Κοινωνία Άκριτων Παθητικών και Μιμητικών Ανθρώπων; (εξαιρετικό)

Γράφει ο Δρ. Μιχαήλ Α. Βιδάλης * 

 

Τα τελευταία χρόνια όσοι αποτολμούν να σκέφτονται, προβληματίζονται. Στην Ελλάδα αλλά και όπου αλλού βρέθηκαν, πολλοί άνθρωποι πλέον, ασχέτως τόπου καταγωγής ή μόρφωσης, είναι ουσιαστικά πανομιότυποι. Δηλαδή, σαν να βγήκαν όλοι από το ίδιο “καλούπι”, ή όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε, είναι copy-paste (“Αντιγραφή-Επικόλληση”). Θα ισχυριστεί κάποιος ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της ενοποιημένης κοινωνίας του διαδικτύου, αυτό είναι αναπόφευκτο. Όμως, είναι; 

 

Τόσο στις καλές τέχνες όσο και στην αρχιτεκτονική (που και αυτή θεωρείται καλή τέχνη), ο άλογος ή άκριτος μιμητισμός δηλοί ανεπάρκεια, έλλειψη δημιουργικότητας και αδυναμία διαφοροποίησης. Ενώ σε μία εργοστασιακή γραμμή παραγωγής αυτοκινήτων αυτός είναι ο στρατηγικός στόχος, είναι αυτό επιθυμητό για τις ανθρώπινες κοινωνίες;

 

Οι περισσότεροι νέοι και νέες είναι “μουτζουρωμένοι”, sorry (να το πω στη γλώσσα τους) με τατουάζ. Από χάραγμα των κακοποιών, σημάδεμα των αγελάδων στην Άγρια Δύση, κρυφό μήνυμα της Ιαπωνικής Μαφίας και όχι μόνο, ή κώδικας των σύγχρονων συμμοριών, υιοθετήθηκε ως “μόδα” παγκοσμίως. Δεν θα μείνουμε στις ιατρικές επιπτώσεις (μέχρι και θανάτους) αλλά στη γελοιότητα της άλογης πράξης. Κοπέλα χαράζει το όνομα του δήθεν παντοτινού εραστή της, αυτός πιθανότατα αποχωρεί λίγο μετά, ενώ το όνομα του μένει ως ενθύμιο (Μετά, ίσως ασχοληθεί να το σβήσει με λέιζερ, παρά τις όποιες επιπτώσεις. Στη σύγχρονη ηδονιστική εποχή, οι άνθρωποι πλέον έχουν μετατραπεί σε σκεύη κατανάλωσης και εξυπηρέτησης). Άνθρωποι έχουν “μουτζουρώσει” το 80% του σώματος τους, έχουν κάνει body piercing (τρύπημα σώματος), μερικοί έχουν εμφυτεύσει και “κέρατα” στο κρανίο, και μετά αναλογίζονται γιατί δεν τους προσλαμβάνει κανένας προκειμένου να εργασθούν. Άδικη κοινωνία; Μορφή προσωπικής έκφρασης, ή άλογος μιμητισμός της μάζας; Απλή ερώτηση: Τι θα γίνει όταν σχεδόν όλοι θα έχουν “μουτζουρωθεί” και το τατουάζ δεν θα είναι πλέον της “μόδας”; 

 

Να μην παραλείψουμε και το “αναγκαίο” ατμιστό (ηλεκτρονικό τσιγάρο), συμπληρώνοντας την εικόνα. Διαφορετικά, δεν θα είμαστε κοινωνικά αποδεκτοί από την ομάδα (ή cool, όπως έχουν συνηθίσει να λένε). Η δε γνωστή προσφώνηση που ακούμε συνέχεια, έχει επικρατήσει σε τέτοιο βαθμό που αρκετοί τουρίστες διερωτώνται αν πρόκειται περί πολύ κοινού Ελληνικού ονόματος. Δεν έχουμε προσωπικό όνομα ή ιδιαίτερη ταυτότητα και καταλήξαμε να μας απευθύνονται έτσι αλλά και να μας ευχαριστεί; 

 

Έχει καλλιεργηθεί ένας υπέρμετρος ναρκισσισμός. Οι κοπέλες ακολουθούν ακριβώς την ίδια αισθητική στην εμφάνιση και στο ντύσιμο, ακόμη και στο παραμορφωτικό Μπότοξ, δερματικά εμφυτεύματα και πολλαπλές προσθετικές εγχειρήσεις αν το επιτρέπουν τα οικονομικά τους. Τελικά στους δρόμους μας περιφέρονται πλάσματα σαν χαρακτήρες από cartoons (κινούμενα σχέδια), ο δε υπογράφων έχοντας εντρυφήσει στην αισθητική τα θεωρεί αξιοθρήνητα άσχημα.

 

Νέοι και νέες λικνίζονται ακούγοντας την ίδια μουσική παγκοσμίως, που εξυμνεί τον πλούτο ασχέτως τρόπου απόκτησης, την ηδονή, τον βιασμό των γυναικών, τη βία, και τα ναρκωτικά, και μετά προκύπτουν ακριβώς αυτά και οι ειδικοί επιστήμονες προσπαθούν να τα αναλύσουν επιστημονικά… 

 

Αξιοσημείωτη είναι η έκφραση “είναι κόλαση”, που έχει επικρατήσει να σημαίνει… κάτι πολύ διασκεδαστικό και όμορφο (Τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική). Δεν είναι σουρεαλιστικό ότι οι ίδιοι που δηλώνουν άθεοι, άπιστοι, ή αγνωστικιστές, χρησιμοποιούν Θεολογικό όρο; Αν η “Κόλαση” υποδηλώνει κάτι το διασκεδαστικό (ή cool), προφανώς ο Παράδεισος – ως το αντίθετο – σηματοδοτεί κάτι το τρομερό ή αποκρουστικό; Σε τελικά ανάλυση – λίγη λογική παρακαλώ – υπάρχει Κόλαση χωρίς Παράδεισο; Καλώς Ορίσατε στον θαυμαστό “Ανάποδο Κόσμο”, όπως λέει ο αγαπητός Καθηγητής Κωνσταντίνος Βαθιώτης… 

 

Για καφέ πρόσφατα βρέθηκα σε ξενοδοχείο και σχεδόν όλοι “σέρφαραν” στο διαδίκτυο με σκυμμένο το σβέρκο στο κινητό τους. Η εκούσια απομόνωση στην εποχή των κοινωνικών δικτύων καταργεί το μαζί, ακόμη και όταν φαινομενικά είμαστε “μαζί”; 

 

Παραδόξως, ο κόσμος (και κυρίως οι νέοι) δεν ενημερώνεται σήμερα, εκείνοι δε που “ενημερώνονται” παρακολουθούν μόνον τα συστημικά ΜΜΕ που παρουσιάζουν το “μαύρο” ως “άσπρο”, εξυπηρετώντας διάφορα κυβερνητικά ή επιχειρηματικά συμφέροντα. Με ποια λογική αποδεχόμαστε και υπερασπιζόμαστε απόψεις ανθρώπων για τους οποίους έχει ψηφιστεί το ακαταδίωκτο ή κρύβονται πίσω από την παράνομη πολιτική ασυλία; Δεν υπάρχει η παραμικρή υποψία ότι ανάλογες κινήσεις χρήζουν τουλάχιστον έρευνας ή αμφισβήτησης και όχι άκριτης αποδοχής; Ειρωνικά, αυτοί που επιδιώκουν την αντικειμενικά ανεξάρτητη ενημέρωση, χαρακτηρίζονται ως “ψεκασμένοι” ή “συνωμοσιολόγοι” από τη χειραγωγούμενη μάζα. Ενίοτε, σαν τον Σκύλο του Πάβλοφ, τους πετάνε ένα “κόκκαλο”, μια παροχή ή ένα δωράκι, και όχι μόνο υιοθέτησαν το επίσημο αφήγημα αλλά είναι και ευχαριστημένοι. Μία πλήρως εξαρτημένη αντίδραση, μία de facto εξαγορασμένη κοινωνία. Και ξαναγυρνάνε πάλι υπάκουα στον εικονικό κόσμο τους. 

 

Σε συζήτηση με νεαρό που επέστρεφε με το μετρό από συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας με το “σακίδιο” του, όταν ρωτήθηκε για τη συγκεκριμένη ιδεολογία και το στόχο της διαμαρτυρίας, αδυνατούσε να κατανοήσει πλήρως την ερώτηση, πόσο μάλλον να την απαντήσει. Η ουσία ήταν ότι πήγε απλά για να είναι με την ομάδα του και να “διαμαρτυρηθούν”. Εντολοδόχος “Μπαχαλάκιας”, ή άλλο ένα παιδί σε σύγχυση; Ενδεχομένως και τα δύο; Σε αντιδιαστολή, αυτοί που εξεγείρονται διεθνώς κατά της πολιτικής τάξης, ανήκουν στην άκριτη μάζα, ή είναι ενημερωμένοι πολίτες που δίκαια αντιδρούν (Βλέπε Νεπάλ, Γαλλία, Αγγλία, Αυστραλία, ΗΠΑ, κ.ά.); 

 

Βάσει της Θεωρίας της Αλλαγής (1974), το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να κατανοήσουν το πρόβλημα, πόσο μάλλον να το επιλύσουν. Ενώ η λύση απαιτεί χειρισμούς 2ου Βαθμού (εξωγενείς), αυτοί είναι παγιδευμένοι σε λύσεις 1ου Βαθμού (εσωγενείς) αφού ανήκουν στο συγκεκριμένο πλαίσιο. Όταν βιώνεις έναν εφιάλτη όπου μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, η μόνη λύση είναι να χτυπήσει το ξυπνητήρι και να ξυπνήσεις. 

 

Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι – η μάζα δηλαδή – είναι αναπόφευκτα καταδικασμένη σε εξαφάνιση, όπως θα ισχυριζόταν η Θεωρία του Δαρβίνου, ακόμη και να διαφωνούμε με τη Θεωρία στο ουσιαστικό της επίπεδο. Αδιαμφισβήτητα, η επικράτηση του ισχυροτέρου στη φύση είναι γεγονός. Η μάζα είναι ουσιαστικά μία αγέλη που τρέχει άκριτα ή άλογα προς μίαν κατεύθυνση (ακολουθώντας αυτούς που ξεκίνησαν πρώτοι ή άκουσαν το “σφύριγμα”), ενώ ελάχιστοι έχουν αντιληφθεί ότι επίκειται πτώση σε γκρεμό. Εν ολίγοις, μία κοινωνία άκριτων ή παθητικών “προβάτων” είναι μία κοινωνία προς εξαφάνιση. Για τον απλό λόγο ότι στους περισσότερους – ασχέτως μορφωτικού ή κοινωνικού επιπέδου – λείπει ένα σημαντικό προσόν γνωστό ως “διάκριση”, όρος τόσο φιλοσοφικός όσο και Θεολογικός. Τελικά, διάκριση, ή άκριτος και παθητικός μιμητισμός; Στους δυστοπικούς χρόνους που πιθανώς έρχονται, θα επιβιώσουν οι εραστές της λογικής, ή η άλογη μάζα; 

 

* Αρχιτέκτων Μηχανικός, MArch και Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας

 

πηγή 

Share