Με αφορμή τη μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει αυτόν τον καιρό γύρω από την εκπαιδευτική πλατφόρμα Memories of the Occupation in Greece (εν συντομία MOG), παρουσιάζεται πλέον επιτακτική η ανάγκη να αναπλαισιώσουμε το ζήτημα των γερμανικών πρωτοβουλιών “συμφιλίωσης” και του πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν από ελληνικής πλευράς.
Από τους επικριτές της πιο πάνω πρωτοβουλίας γίνεται μία προσπάθεια να αποδομηθεί η προφορική ιστορία, ως πηγή ιστορικής γνώσης και να αναδειχθούν οι δημοσιεύσεις στην εν λόγω πλατφόρμα ως κάτι το καινοφανές.
Ένα από αυτά που δικαιολογημένα προκάλεσε σάλο είναι οι περιγραφές του λιμού της Κατοχής. Στην ελληνική εκδοχή του site, κάτω από την πίεση της κριτικής που δέχτηκαν οι εν λόγω αναρτήσεις, έγινε μια προσπάθεια να ξαναγραφτούν, να “βελτιωθούν”, οι αναφορές σε διάφορα θέματα.
Θα περιοριστούμε στο θέμα του λιμού, στη βάση της λογικής “εξ όνυχος τον λέοντα”. Όποιος έχει διαβάσει το βιβλίο του Χάγκεν Φλάισερ “Στέμμα και Σβάστικα”, που πρωτοεκδόθηκε το 1988 (βλέπε “Πείνα και προπαγάνδα”, σελ. 193-220), εύκολα αντιλαμβάνεται ότι στην ελληνική βιβλιογραφία είχε μεθοδικά εδώ και 33 χρόνια εμφυτευτεί μια απολογητική της ναζιστικής Γερμανίας, που απομείωνε την ευθύνη της για τον λιμό της Κατοχής, ο οποίος στοίχησε τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, ειδικά στην Αττική. Αυτή η απολογητική είναι που εν συντομία αναρτήθηκε, αρχικά, στο MOG στα Ελληνικά. Για όσους δεν είναι επαγγελματίες ιστορικοί ή δεν έχουν την τρέλα της αναδίφησης σε ιστορικά βιβλία, η έκπληξη μπορεί να είναι δικαιολογημένη. Το να εκπλήσσονται όμως επαγγελματίες ιστορικοί με μια άποψη που υποστηρίζεται στην ιστοριογραφία, όχι από έναν απλό ιστορικό, αλλά από έναν ομότιμο καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, φαίνεται αστείο.
Όσοι θέλουν να διαμαρτυρηθούν εποικοδομητικά μπορούν, αντί να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους στα κανάλια, να επικεντρωθούν στο πώς θα αποδομηθούν οι αναθεωρητικές απόψεις που αποτελούν κομμάτι της ελληνικής βιβλιογραφίας για τη Γερμανική Κατοχή 1941-1944. Ο τρόπος και ο τόπος που η αποδόμηση αυτή θα φέρει καρπούς είναι γνωστοί! Απαιτείται σοβαρή επιστημονική δουλειά στα αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά, αρχικά με δημοσιεύσεις, και στο απώτερο μέλλον με έργα που θα προσπαθήσουν να ανασυνθέσουν την περίοδο του Β’ Π.Π., τοποθετώντας σε εμφανές σημείο τη συμμετοχή της Ελλάδος και καταθέτοντας πονήματα που η ποιότητά τους θα τα καταστήσει έργα αναφοράς. Ας σημειώσουμε ότι, προς το παρόν, αν κάποιος θελήσει να ανατρέξει στη βιβλιογραφία για την εν λόγω περίοδο, είναι δύσκολο να αποφύγει τα έργα του Χ. Φλάισερ. Προς επίρρωση μπορεί ο καθένας να αναζητήσει το σχετικό λήμμα της wikipedia, όπου για το θέμα του λιμού η επιρροή του προαναφερθέντος βιβλίου (“Το Στέμμα και η Σβάστικα”) είναι εμφανής.
Και δεν είναι μόνον σε αυτήν τη θεματική, όπου ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ έχει διαμορφώσει θεωρία η οποία δεν ταυτίζεται με τις πολλαπλές πηγές που έχουμε υπ’ όψιν μας. Με αφορμή την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, διαβάζουμε επίσης «περίεργα πράγματα».
Γράφει ο Χ. Φλάισερ στη σελ. 236 Α’ τ. του “Στέμμα και Σβάστικα”: «Σχεδόν σε κάθε σχετικό βιβλίο συναντά κανείς τον στερεότυπο ισχυρισμό, ότι η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου παρέλυσε την κύρια γραμμή εφοδιασμού του Ρόμελ για έξι αποφασιστικές εβδομάδες ή μάλιστα ότι σταμάτησε τον ίδιο στην πορεία του για την Αλεξάνδρεια. Στην πραγματικότητα, η προέλαση του Ρόμελ είχε καθηλωθεί μήνες ενωρίτερα. Στις 25/11 η συμμαχική αντεπίθεση είχε ήδη επιτύχει την ανάκτηση ολόκληρης της Κυρηναϊκής, το Άφρικα Κορ του Ρόμελ είχε εκτοπιστεί ως την Ελ Αγκάιλα, τόσο μακριά δυτικά, ώστε ο εφοδιασμός μέσω της Ελλάδας δεν παίζει πλέον ρόλο (!).
Ο ίδιος ο Χίτλερ εκφράζει στις 18/12/42 τη λύπη του για το “πόσο δυσάρεστη” ήταν η ανατίναξη της γέφυρας – αλλά μόνο σε ό,τι αφορούσε τον εφοδιασμό των στρατευμάτων στην Ελλάδα»!
Όμως, ακόμα και τεκμήρια του ίδιου του γερμανικού στρατού δεν επιβεβαιώνουν αυτήν την άποψη [βλ. από 9/4/1943 απόρρητη επίσημη έκθεσή τους του ειδικού γραφείου 1C της Θεσσαλονίκης σε Β. Μαθιόπουλου: “Η ελληνική αντίσταση και οι σύμμαχοι”, εκδόσεις “Παπαζήση”, σελ. 149].
Το πιο πιθανό είναι ότι από ένα σοβαρό ψάξιμο και σε άλλα κεφάλαια θα αναδυθεί μια ελαφριά εσάνς αναθεωρητισμού!
Τέλος, υπάρχει και κάποια άλλη απορία που μας έχει δημιουργηθεί και δεν μπορούμε να την απαντήσουμε. Στη γνωμοδοτική επιτροπή για τον χαρακτηρισμό των Ελληνικών Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών συμμετέχει, από το 1997 που δημιουργήθηκε, «ένας καθηγητής της Νεοελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, που ορίζεται από την οικεία σχολή του Πανεπιστημίου». Γιατί μόνο από την οικεία σχολή του ΕΚΠΑ; Άλλες πανεπιστημιακές σχολές Ιστορίας δεν υπάρχουν στη χώρα;
Μήπως τελικά, λοιπόν, άλλος είναι ο πραγματικός εχθρός της διατήρησης της ιστορικής μας μνήμης;
Μήπως πρέπει να αναστοχαστούμε τη στρατηγική και να ανασχεδιάσουμε την τακτική μας, για τον τομέα της ιστορικής γνώσης, με βάση τα παρακάτω ερωτήματα:
– Από πού και από ποιον μορφώθηκαν οι περισσότεροι από τους ιστορικούς που γράφουν σήμερα για τον Β’ Π.Π. στην Ελλάδα;
– Υπάρχει, εκτός από το “Στέμμα και Σβάστικα”, άλλο έργο αναφοράς που να προσεγγίζει και να καλύπτει αυτή την επίμαχη περίοδο;
– Υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα προγράμματα χρηματοδότησης για τους μελετητές/ερευνητές μας (εν προκειμένω τους ιστορικούς);
– Αφού ανεχόμαστε brain drain ιστορικών προς τη Γερμανία και το Ισραήλ, γιατί διαμαρτυρόμαστε γι’ αυτά που γράφουν;
Εμπνεόμενοι από το αιώνιο κουσούρι της φυλής μας, την ευκολία με την οποία χωριζόμαστε σε πράσινους και βένετους, βαλθήκαμε και πάλι να ρίξουμε στην πυρά τους ιστορικούς που χρησιμοποιούν το εργαλείο της προφορικής ιστορίας και όσους συμμετέχουν στα γερμανικά προγράμματα. Ίσως θα ήταν καλύτερο να αντιγράψουμε τη δραστική λύση του Ηρακλή και χτυπήσουμε απευθείας το κεντρικό κεφάλι του θεριού, αντί να πολεμάμε ένα-ένα τα γερμανικά προγράμματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου