Ο Διγενής Ακρίτας (εικόνα Χ. Γιαννόπουλου) |
Τι γίνεται όταν οι Ρωμιοί έχουν λίγο στρατό
Ο στρατηγός οφείλει να νικήσει ακόμα και με λίγους άντρες στην διάθεσή του. Θα βρει κατάλληλο οχυρό τόπο, κοντά σε κάστρο αν γίνεται, μια που μπορεί να τον κρατήσει με πεζούς. Από εκεί θα στήσει ενέδρα με πεζούς από τις δυο μεριές του δρόμου, και από πίσω θα είναι ο στρατηγός με το ιππικό, σχεδόν ακουμπιστά, και κρυμμένοι καλά. Αυτό θα γίνει νύχτα.
Θα στήσει και άλλη ενέδρα, με σαράντα ιππείς. Την μέρα θα παρακολουθεί τους λαφυραγωγούς, και όταν τους δει να μπαίνουν στα χωριά και να πεζεύουν, θα τους επιτεθεί με ένα απόσπασμα 60-70 καλών ιππέων που να είναι οπωσδήποτε περισσότεροι από αυτούς. Το πιθανότερο είναι να τους νικήσουν, αλλά αν τυχόν οι λαφυραγωγοί επικρατήσουν, θα επέμβουν οι άλλοι σαράντα ιππείς που ενεδρεύουν, θα σκοτώσουν τους τυχόν αιχμαλώτους ή θα τους αμολήσουν ανάμεσα σε αυτούς και τον εχθρό, και θα φύγουν γρήγορα προς το οχύρωμα. Οι υπόλοιποι ιππείς θα πολεμάνε σκληρά, και μια θα ορμάνε και μια θα το σκάνε και θα παρασύρουν τους αντίπαλους σε καταδίωξη προς την κυρίως ενέδρα.
Τότε, οι πεζοί θα αφήσουν αρκετούς να περάσουν και θα σταματήσουν τους υπόλοιπους. Όσοι πέρασαν, θα εξοντωθούν από το ιππικό. Επειδή ο τόπος θα είναι κατάλληλος, οι πεζοί δεν θα νικηθούν και δεν θα περάσει κανείς εχθρός. [7] Θα απογοητευθούν λοιπόν, και θα γυρίσουν πίσω, έχοντας μεγάλες απώλειες.
Όταν επιτεθούν πολλοί εχθροί πριν μαζευτούν τα βασιλικά στρατεύματα αλλά και ούτε και ο ίδιος ο στρατηγός του Θέματος προφτάσει να συνάξει όλα τα δικά του, [8] παρά μόνο λίγα, και οι εχθροί κουρσεύουν με μεγάλη ταχύτητα, και η "εκσπήλευση", η απόκρυψη δηλ του πληθυσμού και των αγαθών στα οχυρά δεν έχει ολοκληρωθεί, τότε η πρώτη μέριμνα είναι να σταλεί αξιωματικός να επιβλέψει την εκσπήλευση. Και, όπως ο στρατηγός βλέπει τους αντιπάλους να ετοιμάζονται να λεηλατήσουν την ημέρα, να τους ακολουθεί από πίσω, όπως ήδη είπαμε, και να εμφανίζεται στους εχθρούς τη νύκτα, [9] σαν δήθεν έτοιμος να τους επιτεθεί, ώστε να τους κόψει την ορμή.
Όταν δε στον δρόμο του εχθρικού φοσσάτου υπάρχει δύσβατο πέρασμα ή ποταμός, τότε να στέλνει από πίσω τους, την ώρα που περνάνε, καλούς ιππείς, και να εμφανίζεται και ο ίδιος στρατηγός, και να προσποιείται πως θα επιτεθεί, ενώ οι ιππείς με αχαμνότερα άλογα (παριππαράτοι) και γενικά οι κατώτερα εξοπλισμένοι να διαχωρίζονται και να κλείνονται στα οχυρά. Αν δεν υπάρχει τέτοιο στένωμα, και πάλι πρέπει να τους δείχνει πως πρόκειται να επιτεθεί τη νύκτα, μέχρι του σημείου να τον καταδιώξουν.
Όταν οι εχθροί καταλάβουν πως ο στρατηγός τους ακολουθεί, δεν θα τολμήσουν να λεηλατήσουν τα χωριά. [10] Να σχεδιάζει προσεκτικά αυτήν του την εμφάνιση, να την κάνει με λίγους και εκλεκτούς ιππείς, όπως είπαμε, που να υποχωρούν αμέσως σε οχύρωμα, και να μην ορμάνε στον εχθρό χωρίς περίσκεψη, γιατί με το πλήθος του θα τους εξοντώσει, ειδικά αν η νύχτα είναι φωτεινή. Πιο εύκολα θα είναι μια σκοτεινή νύχτα. Με αυτόν τον τρόπο, οι εχθροί δεν θα τολμήσουν (να διαχωριστούν για) να λεηλατήσουν, ή έστω θα περιορίζονται σε λίγες λεηλασίες, μόνο τη μέρα. Οι περισσότεροι, βλέποντας τον στρατηγό, θα θέλουν να παραμένουν στο στρατόπεδο του Αμιρά. Στο μεταξύ, θα προφτάσουν οι κάτοικοι να καταφύγουν στα οχυρά.
Τι γίνεται όταν ο εχθρός προχωρά χωρίς να διασπάται
Αν ο εχθρός δεν διασκορπίζεται για λεηλασία αλλά προχωράει συντεταγμένος και με ασφάλεια, τότε ο στρατηγός πρέπει να καταφύγει σε άλλα κόλπα. Θα διαγνώσει σε ποια μέρη θα στρατοπεδεύσουν κάθε μέρα, και θα διαλέξει μια διαδρομή μεταξύ του τωρινού και του μελλοντικού στρατοπέδου (απλήκτου) που να είναι μεγάλη, πάνω από δεκάξι μίλια, ώστε να είναι κουρασμένοι οι άντρες τους και τα άλογα. Θα βάλει τριακόσιους άντρες εκλεκτούς να κρυφτούν στο μέρος που θα στρατοπεδεύσει ο εχθρός, ενώ ο ίδιος θα στήσει άλλη ενέδρα με το κύριο σώμα, αν είναι δυνατόν κοντά σε κάστρο ή οχυρό τόπο.
Οι εχθροί συνήθως στέλνουν μπροστά τους αποκαλούμενους από μας τους Ρωμιούς" μινσουράτορες" να προετοιμάσουν το μέρος που θέλουν να στρατοπεδεύσουν. Σε αυτούς θα επιτεθούν με μεγάλη ορμή οι τριακόσιοι και θα τους εξοντώσουν. Και αν οι εχθροί τους καταδιώξουν, θα τους παρασύρουν εκεί που ενεδρεύει ο στρατηγός, τότε θα τους πολεμήσει με ανδρεία και θα στήσει τρόπαιο. Αν δε στο μεταξύ καταφθάσουν μεγάλες δυνάμεις του εχθρού, τότε θα τους σταματήσει με την βοήθεια του πεζικού, θα καταφύγει στο πλησίον οχυρό, και αυτοί θα μείνουν άπρακτοι, και με μεγάλες απώλειες.
Ένα άλλο κόλπο που κάνουν οι εχθροί, είναι να προελαύνουν συντεταγμένοι, με το πεζικό και τα εφόδια και τους βοηθητικούς, αλλά αφού στρατοπεδεύσουν το δειλινό, τότε, τη νύχτα, στα κρυφά, για να μην φαίνεται η σκόνη τους, να βγαίνουν οι ιππείς για λεηλασία.
Γι αυτό πρέπει έμπειροι αξιωματικοί να παρακολουθούν το εχθρικό στρατόπεδο, πλησιάζοντας τη νύχτα, για να καταλάβουν αν τυχόν λείπουν οι καβαλάρηδες, ακούγοντας τους θορύβους του στρατού και τα χλιμιντρίσματα των αλόγων, και να το μηνάνε στο στρατηγό. Βέβαια, αυτό είναι πολύ δύσκολο αν οι εχθροί είναι πολλές χιλιάδες. Πρέπει, λοιπόν, να στέλνονται οχτώ έμπειροι ιππείς και να ερευνούν τους δρόμους, και θα μπορούν να καταλάβουν αν πέρασαν οι εχθροί, κι αν είναι έστω και διακόσιοι, από τα ίχνη. Από αυτά θα καταλάβουν πόσοι εχθροί λείπουν. Τότε θα ειδοποιούν τον στρατηγό.
Τότε ο στρατηγός θα συμβουλεύεται τους υπ' αυτόν διοικητές και έμπειρους άντρες, και θα αποφασίζει αν θα επιτεθεί στο στρατόπεδο, ειδικά αν έχει μαζί του πεζούς. Αν ο χώρος του στρατοπέδου είναι οχυρός και έχει και ρέμα κοντά, να μην το κάνει. Αν ο τόπος είναι ανοιχτός και έχει πεζούς στη διάθεσή του, να επιτεθεί. Στην αντίθετη περίπτωση, να σχεδιάσει επίθεση κατά όσων λεηλατούν. Να πάρει λοιπόν τον δρόμο που πήραν αυτοί από το πλάι, και να ακολουθεί τα ίχνη τους. Κατά το ξημέρωμα να βάλει βιγλάτορες να τους δουν, ενώ ο ίδιος να κρυφτεί για να μην φαίνεται η σκόνη του.
Όταν βρεθεί ο εχθρός, και του πουν ποια παράταξη έχει και που είναι ο αρχηγός τους, να πάει και ο ίδιος ο στρατηγός να τους δει, με λίγους άντρες. Αν κρίνει πως έχει περισσότερους άντρες από τους εχθρoύς, να τους επιτεθεί όπως έχουμε πει. Αλλιώς, να τους επιτεθεί όταν έχουν διασκορπιστεί για λεηλασία. Θα τους νικήσει, γιατί θα είναι κουρασμένοι από τον ολονύκτιο καλπασμό, και θα τους ξετρυπώνει όλη μέρα στα χωριά και θα τους εξοντώνει. Θα τους αιχμαλωτίσει, και θα τους κάνει ότι θέλει, και θα ελευθερώσει και τους χωριάτες. Αν έχουν "φούλκο" (ομάδα προστασίας) θα επιτεθεί σε αυτό, όπως έχουμε ήδη πει.
Εάν συμβούν καθυστερήσεις και εμπλοκές όσων καταδιώκουν τους λαφυραγωγούς και κινδυνεύσει να τους ακούσει το στρατόπεδο των εχθρών, ή αν οι ειδήσεις φτάσουν αργά στον στρατηγό, και δεν προφταίνει να επιτεθεί στους λαφυραγωγούς όσο είναι σκόρπιοι, τότε πρέπει να επιτεθεί στο στρατόπεδο. Αν αυτό παραμείνει επί τόπου για δεύτερη μέρα, θα τους επιτεθεί όπως αναλύσαμε πριν. Αν όμως μετακινηθούν, θέλοντας να ενωθούν το ταχύτερο με τους λαφυραγωγούς, τότε ο στρατηγός θα τους επιτεθεί όσο κάνουν πορεία, όπως αναλύσαμε πριν, τον τρόπο επίθεσης σε τούλδο διαχωρισμένο από τους λαφυραγωγούς. Και αν ο στρατηγός κάνει όπως είπαμε, και με την βοήθεια του Θεού και της Παναγίας, θα κατορθώσει πολλά και μεγάλα έργα.
Η ασφάλεια
Πρέπει, στρατηγέ, να δίνεις μεγάλη προσοχή στο να μην σε αιφνιδιάσουν οι εχθροί. Κάθε μέρα θα στέλνεις όσους πρέπει να παρακολουθούν το εχθρικό στρατόπεδο, γιατί αυτοί θα χρησιμοποιήσουν κάθε κόλπο για να σε νικήσουν, και αν γίνει αυτό, θα είναι καταστροφή για τον Λαό του Χριστού, θα είναι ντροπή για το ισχυρότατο κράτος των Ρωμιών, και περηφάνια και έπαρση για τους Γιους της Αγαρ, τους αρνητές του Χριστού, του Θεού μας.
Μπορεί να έχουν πιάσει αιχμαλώτους ή να πάνε αυτόμολοι σε αυτούς και έτσι να μάθουν που στρατοπεδεύεις. Γι αυτό πρέπει όσοι παρακολουθούν το εχθρικό στρατόπεδο να ειδοποιούν αμέσως μόλις καταλάβουν κάποια κινητοποίηση εκεί, και ποια πορεία πήραν, και αν είναι ιππικό μόνο ή έχουν και πεζικό μαζί, και πόσοι είναι.
Αλλά να μην βασίζεται μόνο σε αυτούς ο στρατηγός, αλλά να να έχει διπλές σκοπιές, εξώβιγλα και εσώβιγλα, καμιά φορά και τριπλές. Τη νύχτα να επιτηρεί τους δρόμους από όπου είναι δυνατόν να περάσει εχθρικό στράτευμα, και τη μέρα να στέλνει επιπλέον βιγλάτορες σε υψηλά μέρη, από όπου μπορούν να βλέπουν και καπνούς, και σκόνη, αλλά και το ίδιο το εχθρικό στράτευμα.
Λέμε να υπάρχουν πολλές σκοπιές (σε απόσταση μεταξύ τους) ώστε αν η μια εξοντωθεί από τους εχθρούς, να το αντιλαμβάνεται η άλλη και να ειδοποιεί. Ακόμα, ο στρατηγός πρέπει να αλλάζει στρατόπεδο δυο φορές κάθε νύχτα, το ίδιο και τη μέρα. Και να αφήνει έξη ως οχτώ άντρες"υποδοχαρίους" με έναν αρχηγό, για να μεταφέρουν τα νέα από όσους παρακολουθούν τους εχθρούς. Στο νέο στρατόπεδο, να βάζει βίγλες, τέσσερις άντρες σε κάθε θέση, δυο να κοιμούνται και δυο να φυλάνε.
Διαχωρισμός του "τούλδου"
Όταν πλησιάζεις τον εχθρό, στρατηγέ, πρέπει να απομακρύνεις την εφοδιοπομπή σου ("τούλδον")σε οχυρό τόπο ή κάστρο, να βάζεις ικανό άντρα να την διοικεί, και να του δίνεις λίγους πολεμιστές για να κρατάνε τις σκοπιές γι αυτήν. Και όταν την χρειαστείς, να του μηνάς να έρθει. Όταν χωριστείς από το τούλδο, να έχεις προμήθειες δυο ημερών για τους άντρες και ταγή των αλόγων φορτωμένες σε γρήγορα άλογα ή μουλάρια.
Αν πρόκειται να παρακολουθήσεις λαφυραγωγούς των εχθρών τη νύχτα, φρόντισε να είναι όλο το στράτευμα θωρακισμένο, με τα όπλα του στο χέρι. Και το "σάκα" (οπισθοφυλακή) να είναι πίσω σου. Αν περνάς μέρη δύσβατα, κάθε μονάδα πρέπει να πεζεύει. Μπροστά θα είναι ο στρατηγός, ακολουθώντας από πολύ μακριά τον τουρμάρχη που παρακολουθεί τους εχθρούς , και με τον ίδιο τρόπο θα ακολουθούν τα Τάγματα, το ένα πίσω από το άλλο χωρίς φωνές και θορύβους.
Ο τουρμάρχης που ακολουθεί τους εχθρούς θα προσέχει πολύ μήπως οι εχθροί, έχοντας αντιληφθεί την παρακολούθηση, χωρίσουν τους καλούς πολεμιστές τους και τους βάλουν να σου στήσουν ενέδρα.
Έχω δει εγώ τέτοιες ενέδρες από τους Ταρσίτες παλιότερα. Ο στρατηγός έβλεπε, πράγματι, τη σκόνη αυτών που κούρσευαν, αλλά ήταν λίγοι. Βιάστηκε λοιπόν να τους επιτεθεί, και οτουρμάρχης δεν φρόντισε να ερευνήσει τις πιθανές κρυψώνες ένα γύρω, και έπεσε σε παγίδα.
Για να μην το πάθεις κι εσύ, στρατηγέ, να ερευνάς κάθε κοίλωμα με άντρες που ξέρουν τα μέρη και έχουν γρήγορα άλογα. Το ξημέρωμα, αν υποθέσουμε πως έχεις τρεις χιλιάδες άντρες, να τους διαιρείς στα δύο. Να στέλνεις σε οχυρό τόπο τους παριππαράτους (όσους δεν έχουν καλά άλογα) και τα ζώα με τα εφόδια, τους δε υπόλοιπους να τους παρατάσσεις ως εξής για περίπτωση ενέδρας:
Η πρώτη παράταξη, να προηγείται, ακολουθώντας πάντα τον τουρμάρχη που παρακολουθεί τον εχθρό. με το ένα τρίτο των ανδρών σου, με διοικητή από τους καλύτερους που διαθέτεις, Εσύ να ακολουθείς με τους περισσότερους, και πίσω να έχεις το σάκα με λίγους άντρες. Ετσι, αν ο τουρμάρχης συναντήσει εχθρούς που ενεδρεύουν, να τρέξει η πρώτη παράταξη να τον βοηθήσει, και αφού εμπλακούν σε μάχη, και σπάσουν οι γραμμές των αντιπάλων, τότε να επέμβεις εσύ με το κυρίως σώμα, και όπως είναι σκόρπιοι θα τους νικήσεις.
Επειδή οι εχθροί δεν έχουν όρεξη να δίνουν μάχες, αλλά κυρίως θέλουν να κουρσέψουν, και μάλιστα όσο πιο γρήγορα μπορούν, πρέπει να μην φανερώνεις αμέσως τις δυνάμεις σου, να τις κρατάς καλά κρυμμένες, Μόνο όταν φύγουν για λεηλασία, μακριά από τον Αμιρά, και αφήσουν το στρατόπεδο με λίγους άντρες, τότε να επιτεθείς.
Να αρχίσεις την μάχη με τρεις ισοδύναμες παρατάξεις. Εσύ να ακολουθείς με άλλες τρεις ή τέσσερις. Και όπως εμπλέκονται οι πρώτες παρατάξεις, και τους βλέπεις να αγωνίζονται, ανάλογα να στέλνεις βοήθεια. Αν γίνεται, πρώτα να στέλνεις τις ακρινές παρατάξεις να χτυπάνε από τα πλάγια, χέρι με χέρι. Τέλος, να μπεις και εσύ στη μάχη, αν βλέπεις πως δεν νικάς. Αλλά δεν υπάρχει περίπτωση, όπως είπαμε, αν έχεις τρεις χιλιάδες, να μην νικήσεις τους λίγους που έμειναν στο στρατόπεδο.
Αυτά διδάσκει η πείρα, και σου τα εκθέτω εδώ. Εσύ όμως, στρατηγέ, να ενεργήσεις όπως απαιτήσει η δύσκολη περίσταση και η επείγουσα ανάγκη του πολέμου. Γιατί, δεν είναι τα μαθήματα, αλλά όπως σε δυναμώσει η βοήθεια του Θεού, αυτό που καθορίζει το αποτέλεσμα.
Αν διαθέτεις, στρατηγέ, μόνο τους άντρες από το Θέμα σου (την περιφέρειά σου) και έχεις μικρό στράτευμα [11] με τον ίδιο τρόπο να παρακολουθείς με ασφάλεια τους εχθρούς από μακριά, για να μην σε καταλάβουν, και να επιτίθεσαι μόνο εναντίον των σκόρπιων λαφυραγωγών στα χωριά, όπως έχουμε περιγράψει.
συνεχίζεται
Παραπομπές
[7] Αυτό το στρατήγημα, στην απλοϊκή του μορφή, χρησιμοποιείται για την άμυνα του χωριού στην ταινία του Κουροσάβα "Οι εφτά Σαμουράι"
[8] Σαφής ο διαχωρισμός μόνιμου στρατού (Βασιλικού) και πολιτοφυλακής (Θεματικού)
[9] Νύχτα, για να μην μπορέσουν να καταλάβουν πως έχει λίγο στρατό
[10] Με άλλα λόγια, όταν ο στρατηγός κρίνει πως μπορεί να εξοντώσει τον αντίπαλο, κρύβεται, ενώ στην αντίθετη περίπτωση εμφανίζεται για να τον τρομοκρατήσει.
[11] Αρα προκύπτει πως ο αριθμός των τριών χιλιάδων που προαναφέρεται είναι πολύ μεγαλύτερος από τον μέσο αριθμό για έναν "Θεματικό" στρατό. Εκπλησσόμαστε από τους μικρούς αυτούς αριθμούς, αλλά και από το μέγεθος των κατορθωμάτων αυτών των ανδρών.
http://skourtakrdiaf.blogspot.gr
το είδαμε ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου