Δικηγόρος Θεσσαλονίκης
1. Το σχέδιο για ψηφιακό ευρώ πρέπει να αποτύχει από τώρα, πριν τεθεί σε ισχύ. Αντίθετα με άλλα ζητήματα όπου προβληματιζόμαστε προς τα εδώ και προ τα εκεί, στο ψηφιακό νόμισμα όλες οι βασικές παράμετροι είναι πεντακάθαρα εναντίον πολιτών και επιχειρήσεων. Βάλτε και των τραπεζών. Πλεονεκτήματα υπέρ μας δεν θα έρθουν. Υπάρχουν ήδη αρκετές εμπειρίες. Το σημερινό νόμισμα το υποστήριξα ακόμη και σε βάρος μου. Το ψηφιακό πράγμα δεν μπορώ να το υποστηρίξω.
2. Για να πωλήσει το προϊόν ή την υπηρεσία του ένας πωλητής παρουσιάζει τα θετικά και αποσιωπά τα αρνητικά. Το ψηφιακό νόμισμα έχει μόνο αρνητικά. Ουδέν θετικό θα έφερνε στην ως τώρα καθημερινότητα πολιτών, επιχειρήσεων και τραπεζών.
3. Αν πιστέψουμε τους περισσότερους έλληνες δημοσιογράφους τη τελευταία περίοδο, προχειράντζες και τυχόν πληρωμένοι, όλα είναι τελειωμένα. Σύμφωνα με το πνεύμα τους, σε μερικές εβδομάδες όλοι θα χρησιμοποιούμε ψηφιακό ευρώ. Η υπόθεση δεν αφορά και τους ίδιους; Κάποιοι άλλοι πριν ορθά κατέγραψαν τους φόβους τους. Ακολουθώντας τους κεντρικούς τραπεζίτες οι πρώτοι παρουσιάζουν επιλεκτικά ένα δύο στοιχεία ως θετικά από μία τεράστια εικόνα και μετά γενικεύουν. Αγνοούν τα αρνητικά. Ακόμη δεν έχω αντιληφθεί δημοσιογράφο να λέει για ποιους θα ισχύει το ψηφιακό νόμισμα και να αναφέρει τις «εξαιρέσεις». Οι δε ευρωπαίοι αξιωματούχοι συνεχίζουν να μιλούν για «πιθανό» ψηφιακό ευρώ και λένε ότι ακόμη δεν έχει ληφθεί απόφαση. Συνεχίζουν αμείωτα και τις προετοιμασίες. Αυτοί είτε αγνοούν ότι το ίντερνετ του σήμερα δεν υπήρχε το 1989-1992 είτε το υποτιμούν.
4. Καθώς το ζήτημα του ψηφιακού νομίσματος είναι επιεικώς τεράστιο, ακραία πολύπλοκο, με όλες τις παραμέτρους μη ορατές -βρισκόμαστε αποκλειστικά στον κόσμο των υπολογιστών και του ίντερνετ- το άρθρο αυτό έρχεται σε μέρη ώστε από τη μία να μην πέσει πολύ βαρύ. Από τη άλλη, η κυρία Lagarde που επισκέπτεται την Αθήνα και θα ανακοινώσει την επόμενη φάση πρέπει να τύχει υποδοχής. Αυτό το πρώτο μέρος εκθέτει δύο μόνο προκαταρκτικά ζητήματα για χάρη της με στυλ τουριστικό. Φυσικά, θα της τα ξαναπούμε για να τα εμπεδώσει.
[1] Αναγκαία εθνικά δημοψηφίσματα
5. Ένα επιχείρημα των ευρωπαϊκών οργάνων για την δημιουργία του ψηφιακού ευρώ λέει ότι «οι πολίτες θέλουν περισσότερες επιλογές πληρωμών». Οι πολίτες όμως άλλα έχουν πει αλλά δεν υπολογίζονται ως τώρα.
6. Κάθε Μάιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οργανώνει το Brussels Economic Forum. Θέλει να να ακούσει ειδικούς και γνωστούς στα τρέχοντα προβλήματα. Στο 23ο Forum (4 Μαΐου 2023) μία συνεδρία είχε τίτλο Oxford-style debate on the motion: “This forum believes that a cashless society would be beneficial for people and the economy”.
7. Αυτός ο τίτλος μεταφράζεται ως, «Αυτό το φόρουμ πιστεύει ότι μία κοινωνία χωρίς μετρητά θα ήταν ευεργετική για τους ανθρώπους και την οικονομία»: τίτλος ονειρικός, αλαζονικός, προπαγανδιστικός. Και φυσικά ισχύει το ελληνικό, «μεγάλη μπουκιά φάε μεγάλη κουβέντα μη λες». Στον τίτλο αυτό δεν έβαλαν τη φράση «ψηφιακό νόμισμα» αλλά «κοινωνία χωρίς μετρητά». Δύο άνθρωποι όρθιοι μπροστά σε γυμνά μικρόφωνα εξέθεσαν τις ιδέες τους με στυλ αντιπαράθεσης. Η μία ήταν η Cecilia Skingsley, διευθύντρια του Κόμβου Καινοτομίας της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, πρώην υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας της Σουηδίας. Ο άλλος, ο Brett Scott, δημοσιογράφος οικονομικών θεμάτων και συγγραφέας.
8. Το πράγμα εξελίχθηκε ως εξής: Δύο αρχικές τοποθετήσεις τους περί τα οχτώ λεπτά ακολουθήθηκαν από δύο άλλες των πέντε λεπτών. Όσοι παρακολουθούσαν στην αίθουσα ήταν εφοδιασμένοι με μηχανάκια στα χέρια για να ψηφίσουν υπέρ ή κατά «της κοινωνίας χωρίς μετρητά». Η πρώτη ψηφοφορία έγινε πριν τις πρώτες τοποθετήσεις στο λεπτό 4:50, η δεύτερη στο λεπτό 32.
Αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας: 42% υπέρ ─ 58% κατά.
Αποτέλεσμα της δεύτερης ψηφοφορίας: 28% υπέρ ─ 72% κατά.
Η φουκαριάρα η παρουσιάστρια είπε στο τέλος μόνο, «είναι μεγάλη η διαφορά».1
9. Σε αυτό το ακροατήριο, δεν θα ήταν όλοι οικονομολόγοι. Δυσκολεύομαι όμως να φανταστώ ότι σε τέτοια εκδήλωση, υπήρχε άνθρωπος, με εξαίρεση φοιτητές, χωρίς τουλάχιστον ένα πανεπιστημιακό πτυχίο. Την πρώτη φορά ψήφισαν με ό,τι είχαν και δεν είχαν στο νου τους, τη δεύτερη με ό,τι άκουσαν σε αντιπαράθεση από τους ομιλητές, όχι πολλά. Ο χρόνος ήταν λίγος. Εφόσον το ακροατήριο ήταν μορφωμένο, η διαφορά μεταξύ των δύο ψηφοφοριών σε τόσο χρόνο είναι πράγματι πολύ μεγάλη.
10. Ακόμη πιο σοβαρό και κρίσιμο είναι ότι σε αντίθεση με τα αποτελέσματα ερευνών που επικαλούνται τα ευρωπαϊκά όργανα και κανείς άλλος δεν είδε και κανείς άλλος δεν έλεγξε, το αποτέλεσμα αυτής της ψηφοφορίας Μάιο 2023 είναι καταγεγραμμένο με κάμερα σε δημόσια εκδήλωση. Εάν μορφωμένοι άνθρωποι σου λένε ότι δεν θέλουν «περισσότερες επιλογές πληρωμών» εσύ γιατί το αγνοείς και συνεχίζεις να προβάλεις ότι οι άνθρωποι θέλουν περισσότερες επιλογές πληρωμών; Το ίδιο γελοία είναι το ένα μετά το άλλο όλα τα άλλα επιχειρήματα που αιτιολογούν την νομοθεσία που πρότεινε η Επιτροπή ενάμισι μήνα μετά το Brussels Economic Forum. Η ίδια το οργάνωσε.
11. Δεν πρέπει λοιπόν να ενημερωθούν οι ευρωπαϊκοί λαοί έγκαιρα και περιεκτικά για τα βασικά του εγχειρήματος και μάλιστα πριν ληφθούν οι τυπικές αποφάσεις;
12. Όταν αποφασίστηκε το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα το 1989-1992 υπήρξαν ισχυρές αντιστάσεις. Το σχέδιο προχώρησε πίσω από κλειστές πόρτες. Εάν ετίθεντο τότε επιπλέον ως ζητήματα ότι το χρήμα θα μετατρεπόταν σε ψηφιακό, ότι οι άνθρωποι δεν θα είχαν την φυσική εξουσία και τον έλεγχο στο χρήμα τους, ότι το χρήμα θα γινόταν επώνυμο, σήμερα δεν θα υπήρχε ευρωπαϊκό νόμισμα. Συνεπώς, λήψη ευρωπαϊκών αποφάσεων σήμερα να μετατραπεί το χρήμα σε ψηφιακό χωρίς να ερωτηθεί ο ευρωπαϊκός δήμος ισοδυναμεί με αρπαγή εξουσίας η οποία δεν έχει δοθεί νόμιμα στην ΕΕ και πολλαπλή δημοκρατική απάτη. Κάποια πράγματα ξεχνιούνται με το χρόνο. Το ψηφιακό πράγμα δεν μπορεί να ξεχαστεί. Θα συσσώρευε αρνητική ενέργεια. Και όταν συσσωρεύεται αρνητική ενέργεια τι γίνεται;
13. Τέτοιες πρόσθετες, ιστορικά πρωτοφανείς διπλές νομισματικές αλλαγές οι οποίες θα στερήσουν από τους πολίτες την κατοχή και τον φυσικό έλεγχο στο χρήμα τους και θα το κάνουν από ανώνυμο επώνυμο δεν μπορούν να τις αποφασίσουν οι υπουργοί οικονομικών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η ΕΚΤ. Απαιτούν προηγούμενα εθνικά δημοψηφίσματα. Εάν αυτό δεν γίνει το μέλλον, όχι πολύ μακριά από τώρα, θα είναι επικίνδυνο για όλους. Οι αντιστάσεις που καταπνίγηκαν το 1989-1992 θα αναβιώσουν και αυτή τη φορά μάλλον θα είναι χειρότερες.
14. Εφόσον το ψηφιακό νόμισμα μας θίγει υπαρξιακά επιβάλλεται να προηγηθούν, πριν τις αποφάσεις, δημοψηφίσματα ώστε οι λαοί της ΕΕ να πουν καθαρά εάν το θέλουν. Τα ευρωπαϊκά όργανα αυτούς επικαλούνται. Και εφόσον δεν είναι σίγουρο ότι επιτρέπεται ευρωπαϊκό δημοψήφισμα κοινό στη ζώνη του εύρω τότε θα πρέπει να γίνουν εθνικά. Επιπλέον αιτιολογία της ανάγκης για δημοψηφίσματα πιο κάτω.
15. Φέτος έγινε γνωστή η πρωτοβουλία των ελβετών «σώστε τα μετρητά». Θα κάνουν δημοψήφισμα για να γράψουν στο Σύνταγμά τους την προστασία των μετρητών και η κυβέρνησή τους συμφωνεί με την πρωτοβουλία. Οι ελβετοί είναι μπουνταλάδες;
[2] Αναγκαία η προηγούμενη τροποποίηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης
16. Τις νομισματικές υποθέσεις της η κάθε χώρα τις ρυθμίζει συνήθως με κοινούς νόμους. Το ευρώ και η ΕΚΤ στην Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκαν με διεθνείς συνθήκες, οι οποίες είναι το σύνταγμα της ΕΕ. Όταν τέθηκε σε κυκλοφορία το ενιαίο νόμισμα, η κάθε χώρα μετέφερε στην ΕΕ την νομισματική εξουσία της με τους τότε όρους. Ως σήμερα η ΕΕ έχει την αποκλειστική νομισματική εξουσία την οποία ασκεί η ΕΚΤ.
17. Ο αριθμός των συνταγματικών προβλημάτων ενός ψηφιακού νομίσματος είναι αρκετά μεγάλος. Εκθέτω στα γρήγορα δύο μόνο και όχι με πληρότητα για χάρη της κυρίας Lagarde καθώς θα επανέλθουμε και εγώ και αρκετοί άλλοι.
18. Τυχόν κυκλοφορία του νομίσματος σε ψηφιακή μορφή δεν θα ήταν μία ακόμη εξέλιξη. Εάν το σχέδιο προχωρήσει, πέντε χιλιάδες έτη μετά τα πρώτα νομίσματα, οι άνθρωποι θα χάσουν την φυσική εξουσία επί του χρήματος, δηλαδή επί των αξιών τους, η οποία εξασφαλίζεται μόνο με την κατοχή. Έχετε ακούσει ή διαβάσει έλληνα δημοσιογράφο να μιλά με ανησυχία ή όχι για την απώλεια της κατοχής στο χρήμα;
19. Ταυτόχρονα, πέντε χιλιάδες έτη μετά, το χρήμα θα γινόταν για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία από ανώνυμο επώνυμο. Εάν το χρήμα μετατραπεί σε επώνυμο οδηγούμαστε και σε τρίτο σοβαρό πρόβλημα, δυνητικό και πραγματικό, προσωπικών δεδομένων με αρκετούς υποψήφιους δράστες, ό,τι νομικές υποσχέσεις κι αν δοθούν. Προσωπικά δεδομένα εδώ σημαίνει παρακολούθηση της κάθε χρηματικής κίνησης.
20. Όποιος πρόλαβε και έγραψε ότι το ψηφιακό χρήμα είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη ελευθερία αυτά εννοεί. Το ψηφιακό νόμισμα Θα ανέτρεπε ολόκληρες βιβλιοθήκες φιλοσοφίας. Θα έλεγα και νομικών.
21. Και εφόσον οι πολίτες θα έχαναν την κατοχή επί του χρήματος ποιος θα την κέρδιζε; Κατά το μοντέλο που έχει επιλεγεί ως τώρα, το ψηφιακό χρήμα θα το δημιουργεί ηλεκτρονικά η ΕΚΤ και θα το αποκτούν φυσικά και νομικά πρόσωπα από ενδιάμεσους φορείς, κυρίως εμπορικές τράπεζες, στους οποίους θα έχουν λογαριασμούς ψηφιακού χρήματος. Κάτοχος του ψηφιακού χρήματος, συνεπώς, θα γινόταν πρακτικά η εμπορική τράπεζα η οποία θα λειτουργούσε ως οιονεί όργανο της ΕΚΤ εφαρμόζοντας τη νομοθεσία και τις εντολές της ΕΚΤ. Οποιοδήποτε πρόβλημα εμφανιστεί στην εμπορική τράπεζα, οποιαδήποτε εντολή ορθή ή εσφαλμένη φτάσει στην εμπορική τράπεζα, οποιονδήποτε φόβο έχει η εμπορική τράπεζα, η οποία θα απειλείται με πρόστιμα και δημιουργία αστικής ευθύνης έναντι άλλης εμπορικής τράπεζας, σημαίνει ότι η τράπεζα δεν θα σε αφήνει να το χρησιμοποιήσεις. Η εξουσία της ΕΚΤ, άμεσα έμμεσα, νόμιμα παράνομα, πάνω στο ψηφιακό χρήμα που θα είναι φορτωμένο στην ηλεκτρονική βάση της εμπορικής τράπεζας, παραμένει στο ακέραιο. Όλα αυτά με πάτημα κουμπιών ερήμην του δικαιούχου. Ας μην μας ξεφύγει ότι στο κάδρο της εξουσίας υπάρχουν, περισσότερο από την ΕΚΤ, ένα κάρο εθνικές αρχές.
22. Ξανά προσοχή: Όταν μιλάμε για εμπορική τράπεζα η αναφορά είναι κοντινή. Με μία προβολή του πράγματος στο μέλλον, οι εμπορικές τράπεζες, μετά από τόσους αιώνες λειτουργίας, θα εξαφανίζονταν διότι δεν θα είχαν ούτε έσοδα, ούτε λόγο ύπαρξης. Το ψηφιακό νόμισμα θα ήταν άμεση λειτουργία της ΕΚΤ μόνο. Για να το «πωλήσουν» με μειωμένες αντιστάσεις, θα το αναθέσουν αρχικά στις εμπορικές τράπεζες. Μία δημοσιογραφική αναφορά το Μάιο 2023 σε άνοιγμα λογαριασμών απευθείας στην ΕΚΤ δεν επαναλήφθηκε! Ό,τι είναι αντιοικονομικό σε διαδικασία, σε αξία ή σε χρόνο η ζωή κάποια στιγμή το καταργεί. Άρα, θα κατάπινε και τις εμπορικές τράπεζες.
23. Οι νομικές υποσχέσεις και δικλείδες π.χ. για προστασία των προσωπικών δεδομένων είναι προσωρινές και για ευκολόπιστους. Οι ηλεκτρονικές εξελίξεις είναι ασταμάτητες. Αντίστοιχες θα είναι και οι νομικές αλλαγές. Ό,τι δίνεται ως νομική υπόσχεση σήμερα δεν θα ισχύει αύριο. Μία άλλη νομική υπόσχεση ότι το ψηφιακό χρήμα θα κυκλοφορεί σε μικρές ποσότητες –δεν έχουν δώσει νούμερα– παράλληλα με το φυσικό χρήμα μπορεί να μην ισχύει αύριο. Αύριο οι δύο ποσότητες μπορεί να αλλάξουν. Μεθαύριο όταν οι ράγες θα έχουν μπει και οι αντιστάσεις θα έχουν μειωθεί μπορεί να μάθουμε ότι το φυσικό χρήμα καταργείται. Ο άνθρωπος τότε θα έχει γίνει απόλυτα υπόδουλος της ΕΚΤ και του κράτους, δηλαδή θλιβερών πολιτικών.
24. Ενδεικτικά, ας θυμηθούμε τι έκαναν το 2013 στους τραπεζικούς λογαριασμούς της Κύπρου. Εκεί δεν πάτησαν εσωτερικά κουμπιά. Έλαβαν βάρβαρες πολιτικές αποφάσεις. Πολλά θύματα πήγαν στα δικαστήρια με αγωγές και άλλα. Δεν κέρδισαν τίποτα. Επιπλέον επιβαρύνθηκαν και με τις δικαστικές δαπάνες.
25. Αν δεν έχω την κατοχή του πράγματος, του χαρτονομίσματος, δεν έχω τον έλεγχο των αξιών μου. Τον έλεγχο του ψηφιακού χρήματος θα τον έχει η εμπορική τράπεζα και η ΕΚΤ. Αυτή η νομισματική αλλαγή αν γίνει θα είναι για τους πολίτες υπαρξιακή. Αν δεν κατέχω το υποχρεωτικά ψηφιακό χρήμα μου και δεσμευθεί από ΔΟΥ ή άλλη αρχή, δεν θα μπορώ να το χρησιμοποιήσω. Τότε πώς θα κάνω αγορές ή άλλες πληρωμές; Άρα;
26 .Άρα, η αλλαγή αυτή θα διακινδύνευε τα δικαιώματα στην ανθρώπινη ελευθερία, στην περιουσία ακόμη και στην ίδια τη ζωή.
27. Πολλοί από τους τωρινούς πολιτικούς και κεντρικούς τραπεζίτες λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Οι γερμανοί, ενδεχομένως και άλλοι, θα πάνε στο συνταγματικό τους δικαστήριο και τότε θα ενεργοποιηθεί σαν βόμβα δικαστική απόφαση του 1992.
28. Το άρθρο 128 της ευρωπαϊκής Συνθήκης η οποία έχει εγκριθεί από τα εθνικά κοινοβούλια επιτρέπει ως νόμιμα κυκλοφορούν χρήμα στην ΕΕ μόνο τα τραπεζογραμμάτια (και κέρματα). Το επαναλαμβάνει τέσσερις + πέντε = εννέα φορές: «Τα τραπεζογραμμάτια που εκδίδονται από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες είναι τα μόνα τραπεζογραμμάτια που αποτελούν νόμιμο χρήμα μέσα στην Ένωση. … Η ΕΚΤ σέβεται κατά το δυνατόν τις υπάρχουσες πρακτικές σχετικά με την έκδοση και την όψη των τραπεζογραμματίων.»
29. Το άρθρο 128 που προβλέπει περιοριστικά ως νόμιμα κυκλοφορούν χρήμα μόνο τα τραπεζογραμμάτια δεν δίνει εξουσία για έκδοση χρήματος σε άλλη μορφή. Αυτός ο συνταγματικός περιορισμός δεν μπορεί να προσπεραστεί χωρίς αλλαγή της Συνθήκης.
30. Σε αυτή την έκταση παραχωρήθηκε η νομισματική εξουσία στην ΕΕ και στοιχίζεται με αντίστοιχα τότε προβλέψιμα αποτελέσματα στη ζωή των πολιτών. Εάν σήμερα εκδοθεί ψηφιακό νόμισμα η παραχωρηθείσα εξουσία θα διογκωθεί υπέρμετρα και θα παραβιαστεί. Τα αντίστοιχα αποτελέσματα θα είναι άλλα. Θα εισχωρούν συντριπτικά και θα διακινδυνεύουν την ελευθερία, την ιδιοκτησία και την ζωή των ανθρώπων. Παραχώρηση εξουσίας για έκδοση ψηφιακού νομίσματος τότε ή δεν θα γινόταν καθόλου ή θα δινόταν με πρόσθετους θεμελιώδεις όρους. Άρα για να εκδοθεί σήμερα ψηφιακό νόμισμα και δη υποχρεωτικής κυκλοφορίας και αποδοχής χρειάζεται αλλαγή της Συνθήκης, η οποία θα έπρεπε να εγκριθεί από τα εθνικά κοινοβούλια ώστε η ΕΕ να αποκτήσει την απαιτούμενη εξουσία που δεν έχει.
31. Η αποστέρηση του πολίτη από την κατοχή του χρήματος και το επώνυμο χρήμα δεν είναι ίδιας σημασίας με το σχέδιο και το χρώμα των τραπεζογραμματίων τα οποία καθορίζει η ΕΚΤ. Τέτοια εξουσία δεν έχει δοθεί στην ΕΕ διότι τέτοια ζητήματα δεν ετέθησαν το 1989-1992. Η παραχώρηση νομισματικής εξουσίας στην ΕΕ έγινε με τους τότε όρους και δύσκολα. Το ψηφιακό νόμισμα είναι πολύ διαφορετικό από τα τραπεζογραμμάτια και πολύ περισσότερο διότι προκαλεί ασύμμετρα αποτελέσματα σε βάρος όλων. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται νέες εθνικές αποφάσεις για να το καλύψουν. Χωρίς τέτοιες εθνικές αποφάσεις δεν θα μπορούσε να εκδοθεί.
32. Το άρθρο 128 προβλέπει πρωτίστως ότι το μόνο νόμιμα κυκλοφορούν χρήμα στην ευρωζώνη είναι το ευρώ. Αυτή η αποκλειστικότητα δείχνει πόσες και τι έντασης εγκληματικές παραλείψεις έχουν κάνει ΕΚΤ και εθνικές κεντρικές τράπεζες όλα τα προηγούμενα έτη με το να επιτρέψουν στο ευρωπαϊκό έδαφος κάθε λογής ψηφιακά εμπορικά σκουπίδια τα οποία οδηγούν σήμερα και τις ίδιες σε ψηφιακό νόμισμα.
33. Κάθε μία από τις παραμέτρους του ψηφιακού ευρώ, όπως σχεδιάζεται, πάει μαζί με έναν τουλάχιστον περιορισμό. Όποιος μετρήσει το πράγμα βλέπει ότι στην πρώτη του μορφή θα ήταν ένα πείραμα με κάποιους πολίτες ως πειραματόζωα. Καταλαβαίνει και την ψυχολογία αυτών που το σχεδιάζουν ακόμη και εάν γελούν. Δεν είναι ρόδινη. Εάν το ψηφιακό νόμισμα κυκλοφορήσει όπως προβλέπεται θα παραβιάζεται και η συνταγματική αρχή της ανοιχτής αγοράς. Αυτή δεν είναι η μόνη αντίφαση.
34. Είναι εύκολα κατανοητό ότι το ζόρι πολιτικών και κεντρικών τραπεζιτών σε αυτό το στάδιο, κινούμενοι με μικρά σταθερά σιωπηρά βήματα, είναι να βάλλουν το ψηφιακό νόμισμα στις ράγες. Όταν θα το έχουν βάλει στις ράγες με τις λιγότερες αντιστάσεις θα φανούν οι πραγματικές προθέσεις. Τότε θα έχουν ωριμάσει σημερινές αρνητικές καταστάσεις των δυτικών δημοκρατιών. Τότε θα φανούν και κάποια από τα πραγματικά κίνητρα για τη δημιουργία ψηφιακού χρήματος.
35. Αυτό το γενικό άρθρο χωρά λίγες ακόμη γενικές σκέψεις. Η ΕΕ κυοφορούσε ένα στρατηγικό λάθος επί δεκαετίες το οποίο σήμερα λέγεται πόλεμος Ρωσίας Ουκρανίας. Τώρα ετοιμάζεται να κάνει ένα δεύτερο στρατηγικό λάθος με το ψηφιακό ευρώ και θα προκαλέσει ζημία στο νόμισμά της, πετυχημένο ως σήμερα. Μία επιτυχία μπορεί να χαλάσει π.χ. λόγω απώλειας αυτοπεριορισμών. Μπορεί επίσης να χαλάσει όταν φτάσει σε υπερβολή. Το ψηφιακό εύρω θα είναι η υπερβολή στην σημερινή επιτυχία. Νομικά το ευρώ είναι αμετάκλητο. Η ζωή όμως μπορεί να αποδείξει ότι δεν είναι έτσι και να οδηγήσει ξανά σε εθνικά νομίσματα. Και τα δύο ευρωπαϊκά σφάλματα έγιναν και γίνονται για λογαριασμό των ΗΠΑ. Οι ευρωπαίοι πολίτες όμως ουδόλως μπορούν να κληθούν να πληρώσουν το αμερικανικό χρέος που θα σκάσει τα επόμενα έτη. Πόσο καιρό ακόμη θα μπορούν να σπρώχνουν μία μπάλα που διογκώνεται;
36. Η κυρία Lagarde ευνοημένη από την ζωή θα μείνει στο τιμόνι της ΕΚΤ μέχρι το 2027. Μαζί με την υστεροφημία της, ας κοιτάξει ως τότε περισσότερο το παρόν και το μέλλον των ευρωπαίων πολιτών σε σύνδεση με την πραγματική οικονομία. Το ψηφιακό ευρώ δεν είναι μέρος της πραγματικής οικονομίας. Δεν το θέλουμε γιατί δεν το έχουμε καμία απολύτως ανάγκη. Καμία! Το ψηφιακό νόμισμα τεχνικά είναι το ίδιο με το τωρινό ηλεκτρονικό χρήμα. Όποιος το θέλει το έχει και το χρησιμοποιεί…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου