Τα τρόφιμα που τροποποιούνται με ορισμένους τρόπους χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές γενετικής μηχανικής δεν θα χρειάζεται πλέον να επισημαίνονται. Τι σημαίνει αυτό για τους καταναλωτές; Απαντήσεις στα πιο σημαντικά ερωτήματα.
Οι κανόνες για ορισμένα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα πρόκειται να χαλαρώσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση . Οι διαπραγματευτές από τα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν στις Βρυξέλλες ότι αυτά τα προϊόντα θα μπορούν να πωλούνται στα σούπερ μάρκετ στο μέλλον χωρίς ειδική επισήμανση γενετικής μηχανικής.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει ακόμη να εγκρίνουν τους νέους κανόνες. Αυτό συνήθως θεωρείται τυπική διαδικασία.
Τι είδους γενετική μηχανική εννοείται; Πόσο ασφαλή είναι τέτοια προϊόντα; Και πώς αξιολογούν οι επιστήμονες και οι υποστηρικτές των καταναλωτών τη σχεδιαζόμενη χαλάρωση των κανονισμών; Μια επισκόπηση.
Τι είδους γενετική μηχανική εμπλέκεται;
Η γενετική μηχανική επιτρέπει στους ειδικούς να τροποποιούν τα φυτά με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, μπορούν να εισάγουν ξένα γονίδια από άλλα είδη σε φυτά φρούτων και λαχανικών. Αυτή η κλασική μορφή γενετικής μηχανικής υπόκειται σε αυστηρούς κανονισμούς. Υπάρχει ξεχωριστή διαδικασία έγκρισης με αξιολόγηση κινδύνου και τα τρόφιμα που περιέχουν τέτοια φυτά πρέπει να φέρουν ετικέτα.
Οι σύγχρονες τεχνικές γενετικής μηχανικής, γνωστές ως νέα γενετική μηχανική, επιτρέπουν πλέον πιο στοχευμένες και μικρότερες παρεμβάσεις από ό,τι με την παραδοσιακή γενετική μηχανική. Τα φυτά που εκτρέφονται με αυτόν τον τρόπο δεν θα χρειάζεται πλέον να φέρουν ετικέτα.
Πώς λειτουργεί η γενετική μηχανική που προορίζεται να παραμείνει χωρίς ετικέτα;
Χρησιμοποιώντας τα λεγόμενα εργαλεία επεξεργασίας γονιδίων, με πιο γνωστό το CRISPR , σημειακές μεταλλάξεις εισάγονται στο γονιδίωμα των φυτών. Ένα μόνο δομικό στοιχείο στο DNA τροποποιείται με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, δίνοντας έτσι στο φυτό νέα χαρακτηριστικά.
Οι σημειακές μεταλλάξεις αποτελούν μέρος της εξέλιξης. Εμφανίζονται φυσικά εκατομμύρια φορές κάθε μέρα, για παράδειγμα όταν η υπεριώδης ακτινοβολία εκτίθεται στα φυτά.
Τι σημαίνουν οι αλλαγές για τους πελάτες;
Χωρίς την επισήμανση, οι καταναλωτές συχνά δεν θα αντιλαμβάνονται πλέον πότε αγοράζουν προϊόντα τροποποιημένα με νέες τεχνικές γενετικής μηχανικής. Οι υποστηρικτές των καταναλωτών επικρίνουν αυτό, υποστηρίζοντας ότι περιορίζει την ελευθερία επιλογής.
Σύμφωνα με τα τρέχοντα σχέδια, τα βιολογικά προϊόντα θα παραμείνουν απαλλαγμένα από γενετική μηχανική, εκτός εάν είναι «τεχνικά αναπόφευκτη». Οι γενετικά τροποποιημένοι σπόροι θα συνεχίσουν να φέρουν ετικέτα, ώστε οι βιοκαλλιεργητές να μπορούν να τους αναγνωρίζουν κατά την αγορά τους.
Ετικέτα «χωρίς ΓΤΟ»: Τα βιολογικά προϊόντα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απαλλαγμένα από γενετική μηχανική.
Είναι ασφαλές να τρώμε φυτά που παράγονται με νέες τεχνικές γενετικής μηχανικής;
Ναι. Προς το παρόν, ορισμένα φυτά των οποίων η γενετική σύνθεση έχει τροποποιηθεί πέρα από τις παραδοσιακές μεθόδους αναπαραγωγής δεν χρειάζεται να επισημαίνονται. Αυτό ισχύει για ποικιλίες των οποίων το DNA έχει υποστεί επεξεργασία με ακτινοβολία ή χημικές ουσίες για την πρόκληση αυξημένων μεταλλάξεων. Από αυτά τα μεταλλαγμένα δείγματα, επιλέγονται και πολλαπλασιάζονται εκείνα με τα επιθυμητά χαρακτηριστικά.
Οι ίδιοι κανονισμοί θα ισχύουν για τα προϊόντα νέας γενετικής μηχανικής, τα οποία πιθανότατα σύντομα δεν θα απαιτούν πλέον επισήμανση, όσον αφορά αυτές τις μεθόδους και τις διαδικασίες αναπαραγωγής στις οποίες τα φυτά διασταυρώνονται ή δείγματα με επιθυμητά χαρακτηριστικά πολλαπλασιάζονται ειδικά. Όλα αυτά θα υπόκεινται σε νομικά ρυθμιζόμενες δοκιμές και εγκρίσεις ποικιλιών. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον έλεγχο της σύνθεσης των νέων ποικιλιών.
Ποια είναι τα επιχειρήματα όσων τάσσονται υπέρ της χαλαρής ρύθμισης;
Οι υποστηρικτές ελπίζουν ότι η κατάργηση της υποχρεωτικής επισήμανσης θα καταστήσει τους Ευρωπαίους αγρότες πιο ανταγωνιστικούς. Επισημαίνουν ότι τα φυτά που παράγονται με νέες τεχνικές γενετικής μηχανικής συχνά δεν διακρίνονται από τις παραδοσιακά εκτρεφόμενες ποικιλίες, γεγονός που καθιστά δύσκολη την απόδειξη.
Πολλοί ερευνητές ελπίζουν ότι οι νέες τεχνικές γενετικής μηχανικής θα τους επιτρέψουν να καλλιεργήσουν πιο ανθεκτικά φυτά που μπορούν να αντέξουν καλύτερα την ξηρασία, τη ζέστη, τις έντονες βροχοπτώσεις ή τις προσβολές από παράσιτα. Υποστηρίζουν ότι αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τη χρήση φυτοφαρμάκων. Οι επιστήμονες εργάζονται, για παράδειγμα, πάνω σε μια ποικιλία σιταριού ανθεκτική στο ιώδιο. Θα μπορούσε επίσης να είναι δυνατή η καλλιέργεια φιστικιών που είναι κατάλληλα για άτομα που πάσχουν από αλλεργίες.
Tι φοβούνται οι κριτικοί;
Τα φυτά μπορούν επίσης να τροποποιηθούν γενετικά ώστε να ανέχονται ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα που κανονικά θα τα βλάπτουν. Τέτοιες ποικιλίες θα επέτρεπαν μεγαλύτερη χρήση φυτοφαρμάκων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον φιλελεύθερο ευρωβουλευτή Πασκάλ Κανφίν / Pascal Canfin, οι ποικιλίες που είναι ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα δεν θα πρέπει να εγκρίνονται για την ευρωπαϊκή αγορά.
Οι επικριτές φοβούνται ότι περαιτέρω κανονισμοί για τη γενετική μηχανική θα μπορούσαν να χαλαρώσουν στο μέλλον. Νέες μέθοδοι γενετικής μηχανικής θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για την πιο ολοκληρωμένη τροποποίηση των φυτών, πέρα από τις μεμονωμένες σημειακές μεταλλάξεις.
Επιπλέον, οι ευρεσιτεχνίες για ορισμένα χαρακτηριστικά των φυτών θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μονοπώλια και να προκαλέσουν οικονομικές δυσκολίες στους μικρότερους καλλιεργητές και αγρότες. Ο προτεινόμενος νέος κανονισμός επιτρέπει τις ευρεσιτεχνίες για γενετικά τροποποιημένα φυτά. Ωστόσο, θα γίνουν εξαιρέσεις για χαρακτηριστικά «που εμφανίζονται φυσικά ή παράγονται βιολογικά», σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Der Spiegel – Από την Τζούλια Μερλό με υλικό από το dpa
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου