8 Ιουνίου 2021

Το τραγικό ζήτημα είναι αν θα γράφουμε ή όχι ελληνικά

Του Στέλιου Παπαθεμελή* 
 
Ανήκει στον Σεφέρη η φοβερή ρήση:
«…Στα χρόνια μας, πρέπει να μην το ξεχνάμε, το ζήτημα δεν είναι πια αν θα γράφουμε καθαρεύουσα ή δημοτική. Το τραγικό ζήτημα είναι αν θα γράφουμε ή όχι ελληνικά». 
 
Τις πταίει; ή έστω τι πταίει; Η παρεχόμενη Παιδεία. Απόσταση από την αρχαία γλώσσα, περιθωριοποίηση της λόγιας (καθαρεύουσας). 
 
Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί η καλπάζουσα επέκταση των ξενισμών στην γλώσσα μας; Δύο χώροι μπορούν να λύσουν ή να απαλύνουν τουλάχιστον το πρόβλημα, το σχολείο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μαζί με τον έντυπο γενικό λόγο (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες). Το σχολείο και δη το Δημοτικό είναι φύση και θέση ο θεματοφύλακας των τιμαλφών τού Γένους μας και κυρίως του γλωσσικού μας πλούτου. Αντί όμως η εκπαίδευση να είναι θύλακας αντιστάσεως στη γλωσσική υποβάθμιση, απέβη συντελεστής της. 
 
Τον περασμένο μήνα, το πανεπιστήμιο του Wake Forest στη Βόρεια Καρολίνα ανακοίνωσε ότι όλοι οι φοιτητές του τμήματος θα αναγκαστούν τώρα να παρακολουθήσουν ένα μάθημα που καλείται «Οι κλασσικοί πέρα από τη λευκότητα», το οποίο θα επικεντρωθεί στην «προκατάληψη σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ήταν λευκοί στη φυλή στις ελληνορωμαϊκές κοινωνίες, στο ρόλο των κλασσικών στη σύγχρονη φυλετική πολιτική και στις μη λευκές προσεγγίσεις στα κλασσικά γράμματα». Σταδιακά, η διδασκαλία της ελληνικής, της λατινικής και της αρχαίας ιστορίας στα αμερικανικά πανεπιστήμια υποτιμάται, ελαχιστοποιείται και εκτρέπεται, στο όνομα της ασυμβίβαστης ηθικής καθαρότητας. 
 
Είναι αδύνατο για τον εξωτερικό παρατηρητή, να μην δει ένα παραλήρημα σε αυτήν την επίθεση κατά κανόνα ενάντια στις κλασσικές μελέτες. Το να θέλουμε την απαγόρευση της διδασκαλίας της ελληνικής και της λατινικής με πρόσχημα ότι οι φασίστες πρόβαλαν αρχαία κείμενα - όπως όλες οι δυτικές κοινωνίες από τον Μεσαίωνα, σε όλους τους τομείς και σε όλες τις εποχές - είναι αρκετά παράλογο: Από την άποψη αυτή, ούτε ο Ρουσσώ ούτε η Γαλλική Επανάσταση έπρεπε να τιμούνται, οι οποίοι έκαναν τις αρχαίες δημοκρατίες σαφείς πηγές έμπνευσης. Οι μεσαιωνικές μελέτες θα μπορούσαν επίσης να απαγορευτούν, αφού οι αμερικανοί δεξιοί ισχυρίζονται ότι είναι ιππότες σταυροφόροι. 
 
Είναι επίσης γελοίο να θεωρούμε προβληματική τη μελέτη της αρχαίας φιλοσοφίας, επειδή τα κείμενα του Αριστοτέλη κάποτε χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν την αμερικανική δουλεία. Αλλά η πραγματική βάση αυτής της ιδεολογίας πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, επειδή είναι πιο διαδεδομένη και λιγότερο υπερβολική: είναι η ιδέα ότι ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός είναι μόνο μία ιστορική εποχή μεταξύ άλλων, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο σημαντική για εμάς απ ό,τι η φεουδαρχική Ιαπωνία ή η Αυτοκρατορία των Ίνκας. 
 
Ωστόσο, εάν η μελέτη κλασσικής αρχαιότητος είναι, στη Δύση, πιο απαραίτητη από άλλες, είναι ακριβώς επειδή οι κοινωνίες μας χτίσθηκαν, διά μέσου των αιώνων, σε σχέση με αυτό το πρότυπο πολιτισμού: μεσαιωνικοί βασιλιάδες ήθελαν να αναδημιουργήσουν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με τον νεοκλασσικισμό του 18ου αιώνα, μέσα από τη διαμάχη μεταξύ των Αρχαίων και των Εκσυγχρονιστών του Μεγάλου Αιώνα ή από την Προσευχή στην Ακρόπολη του Ερνέστου Ρενάν. 
 
Εάν τα κλασσικά γράμματα είναι σημαντικά, είναι επειδή οι κοινωνίες μας, οι λογοτεχνίες μας, η πολιτική μας ζωή χτίστηκαν με ρητή αναφορά στον Ελληνικό και Ρωμαϊκό πολιτισμό, οι οποίοι παραμένουν πανταχού παρόντες στη φαντασία μας, σε αντίθεση με την αρχαία Ασσυρία ή την Αίγυπτο.  
 
Πρέπει λοιπόν να ελπίζουμε ότι τα δικά μας Πανεπιστήμια αντιστέκονται στην αμερικανική επιρροή σε αυτό το θέμα. Είδαμε ήδη ότι μια παράσταση, οι Ικέτιδες του Αισχύλου λογοκρίθηκε στη Σορβόννη στο όνομα του παραστρατημένου αντι-ρατσισμού, ενώ ο σκηνοθέτης του Philippe Brunet, επιδίωξε μόνο πιστότητα στην αρχαία θεατρική παράδοση. 
 
Τα λατινικά, τα ελληνικά και η λογοτεχνία τους είναι ήδη αρκετά παραμελημένα σήμερα. Οι ώρες διδασκαλίας περιορίζονται για οικονομικούς λόγους και η σοβαρή εκμάθηση των αρχαίων γλωσσών τείνει να αντικατασταθεί από πολυατομεακές δραστηριότητες, ώστε δε χρειάζεται επιπλέον μια βάσιμη και ειλικρινά ηλίθια ηθική καταδίκη. 
 
 
* Πρόεδρος Δημοκρατικής Αναγέννησης



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 3:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.