοσοφία απ’ την γη στον ουρανό. Η φιλοσοφία του πραγματεύεται την φύση του «αισθητού» και του «υπεραισθητού» κόσμου και ιστορικά αποτελεί το πρώτο καθολικό σύστημα, του οποίου η επίδραση στον μεταγενέστερο κόσμο υπήρξε ανυπολόγιστη. Ο φιλοσοφικός στοχασμός του αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί διαχρονική βάση έρευνας και πολύπλευρης ανάλυσης των εκάστοτε ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ.
     Η φιλοσοφία του Πλάτωνα είναι ιδεοκρατική και εισάγει την θεωρία των ΙΔΕΩΝ. Η σκέψη του έχει λογικές και μεταφυσικές πλευρές με ηθικό βασικό κίνητρο. Στηρίζεται σε εικασίες και στον μύθο και το ύφος της συχνά είναι αλληγορικό. Βασικά είναι ορθολογιστής και πιστεύει ακράδαντα ότι η λογική πρέπει να ακολουθείται οπουδήποτε κι αν οδηγεί. Έτσι, το βασικό κέντρο της πλατωνικής φιλοσοφίας είναι μια ορθολογιστική ΗΘΙΚΗ. 
     Ο Πλάτων αφιέρωσε ένα μέρος της φιλοσοφίας του στην πολιτική. Οι αντιλήψεις του ήταν αριστοκρατικές, ανάλογες με της καταγωγή και την ανατροφή του. Οι αντιδημοκρατικές του αντιλήψεις αποδίδονται στην εχθρική στάση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας απέναντι στους φιλοσόφους, ιδιαίτερα δε απέναντι στον αγαπημένο του δάσκαλο Σωκράτη. Γρήγορα όμως αισθάνθηκε απέχθεια για τις βιαιότητες στην ΠΟΛΗ ΤΟΥ. 
     Μετά την πτώση της ολιγαρχίας, ήλπιζε να βελτιωθεί η κατάσταση με την παλινόρθωση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Τελικά διαπίστωσε πως δεν υπήρχε θέση για έναν ευσυνείδητο άνθρωπο στην αθηναϊκή πολιτική. Η θανάτωση λίγο αργότερα του δικαιότατου Σωκράτους και η επακόλουθή της ψυχολογική ατμόσφαιρα είχαν σαν συνέπεια να καταφύγει μαζί με άλλους σωκρατικούς στα κοντινά Μέγαρα.
     Πολύ σημαντικό παράγοντα για την Ιδανική Πολιτεία θεώρησε την ΠΑΙΔΕΙΑ, υποστηρίζοντας τα εξής: Οι νέοι που από τα μέρη της ψυχής τους επικρατέστερο είναι το επιθυμητικό, θα περιοριστούν στην εκμάθηση πρακτικών τεχνών. Έτσι, με το εφόδιο της πρακτικής τέχνης θα ενταχθούν στην τάξη των κοινών πολιτών, που κύριο μέλημά τους θα είναι να παράγουν υλικά αγαθά απαραίτητα για την διαβίωση των πολιτών.
     Οι νέοι που στην ψυχή τους πρώτη θέση κατέχει το θυμοειδές τμήμα, θα διδαχθούν τα μαθηματικά και τις άλλες επιστήμες. Αυτή τους η μόρφωση θα τους καταστήσει ικανούς, να ασχοληθούν με την σωστή λειτουργία και την ασφάλεια της Πολιτείας. Οι νέοι των οποίων από τα τρία τμήματα της ψυχής το πιο αναπτυγμένο είναι το λογιστικό, θα εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια της Παιδείας. Δηλαδή, πέρα από τη σπουδή των επιστημών, θα διδαχθούν τη φιλοσοφία, την ανώτατη μορφή γνώσης. Έτσι θα ενταχθούν στην κορυφαία τάξη, στην οποία ανήκει το προνόμιο της διακυβέρνησης της Πολιτείας.
     Η ίδρυση της Ακαδημίας αποτέλεσε καθίδρυμα φιλοσοφικής έρευνας και Παιδείας και έμελλε να αποτελέσει μέγιστο γεγονός στην Ιστορία της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης και έμμεσα της Πολιτικής. Ο Πλάτωνας δίδαξε σ’ αυτή επί 40 περίπου χρόνια και πάντοτε προφορικά. Στην Ακαδημία του μαθήτευσαν και συνεργάστηκαν προικισμένοι και δημιουργικοί άνδρες.
     Για τον Πλάτωνα οι Ιδέες είναι γενικοί και αιώνιοι τύποι των πραγμάτων, που γίνονται αντιληπτοί με την λογική κι όχι με την αίσθηση. Τα αισθητά τα θεωρεί είδωλα των ιδεών και αναγνωρίζει δύο κόσμους, τον αισθητό, που μεταβάλλεται και βρίσκεται σε ασταμάτητη ροή και το νοητό, τον αναλλοίωτο, δηλαδή τις Ιδέες οι οποίες υπάρχουν σε τόπο επουράνιο.
     Υποστήριξε πως το καλύτερο για την Ιδανική Πολιτεία, είναι να την διοικούν οι Σοφοί. Θεωρούσε πως όταν οι φιλόσοφοι βασιλέψουν και οι βασιλιάδες φιλοσοφήσουν, μόνο τότε θα ευτυχήσουν οι λαοί. Το δικαίωμα να διοικήσουν οι Φιλόσοφοι, το αντλεί απ’ το ότι αυτοί μόνο απ’ όλους τους ανθρώπους, χάρη στη φιλοσοφία που διδάχθηκαν, είναι κάτοχοι των Ιδεών.
     Θεωρεί πως δεν υπάρχουν καταλληλότεροι από την τάξη των Φιλοσόφων για να κυβερνήσουν την Πολιτεία σωστά, γιατί αφού γνωρίζουν τις Ιδέες, είναι σε θέση να ξέρουν το ηθικά σωστό, ποια ουσιαστικά είναι η Δικαιοσύνη, ποιες είναι οι Αξίες, πάνω στις οποίες πρέπει να εδράζεται η ζωή της Πολιτείας.
     Άρα, οι Φιλόσοφοι είναι σε θέση να πράξουν ό,τι υπαγορεύει η Ηθική Γνώση, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ανθρώπους, που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το ηθικά σωστό και δίκαιο και δεν ξέρουν τι πρέπει να πράξουν. Επομένως, το μόνο που τους μένει είναι να ακούν τις υποδείξεις των Φιλοσόφων.
     Ο Πλάτων υπήρξε ο δεύτερος της μεγάλης τριάδας των Αρχαίων Φιλοσόφων, Σωκράτης-Πλάτων-Αριστοτέλης, που έθεσαν σε συνάφεια ο ένας προς τον άλλον τα φιλοσοφικά θεμέλια του Δυτικού πολιτισμού. Για τον άνθρωπο πίστευε, πως το να υπερνικήσει τον (κατώτερο) εαυτό του, είναι η πρώτη και η πιο ευγενής απ’ όλες τις νίκες. Το να ηττηθεί όμως απ' τον (κατώτερο) εαυτό του, είναι το πιο αποτροπιαστικό κι επονείδιστο κακό που μπορεί να του συμβεί. 
     Άρα, κατά Πλάτωνα ο Άνθρωπος είναι ένα ον σε αναζήτηση νοήματος και η Σοφία του είναι η επιστήμη των ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ.




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.