ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
Στη μνήμη Νίκου Λιβέρδου
Οι ρυθμικές φωνές των μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου Κυρηνείας «θέλουμε περίπατο – θέλουμε περίπατο» εκείνο το όμορφο ανοιξιάτικο πρωινό δεν βρήκαν ανταπόκριση από τον Καθηγητικό Σύλλογο και με το κτύπημα του κουδουνιού όλοι βρέθηκαν στα θρανία τους.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 η είσοδος του Καθηγητή στην αίθουσα διδασκαλίας προκαλούσε άμεση έγερση των μαθητών που παρέμεναν όρθιοι μέχρι να καθίσει στην έδρα του.
Ο 25χρονος νέος φιλόλογος με το φουντωτό κατσαρό μαλλί και το ατσαλάκωτο κουστούμι δεν είχε διάθεση να καθίσει και όπως πηγαινοέρχονταν μπροστά στον μαυροπίνακα είπε:
«Καθίστε παιδιά. Έχετε δίκιο που προτιμάτε περίπατο στην Γλυκιώτισσα, από το κλείσιμο μέσα στην τάξη. Όμως τώρα έχουμε δύο ώρες Νέα Ελληνικά. Θα σας δώσω την ευκαιρία να κάνετε την απόδρασή σας. Διαλέξτε όποιο θέμα θέλετε που να σχετίζεται με περίπατο ή εκδρομή και αναπτύξτε το. Ο μόνος περιορισμός που έχετε, είναι να γράψετε σήμερα σε απλή καθαρεύουσα. Προφανώς σε Έκθεση Ιδεών δεν υπάρχουν περιθώρια αντιγραφής γι’ αυτό βγαίνω στην αυλή να καπνίσω κανένα τσιγάρο. Ελπίζω ο καθένας να συγκεντρωθεί στο γραπτό του αφενός για να αποδώσει και αφετέρου να μην ενοχλεί τους άλλους. Θάθελα όμως κάποτε να γίνετε τόσο ώριμοι, που να γράφετε και διαγωνίσματα χωρίς επιτήρηση».
Λίγο πριν αφήσει την αίθουσα κοντοστάθηκε στην πόρτα και είπε: «το κάπνισμα το έμαθα στην Αθήνα και ήδη άρχισε να μ’ ενοχλεί. Προσέξτε μην σας παρασύρουν οι μεγάλοι στις σπηλιές της Χρυσοκάβας που πηγαίνουν να καπνίσουν, γιατί οι παιδονόμοι έχουν ήδη μάθει γι’ αυτές. Αφήστε που αν αποκτήσετε μία κακή συνήθεια στα 15 πολύ δύσκολα θα την αποβάλετε».
Όταν μετά από λίγες μέρες έφερε τα τετράδια διορθωμένα, ένας μαθητής σήκωσε το χέρι και ανήσυχος ρώτησε τον καθηγητή γιατί δεν διόρθωσε το γραπτό του. Γέλασε εκείνος καλόκαρδα και είπε: «Μην είσαι βιαστικός και μην περιμένεις την κρίση στην πρώτη σελίδα. Πήγαινε στο τέλος να δούμε τι έγινε».
Κάθισε ο μαθητής θορυβημένος και άρχισε να γυρίζει με αγωνία μία μία τις σελίδες του γραπτού του, μέχρι που έφτασε στο τέλος και τότε βρέθηκε ενώπιον μιας σελίδας, όπου, με κόκκινο μελάνι και μεγάλα γράμματα έγραφε: «Εάν επενέβαινα όπου ο εκδρομικός σου οίστρος σε παρέσυρεν εις την Δημοτικήν, το τετράδιόν σου θα μετεβάλλετο εις πεδίον πολυαιμάκτου μάχης!!!».
Βαθμολογία δεν φαινόταν πουθενά. Στη αμηχανία του προσετέθη και αγωνία όταν ο Καθηγητής του ζήτησε να αναγνώσει την έκθεση «Εξερεύνηση της θάλασσας της Κερύνειας». Παρακολούθησαν όλοι τις κινήσεις των πολύχρωμων γύλων, τους αχινούς που άλλοι ήταν κατάμαυροι και μόνοι και άλλοι πολύχρωμοι με πολλά στολίδια (πετραδάκια, όστρακα, φύκια) δείγμα ότι ήταν αυγομένοι. Μπροστά τους πρόβαλλαν τα διάφορα σχήματα των βράχων, οι σπηλιές, τα καμουφλαρισμένα στα θαλάμια τους χταπόδια και οι μαρτυριάρες πέρκες που τα φανέρωναν. Αραιά και που σκόρπια θραύσματα από αμφορείς, κατάλοιπα άλλων εποχών. Κάποιες μαθήτριες δεν κατάφεραν να κρύψουν ένα επιφώνημα φόβου όταν άκουσαν την περιγραφή για το κεφάλι της σμέρνας με τα κοφτερά δόντια που μόλις πρόβαλλε στην έξοδο της κρύπτης της.
Ο βαθμός που πήρε η Έκθεση δεν έχει σημασία. Το τετράδιο, καθώς και η μπλε μάσκα με το μπαλάκι του πιγκ-πογκ στο σωλήνα για την αναπνοή του μικρού εξερευνητή, έμειναν για πάντα στην κατεχόμενη Κερύνεια σε βέβηλα χέρια.
Εκείνο που δεν έσβησε όμως ποτέ, είναι η ανάμνηση της Διδασκαλίας με αφορμή την αυθαίρετη χρήση της Δημοτικής.
«Η γλώσσα μας, παιδιά μου, είναι ζωντανός οργανισμός. Είναι η μόνη εννοιολογική γλώσσα στον κόσμο και η μοναδική με τόσο μακρά πορεία. Η καθαρεύουσα, η δημοτική, καθώς και οι ιδιωματικές διάλεκτοι έχουν κοινές ρίζες. Κάθε μορφή της έχει την αξία και τη χρησιμότητά της. Γι’ αυτό και στην καθημερινή μας επικοινωνία μπορούμε άνετα να χρησιμοποιούμε την καθομιλουμένη, αλλά τίποτε δεν μας εμποδίζει να διανθίζουμε τον Λόγο μας με φράσεις ή στοιχεία καθαρεύουσας. Ειδικά η Κυπριακή διάλεκτος έχει μια εκπληκτική συλλογή από λέξεις και φράσεις, που ανάγονται στον Όμηρο, και επιβεβαιώνουν την Ελληνική μας συνέχεια. Δεν απέρριψα την έκθεση του συμμαθητή σας γιατί το θέμα του ήταν τέτοιο που η δημοτική το απέδωσε πράγματι καλύτερα. Δεν θέλω όμως να πάρετε σαν δεδομένο ότι θα κάνετε πάντα χωρίς συνέπειες ό,τι σας περνάει από το μυαλό. Η πειθαρχεία σε κάποιους κανόνες είναι προϋπόθεση για πρόοδο και προκοπή».
Πέρασαν λίγες μέρες και ήρθε ένα πρωινό που κανείς δεν μπήκε στις τάξεις. Όχι όμως γιατί πήγαν περίπατο ή εκδρομή. Έπρεπε να αποχαιρετήσουν έναν συμπολίτη τους.
Ο Αντρέας είχε ήδη εγγραφεί στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Προηγείτο όμως το καθήκον προς την Πατρίδα. Την προηγούμενη χρονιά, οι Τούρκοι ανέσυραν τα όπλα από τις «κρύπτες» και παραμονή Χριστουγέννων, αιματοκύλισαν την Κύπρο. Είχε αρχίσει η τελευταία φάση του μακρόπνοου σχεδιασμού της Τουρκίας για επανάκτηση της Κύπρου. Η Εθνική Φρουρά εδημιουργήθη τότε για να ανακόψει αυτά τα σχέδια.
Ο επίδοξος ιατρός ντυμένος στο χακί καθόταν σε μια άκρη του στρατοπέδου απορροφημένος στο διάβασμα ενός από τα πρώτα βιβλία που θα τον συντρόφευαν στο πρώτο έτος των σπουδών του. Τα κελαϊδίσματα των πουλιών σταμάτησαν στο άκουσμα του άνανδρου, απροειδοποίητου πυροβολισμού. Μαζί με το φοβισμένο πέταγμα των πουλιών, εκείνο το Μαρτιάτικο πρωινό, κατακερματίστηκαν οι σκέψεις, διαλύθηκαν τα όνειρα, κι απέμεινε το ανοικτό βιβλίο, ματωμένο, στις πρώτες σελίδες….
Η εμπειρία πρωτόγνωρη για την μικρή μας πόλη. Το φέρετρο του 18χρονου φίλου μας κι αυριανού ιατρού, τυλιγμένο στην Ελληνική σημαία. Παραστάτες οι νέοι εθνοφρουροί και σύσσωμη η Κερύνεια στην κατάμεστη εκκλησία και τον περίβολο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Πριν από το «Δεύτε λάβετε τελευταίον ασπασμόν» ανέβηκε στο βήμα, δίπλα στο θρόνο του Δεσπότη, ο νέος μας καθηγητής και μικροθείος του νεκρού.
Επικρατούσε απόλυτη σιωπή που την έσπασε η τρεμάμενη, αρχικά, φωνή του. Σιγά σιγά όμως μέσα από τον θλιμμένο καταβεβλημένο ψυχικά και σωματικά εκφωνητή του επικήδειου ανεδήθη ο Έλληνας Δάσκαλος, ο ζυμωμένος με την παράδοση και την ιστορία, ο απόγονος των αγωνιστών της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας.
Ο χρόνος σβήνει από τη μνήμη τις λεπτομέρειες αλλά ποτέ δε θα ξεχαστεί ένα μήνυμα που απευθυνόταν στους γυμνασιόπαιδες. Ακόμη και σήμερα νιώθω ότι αυτή η διδασκαλία Ελληνικών και Ελληνικότητος είναι χρήσιμη για όλους τους Κερυνιώτες, τους Κυπρίους, αλλά και κάθε κύτταρο του Ελληνισμού, όπου γης.
«Παιδιά μου, που έχετε το προνόμιο να σπουδάζετε στο Ελληνικό Γυμνάσιο Κερύνειας, είναι μεγάλη τιμή να είστε καλοί Μαθητές. Μόλις πάρετε το Απολυτήριο, σας περιμένει μια ακόμη μεγάλη αποστολή. Στη νέα ιδιότητά σας, θα αλλάξει ένα γράμμα. Θα γίνετε Μαχητές. Η θητεία δεν είναι βάρος, είναι ταυτόχρονα πεδίο προσφοράς αλλά και παιδείας. Για δυο χρόνια θα είσαστε Οπλίτες. Όταν με το καλό εκπληρώσετε αυτό το καθήκον τα δύο πρώτα γράμματα θα αλλάξουν θέση για να γίνετε Πολίτες. Αυτές οι τέσσερις λέξεις συνθέτουν τον ολοκληρωμένο άνθρωπο που κατευθύνεται από τις βασικές αξίες της γνώσης, της αγάπης της αλήθειας και της ελευθερίας.
Μην ξεχνάτε ότι ο μεγάλος τραγικός ποιητής μας Αισχύλος, με τόση δόξα και διακρίσεις εν ζωή, επέλεξε να γραφεί στην επιτύμβια πλάκα του ότι ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΣΤΟ ΜΑΡΑΘΩΝΑ. Φαίνεται ότι τον ακολουθούσε επιτακτικά η μνήμη της μεγαλειώδους θυσίας του αδελφού του Κυναίγειρου…. Έτσι κι εσείς, μην ξεχνάτε την θυσία του Αντρέα και τόσων άλλων ηρώων της Ελληνικής μας Κύπρου».
ΝΙΚΟΣ ΕΡ. ΙΩΑΝΝΟΥ
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου