Το "Όπως έστρωσες κοιμήσου" είναι μεγάλη κουβέντα". Αν δεν έχεις δημιουργήσει σχέσεις που είναι βασισμένες στα σταθερά όρια, στο σεβασμό και την εκτίμηση του ενός από τον άλλο και στην κατανόηση πως, στην ενήλικη ζωή, συνήθως αυτά που εμείς αρνούμαστε να πράξουμε, υποχρεωτικά πρέπει να τα πράξει κάποιος άλλος, ή τουλάχιστον να 'πληρώσει' το ότι δεν έγιναν, μην παραπονιέσαι πως οι άλλοι δεν εκτιμούν τις προσπάθειες σου, την υπομονή σου, την καλοσύνη σου ή οτιδήποτε άλλο. Είναι σπάνιο φαινόμενο να βρεθούν άνθρωποι που, ενώ θα τους αφήσεις λίγο πιο χαλαρά τα όρια, παρ'όλα αυτά θα τα σεβαστούν. Συνήθως, τα χαλαρά ή ασταθή όρια, τεντώνονται, τρίβονται, κόβονται, σπάνε εν ριπή οφθαλμού κι εμείς μένουμε να απορούμε πότε, πώς, γιατί μας εκμεταλλεύτηκε ο/η τάδε.
Ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται όταν σπάει η εμπιστοσύνη μας στους ανθρώπους - γιατί αφού δε με σέβονται αυτοί, σιγά μην τους σεβαστώ εγώ - και μετά αποφασίζουμε εμείς να αρχίσουμε να σπάμε πεισματικά τα όρια των γύρω μας. Δημιουργείται έτσι στα μυαλά όλων μας (εκτός λίγων εκλεκτών εξαιρέσεων που διατηρούν την πίστη τους στην ανθρωπότητα!) μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία ανασφάλειας και καχυποψίας που διατάζει βροντερά να προλάβουμε εμείς να κάνουμε κακό στους άλλους πριν προλάβουν αυτοί - γιατί, αν τους αφήσουμε, σίγουρα θα προλάβουν!
Κι ενώ τα πράγματα σίγουρα δεν είναι τόσο απλά, δυστυχώς, άθελα μας (υποσυνείδητα) ίσως πολλές φορές, όλοι λειτουργούμε με εγωιστικούς τρόπους που γνωρίζουμε πως σε κάποιο επίπεδο θα βλάψουν τον απέναντι μας. Η σύζυγος που ενώ μπορεί να βρει μία δουλειά, επιλέγει να μην το κάνει γιατί δεν ξέρει να οδηγεί, υποχρεώνει το σύζυγο να παλεύει μόνος του για τη συντήρηση της οικογένειας. Ο σύζυγος που 'ξέχασε΄για 4η φορά αυτή τη βδομάδα να φέρει τυρί/να πάει στην τράπεζα/να βάλει τα χαλιά στην αποθήκη, υποχρεώνει τη συζυγό του να επαναλαμβάνεται ή να τα κάνει μόνη της. Ο φίλος που, ενώ γνωρίζει πως τα παιδιά μας κοιμούνται στις 9, επιμένει να μας καλεί στο τηλέφωνο του σπιτιού στις 11 κάθε βράδυ, μας υποχρεώνει μάλλον να τρέχουμε σαν τρελλοί να προλάβουμε την κλήση πριν (Θεός φυλάξοι) ξυπνήσουν τα παιδιά. Ο ασθενής που πεισματικά ακυρώνει συνεδρίες χωρίς να ενημερώνει, μας υποχρεώνει ίσως να καθιερώσουμε τους αυστηρούς κανόνες περί πληρωμής ακυρωμένων συνεδριών, ακόμα κι αν προσπαθήσαμε τις πρώτες φορές να μην το κάνουμε.
Σαν ένα μωρό 2 ετών, που τεστάρει τα όρια της μαμάς ρίχνοντας το τραπεζομάντηλο κάτω 18 φορές τη μέρα, έτσι κι οι ενήλικες τεστάρουμε τα όρια μας για να δούμε πόσο μας παίρνει να τεντώσουμε το σχοινί. Και συνήθως δεν το κάνουμε με κακή πρόθεση, ακόμα κι αν ο αποδέκτης της συμπεριφοράς μας θέλει να αρχίσει να φωνάζει και να χτυπιέται.
Συνήθως αυτό που φωνάζουμε είναι 'Αν με αγαπάς, δεν πρέπει να έχεις πρόβλημα που δε δουλεύω/που ξέχασα το τυρί/που σε πήρα τηλέφωνο τέτοια ώρα/που ακύρωσα την 27η συνεδρία αυτό το χρόνο'. Φωνάζουμε να μας αγαπήσουν οι γύρω μας με τα ελαττώματά μας! Φωνάζουμε να μας δώσουν (μητρική) αγάπη άνευ όρων και άνευ ορίων! Φυσικά, όπως είναι αναμενόμενο, τα άτομα που το φωνάζουν αυτό είναι συνήθως εξαιρετικά ανασφαλή και εξαρτητικά καθότι δεν έλαβαν ποτέ αυτή τη μητρική αγάπη άνευ όρων. Σαν παιδιά, έγιναν αποδέκτες έντονης κριτικής, ενοχών, ντροπής, αισθημάτων ανεπάρκειας και ανασφάλειας. Συνήθως δε, τα άτομα αυτά προέρχονται είτε από μονογονεϊκές οικογένειες είτε από οικογένειες όπου οι 2 γονείς δεν ακολουθούσαν κοινή διαπαιδαγωγική πορεία, οπότε η λέξη 'όρια' τους είναι άγνωστη. Και, ως γνωστόν, ό,τι είναι άγνωστο συνήθως μας τρομοκρατεί.
Η προσπάθεια για καλυτέρευση σε αυτές τις περιπτώσεις δε μπορεί παρά να είναι κοινή. Το άτομο που αισθάνεται πως καταπατώνται τα όρια του, θα πρέπει να μιλήσει σε αυτόν/αυτή που τον δυσκολεύει απλά, ήρεμα και ξεκάθαρα για αυτό που τον προβληματίζει. Αν ξεφύγει η κατάσταση από τον έλεγχο του και επέλθουν φωνές, χειρονομίες κτλ, δεν πρόκειται να βρεθεί κάποια λύση - οι άνθρωποι που αναφέραμε πιο πάνω συνήθως είναι μάστορες στη διαχείριση κριτικής και φωνών αφού τα έχουν ζήσει από παιδιά. Έχουν μάθει λοιπόν μία από δύο τεχνικές (ή εναλλάσσονται ανάμεσα και στις δύο): ή επιτίθενται πιο έντονα, φωνάζουν πιο δυνατά ή χτυπάνε το συνομιλητή τους ή αποφεύγουν τη συζήτηση φεύγοντας από το δωμάτιο (ή στην περίπτωση της θεραπείας, δεν επιστρέφουν ποτέ στο γραφείο).
Έτσι, είναι σημαντικό να διατηρηθεί μία ηρεμία, η οποία και πάλι δεν εγγυάται αποτελέσματα αλλά σίγουρα αυξάνει τις πιθανότητες να επιλυθεί το ζήτημα επιτυχώς. Τις περισσότερες φορές δυστυχώς η σχέση θα υποστεί μεγάλη ρήξη, καθώς οι άνθρωποι αυτοί είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην κριτική. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει και μία περίπτωση η σχέση να εξομαλυνθεί και, σε κάθε περίπτωση, το οφείλουμε στον εαυτό μας και στους γύρω μας να μην κρατάμε το θυμό μας κλειδωμένο, αφ'ενός γιατί ξέρουμε πλέον πως αυτό αποτελεί την αρχή της κατάθλιψης αλλά και αρκετών ασθενειών και αφ'ετέρου γιατί όταν τελικά τον απελευθερώσουμε, θα είναι ένα ηφαίστειο που θα παρασύρει τους πάντες. Εάν όντως κοιμόμαστε όπως στρώνουμε, συνετό είναι να φροντίζουμε να στρώνουμε με τρόπο που δε μας δυσκολεύει, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως το στρώσιμο του θα χρειαστεί αλλεπάλληλες προσπάθειες και αποτυχίες μέχρι να βρούμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Εύχομαι καλή χρονιά σε όλους.
ΑΝΤΩΝΙΑ ΑΝΤΩΝΑ – ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ – ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ – ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΟΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
.jfif)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου