Πυραμίδες της Σπατάλης

Συνωμοσία του λαμπτήρα και προγραμματισμένη βραχυβιότητα  

 

Το ντοκιμαντέρ διηγείται την άγνωστη ιστορία της «συνωμοσίας του λαμπτήρα» από την αφετηρία της το 1920 μέχρι και σήμερα, προβάλλοντας το συνεχώς αναπτυσσόμενο πνεύμα αντίστασης των καταναλωτών, αλλά και την αντιστοιχία ανάμεσα στα απεριόριστα υλικά αγαθά και τον ορισμένου χρόνου ζωής πλανήτη μας.

 

Τι εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν;
 

Το φαινόμενο της «συνωμοσίας του λαμπτήρα» της σκόπιμης δηλαδή αχρήστευσης ενός προϊόντος με σκοπό την αύξηση της ζήτησής του από τους καταναλωτές, έχει κάνει την σύγχρονη οικονομία να κάθεται πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα.  

 

Από τις λάμπες και τα εσώρουχα από νάιλον, μέχρι τους εκτυπωτές και τα iPod, οι κατασκευαστές φτιάχνουν τα προϊόντα τους έτσι ώστε κάποια στιγμή να χαλάνε, ενθαρρύνοντας παράλληλα τους καταναλωτές να τα αντικαθιστούν αντί να τα επισκευάζουν.  

 

Πολιτική Βραχυβιότητας
 

Έως το 1924 οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες διαρκούσαν 2500 ώρες . Τότε δημιουργήθηκε ένα καρτέλ μεγάλων εταιρειών κατασκευής λαμπτήρων, ο ΦΟΙΒΟΣ, που υποχρέωσε όλες τις εταιρείες να κατασκευάζουν λαμπτήρες που θα ζουν 1000 ώρες το ανώτερο. ‘Έβαζαν και πρόστιμο στις εταιρείες που ξεπερνούσαν το όριο ! Σε έναν πυροσβεστικό σταθμό των ΗΠΑ υπάρχει ένας ηλεκτρικός λαμπτήρας που φέγγει συνεχώς πάνω από 100 χρόνια. Κατασκευάστηκε σε ένα μικρό εργοστάσιο του Οχάϊο τον 19ο αιώνα. Μετά το 1924 κατατέθηκαν πατέντες για διαφόρων ειδών λαμπτήρες. Ένας από αυτούς θα διαρκούσε 100.000 ώρες, 11 ώρες ημερησίως για 25 χρόνια. Καμία βιομηχανία δεν τον κατασκεύασε.  

 

Στους εκτυπωτές υπάρχει ένα τσιπάκι που μετρά τις σελίδες που εκτυπώνονται. Μόλις μετρήσει 5000 σελίδες, μπλοκάρει τον εκτυπωτή και βγάζει ένδειξη βλάβης ! Σε άλλους εκτυπωτές υπάρχει αισθητήρας που μετράει το μελάνι που φτύνει ο εκτυπωτής, σε ένα σφουγγαράκι, όταν καθαρίζει την κεφαλή. Μόλις το σφουγγαράκι γεμίσει, μπλοκάρει τον εκτυπωτή. Οι εταιρείες λένε «ΔΕΝ ΣΥΜΦΕΡΕΙ Η ΕΠΙΣΚΕΥΗ. ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ». Ένας Ρώσος προσφέρει δωρεάν λογισμικό που μηδενίζει το μετρητή μελανιού και ο εκτυπωτής ξαναδουλεύει κανονικά.  

 

Η Duppont το 1940 κατασκεύασε ένα νήμα για καλτσόν φοβερά ανθεκτικό, το καλτσόν γινόταν και σχοινί ρυμούλκησης. Η εταιρεία διέταξε τους χημικούς της να το κάνουν πιο ασθενές διότι τα καλτσόν δεν χαλούσαν ποτέ.  

 

Μια ανατολικογερμανική εταιρεία κατασκεύαζε τους λαμπτήρες NARVA με μεγάλη διάρκεια ζωής. Επεχείρησε να πουλήσει το προϊόν στην Δύση. Δεν το δεχτήκανε. Μετά την επανένωση των Γερμανιών, το εργοστάσιο το κλείσανε.  

 

Η APPLE πουλούσε το i-pod 400-500 δολάρια. Σε έναν πελάτη χάλασε η μπαταρία στους 18 μήνες. Του είπε να αγοράσει άλλο. Σε όλες τις υπαίθριες διαφημίσεις της APPLE πήγε και έγραψε «ΚΑΝΕΙ ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΗΣ ΝΑ ΧΑΛΑΝΕ ΓΡΗΓΟΡΑ» Δικηγόρος έκανε μήνυση στην εταιρεία διότι επίτηδες έκανε την μπαταρία να χαλά γρήγορα. Αναγκάσθηκε η εταιρεία να ανεβάσει την εγγύηση σε 2 έτη.  

 

Ξέρετε που πάνε οι συσκευές που δίνετε για ανακύκλωση; Στις αφρικανικές χώρες. Δήθεν θα πουληθούν σαν δεύτερης ποιότητας συσκευές. Στην πραγματικότητα τις πετάνε σε τεράστιους σκουπιδότοπους όπου πάνε οι φτωχοί, καίνε τα πλαστικά, τοξικός καπνός και παίρνουν τα μέταλλα για να τα πουλήσουν. Πετάμε τα σκουπίδια μας στην ατμόσφαιρα και τα αναπνέουμε και στις φτωχές χώρες!  

 

Ο εγγονός του ιδρυτή της PHILIPS κάνει λάμπες που διαρκούν 25 χρόνια.  

 

Αν λαμβάναμε υπ’ όψιν το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ του πετρελαίου οι μεταφορές θα ήταν 20-30 φορές ακριβότερες και θα συνέφερε να στραφούμε στην αυτάρκεια. Ζούμε σπάταλα εις βάρος των επόμενων γενεών. Στις βιομηχανία νημάτων χρησιμοποιούσαν τοξικές βαφές. Τώρα, κάποια από αυτές βάζει μόνο ΦΑΓΩΣΙΜΕΣ βαφές.  

 

Υπάρχει το κίνημα ΑΠΟΑΝΑΠΤΥΞΗ, γάλλος ο μπροστάρης. Γιατί δηλαδή εδώ δεν μπορούμε να έχουμε τέτοιο κίνημα; Καταναλώνουμε 26 φορές πάνω από την εποχή του Μαρξ.
 

Τώρα Γνωρίζετε Γιατί είναι «Προγραμματισμένα να χαλάσουν»
 

Τώρα γνωρίζουμε γιατί τα μηχανήματά, έχουν τόσο μικρή διάρκεια ζωής. Έχεις διερωτηθεί ποτέ γιατί ο εκτυπωτής ή ο σαρωτής σου «τα φτύνουν» λίγο καιρό αφού λήξει η εγγύηση; Έχεις ποτέ επιχειρήσει να αλλάξεις την διαρκώς «κουρασμένη» μπαταρία του smart-phone σου ή κάποιο ζωτικής σημασίας εξάρτημα του φορητού υπολογιστή σου, για να διαπιστώσεις πως σε συμφέρει καλύτερα να αγοράσεις καινούργιο;  

 

Δεδομένου πως η απάντηση είναι σίγουρα «ναι», καθώς όλοι έχουμε έρθει σε αυτή τη θέση, τότε ξέρεις από πρώτο χέρι τι σημαίνει «προμελετημένη απαρχαίωση» ή «προκαθορισμένη παλαίωση». Όταν, δηλαδή, η συσκευή σου καθίσταται αναλώσιμη, ξεπερασμένη, μη χρήσιμη.

 

Οι παραπάνω περιπτώσεις είναι ενδεικτικές της πολιτικής πολλών εταιρειών, οι οποίες μειώνουν σκόπιμα τη διάρκεια ζωής των προϊόντων τους, προκειμένου οι καταναλωτές να συνεχίσουν να ξοδεύουν.  

 

Η ενσωματωμένη ή προσχεδιασμένη παλαίωση αποτελεί μεν μία κερδοφόρο επιχειρησιακή στρατηγική, ωστόσο οι επιπτώσεις της αποδεικνύονται εξαιρετικά επιβλαβείς τόσο για το καταναλωτικό κοινό, όσο και για τις χώρες του Τρίτου Κόσμου, οι οποίες μετατρέπονται σε πραγματικές χωματερές και γιγαντιαίους κάλαθους χιλιάδων τόνων ηλεκτρονικών απορριμμάτων.  

 

Πράγματι, αποτελεί εξαιρετικά συμφέρουσα στρατηγική από την πλευρά των εταιρειών η δημιουργία ενός προϊόντος με περιορισμένη διάρκεια ζωής: για τον κατασκευαστή αυτό σημαίνει αφενός φτηνότερη παραγωγή, αφετέρου διασφάλιση της κατανάλωσης, στο μέτρο που ο καταναλωτής αναγκάζεται να αγοράσει τα νέα προϊόντα και τις νέες υπηρεσίες, τις οποίες προσφέρει ο κατασκευαστής.  

 

Αυτή όμως η επιχειρηματική πρακτική επιφέρει μία σειρά από άκρως καταστρεπτικές επιπτώσεις: οι πελάτες εθίζονται στην κατανάλωση, θεωρώντας την κάτι φυσικό, ενώ επιβαρύνεται ανεπανόρθωτα και το περιβάλλον εφόσον όχι μόνο εξαντλούνται οι φυσικοί πόροι, αλλά επιπλέον ολόκληρες χώρες του υποανάπτυκτου και αναπτυσσόμενου κόσμου «δηλητηριάζονται» από τα «βουνά» τοξικών ηλεκτρονικών αποβλήτων.  

 

Στον δαιμονικό χορό της δίχως δισταγμό, άκρατης κερδοσκοπίας πρωτοστατούν οι εταιρείες ηλεκτρονικών, υπολογιστών και τηλεπικοινωνιών. Εταιρικοί κολοσσοί όπως η Epson, η Brother, η Philips, η Apple, με πρώτη απ’ όλες την Samsung, αποτελούν τους νούμερο ένα οικουμενικούς κινδύνους εκφυλισμού της σχέσης παραγωγού-καταναλωτή, αλλά και καταστροφής του περιβάλλοντος.  

 

Η κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτημάτων απαιτεί τη χρήση μετάλλων, όπως ο χρυσός, ο άργυρος, ο χαλκός και άλλων. Επιπλέον, η διαδικασία παραγωγής είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρα, φορτώνοντας το περιβάλλον με μεγάλες ποσότητες μη αφομοιώσιμων τοξικών υλών.  

 

Όσο για τις μη χρησιμοποιούμενες πλέον συσκευές, αυτές συχνά εξάγονται στα αναπτυσσόμενα κράτη, γεμίζοντας τεράστιας έκτασης χωματερές.  

 

Εκεί, προκειμένου να αποσπάσουν τα πολύτιμα μέταλλα από το σώμα των συσκευών, τις καίνε ώστε να αφαιρεθεί το πλαστικό το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, απελευθερώνει τρομακτικές ποσότητες τοξικών αερίων στην ατμόσφαιρα.  

 

Προσπάθειες να ελεγχθούν οι εταιρείες έχουν γίνει στο παρελθόν πολλές, αλλά απέβησαν ατελέσφορες, πράγμα που επιρρίπτει την ευθύνη στον καταναλωτή. Αυτός αποτελεί το έτερο αναπόσπαστο μέρος του φαύλου κύκλου, τον οποίο μόνο αυτός επίσης μπορεί να σπάσει.

πηγή

Share