3 Δεκεμβρίου 2019

Στρατηγικές πλαγιοκόπησης και δυνατότητες αντίδρασης

Γράφει ο Θεόδωρος Τσακίρης 

Το μνημόνιο συναντίληψης αναφορικά με τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην Τουρκία και τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης φαίνεται να έπεσε ως «κεραυνός εν αιθρία» σε όσους παρακολουθούν την εξέλιξη του τουρκικού επεκτατισμού στη ΝΑ Μεσόγειο.

Οι λιβυκές διεκδικήσεις επί των θαλασσίων ζωνών τής έως το 2011 αδιευκρίνιστης ελλαδικής υφαλοκρηπίδας στο Λιβυκό Πέλαγος είναι μια πολύ παλιά ιστορία, η οποία θα μπορούσε να επανέλθει στο προσκήνιο μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Σε αντίθεση με την Αίγυπτο, η Λιβύη, τόσο επί Καντάφι όσο και επί Σαράζ, είχε επεκτατικές βλέψεις επί των νομίμων ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, που ωστόσο παρέμενε αδιευκρίνιστη και ως εκ τούτου ευάλωτη σε έωλες επιδιώξεις αναθεωρητικών δυνάμεων όπως η Τουρκία.

Στην περίπτωση του Λιβυκού, η Αθήνα ακολούθησε μια πιο διεκδικητική πολιτική. Τον Αύγουστο του 2011 οριοθέτησε με τον νόμο 4001/2011 το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας της με βάση τη μέση γραμμή έναντι όχι μόνο της Λιβύης αλλά και μέρους της αιγυπτιακής υφαλοκρηπίδας. Υπογράμμισε έτσι ότι με βάση τη διεθνή πρακτική το όριο αυτό θα αποτελέσει και το απώτατο εξωτερικό όριο της ελληνικής ΑΟΖ όταν αυτή ορισθεί με τα έναντι κράτη.

Μέσα σε αυτόν τον οριοθετημένο χώρο, που de facto αποδέχθηκαν τόσο το Κάιρο όσο και μέχρι πρόσφατα η Τρίπολη, η Αθήνα εκτέλεσε σεισμογραφικές έρευνες το 2012-2014, όρισε θαλασσοτεμάχια το 2014 και εν συνεχεία αδειοδότησε το δυτικό τμήμα αυτών των θαλασσοτεμαχίων στην κοινοπραξία Exxon - Total - ΕΛΠΕ το 2019.

Η Τουρκία αμφισβήτησε το ανατολικό άκρο του χώρου αυτού από το 2017, ενώ έχει αμφισβητήσει και την ελληνικότητα της Γαύδου από το 1997.

Η Τουρκία φάνηκε να αιφνιδιάστηκε από αυτές τις κινήσεις. Το 2012 κατέθεσε στον ΟΗΕ χάρτη με συγκεκριμένες διεκδικήσεις που οριοθετούσε ως τουρκική υφαλοκρηπίδα μια τεράστια θαλάσσια ζώνη μεταξύ του 32ου και 28ου μεσημβρινού, από το ακρωτήριο του Ακάμα στη βορειοδυτική Κύπρο έως στα 6 ν.μ. ανατολικά της Κάσου, της Καρπάθου και της Κρήτης. Τώρα για πρώτη φορά επεκτείνει τις διεκδικήσεις της δυτικά του 28ου μεσημβρινού επιχειρώντας να διασφαλίσει τη νομιμοποιητική στήριξη της κυβέρνησης Σαράζ. Αυτή είναι η πρώτη ειδοποιός διαφορά. Εως τώρα η Τουρκία διεκδικούσε μονομερώς χωρίς ουδεμία άλλη υποστηρικτική γνώμη.

Προσέφερε γενναιόδωρα τεράστιες περιοχές της κυπριακής και ελλαδικής ΑΟΖ στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο και δεν βρήκε ανταπόκριση.

Μεταξύ 2012-2013 επιχείρησε να μεταπείσει την κυβέρνηση της αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας υπό τον Μόρσι να δεχθεί την «black Friday υπερπροσφορά» της ανατρέποντας τη συμφωνία μερικής οριοθέτησης που είχε υπογράψει η κυβέρνηση Μουμπάρακ με τη Λευκωσία το 2004. Η προσφορά που τώρα κάνει στον Σαράζ, το τελευταίο προπύργιο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στη Μέση Ανατολή, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας λόγω της απελπιστικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση του GNA, έχοντας απολέσει τον έλεγχο σχεδόν του συνόλου της λιβυκής επικράτειας με την εξαίρεση των περιχώρων της Τρίπολης και της Μισράτα.

Εάν δεν είχε υποστηριχθεί στρατιωτικά από τον Ερντογάν, ίσως η επίθεση του στρατηγού Χαφτάρ και των δυνάμεων του LNA κατά της Τρίπολης να είχε επιτύχει τον περασμένο Αύγουστο. Ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια της Αγκυρας, τον περασμένο Αύγουστο ο Σαράζ ανταποκρίθηκε στο τουρκικό άνοιγμα διαμαρτυρόμενος για τη «μονομερή» οριοθέτηση της Ελλάδος στο Λιβυκό, που παραβιάζει τα δικαιώματα της Τρίπολης.

Τα δύο αυτά μνημόνια, ως μηχανισμοί στρατηγικής πλαγιοκόπησης, είναι απαράδεκτα τόσο για την Ελλάδα όσο και την Αίγυπτο, που βλέπει με μεγάλη ανησυχία την ανάπτυξη τουρκικών βάσεων πέριξ της Ερυθράς Θάλασσας σε Σομαλία και (δυνητικά) Σουδάν. Αυτή η εξέλιξη δημιουργεί ακόμη ένα παράθυρο ευκαιρίας για να ξεκλειδώσει η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδος - Κύπρου - Αιγύπτου και αυτό θα πρέπει να αποτελέσει την πρώτη ελληνική αντίδραση σε συνεννόηση με το Κάιρο. Kάποιος πρέπει να απευθύνει το ερώτημα στον πρόεδρο Σίσι: Αν όχι τώρα, πότε θα οριοθετήσουμε ΑΟΖ; Οταν θα έχουν αναπτυχθεί τουρκικές βάσεις σε Μισράτα, Σύρτη και Τρίπολη;

Η δεύτερη ελληνική αντίδραση θα πρέπει να είναι προς τον Σαράζ. Μια τουρκική βάση στη Λιβύη δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για την Τουρκία. Δεν διαθέτει επαρκή στρατιωτικά μέσα που θα μπορούσαν να παράσχουν την αναγκαία αεροπορική υποστήριξη στις δυνάμεις του GNA.

Ο GNA βρίσκεται στρατιωτικά και διπλωματικά απομονωμένος. Χωρίς τη βοήθεια του Κατάρ και της Τουρκίας, το πιθανότερο είναι ότι θα είχε ήδη καταρρεύσει. Με την ενέργειά του αυτή θέτει σε κίνδυνο το μοναδικό χαρτί που του έχει απομείνει, τη διεθνή αναγνώριση της κυβέρνησής του, καθώς προβαίνει σε μια εχθρική κίνηση προς την Ελλάδα που δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη. Το γεγονός ότι αυτό που υπέγραψε στην Αγκυρα είναι MoU και όχι συμφωνία οριοθέτησης και το γεγονός ότι η «συμφωνία» αυτή δεν έχει κατατεθεί στον θεματοφύλακα της UNCLOS δίνει μια ευκαιρία στην Ελλάδα να ανατρέψει τα επιδιωκόμενα τετελεσμένα.

Είναι καιρός ο στρατηγός Χαφτάρ να έρθει στην Αθήνα.

* Ο κ. Θεόδωρος Τσακίρης είναι αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής και Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας. 

Καθημερινή
το είδαμε ΕΔΩ



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 7:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.