27 Σεπτεμβρίου 2025

Εκπαίδευση για θύματα και θύτες

Παρά τις τραυματικές εμπειρίες τους από το δυσλειτουργικό εκπαιδευτικό σύστημα, δεν είναι λίγοι οι παιδαγωγοί που προσπαθούν να προσφέρουν στους μαθητές ό,τι καλύτερο διαθέτουν
 
Γράφει ο Παναγιώτης Λιάκος 
 
Από τους τυράννους δασκάλους και καθηγητές των προηγουμένων δεκαετιών φτάσαμε στους σατράπες μαθητές, χωρίς ούτε στιγμή να περάσουμε από τον σταθμό των αληθινών παιδαγωγών και εκπαιδευομένων.
 
Από τον αυταρχισμό, τις απάνθρωπες σωματικές τιμωρίες παιδιών από συμπλεγματικούς τάχα «λειτουργούς» της εκπαίδευσης περάσαμε στον δικαιωματισμό, την ατιμωρησία αποχαλινωμένων εφήβων, την ενθάρρυνση της αρνησιπατρίας και του μηδενισμού, την εξοικείωση με την ανωμαλία και την προβολή της παρακμής σαν «κανονικότητα».
 
Σαν να ξέχασαν οι πάντες το δελφικό παράγγελμα «μηδέν ἄγαν». Όλα βρίσκονται εκτός ισορροπίας εδώ και καιρό.
 
Το μαντείο των Δελφών
 
Το μαντείο των Δελφών υποδεχόταν τους επισκέπτες με μηνύματα νοητικής και ψυχικής προπαρασκευής για την επαφή με το θείο. Το μερικό όταν αποπειράται να προσεγγίσει το πεδίο του αμέριστου χρήζει προετοιμασίας – και γι’ αυτό ήταν απαραίτητη η κατανόηση και η βιωματική σχέση με το μηδέν ἄγαν, το οποίο αποδίδεται στον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο (600-520 π.Χ.), τον Σπαρτιάτη νομοθέτη, ποιητή και φιλόσοφο που θεωρείτο ως ένας εκ των επτά σοφών της ελληνικής αρχαιότητας.
 
«Τίποτε σε υπερβολή» σημαίνει αυτό το ρητό – κι υπερβολή μπορεί να είναι το πάρα πολύ αλλά και το πάρα πολύ λίγο, το αμελητέο. Η ακολούθηση του μέτρου ήταν τρόπος ζωής, που μπορούσε να οδηγήσει στον προορισμό της τελειότητας, της ένωσης με το θείο. Η υπερβολή ήταν και παραμένει αντίπαλος και του Ελληνισμού και γενικότερα της ανθρωπότητας.
 
Ακριβώς σ’ αυτό το πεδίο της μεγάλης δοκιμασίας έχουν αποτύχει οι γενιές που απαρτίζουν τον διαρκώς απισχνούμενο ελληνικό, γηγενή πληθυσμό της πατρώας γης. Η υπερβολή έχει παγιδεύσει για τα καλά στους μασητήρες της το έθνος μας και το αλέθει έως κονιορτοποιήσεως και αφανισμού.
 
Πού πάσχει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα
 
Εκεί ακριβώς πάσχει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο είναι σταθερά προσανατολισμένο στην παραγωγή μαζών ψηφοφόρων, πειθήνιων υποτακτικών και ακολούθων του συρμού και προθύμων να συσχηματισθούν με τον αιώνα τούτο.
 
Η δημόσια «Παιδεία» (είναι απαραίτητα τα… σκωπτικά εισαγωγικά στη λέξη Παιδεία, όταν συνοδεύεται από τον επιθετικό προσδιορισμό «δημόσια») και παλαιότερα και στην εποχή της μετανεωτερικότητας αποτελεί μέρος του προβλήματος, όχι της λύσης των κοινωνικών προβλημάτων.
 
Δεν απαντά στους προβληματισμούς των προσώπων για τη νοηματοδότηση του βίου τους, δεν καλλιεργεί ήθος, δεν παράγει πολίτες. Απλώς ευθυγραμμίζει τα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους με την μακρά γραμμή παραγωγής και αναπαραγωγής του κυρίαρχου αφηγήματος. Επίσης, η δημόσια «Παιδεία» παράγει περισσότερα αδιέξοδα και βία απ’ όση μπορεί να αφομοιώσει ένας άνθρωπος.
 
Στις δεκαετίες του ’50, ’60 και μέχρι και τα μέσα του ’70 οι περισσότεροι εκ των ασκούντων καθήκοντα εκπαιδευτού σε δημοτικά σχολεία και εξατάξια γυμνάσια προσπαθούσαν να υπεραναπληρώσουν την ταραχή, τις στερήσεις, την οδύνη, το πένθος και τα ανεκπλήρωτα όνειρα της ελληνικής κοινωνίας, όπως αυτή στιγματίστηκε από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον πόλεμο του ’40 και τον Εμφύλιο.
 
Η απόπειρα επίτευξης «ρεβάνς» λόγω προσωπικών πικρών βιωμάτων σε βάρος ανήλικων ατόμων, και μάλιστα σε μια εξαρτησιακή σχέση όπως εκείνη μαθητή-δασκάλου, δεν προοιωνίζεται κάτι καλό.
 
Σάκοι του μποξ οι μαθητές
 
Ταυτόχρονα οι «παιδαγωγοί» ασκούσαν και μία μορφή πολιτικής κατήχησης – πάντοτε βοηθητικής για την εκπλήρωση των απαιτήσεων των «συμμάχων» μας. Ακόμα κι ο -σύμφυτος με τον άνθρωπο- πατριωτισμός είχε νατοϊκή επίγευση. Η παράδοση σερβιρόταν με τη μορφή του ανώδυνου φολκλόρ. Και –πάνω απ’ όλα- οι μαθητές ήταν σάκοι του μποξ.
 
Η κοινωνία ανεχόταν τη σωματική τιμωρία στα σχολεία. Αρκετοί εκ των διδασκόντων ήταν άξιοι παιδαγωγοί, αλλά ουκ ολίγοι αποδείχθηκαν μοχθηροί κακοποιητές που είχαν τον χάρακα σαν προέκταση του χεριού τους και χρησιμοποιούσαν τα χέρια τους περισσότερο για να δίνουν χαστούκια, παρά για να γράφουν στον μαυροπίνακα.
 
Έτσι έπλασαν την επόμενη γενιά, η οποία ήταν εκείνη των υποδοχέων των προσβολών και των χτυπημάτων με τον χάρακα. Η επόμενη γενιά δασκάλων στελεχώθηκε από ακροατές των υποκριτικών ρητορειών περί πατρίδος και θρησκείας από άτομα των οποίων ο τρόπος ζωής ουδόλως συμβάδιζε με τα λόγια τους.
 
Παρά τις τραυματικές εμπειρίες τους από το δυσλειτουργικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι λίγοι οι παιδαγωγοί που προσπαθούν να προσφέρουν στους μαθητές ό,τι καλύτερο διαθέτουν – και σε γνωστικό επίπεδο αλλά και σε ό,τι αφορά στη διαμόρφωση υγιούς και ενάρετου χαρακτήρα.
 
Οι υπόλοιποι απλώς μεριμνούν για να κάνουν τα στοιχειώδη. Να ανταποκριθούν σε όσα προβλέπει το πρόγραμμα. Κι αυτό, φυσικά, δεν αρκεί…
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 11:00 π.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.