Η Σμύρνη κάποτε, μέσα από 77 σπάνιες εικόνες Ιστορική εξέλιξη, Οικονομία, Πολιτισμός, Αστικό τοπίο. Μια έρευνα σε τρία μέρη, του Νικόλα Νταμόν Παπαδημητρίου Πηγή: www.lifo.gr
Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΠΟΛΥΒΙΟΥ*
Τα Χριστούγεννα του 1919 γιορτάστηκαν με ξεχωριστή αγαλλίαση από τους Έλληνες της Σμύρνης, σε ένα ιδιότυπο καθεστώς ημιελευθερίας, εν αναμονή της τελικής απελευθέρωσης. Την ελληνική διοίκηση στην πόλη, με Ύπατο Αρμοστή τον Αριστείδη Στεργιάδη, στήριζε από την Πρωτομαγιά του 1919 εκ μέρους των νικητών του μεγάλου πολέμου το ελληνικό εκστρατευτικό Σώμα, που γρήγορα εξελίχθηκε στη Στρατιά Μικράς Ασίας.
- Ο πόλεμος φαινόταν μακρινό παρελθόν, παρότι είχαν αρχίσει να πυκνώνουν τα νέα για εμφάνιση «ληστών» και την οργάνωση ανταρτικών τουρκικών ομάδων. Αντίστοιχα, η παρουσία του στρατού, αλλά και ο τεμαχισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ζώνες κατοχής συντηρούσαν την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια σε βασικά είδη διατροφής.
Όμως, η πόλη διατηρούσε αμείωτη τη λάμψη της: Κατά τις μέρες των γιορτών έγιναν συναυλίες τόσο από τη φιλαρμονική της Στρατιάς όσο και από ορχήστρες των σχολείων και των προσκοπικών ομάδων, στα θέατρα παίχτηκαν η «Μαντάμ Μπάτερφλαϊ», η «Τόσκα», η «Μανόν», ο «Τραβατόρε», ο «Κουρέας της Σεβίλλης», ο «Ριγκολέτο» κ.ά., πέρα από τις κινηματογραφικές παραστάσεις στους κινηματογράφους των «Παρισίων», στο «Παλλάς», στο «Πάνθεον», στον «Φοίνικα» και στο «Θέατρον Σμύρνης», τις διαλέξεις στον «Όμιλο Φιλοτέχνων» και το «Λαϊκόν Κέντρον» και τους εορταστικούς χορούς, «διά αξιωματικούς, οπλίτας και καλάς οικογενείας», με δωρεάν είσοδο διά τας κυρίας και εισιτήριο μόνον διά τους κυρίους. Τις ίδιες μέρες έγινε το ποδοσφαιρικό τουρνουά του «Κυπέλλου της Νίκης», στα στάδια του «Πανιωνίου» και του «Απόλλωνος». Εκτός από τις δύο ελληνικές ομάδες της Σμύρνης, πήραν μέρος στο τουρνουά μια ομάδα Αρμενίων και τρεις ομάδες Άγγλων στρατιωτών και ναυτών. Ως προς τις ακολουθίες των ημερών, σύμφωνα με ανακοίνωση της Μητρόπολης Σμύρνης, ο όρθρος των Χριστουγέννων θα άρχιζε στις 6.00 το πρωί και την Πρωτοχρονιά στις 7.30.
Κεντρικό σημείο αναφοράς για τα Χριστούγεννα του 1919 στην πρωτεύουσα της Ιωνίας ήταν οι εκδηλώσεις φιλανθρωπίας προς τους άπορους, τα ορφανά και τους πρόσφυγες και η αλληλεγγύη και οι επισκέψεις στους τραυματίες του πολέμου και στους στρατιώτες του μετώπου.
- Οι κύριες πρωτοβουλίες προήλθαν από τα σχολεία, την αδελφότητα «Αδελφή του Στρατιώτη» και τον μητροπολίτη Χρυσόστομο. Οι «ευγενείς κυρίαι του Συσσιτίου» φρόντισαν όπως στο χριστουγεννιάτικο γεύμα για τους πτωχούς και τους πρόσφυγες περιλαμβανόταν «θαυμασία μερίς κρέατος, ζεστή σούπα και κουραμπιέδες». Σε μια άλλη πρωτοβουλία, το «Σωματείον των μικρών φίλων των πτωχών» έστειλε 600 επιστολές σε «μικρά πλουσιόπαιδα» με την προτροπή να «μοιράσουν κάτι από την ευτυχίαν των, κάτι μικρό, έστω, στους φτωχούς Πισπιρίγκους, οι οποίοι με δακρυσμένα μάτια θα περνούν από τες βιτρίνες χωρίς να τολμούν να θίξουν μια μικρή σφυριχτρούλα». Στους στρατιώτες στάλθηκαν φρούτα, γλυκά, τσιγάρα, κάρτες, το τεύχος «Τραγούδια στους ελευθερωτάς μας», με ποιήματα των Μιλτ. Σεϊζάνη και Μιχ. Αργυρόπουλου, ακόμη και χρήματα. Στα στρατιωτικά νοσοκομεία τα δώρα δόθηκαν από τους μαθητές και τις μαθήτριες των τεσσάρων Λυκείων και του Παρθεναγωγείου της Σμύρνης, μέσα σε κλίμα μοναδικής συγκίνησης. Χορωδίες μαθητών και μαθητριών έψαλαν χριστουγεννιάτικους ύμνους (αλλά και τον «ύμνο του Βενιζέλου», τη «Μαύρη νύχτα στα βουνά» και τον εθνικό ύμνο). Στην κεντρική χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στο Α΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο, παρόντος του μητροπολίτη Χρυσοστόμου, σύμφωνα με τις εφημερίδες της Σμύρνης, ένας μαθητής της «Ευαγγελικής Σχολής» «δεν ηδυνήθη να αποτελειώση τον λόγον του διότι η συγκίνησίς του δεν το επέτρεψε». Και δεν ήταν ο μόνος. Διαβάζουμε στη συνέχεια: «Πλησιάζομεν τον Μητροπολίτην μας συνοδευόμενον από ολόκληρον επιτελείον ιατρών και δεσποινίδων. Στέκεται μπρος σε ένα κρεβάτι ενός τραυματίου. Κλαίουν όλοι».
Τη μοναδικότητα των ημερών αποτυπώνει ένα πρωτοσέλιδο χριστουγεννιάτικο σχόλιο της ελληνικής καθημερινής σμυρνέικης εφημερίδας «Κόσμος», γραμμένο με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσοχή από τον φόβο της υφιστάμενης λογοκρισίας και για την αποφυγή προκλήσεων προς τους «συνοίκους»: «Την εφετινή επέτειον της Γεννήσεως του Χριστού, ο Ελληνισμός της Μικρασίας θα την εορτάση με μεγαλύτερη ακόμα χαρά, γιατί τη θεωρεί ως το προμήνυμα της μεγάλης ευτυχίας της οποίας η ελπίδα τον συνετήρησε τόσα και τόσα χρόνια στη δουλεία. Όλα πράγματι γύρω μας μας πείθουν ότι δεν είναι μακράν ο καιρός που εντελώς ελεύθεροι θα δοξάσωμε τον Θεόν της Ελλάδος για το μεγαλύτερο δώρο που μας παρέχει, την ελευθεριά. Και έως τότε ας υψώσωμε ευλαβητικά την προσευχή μας με τη βεβαιότητα πως φθάνει η αξέχαστη μέρα της οριστικής απολυτρώσεως.»
Θα ακολουθούσαν τα Χριστούγεννα του 1920 και του 1921. Και τον Αύγουστο του 1922 το τέλος της ιστορίας…
Φίλες και φίλοι, Καλά Χριστούγεννα!
*Aναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
www.papapolyviou.com
το είδαμε ΕΔΩ
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων.
Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου