26 Ιουνίου 2021

Οι μαυραγορίτες της Κατοχής και το “μεγαλόψυχο” ελληνικό Δημόσιο…

Του Παύλου Παπανότη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού 
 
Μια μελανή σελίδα της ιστορίας της Κατοχής ήταν αυτή που σχετιζόταν με τη δράση των μαυραγοριτών, δηλαδή των Ελλήνων οι οποίοι πλουτήσαν εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη για επιβίωση πεινασμένων συνανθρώπων τους. Οι μεταπολεμικές ελληνικές κυβερνήσεις ασχολήθηκαν με το ζήτημα, αλλά δεν είχαν τη βούληση να τους τιμωρήσουν για αθέμιτο πλουτισμό αποκαθιστώντας την ηθική τάξη και ικανοποιώντας το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Απλώς επιδίωξαν να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα επιβάλλοντας τη «φορολογία των πλουτησάντων». (Έτσι χαρακτηρίζονταν οι μαυραγορίτες στα διάφορα νομοθετήματα και στις ανακοινώσεις του υπουργείου Οικονομικών.)
 
Ήδη από τους πρώτους μήνες του 1945 οι εφορίες, με βάση καταγγελίες πολιτών, συνέταξαν φορολογικούς πίνακες με τα ονοματεπώνυμα και τα χρηματικά ποσά, τα οποία έπρεπε να πληρώσουν ως φόρο οι παρανόμως πλουτήσαντες επί Κατοχής. Φυσικά ο φόρος που επιβλήθηκε στον καθένα ήταν ανάλογος της περιουσιακής του κατάστασης.  
 
Είναι ενδεικτικό ένα δημοσίευμα της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 25ης Μαΐου 1945: «Κατηρτίσθη υπό της Β΄ Οικονομικής Εφορίας του Πειραιώς β΄ φορολογικός πίναξ των παρανόμως επί Κατοχής πλουτησάντων. Το σύνολον των επιβληθεισών φορολογιών ανέρχεται εις 245 εκατομμύρια δραχμών. Οι περιλαμβανόμενοι εις τον πίνακα είναι οι εξής:».(Ακολουθεί κατάλογος μαυραγοριτών Πειραιωτών. Εντύπωση προκαλεί η συνωνυμία κάποιων από αυτούς με σημερινούς Έλληνες μεγαλοεπιχειρηματίες. Πρόκειται για τυχαία συνωνυμία ή μήπως αυτή είναι αποκαλυπτική των πηγών πλούτου ορισμένων μελών της σύγχρονης ελληνικής οικονομικής ολιγαρχίας;) 
 
Και μετά το σχόλιο ας επανέρθω στο θέμα μας. Οι μαυραγορίτες που κρίθηκαν υπόχρεοι φορολογίας έπρεπε να πληρώσουν τον επιβληθέντα φόρο σε 12 μηνιαίες δόσεις. Φαίνεται όμως ότι δεν πλήρωναν και γι’ αυτό τη 10η Νοεμβρίου 1945 στάλθηκε για δημοσίευση ένας νέος νόμος , ο οποίος τροποποιούσε την ως τότε εφαρμοζόμενη διαδικασία. Οι βασικότερες διατάξεις του νόμου ήταν:  
 
Περιορίζονταν οι δόσεις καταβολής του φόρου από δώδεκα σε έξι μηνιαίες.  
 
Προβλέπονταν ποινές για τους οφειλέτες. Συγκεκριμένα το κράτος:  
α. είχε τη δυνατότητα να κλείσει τα καταστήματα των οφειλετών,  
β. να εκποιήσει τα ακίνητά τους,  
γ. να προσαυξήσει το ποσό του φόρου κ. ά. (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 11ης Νοεμβρίου 1945).  
 
Το Μάιο του 1946 εκδόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών διευκρινιστική ανακοίνωση για τη εφαρμογή του προαναφερθέντος νόμου, από την οποία φαίνεται η αδυναμία και η σκόπιμη ολιγωρία των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών να φορολογήσουν την ολότητα των μαυραγοριτών. Στην ανακοίνωση αυτή αναφέρονταν:  
 
Διά τα κέρδη τα προκύψαντα από 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1944 ισχύει ο νόμος περί φορολογίας πλουτησάντων.  
 
Το δικαίωμα του Δημοσίου διά την επιβολή της φορολογίας ταύτης παρεγράφη την 31η Μαρτίου 1946. (Με απλά λόγια όσοι μαυραγορίτες δεν είχαν συμπεριληφθεί στους φορολογικούς πίνακες που είχαν συντάξει οι εφορίες ως την 31η Μαρτίου 1946 απαλλάγηκαν από τη φορολογική τους υποχρέωση).  
 
Κατ΄ εξαίρεση δεν υπόκειντο σε παραγραφή οι περιπτώσεις φορολογίας: α. των δοσίλογων, οι οποίοι είχαν διωχθεί ποινικά σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 6 / 1945 συντακτική πράξη και β. των φορολογούμενων στους οποίους κοινοποιήθηκαν ως την 31η Μαρτίου 1946 ειδοποιήσεις ότι είχαν υπαχθεί στους φορολογικούς πίνακες των εφοριών «ως παρανόμως πλουτήσαντες». Αλλά και σ’ αυτούς δόθηκε η δυνατότητα να υποβάλουν ένσταση αν έκριναν ότι ο επιβληθείς φόρος ήταν μεγάλος (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 16ης Μαΐου 1946).
 
 Τρία χρόνια αργότερα ( τη 10η Αυγούστου1949 ) υποβλήθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης σε κοινοβουλευτική επιτροπή – η οποία είχε συγκροτηθεί για να μελετήσει το ζήτημα- ένα ψήφισμα «περί των επί Κατοχής συναφθεισών αγοραπωλησιών». Ορισμένοι βουλευτές πρότειναν με νομικά τερτίπια οι αγοραπωλησίες της περιόδου εκείνης να χαρακτηριστούν ως έγκυρες. Όμως ο εισηγητής της πλειοψηφίας Ι. Μογγογιάννης υποστήριξε ότι 300.000 Έλληνες πολίτες αναγκάστηκαν από την πείνα να πουλήσουν την ακίνητη περιουσία τους. 
 
Συνεχίζοντας έκανε διάκριση των αγοραστών των ακινήτων κατά την Κατοχή σε επιχειρηματίες, εμπόρους, πλουτήσαντες(= μαυραγορίτες) και δοσίλογους. Τέλος υπογράμμισε ότι «δεν υπάρχουν μόνον λόγοι ηθικής τάξεως αλλά και κοινωνικοί και νομικοί τοιούτοι επιβάλλοντες την ακύρωσιν των αγοραπωλησιών» (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 11ης Αυγούστου 1949). Βέβαια, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντοτε σ’ αυτό τον τόπο, επικράτησε το άδικο και τελικά οι αγοραπωλησίες που έγιναν κατά την περίοδο 1941 – 1944 κρίθηκαν έγκυρες.  
 
Συμπερασματικά το ελληνικό κράτος, που φέρθηκε με σκληρότητα και απανθρωπιά σε αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και τους έστειλε εξορία σε ξερονήσια, έδειξε μεγαλοψυχία τόσο στους μαυραγορίτες όσο και στους μεγαλοεισαγωγείς προϊόντων από τη Γερμανία και την Ιταλία κατά την περίοδο της Κατοχής. Φορολογώντας μια μικρή μερίδα από αυτούς ουσιαστικά νομιμοποίησε τα εγκλήματα που διέπραξαν σε βάρος του λιμοκτονούντος λαού αρπάζοντας για λίγες οκάδες σιταριού ή λαδιού σπίτια, κτήματα, έπιπλα, τιμαλφή και οικογενειακά κειμήλια.  
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 1:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.