12 Φεβρουαρίου 2019

“Κεραυνοβόλος πόλεμος” – αρχαία Μέση Ανατολή: Ισχύς, ταχύτητα, εκμετάλλευση

Αν και ο όρος «Κεραυνοβόλος Πόλεμος» είναι προϊόν του 20ου αιώνα, εντούτοις οι απαρχές του ως στρατιωτικό δόγμα, αλλά και οι εφαρμογές του στην πράξη, στα διάφορα πεδία μαχών, είναι πανάρχαιες. 

Το δόγμα του Κεραυνοβόλου Πολέμου είναι ουσιαστικά τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος στη Γη. Κάθε φορά όμως διέφεραν τα μέσα και οι συνθήκες εφαρμογής του, παράγοντες που επηρέαζαν καθοριστικά την αποτυχία ή την επιτυχία του στην πράξη. 

Μόνο μετά την εξημέρωση του αλόγου οι αρχαίοι στρατηγοί κατείχαν τα μέσα για τη διεξαγωγή πραγματικά κεραυνοβόλων εκστρατειών, εφόσον η ταχύτητα αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο του Κεραυνοβόλου Πολέμου. Η ανακάλυψη του πολεμικού άρματος, σε συνδυασμό με την εξημέρωση του αλόγου, δημιούργησε νέα δεδομένα.

Πέραν της ταχύτητας, για την εφαρμογή του συγκεκριμένου δόγματος, έπρεπε να ισχύουν και μια σειρά άλλων παραμέτρων – παραπλάνηση, αιφνιδιασμός, τοπική έστω αριθμητική υπεροχή, στρατηγικές πληροφορίες, απαγόρευση πληροφοριών στον αντίπαλο – ακριβώς δηλαδή όσα πρέπει να ισχύουν μέχρι σήμερα. Γιατί δεν ανακάλυψαν οι Γερμανοί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το δόγμα του Κεραυνοβόλου Πολέμου. Απλώς οι Γερμανοί φαίνεται ότι υπήρξαν καλύτεροι μελετητές της ιστορίας, εκείνη την εποχή.

Δόγμα και εφαρμογή 

Το δόγμα του κεραυνοβόλου πολέμου βασίζεται σε τρεις παραμέτρους, οι οποίες πρέπει να ισχύουν, σε κάποιο τουλάχιστον βαθμό, ταυτόχρονα. Οι παράμετροι αυτοί είναι διαχρονικοί και αποτελούν αξιώματα στην στρατιωτική τέχνη. Πρωταρχική παράμετρος είναι η ισχύς. Χωρίς ισχύ δεν μπορεί να υπάρξει νίκη.

Δεύτερη παράμετρος είναι η ταχύτητα. Η ταχύτητα αποδιοργανώνει τον αντίπαλο, περιορίζοντας τους χρόνους αντίδρασής του. Τρίτη παράμετρος είναι η εκμετάλλευση. Επιτυχία που δεν τυγχάνει της ανάλογης εκμετάλλευσης χάνει αυτόματα την αξία της.

Οι παράμετροι αυτοί ίσχυαν και εξακολουθούν να ισχύουν, απαράλλαχτες, μέχρι τις μέρες μας. Όσοι στρατηγοί, από τις απαρχές του χρόνου, τις αντιλήφθηκαν και τις εφάρμοσαν, πέτυχαν λαμπρά αποτελέσματα. Φυσικά σημαντικά είναι και τα μέσα, τα κατάλληλα κάθε φορά μέσα, που καθιστούν εφικτή την εφαρμογή του συγκεκριμένου δόγματος.

Επίσης σημαντικότατος παράγοντας είναι και η κατάλληλη εκπαίδευση και το ηθικό του στρατεύματος που θα κληθεί να εφαρμόσει μια τέτοια στρατηγική. Τέλος ακόμα σημαντικότερος παράγοντας είναι ο αποπροσανατολισμός του αντιπάλου, η παραπλάνησή του, ο αιφνιδιασμός.

Διαχρονικά ιδωμένο, το δόγμα του κεραυνοβόλου πολέμου, εφαρμόστηκε σχεδόν πάντοτε από στρατούς με ανώτερη στρατηγική ή και τακτική ευκινησία των αντιπάλων του. Η συνολική ισχύς του στρατού έπαιζε πάντα δευτερεύοντα ρόλο, αφού τον πρωτεύοντα ρόλο έπαιζε η τοπική υπεροχή, η ικανότητα δηλαδή ενός στρατού να συγκεντρώσει σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, συντριπτικά ανώτερες από τον αντίπαλο δυνάμεις.

Η ταχύτητα επίσης έπρεπε οπωσδήποτε να είναι ανώτερη του αντιπάλου, επιτρέποντας στον ενεργούντα στρατό να κερδίζει τον αγώνα της συγκέντρωσης και του αιφνιδιασμού.

 Από το πεζικό στην εξημέρωση του ίππου

Οι πρώτες μυθολογικές καταγραφές μαχών προέρχονται, χρονικά, από την αρχαία Μεσοποταμία, από τον πολιτισμό των Σουμερίων. Οι σουμεριακές πόλεις κράτη ανέπτυξαν από νωρίς τακτικούς στρατούς, αποτελούμενους από έναν πυρήνα μόνιμων στελεχών και ανδρών – οι διάφορες βασιλικές φρουρές.

Κάτι ανάλογο συνέβη και σε άλλες περιοχές – και στην Ελλάδα (πολιτισμός Σέσκλου). Οι πρώτοι στρατοί αποτελούνταν αποκλειστικά από πεζικό, ελαφρύ κυρίως. Το ελαφρύ πεζικό ήταν ικανό να κινείται ταχύτερα του βαρέως, όχι μόνο γιατί ήταν ελαφρύτερα εξοπλισμένο – εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν θωρακίσεις έτσι και αλλιώς – αλλά γιατί αυτό επέβαλε η φιλοσοφία δράσης του. Τόσο οι Σουμέριοι, όσο και οι πρώτοι Έλληνες ανέπτυξαν μεγάλο αριθμό ελαφρών πεζών, από την 5η χιλιετία π.Χ. 

Το ελαφρύ πεζικό ήταν το πρώτο ταχυκίνητο σώμα και μάλιστα ανεξαρτήτως εδάφους – αντίθετα με τα άρματα, το ιππικό, ή και τις σύγχρονες μηχανοκίνητες δυνάμεις. Ήταν ένα όπλο πολλαπλών αποστολών. Ένα σημαντικό, για την ανθρώπινη ιστορία όμως γεγονός έμελλε να αλλάξει την όλη οπτική. Ήταν η εξημέρωση των ιπποειδών και του ίππου.

Όλα άλλαξαν μετά την εισαγωγή των αρμάτων στα οπλοστάσια των στρατών της εποχής. Πραγματικές αυτοκρατορίες γεννήθηκαν βασισμένες στο νέο όπλο. Οι πρώτοι υπέρμαχοι του κεραυνοβόλου πολέμου ήταν οι Χετταίοι, οι Μιτανοί και οι Υκσώς. Οι Χετταίοι από την εποχή που εγκαταστάθηκαν οριστικά στο κεντρικό υψίπεδο της Μικράς Ασίας ανέπτυξαν μεγάλο αριθμό αρμάτων.

Πολεμικά άρματα

Αντίθετα με τους Σουμέριους και τους Ακκάδιους διαδόχους τους στην περιοχή, οι Χετταίοι παρέτασσαν μεγάλους αριθμούς αρμάτων, τα οποία και αποδείχθηκαν το ιδανικό όπλο, που επέτρεψε την επέκταση της αυτοκρατορίας τους από τα μικρασιατικά παράλια μέχρι τη Βαβυλώνα.

Επίσης οι κάτοικοι της σημερινής Παλαιστίνης διέθεταν από τις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ. μεγάλο αριθμό αρμάτων, επηρεασμένοι από τους Μιτανούς, την πρώτη «αυτοκρατορία των αρμάτων».

Η αυτοκρατορία των Μιτανών εκτεινόταν στον σημερινό βόρειο Ιράκ, μέχρι και το τουρκοκρατούμενο Κουρδιστάν. Ο στρατός της διέθετε λίγο και ανεκπαίδευτο πεζικό και πολλά και με άριστο προσωπικό άρματα. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι «Μαριανού», οι επίλεκτοι πολεμιστές των αρμάτων.

Τα άρματα των Μιτανών όμως δεν αποτελούσαν όργανα κρούσης, καθώς οι πολεμιστές ήταν οπλισμένοι με τόξα. Ήταν ταχυκίνητα όργανα πυρός, που όμως λόγω της αδυναμίας του αντιπάλου να τα αντιμετωπίσει αποτελούσαν το όργανο κρίσης της μάχης.

Αντίθετα οι Χετταίοι διέθεταν άρματα κρούσης – όπως και οι Έλληνες – οι πολεμιστές των οποίων ήταν οπλισμένοι με μακρά δόρατα. Το 1596 π.Χ. ο Χετταίος βασιλιάς Μυρσίλος, με μια κεραυνοβόλα εκστρατεία, κυρίευσε ολόκληρη την περιοχή από την Σεβάστεια της σημερινής Τουρκίας, μέχρι και την Βαβυλώνα. Εκατό περίπου έτη νωρίτερα οι Υκσώς, εισέβαλαν στην Αίγυπτο και κυρίευσαν μεγάλο τμήμα της.

Ωστόσο οι πλέον ονομαστοί κατακτητές που χρησιμοποίησαν το δόγμα του κεραυνοβόλου πολέμου ήταν οι Ασσύριοι. Πραγματοποιώντας σειρά κεραυνοβόλων εκστρατειών, οι Ασσύριοι βασιλείς όπως ο Σαργών, ο Εσαχαρδών ή ο Ασουρμπανιμπμάλ (ο Σαρδανάπαλος των αρχαίων Ελλήνων), συνέτριψαν κάθε αντίπαλο που βρέθηκε στο διάβα τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ασσυρία κατέρρευσε όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν συνασπισμό μεταξύ των Βαβυλωνίων, που διέθεταν τότε επίσης βαριά άρματα, αντίστοιχα των ασσυριακών, των Μήδων που διέθεταν πολύ και εκλεκτό ιππικό και των Σκυθών, που διέθεταν το καλύτερο ελαφρύ ιππικό της ιστορίας.

πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 8:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.