Η δυναστεία των Αγγέλων (Β μέρος)

συνέχεια από το Α μέρος

Η Γ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ (1189-1190)  

 

Μετά την άκαρπη Β’ Σταυροφορία, η κατάσταση των χριστιανικών κτήσεων της Ανατολής συνέχιζε να προκαλεί σοβαρούς φόβους: οι διαφωνίες των πριγκίπων, οι συνομωσίες της αυλής, η στρατιωτική απειθαρχία και η προβολή των ατομικών συμφερόντων, όλα αυτά εξασθενούσαν τους Χριστιανούς όλο και περισσότερο, και διευκόλυναν την προώθηση των Μουσουλμάνων. Τα σπουδαιότερα κέντρα των χριστιανικών κτήσεων, η Αντιόχεια και η Ιερουσαλήμ, δεν ήταν αρκετά ισχυρά να υπερασπιστούν τον εαυτό τους αποτελεσματικά.  

 

Ο δραστήριος άρχοντας της Συρίας Νουρεδίν, που στα μέσα του 12ου αιώνα είχε καταλάβει τη Δαμασκό, άρχισε να απειλεί την Αντιόχεια. Επίσης, ένας πραγματικός κίνδυνος εμφανίστηκε από την Αίγυπτο, όπου ο Κούρδος Σαλαδίνος, ικανός ηγέτης και έξυπνος πολιτικός με φιλόδοξα σχέδια, κατάργησε τη δυναστεία των Φατιμίδων, κατέλαβε, στα τέλη της 7ης δεκαετίας του 12ου αιώνα, την Αίγυπτο και ίδρυσε τη δυναστεία των Εγιουβίδων. Ο θάνατος του Νουρεδίν διευκόλυνε τον Σαλαδίν, ο οποίος κατέλαβε τη Συρία και το μεγαλύτερο μέρος της Μεσοποταμίας και κύκλωσε το βασίλειο των Ιεροσολύμων από το Νότο, την Ανατολή και το Βορρά.  

 

Την εποχή αυτή είχαν παρουσιαστεί στην Ιερουσαλήμ σοβαρές ανωμαλίες, που τις γνώριζε ο Σαλαδίνος. Αφού έμαθε ότι ένα καραβάνι Μουσουλμάνων, με το οποίο ταξίδευε η αδελφή του, λεηλατήθηκε από τους Χριστιανούς, ο Σαλαδίνος εισέβαλε στην περιοχή του βασιλείου των Ιεροσολύμων και το 1187, σε μια μάχη κοντά στη λίμνη Τιβεριάδα, νίκησε το χριστιανικό στρατό. Ο βασιλιάς των Ιεροσολύμων και πολλοί άλλοι χριστιανοί πρίγκιπες αιχμαλωτίστηκαν.

 

Στη συνέχεια, ο Σαλαδίνος κατέλαβε μερικές ναυτικές τοποθεσίες, όπως τη Βυρηττό, τη Σιδώνα, την Γιάφα κλπ., αποκόπτοντας έτσι τους Χριστιανούς από κάθε δυνατή ενίσχυση από τη θάλασσα. Μετά από αυτό, βάδισε κατά της Ιερουσαλήμ και το φθινόπωρο του 1187, χωρίς μεγάλη δυσκολία κατέλαβε την Ιερή Πόλη. Όλες οι θυσίες της Ευρώπης και όλος ο θρησκευτικός ενθουσιασμός πήγαν χαμένα και η Ιερουσαλήμ έπεσε και πάλι στα χέρια των απίστων. Μια νέα Σταυροφορία ήταν απαραίτητη.  

 

Ο Πάπας στη Δύση ενεργούσε δραστήρια υπέρ μιας νέας Σταυροφορίας και πέτυχε να κινήσει το ενδιαφέρον τριών βασιλέων: του βασιλιά της Γαλλίας Φιλίππου Β’, Αύγουστου, του βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδου Α’, Λεοντόκαρδου και του βασιλιά της Γερμανίας Φρειδερίκου Βαρβαρόσα. Στη Σταυροφορία αυτή όμως, που άρχισε με τόση λαμπρότητα, δεν υπήρχε μια καθοδηγητική γενική ιδέα. Αυτοί που έλαβαν μέρος στη Σταυροφορία απέβλεπαν πρώτα απ’ όλα στην εξασφάλιση για τον εαυτό τους φιλικών σχέσεων με τους ηγεμόνες των χωρών από τις οποίες περνούσαν.  

 

Ο Φίλιππος Αύγουστος και ο Ριχάρδος βάδισαν μέσω Σικελίας και συνεπώς έπρεπε να έχουν καλές σχέσεις με το βασιλιά της Σικελίας. Ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσας, θέλοντας να πάει στην Ανατολή μέσω της Βαλκανικής χερσονήσου, ήρθε σε συνεννόηση με το βασιλιά της Ουγγαρίας, τον άρχοντα της Σερβίας, τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο και με τον Σουλτάνο του Ικονίου, εχθρό του Σαλαδίνου.  

 

Οι πολιτικοί συνδυασμοί και η σκοπιμότητα εμπόδισαν τον Φρειδερίκο να αντιμετωπίσει τον Μουσουλμάνο σύμμαχό του με υπερηφάνεια και αδιαφορία. Συγχρόνως, οι Χριστιανοί δεν αντιμετώπιζαν τους Μουσουλμάνους, όπως πριν, διαιρεμένους, αλλά το νικητή Σαλαδίνο, ο οποίος (κυρίως μετά την κατάληψη των Ιεροσολύμων) με την ικανότητά του και τη δραστηριότητά του συγκέντρωσε στα χέρια του τις δυνάμεις της Αιγύπτου, της Παλαιστίνης και της Συρίας. Όταν έμαθε ότι οργανώθηκε Σταυροφορία, ο Σαλαδίνος έκανε έκκληση στους Μουσουλμάνους για έναν έντονο και ακούραστο αγώνα κατά των Χριστιανών, εναντίον αυτών των «σκυλιών» και «ανόητων ανθρώπων», όπως χαρακτηρίζει τους Χριστιανούς σ’ ένα του γράμμα προς τον αδελφό του.  

 

Η έκκληση του Σαλαδίνου ήταν ένα είδος αντι-σταυροφορίας κατά των Χριστιανών. Ένας μεσαιωνικός θρύλος αναφέρει ότι ο ίδιος ο Σαλαδίνος είχε κάνει το γύρο της Ευρώπης με σκοπό να γνωρίσει την κατάσταση των διάφορων χριστιανικών χωρών. Ένας σύγχρονος ιστορικός αναφέρει ότι «καμιά σταυροφορία δεν είχε πάρει πριν, τόσο καθαρά, τη μορφή μιας μονομαχίας μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλαμισμού».  

 

Ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσας διέσχισε την Ουγγαρία και προχωρώντας μέσα από τα Βαλκάνια, ήρθε σε συνεννόηση με τους Σέρβους και τους Βούλγαρους. Η επιτυχία της παραπέρα προώθησής του εξαρτιόταν πολύ από τις σχέσεις του με τον Ισαάκιο Κομνηνό.  

 

Από την εποχή της σφαγής των Λατίνων στην Κωνσταντινούπολη το 1182 οι σχέσεις μεταξύ χριστιανικής Ανατολής και Δύσης είχαν οξυνθεί. Οι φιλικές σχέσεις του Φρειδερίκου Βαρβαρόσα με τους Νορμανδούς, που είχαν καλλιεργηθεί πιο έντονα μετά το γάμο του γιου του με την κληρονόμο του βασιλείου της Σικελίας, ανάγκαζαν τον Ισαάκιο να τον βλέπει με ακόμα μεγαλύτερη καχυποψία. Παρά τη συνθήκη που έγινε, μέσω των απεσταλμένων του αυτοκράτορα, με τον Φρειδερίκο στη Νυρεμβέργη, ο Ισαάκιος Άγγελος ήρθε σε συνεννοήσεις με τον Σαλαδίνο, εναντίον του οποίου κατευθύνονταν οι Σταυροφόροι.  

 

Οι απεσταλμένοι του Σουλτάνου παρουσιάστηκαν στην αυλή του Ισαάκιου κι έκλεισαν μια συμμαχία κατά του Σουλτάνου του Ικονίου, με βάση την οποία ο Ισαάκιος θα εμπόδιζε, όσο μπορούσε, τη προώθηση του Φρειδερίκου στην Ανατολή. Συγχρόνως ο Σουλτάνος υποσχέθηκε να επιστρέψει στους Βυζαντινούς τους Αγίους Τόπους. Η στάση του Ισαάκιου απέναντι στον Φρειδερίκο γινόταν πολύ αμφίβολη. Οι συνεννοήσεις του Φρειδερίκου με τους Σέρβους και τους Βούλγαρους, που κατευθύνονταν καθαρά εναντίον του Βυζαντίου, δεν μπορούσαν παρά να ανησυχήσουν τον Ισαάκιο.  

 

Στο μεταξύ ο στρατηγός του Φρειδερίκου κατέλαβε τη Φιλιππούπολη. Στο μήνυμά του, που απηύθυνε προς τον αυτοκράτορα της Δύσης, ο Ισαάκιος τον αποκαλεί «βασιλιά της Γερμανίας» και τον εαυτό του «αυτοκράτορα των Ρωμαίων». Στη συνέχεια κατηγορεί το Γερμανό βασιλιά ότι σκοπεύει να κατακτήσει την Ανατολική αυτοκρατορία, αλλά συγχρόνως υπόσχεται να βοηθήσει τον Φρειδερίκο να περάσει τον Ελλήσποντο με τον όρο να του παραδώσει ο Φρειδερίκος ως όμηρους ευγενείς Γερμανούς και να του δώσει και τις μισές από τις περιοχές που θα κατακτούσαν οι Γερμανοί στην Ασία.  

 

Οι Γερμανοί απεσταλμένοι που ήταν στην Κωνσταντινούπολη φυλακίστηκαν και τα πράγματα έφτασαν σε τέτοιο σημείο που ο Φρειδερίκος είχε ήδη αποφασίσει να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη, ενώ συγχρόνως είχε γράψει στο γιο του Ερρίκο να συγκεντρώσει το στόλο του στην Ιταλία και να εξασφαλίσει από τον Πάπα την κήρυξη μιας Σταυροφορίας κατά των Βυζαντινών. Στο μεταξύ, μετά την πτώση της Αδριανούπολης, τα στρατεύματα του Φρειδερίκου κατέλαβαν τη Θράκη, σχεδόν μέχρι τα τείχη της πρωτεύουσας. Μια σχετική πηγή αναφέρει τα εξής: «Όλη η Κωνσταντινούπολη τρέμει από φόβο καθώς σκέφτεται ότι πλησιάζει η καταστροφή της και η εξόντωση του πληθυσμού της».  

 

Την κρίσιμη στιγμή ο Ισαάκιος υποχώρησε και έκανε ειρήνη με τον Φρειδερίκο με βάση τους εξής όρους: Ο Ισαάκιος θα έδινε τα πλοία για τη μεταφορά των στρατευμάτων του Φρειδερίκου μέσω του Ελλήσποντου στη Μ. Ασία, θα παρέδιδε τους όμηρους και θα προμήθευε στους Σταυροφόρους τρόφιμα. Την άνοιξη του 1190 ο γερμανικός στρατός διέσχισε τον Ελλήσποντο.  

 

Η εκστρατεία του Φρειδερίκου κατέληξε σε πλήρη αποτυχία. Ύστερα από μια εξαντλητική πορεία μέσα από τη Μικρά Ασία ο στρατός των Σταυροφόρων έφτασε στη Μικρή Αρμενία και την Κιλικία. Εκεί το 1190, ο αυτοκράτορας πνίγηκε τυχαία στον ποταμό Κύδνο (Καρά-Σου) και ο στρατός του απελπίστηκε. Με το θάνατο του Φρειδερίκου εξαφανίστηκε ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος του Σαλαδίνου.  

 

Η εκστρατεία των δύο άλλων βασιλέων της Δύσης, του Φιλίππου Β’ Αυγούστου και του Ριχάρδου Α’ του Λεοντόκαρδου, που είχαν πάει στην Παλαιστίνη μέσω θαλάσσης, έβλαψε πολύ λιγότερο τα συμφέροντα του Βυζαντίου. Οπωσδήποτε όμως, με το όνομα του Ριχάρδου συνδέεται συχνά το ζήτημα της οριστικής, από τη μεριά του Βυζαντίου, απώλειας της Κύπρου, που ήταν αξιόλογο στρατηγικό σημείο του ανατολικού τμήματος της Μεσογείου.  

 

Στη διάρκεια της τυραννίας του Ανδρόνικου Α’, ο Ισαάκιος Κομνηνός αποχωρίστηκε από την αυτοκρατορία, ανακήρυξε τον εαυτό του ανεξάρτητο κυρίαρχο της Κύπρου και ήρθε σε συμφωνία με το βασιλιά της Σικελίας. Η προσπάθεια του Ισαάκιου Αγγέλου να επανακτήσει την Κύπρο απέτυχε. Στη διάρκεια της εκστρατείας του στην Ανατολή ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος θύμωσε από τη συμπεριφορά του άρχοντα της Κύπρου προς τα πλοία που μετέφεραν την αδελφή του και τη γυναίκα του και που είχαν ναυαγήσει στις ακτές της νήσου.  

 

Στη συνέχεια, ο Ριχάρδος αποβιβάστηκε στην Κύπρο και, μετά την ήττα και την εκθρόνιση του Ισαάκιου Κομνηνού, παρέδωσε τη νήσο στον Guy de Lusignan, πρώην βασιλιά των Ιεροσολύμων, ο οποίος το 1192 έγινε άρχοντας της Κύπρου, ιδρύοντας εκεί τη δυναστεία των Lusignan, η οποία εγκατέλειψε τα απατηλά δικαιώματά της επί του βασιλείου των Ιεροσολύμων, που την εποχή αυτή δεν ανήκε στους Χριστιανούς. [6] Το νέο Λατινικό κράτος της Κύπρου φαινόταν ότι θα έπαιζε έναν πολύ σημαντικό ρόλο σαν μια στρατηγική βάση για τις μελλοντικές επιχειρήσεις των Χριστιανών στην Ανατολή.  

 

Η Σταυροφορία δεν κατόρθωσε τίποτα. Οι Σταυροφόροι απλά πολιόρκησαν την Πτολεμαΐδα της Φοινίκης, για δυο χρόνια. Στη πολιορκία πήραν μέρος 600.000 άνθρωποι, πέθαναν 190.000 Μουσουλμάνοι και 120.000 Χριστιανοί. Η φρουρά παραδόθηκε και ο Ριχάρδος έσφαξε τους υπερασπιστές της πόλης. Οι δυο βασιλείς, δίχως να έχουν πετύχει κάποιο αποτέλεσμα, επέστρεψαν στην Ευρώπη, ενώ η Ιερουσαλήμ παρέμεινε στην εξουσία των Μουσουλμάνων. Οι Χριστιανοί διατήρησαν μόνον τα παράλια από τη Γιάφα μέχρι την Τρίπολη και ο Σαλαδίνος παρέμεινε κύριος της κατάστασης.  

 

Ο ΕΡΡΙΚΟΣ ΣΤ’ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ  

 

Αν ο κίνδυνος που αντιμετώπιζε το Βυζάντιο την εποχή του Φρειδερίκου Βαρβαρόσα ήταν μεγάλος, έγινε ακόμα μεγαλύτερος την περίοδο που βασίλευσε στη Γερμανία ο Ερρίκος ΣΤ’, ο οποίος, έχοντας την ιδέα των Hohenstaufen ότι κατείχε απεριόριστη δύναμη που του είχε δοθεί από τον Θεό, δεν μπορούσε, για το λόγο αυτόν και μόνο, να έχει φιλικές σχέσεις με έναν άλλον αυτοκράτορα, δηλαδή με τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου, που διεκδικούσε την ίδια απεριόριστη εξουσία.  

 

Εκτός από αυτό όμως, ως σύζυγος της Νορμανδής πριγκίπισσας Κωνσταντίας, κληρονόμησε το βασίλειο των «Δύο Σικελιών», κληρονομώντας συγχρόνως όλη την εχθρική διάθεση που είχαν οι Νορμανδοί κατά του Βυζαντίου, καθώς και όλα τους τα σχέδια.  

 

Στον Ερρίκο ΣΤ’ απέμενε να φέρει σε πέρας εκείνο που ο πατέρας του δεν είχε κάνει, να προσαρτήσει δηλαδή το Βυζάντιο στη Δυτική αυτοκρατορία. Ένα είδος τελεσίγραφου στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη με το οποίο ο Ερρίκος ζητούσε από τον Ισαάκιο Άγγελο: α) την παράδοση της περιοχής των Βαλκανίων μεταξύ Δυρραχίου και Θεσσαλονίκης, που δεν είχαν κατακτήσει οι Νορμανδοί και που αργότερα επανήλθε στην εξουσία του Βυζαντίου και  

 

β) την αποζημίωση των καταστροφών που υπέστη ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσας κατά τη διάρκεια της Σταυροφορίας. Ο Ισαάκιος μόλις είχε στείλει μια αντιπροσωπεία στον Ερρίκο, οπότε, το 1195, εκθρονίστηκε και τυφλώθηκε από τον αδελφό του Αλέξιο Γ’.  

 

Μετά την επανάσταση αυτή, η στάση του Ερρίκου ΣΤ’ έγινε ακόμα πιο απειλητική. Πάντρεψε τον αδελφό του Φίλιππο τον Σουηβό με τη κόρη του έκπτωτου Ισαάκιου Άγγελου, Ειρήνη, δημιουργώντας έτσι, για λογαριασμό του αδελφού του, ορισμένα δικαιώματα επί του Βυζαντίου. Στο πρόσωπο του Ερρίκου ΣΤ’ ο νέος αυτοκράτορας του Βυζαντίου «δεν έπρεπε να φοβάται μόνον τον αυτοκράτορα της Δύσης, τον διάδοχο των Νορμανδών βασιλέων, αλλά πάνω από όλα, έναν εκδικητή εκ μέρους του έκπτωτου Ισαάκιου και της οικογένειάς του».  

 

Σκοπός της Σταυροφορίας που δημιουργούσε ο Ερρίκος ήταν εξίσου με την Παλαιστίνη και η Κωνσταντινούπολη. Τα σχέδιά του περιλάμβαναν την κατάκτηση όλης της χριστιανικής Ανατολής και του Βυζαντίου. Οι συνθήκες φαίνονταν ευνοϊκές για την εκπλήρωση του σκοπού του. Μια αντιπροσωπεία από την Κύπρο ήρθε στον Ερρίκο παρακαλώντας τον να δοθεί στον άρχοντα της νήσου ο βασιλικός τίτλος και εκφράζοντας την επιθυμία του άρχοντα να παραμένει «παντοτινά ένας άνθρωπος (δηλαδή υποτελής) της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας» (homo imperii esse Romani), ενώ ο άρχοντας της Μικρής Αρμενίας ζήτησε από τον Ερρίκο τον τίτλο του βασιλιά. Αν ο Ερρίκος πετύχαινε να εγκατασταθεί στη Συρία θα μπορούσε να κυκλώσει τελείως τη Βυζαντινή αυτοκρατορία.  

 

Την κρίσιμη στιγμή πήρε το μέρος του Βυζαντίου ο Πάπας, ο οποίος αντιλήφθηκε πολύ καλά ότι, σε περίπτωση που το όνειρο των Hohenstaufen για μια παγκόσμια μοναρχία, που θα συμπεριλάμβανε και το Βυζάντιο, γινόταν πραγματικότητα, ο παπισμός θα καταδικαζόταν σε οριστική αδράνεια. Συνεπώς ο Πάπας έκανε το παν για να εμποδίσει τον Ερρίκο από το να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του κατά της Ανατολικής αυτοκρατορίας, δίχως να τον ενοχλούν οι σχισματικές πεποιθήσεις του αυτοκράτορα του Βυζαντίου.  

 

Ίσως για πρώτη φορά στην Ιστορία, όπως λέει ο Norden, το ζήτημα του Βυζαντίου έχασε τελείως, για τον παπισμό, τη θρησκευτική του μορφή και παρουσιάστηκε αποκλειστικά ως πολιτικό. «Τι θα σήμαινε μια πνευματική νίκη για τον παπισμό, αν θα εξαγοραζόταν με την πολιτική του εκμηδένιση;». Για τον παπισμό φαινόταν δευτερεύον το ζήτημα, αν το Βυζάντιο θα ήταν Καθολικό ή σχισματικό κράτος. Για τον παπισμό του τέλους του 12ου αιώνα ένα πράγμα είχε σπουδαία σημασία: η διατήρηση της ανεξαρτησίας του Βυζαντινού κράτους.  

 

Στο μεταξύ ο Ερρίκος έστειλε στον Αλέξιο Γ’ ένα απειλητικό μήνυμα όμοιο με εκείνο που είχε στείλει πριν στον Ισαάκιο. Ο Αλέξιος μπορούσε να εξαγοράσει την ειρήνη πληρώνοντας στον Ερρίκο ένα τεράστιο χρηματικό ποσό, για την εξασφάλιση του οποίου ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου καθιέρωσε σε όλο το κράτος έναν ειδικό φόρο που ονομαζόταν «αλαμανιακός», παίρνοντας συγχρόνως από τους αυτοκρατορικούς τάφους την πολύτιμη διακόσμησή τους. Μόνο με αυτήν την ταπείνωση κατόρθωσε ο Αλέξιος να εξαγοράσει από τον φοβερό του αντίπαλο την ειρήνη. Στα τέλη του θέρους του 1197 ο Ερρίκος έφτασε στη Μεσσήνη, για να ασχοληθεί προσωπικά με την αναχώρηση των Σταυροφόρων.  

 

Ένας τεράστιος στόλος είχε συγκεντρωθεί, που κατά πάσα πιθανότητα δεν είχε ως σκοπό του τους Αγίους Τόπους, αλλά την Κωνσταντινούπολη. Τη στιγμή αυτή όμως ο νεαρός και δυναμικός Ερρίκος έπεσε άρρωστος με πυρετό και πέθανε το φθινόπωρο του ίδιου έτους, 1197. Με το θάνατο του Ερρίκου τα φιλόδοξα σχέδιά του απέτυχαν για δεύτερη φορά. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Ανατολή διέφυγε τον κίνδυνο των Hohenstaufen. Το Βυζάντιο έμαθε τα νέα του θανάτου του Ερρίκου και την απαλλαγή από τον «αλαμανιακό φόρο» με μεγάλη χαρά. Ο Πάπας επίσης ανέπνευσε με ανακούφιση.  

 

Η δράση του Ερρίκου, που έδειξε τον πλήρη θρίαμβο των πολιτικών ιδεών στις προσπάθειες των Σταυροφόρων, ήταν πολύ σημαντική για το μέλλον του Βυζαντίου. «Ο Ερρίκος έθεσε οριστικά το πρόβλημα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, η λύση του οποίου επρόκειτο να γίνει γρήγορα μια βασική προϋπόθεση της επιτυχίας των Σταυροφοριών» (Bréhier).  

 

Το γεγονός ότι ο Ερρίκος ΣΤ’ οραματίστηκε μια παγκόσμια μοναρχία καθώς και την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης απορρίπτεται από μερικούς ιστορικούς που τονίζουν ότι μια τέτοια θεωρία στηρίζεται μόνο στην άποψη ενός Βυζαντινού ιστορικού της εποχής αυτής, του Νικήτα Χωνιάτη και ότι οι δυτικές πηγές δεν παρέχουν ενδείξεις αυτού του πράγματος.  

 

Οι συγγραφείς αυτοί ισχυρίζονται ότι η άποψη του Norden, την οποία ακολουθεί ο Bréhier, δεν είναι αυθεντική και πιστεύουν ότι το 1196 ο Ερρίκος δεν είχε σοβαρές διαθέσεις για μια επίθεση κατά του Βυζαντίου, ότι η Σταυροφορία του Ερρίκου δεν είχε καμιά σχέση με την πολιτική έναντι του Βυζαντίου και ότι δημιουργία από τη μεριά του Ερρίκου μιας παγκόσμιας μοναρχίας πρέπει να ανήκει στον κόσμο των μύθων.  

 

Δεν μπορούμε όμως να απορρίψουμε όσα αναφέρει ο σύγχρονος της εποχής εκείνης Νικήτας Χωνιάτης, ο οποίος εκθέτει με ακρίβεια τα σχέδια του Ερρίκου κατά του Βυζαντίου. Μια τέτοια πολιτική, εξάλλου, αποτελεί άμεση συνέχεια και καρπό της πολιτικής του πατέρα του Φρειδερίκου Βαρβαρόσα, ο οποίος στη Γ’ Σταυροφορία έφτασε στο σημείο να αποφασίσει την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Έτσι η πολιτική του Ερρίκου ΣΤ’ δεν ήταν μόνο πολιτική ενός Σταυροφόρου, αλλά και η πολιτική ενός ανθρώπου που έτρεφε την απατηλή ιδέα της δημιουργίας μιας παγκόσμιας μοναρχίας, στην οποία το Βυζάντιο θα αποτελούσε το πιο σπουδαίο μέρος.  

 

Υποσημειώσεις (Β μέρους):  

 
[6] Η δυναστεία αυτή κράτησε την Κύπρο μέχρι το 1498, οπότε την κατέλαβαν οι Ενετοί, αργότερα οι Τούρκοι, το 1570 και τέλος οι Άγγλοι, από το 1878 μέχρι το 1960.  

 

Σελίδα Πηγής
Εικόνα: Η σφραγίδα της Ευφροσύνης Δούκαινας, συζύγου του αυτοκράτορα Αλέξιου 3ου του Αγγέλου από το Wikimedia Commons 

 

ΑΒΕΡΩΦ

Share