28 Δεκεμβρίου 2022

Το απόλυτο και το σχετικό στη ζωή μας

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
 
Κάθε νέο έτος, πέραν των πανηγυρισμών και των ευχών, είναι ευκαιρία να σκεφθούμε το απόλυτο και το σχετικό στη ζωή μας. Ο υπαρξιστής ποιητής και στοχαστής Γιώργος Σαραντάρης (1908-1941) στο φιλοσοφικό του δοκίμιο «Συμβολή σε μια φιλοσοφία της ύπαρξης» τονίζει πως το μόνο απόλυτο στον άνθρωπο είναι η αιωνιότητα και προσθέτει:
 
«Για να υφίσταται η αιωνιότητα, τούτη η “ουσιώδης συνέχεια”, όπως την ονομάζει ο Κίρκεγκωρντ, είναι αναγκαία η πίστη σα στοιχείο ψυχολογικό και εννοιολογικό συνάμα... Η ζωή του ανθρώπου υπονοεί την πίστη σαν αναγκαία προϋπόθεση δυνατής συνολικής πραγματικότητας ή και απλής αυτάρκειας». Ο Σαραντάρης σημειώνει στο ίδιο δοκίμιό του πως ο άνθρωπος ύστερα από την κατανόηση της αιωνιότητάς του μπορεί με σοβαρότητα να αποτολμήσει το έργο της δημιουργίας του. Αντίθετα αν ο άνθρωπος δεν πιστεύει στην αιωνιότητα, τότε όλα στη ζωή του είναι τύχη, όλα καθίστανται αμφίβολα και στην απόγνωση του υπαρξιακού του αδιεξόδου, μετατρέπει την αμφιβολία σε βεβαιότητα και την επενδύει με την επίκληση της γνώσης. 
 
Στο άλλο του φιλοσοφικό δοκίμιο, «Η παρουσία του ανθρώπου», ο Σαραντάρης γράφει πως όταν το άτομο επιλέγει ως κοσμοθεωρία και βιοθεωρία τον υπερτροφικό ατομισμό, που ως όρος μπορεί να αντικατασταθεί με τον ηδονισμό, τότε δεν πιστεύει πέρα από τον κύκλο της ζωής του. Ο ηδονιστής ως δικαιολογία της στάσης του επικαλείται τη γνώση. Ο Σαραντάρης απαντά: «Η γνώση συνδέει το άτομο με ένα υποτιθέμενο απόλυτο, που δεν το δικαιώνει ηθικά παρά μόνο κατ’ επιφάνεια, ακριβώς γιατί δεν πρόκειται για το πραγματικό απόλυτο... Η γνώση είναι η στέρεη τροφή του ηδονιστή, είναι η δικαιολογία του μετά την ηδονή. Ένα άτομο που δεν πιστεύει στο Θεό, μήτε στον άνθρωπο μπορεί να βρει άλλη πιθανότητα απόλυτου και ελευθερίας παρά στον έξω κόσμο, στη φύση... Αλλά η ελευθερία που το άτομο αντλεί από τη φύση είναι αυταπάτη ελευθερίας, γιατί η φύση δεν είναι το απόλυτο».  
 
Η αιωνιότητα, ως το μοναδικό απόλυτο στον άνθρωπο, δεν έχει όριο. Αντίθετα όλα όσα τον περιβάλλουν στον πλανήτη μας είναι σχετικά και έχουν όρια. Η υπέρβαση των ορίων αυτών οδηγεί στην ύβρη. Κατά το Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης των Liddell – Scott «ύβρις είναι αυθάδης βία, πηγάζουσα εξ υπερβολικής συναισθήσεως δυνάμεως, ή εκ του πάθους της αλαζονείας». Ο Πλάτωνας στον «Φαίδρο» ορίζει την ύβρη ως «την εξουσία που ασκεί η ακόρεστη επιθυμία επί του ανθρώπου» και ο Ευριπίδης στον «Ιππόλυτο» την περιγράφει ως «την επιθυμία του ανθρώπου να καταστεί ισχυρότερος των θεών».  
 
Στην εποχή μας, με την εντυπωσιακή ανάπτυξη της τεχνολογίας, ζούμε υπό μια κυριαρχούσα υλιστική – ηδονιστική άποψη ότι ο άνθρωπος είναι το απόλυτο. Πρόκειται για πρόκληση προς την πραγματικότητα και για μια επικίνδυνη φαντασίωση των ισχυρών της Γης, που υπερβαίνει τα όρια των επιστημονικών δεδομένων και της λογικής και ευθέως απειλεί την ανθρωπότητα. Καλή χρονιά. -



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

2 σχόλια:

ΔΑΝΑΟΣ είπε...

..........Πρόκειται για πρόκληση προς την πραγματικότητα και για μια επικίνδυνη ...ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΡΡΩΣΤΗΜΕΝΗ ... φαντασίωση των ισχυρών της Γης, που υπερβαίνει τα όρια των επιστημονικών δεδομένων και της λογικής και ευθέως απειλεί την ανθρωπότητα.
ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ .
ΚΑΙ ΝΑΙ ΝΕΑ ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ.

28 Δεκεμβρίου, 2022 18:38
Ανώνυμος είπε...

Γεια σου φίλε Γιώργο.
Σε σοβαρό διαλογισμό με οδήγησες. Είναι ένα από τα σπάνια άρθρα, που πραγματικά βαθιά άγγιξε τον εσωτερικό μου κόσμο.
Νάσαι πάντα καλά και Καλή ευλογημένη χρονιά να έχετε.
Με εκτίμηση
Αντώνης
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΑΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΥΜΕ.

28 Δεκεμβρίου, 2022 20:21

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.