Η Γερμανική εισβολή στα Βαλκάνια των ετών 266-270 ήταν σε τέτοιο βαθμό κολοσσιαία σε αριθμούς, έκταση, και καταστρεπτικότητα, ώστε η αντίστοιχη του 1941 να ωχριά απο κάθε άποψη. Ηδη απο το 260, η Ρωμαική Αυτοκρατορια βρισκόταν σε απελπιστική κατάσταση, τόσο απο οικονομική άποψη, επιδημίες, όσο περισσότερο απο στρατιωτική, αφού το σύνορο του Ρήνου είχε διαρραγεί σε όλο το μήκος του απο δυο νέες, πανίσχυρες φυλετικές ενωσεις Δυτικών Γερμανών (Φράγκοι, Αλαμμανοί), ενω ακομα χειρότερα, στην Συρία, 70.000 Λεγεωνάριοι ειχαν πιαστεί αιχμάλωτοι μαζι με τον ιδιο τον Αυτοκράτορα(!) Ουαλεριανό, απο τον ακαταμάχητο Σασσανίδη Βασιλέα, Σαπώρη Α’. Οι Ανατολικοί Γερμανοί (Κυρίως Γοτθοι και Ερούλοι) τα γνωρίζαν ολα αυτά, και έδρασαν αναλόγως.
Η Ελλάδα των μέσων του 3ου αιωνα μΧ ήταν μεν παρηκμασμένη, δεν είχε την παλιά λάμψη, είχε καταλεηλατηθεί απο τους Ρωμαίους τον 2/1ο αιώνα, ειχε ελαττωθεί πληθυσμιακά (αν και ειχε αρχίσει να ανακάμπτει μετα το 200), πολλά κτίρια και ναοί ηταν ερειπωμένα στην επαρχία ( Παυσανιας, Αρκαδικα), υπηρχε ακόμα όμως πολύς πλούτος στα Ιερά των πόλεων, καθως και όλα σχεδόν τα δημόσια κτίρια ήταν σε αρίστη κατάσταση, σχεδόν πως ήταν στην Κλασική εποχή, γεμάτα με αναθήματα και εξαιρετικά έργα τέχνης, αφου συντηρούταν κανονικά τοσο απο τις τοπικες αρχές, οσο και απο δωρεές διαφορων Φιλελλήνων Αυτοκρατόρων (Αυγουστος, Αδριανομός, Μαρκος Αυρηλιος, Αλεξανδρος Σεβήρος).
Σε καθε περίπτωση, οι Γότθοι και οι Ερούλοι τα γνώριζαν αυτά, και ειίχαν προβεί σε απίστευτες προετοιμασίες ήδη απο τα τέλη του 265. Η προοπτική λαφυραγώγησης τέτοιας κλίμακας είχε προσελκύσει ενα πλήθος Γερμανικών, Γετο-Γερμανικών, Γερμανο-Κελτικών φυλών, οπως Γηπαίδες, Σκίρους, Κάρπους, Ελεύθερους Δάκες, Πευκίνους, καθώς και στίφη Βασταρνών, που συνεπικουρούσαν τους Γότθους και Ερούλους, που φαίνεται οτι είχαν το γενικό πρόσταγμα, υπό τους Βασιλείς Respa, Veduc, Thuruar, καθως και τον μυστηριώδη Naulodotus. Με τόσα βαρβαρικά φύλα να συνδράμουν την Γερμανική προσπάθεια, ήταν αναμενόμενο ο αριθμός των συμμετασχοντων να φτάσει σε απίστευτα νουμερα: 325.000(!) άνδρες και 2.000 σκάφη (κυρίως μονόξυλα των 20 ανδρών καθώς και λέμβοι των 60).
Πολλοί Ιστορικοί αμφισβητούν τα νούμερα που αναφέρουν οι πηγές, που όλες όμως συγκλίνουν, η έκταση ομως των επιδρομων (που θα αναφερθουν παρακατω), η σφοδροτητα της επίθεσης, καθώς και η ευκολία με την οποία παραβιάστηκε η Αυτοκρατορική άμυνα σε τέτοια έκταση δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για αντιρρήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, μετά από κάποιες προκατακτικές επιθέσεις σε Ελληνικές πόλεις του Ευξείνου Πόντου (Τομις, Μαρκιανούπολις, Τραπεζούντα) που έγιναν ολοκαύτωμα, ο Βαρβαρικός συρφετός εισήλθε στην Προποντίδα οπου πολιόρκησε ανεπιτυχώς την βαρύτατα οχυρωμένη πόλη του Βυζαντίου (Απριλιος 266) και την Κύζικο, οπου αποκρούστηκε και πάλι χάρη στην έγκαιρη παρέμβαση της Ρωμαικής ναυτικής μοίρας που έδρευε εκει (200 σκαφη-Classis Perinthia, Praefecti Navales Venerianus). Παρά τις απώλειες τους ομως, οι ασυγκράτητοι Γερμανοί εισήλθαν στο Αιγαίο, οπου κατευθύνθηκαν στη Χαλκιδική για ανασύνταξη, αφού προηγουμένως ισοπέδωσαν την Λήμνο. Εκεί, στον Αθω, χωρίστηκαν: Ενα μεγάλο μέρος ( ισως 100.000 άνδρες, κυρίως Γότθοι, Βάσταρνες, και Σκιροι) αποβιβάστηκαν, και πολιόρκησαν ανεπιτυχώς την Θεσσαλονίκη και την Κασσάνδρεια, αφου κατέστρεψαν τελείως τα περίχωρα τους. Απο εκεί, εξαγριωμένοι, εισχώρησαν στην κυρίως Μακεδονία “αφανίζοντας τα πάντα”. Ενα άλλο, εξίσου μεγάλο κομμάτι, (Γοτθοι, Κάρποι, Γήπαιδες) σε ομάδες των 100-200 πλοιαρίων, επέδραμαν σε όλη την Μικρασιατική Ακτή, στα Δωδεκάνησα, στην Κρήτη, φθάνοντας μέχρι και την… Κύπρο(!). Ενα άλλο, (Κυριως Πευκίνοι, Κάρποι, Ελεύθεροι Δάκες- Με Γερμανούς αρχηγούς όμως) άρχισε να επιδράμει στην Θεσσαλία φθάνοντας μέχρι τις παρυφές της Πίνδου. Το τελευταίο τμήμα ομως (40.000 Ερούλοι, μαζι με τους “λυκανθρώπους” Ταιφάλους καθως και με στίφη Κάρπων) διάλεξε την… Αττική και την Νότια Ελλαδα, που ηταν πρακτικά ανυπεράσπιστη.
Πράγματι, οι Ερούλοι στις αρχες Μαιου του 267 αφου προηγουμένως αφανισαν την Σκύρο, αποβιβάστηκαν σε ερημικες ακτες της Γλυφαδας, Βουλιαγμένης, Πορτο-Ραφτη και Φαληρου, και αφου ενώθηκαν, επέπεσαν με μανία κατα της Αθηνας, που εκεινη την εποχη ειχε περιπου 100.000 κατοικους ( 30.000 πολιτες). Ο αιφνιδιασμος ηταν σχεδον απολυτος, αφου κανεις δεν περιμενε οι Βαρβαροι να φτασουν τοσο νοτια και η καταστροφη ανυπολογιστη. Οι μαινομενοι Ερουλοι ισοπέδωσαν την Αρχαία Αγορά, προξένησαν τρομερές καταστροφές στον Κεραμεικό, στην Στοά του Αττάλου, την Βιβλιοθήκη του Αδριανού, πυρπόλησαν το Ερεχθείο, την στέγη του Παρθενώνα, το (χάλκινο πλεον)άγαλμα της Αθηνάς, δημιουργημα του Φειδια), το Ηρωδειο, και αλλα πολλα κτιρια, ενω εκτέλεσαν με απάνθρωπο τρόπο μεγάλο μερος του πληθυσμού. (Αν και η Αθηνα ανεκαμψε, και αρχιζε να επεκτενεται προς το σημερινο Μετς, ειδικα μετα το 320, έχασε την παλια της λάμψη και η καταστροφή σε Δημόσια κτιρια ηταν ανυπολόγιστη- Η Αρχαια Αθηνα ουσιαστικα “τελειωσε” το 267). Παρα την αντισταση που οργάνωσε ο Ιστορικος Δεξιππος με σωμα 2.000 ανδρων καθως και με καποιες ενισχυσεις που εφθασαν απο τον Ρωμαιο Ανθύπατο της Αχαιας, και με την εξοντωση 5.000 Ερουλων στο Αιγάλεω και στην περιοχη του Χαιδαριου, οι Γερμανοί “ηταν παντού”.
Οι αδηφάγοι Ερούλοι, μαζι με τους αιμοσταγείς Ταιφαλούς, χωρίστηκαν σε ομάδες των 5-7.000 ανδρών και αφου βάδισαν δια ξηράς, χτύπησαν ταυτόχρονα Σπάρτη, Άργος, Τεγέα, Θήβα, οπου προξένησαν τρομερές καταστροφές (Τμήματα της Βίλλας του Ηρώδη Αττικού στο Πόρτο-Χέλι βρέθηκαν σε απόσταση 10χλμ το ένα από το άλλο) ενώ μόνο στην Ολυμπια αναχαιτίστηκαν, με πολυ κόπο πάντως. Ηδη, ενα άλλο μέρος τους, υπο τον Navlovatus, ” ανεβαινε” προς την Θεσσαλία, φορτωμένο λάφυρα και αιχμαλώτους, με την προοπτικη βεβαια, να ενωθεί με τους Γοτθους. Μετά από εβδομάδες όμως λεηλασιών, τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν οπως τα είχαν σχεδιάσει οι Γερμανοί: Ηδη στην Κρήτη και στην Κύπρο είχαν αναχαιτιστεί, ενώ πολλά πλοιάρια είχαν βυθισθεί αύτανδρα με χιλιάδες άνδρες απο τα σφοδρά χτυπήματα της Ρωμαικής ναυτικής μοίρας της Αιγύπτου (Classis Alexandrina) υπο τον Έπαρχο (Praefecti Aegyptus) Tenagino Provus.
Την ιδια στιγμή, ο Αυτοκράτορας Γαλλιηνός, αφου είχε τελειώσει με τους Αλαμμανούς, αποβιβαζόταν με 50.000 ανδρες (Comitatus- II Parthica, 10 Κοόρτεις Πραιτωριανών, Singulares Augusti, Singulares Mauri) στο Δυρράχιο, ενω 8 Λεγεώνες που ερχόταν “καθοδον” απο την Παννονια, “έκλειναν την Βόρεια πόρτα”. Μετά απο σφοδρές μαχες στη Θεσσαλια, και αφού 3.000 άνδρες του κατακρεουργήθηκαν απο τους Equites Dalmatiae του Αυτοκράτορα, ο Ναυλόδοτος παραδόθηκε στις Ρωμαικές αρχές μαζί με πολλούς άνδρες του.
Οι 100.000 Γότθοι, που βρόσκοταν στη Μακεδονία, προσπάθησαν να διαφύγουν με την λεια τους στον Δούναβη, κυκλώθηκαν όμως από 3 Ρωμαικές στρατιές υπό τον Γαλλιηνό που τους πρόλαβε στην Ναισσό (Nis) της σημερινής Σερβίας, τέλος Αυγούστου του 268. Στην σφοδρότατη σύγκρουση που ακολούθησε, 50.000 Γοτθοι σφαγιάστηκαν, ενώ δεκάδες χιλιάδες πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Οι πανικόβλητοι Ερουλοι αφου ειδαν οτι η διαφυγή μεσω Μακεδονίας ήταν αδύνατη, αποφάσισαν να διαφύγουν με την λεία τους μέσω θαλάσσης. Κάποιοι τα κατάφεραν, αλλά η συντριπτική τους πλειοψηφία παγιδεύτηκε στην Αττική, και ειδικά στην περιοχή του Φαλήρου, όπου είχαν συγκεντρώσει τα πλοιάρια τους για να επιβιβαστούν με την λεια τους. Εκει ομως τους πρόλαβε η Ρωμαική Ναυτική μοιρα της Συριας (Classis Syriana) με επικεφαλής Ελληνα Επαρχο (Praefecti Syriae) Κλεόδημο, καθως και με Ναυτικές μοιρες της Μικρας Ασιας (Classis Asiana) που τους παγιδεψαν στον Πειραια και τους “αφάνισαν”. Οσοι Ερούλοι προσπάθησαν να διαφύγουν πεζοί, κατακρεουργήθηκαν απο χωρικούς, καθώς και από αποσπάσματα Λεγεώνων που “διέτρεχαν” την Ελληνική ύπαιθρο.
Ο Αυτοκράτορας Γαλλιηνός είχε κατορθώσει να εξισορροπήσει την κατάσταση, η απάντηση της Ρώμης ηταν ως συνήθως βάναυση, οι καταστροφές όμως ηταν ανυπολόγιστες, και στην ουσία η Ελληνική Αρχαιότητα τελείωσε με την θυελλώδη Γερμανική επιδρομή του 267. Τίποτα δεν θα ήταν ίδιο πια με πριν.
(Στην εικόνα βλέπουμε Ερούλους επιδρομείς να διασκορπίζονται στο Φάληρο, ύστερα από την αιφνιδιαστική επίθεση του Ρωμαικού στόλου της Ανατολής.)
1 σχόλιο:
Το εχουν ...χουι αυτοι κ οι τουρκοι αιωνες τωρα ,να κανουν αγαθοεργιες μεχρι θανατου !
Δημοσίευση σχολίου