24 Σεπτεμβρίου 2025

ΤΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης Αμφικτύων
 
 
Οι Μούσες αλληγορούν τις Μαθήσεις και την ανάπτυξη από αμνημονεύτων χρόνων από τους Ελληνες των καλών τεχνών, των γραμμάτων και των επιστήμων. Αυτές θεωρούνται κόρες της Μνημοσύνης. Αρχικά διέμεναν στα όρη και στις ερημιές γιατί η μάθηση θέλει ησυχία. Οι εννέα Μούσες ήταν:
 
1. Καλλιόπη: Της Επικής Ποίησης και Ρητορικής. 
2. Κλειώ: Της Ιστορίας. 
3. Ευτέρπη: Της Μουσικής και Λυρικής Ποίησης. 
4. Θάλεια: Της Κωμωδίας και Ποιητικής Τέχνης. 
5. Μελπομένη: Της Τραγωδίας. 
6. Τερψιχόρη: Του Χορού και της Χορευτικής Τέχνης. 
7. Ερατώ: Της Ερωτικής Ποίησης. 
8. Πολύμνια: Της Ιερατικής Ποίησης και Γεωμετρίας. 
9. Ουρανία: Της Αστρονομίας και αστρολογίας. 
 
[Το όνομα τους Ελληνικό εκ του «μάω» ή μόωμαι ή μώσις=επιθυμώ ή εκ του ομού ούσαι=Μούσες, εξού και μουσείο=κέντρο μαθήσεων.] 
 
Όταν υποδουλώθηκε η Ελλάδα στους Ρωμαίους συνέβη ταραχή και οι Μούσες πήγαν στην Αίγυπτο στην Αλεξάνδρεια. Όταν ησύχασαν τα πράγματα στην Ελλάδα επανήλθαν αλλά η αίγλη τους ήταν πεσμένη. Με την επιβολή του ξένου δόγματος σταμάτησαν να δίνουν την παρουσία τους στο ευρύ κοινό και παρουσιάζονταν στην ανώτερη τάξη. Μετά την Άλωση της Κωνστ/λεως αρχικά πήγαν στην Ιταλία και εκείθεν διεσπάρησαν στην Ευρώπη. Όταν εμείς ερχόμαστε στην Ευρώπη αισθανόμαστε λύπη που έφυγαν και τις παρακαλούμε θρηνούντες να επιστρέψουν στην πατρίδα. Όμως δεν κάνουμε αυτά που πρέπει για να επιστρέψουν. 
 
Αυτοί που στο παρελθόν κατεδάφισαν τα σχολεία, έδιωξαν τους δασκάλους και όλους τους μορφωμένους, έπλασαν ότι αυτοί και οι όμοιοι τους βίασαν τις Μούσες και τις ανάγκασαν σε φυγή. Ασφαλώς, δεν χρειάζεται να σας υπενθυμίσω πότε συνέβησαν τα γεγονότα αυτά στον τόπο μας γιατί είναι σε όλους γνωστά, όταν δε τα επαναλαμβάνουμε θίγονται ορισμένοι Χριστιανοί. Τι έβγαλε η Ελλάδα και δεν έτρεξαν οι γείτονες να το οικειοποιηθούν δικό τους ή και να το κλέψουν; Έτσι και οι Αιγύπτιοι είπαν ότι ο Οσιρις είχε εννέα παρθένες υπονοώντας τις Μούσες. Οι Κρήτες δικαίως να θεωρούν δικές τους τις Μούσες, διότι ανέπτυξαν τον πρώτο πολιτισμό. Άλλοι λένε ότι ήταν κόρες του Πιέρου από την Πιερία θυγατέρες του πρώτου βασιλιά Ουρανού. Αυτός ήταν ο πρώτος που εγκαινίασε την «Ουράνια Πλατεία» του Πεκίνου. Από την Πιερία οι Μούσες κατέβηκαν στην Νότια Ελλάδα και έκτισαν παντού τα ιερά τους. Στις Θεσπιές είχαν μικρό ναό και αγάλματα αυτών, εκεί δε ήταν και ο «Κήπος των Μουσών» Αλλά και οι Λακεδαιμόνιοι είχαν ναό πλησίον της Χαλκιοίκου Αθηνάς επειδή. Ως γνωστόν οι Σπαρτιάτες πήγαιναν στη μάχη όχι με την σάλπιγγα της Αθηνάς αλλά με αυλούς, κιθάρες και παιάνες των Μουσών.. Ο Λυκούργος είπε πρώτος να γίνουν τα εμβατήρια για την παρόρμηση των οπλιτών στη μάχη, πριν δε από την μάχη θυσίαζαν στις Μούσες. Επίσης θυσίαζαν και την αίγα της Αρτέμιδος προ της μάχης. Στην Αθήνα είχαν βωμό αυτών στην Ακαδημία. Ανέθεσαν δε σε τρεις λιθοξόους να κατασκευάσει έκαστος τρία αγάλματα των μουσών για να διαλέξουν το ένα το καλύτερο. Μετά την επίδειξη ήταν όλα τόσο τέλεια ώστε κράτησαν και τα εννέα και τα αφιέρωσαν στον Ελικώνα. Η λατρεία των Μουσών πέρασε και στην Ρώμη και έχτισαν δύο ναούς των Μουσών στην Ιταλία. Ως γνωστόν η Ρώμη είναι πνευματική θυγατέρα του Ελληνικού πνεύματος και θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά η Ιταλία αν δεν συνέβαινε το εκκλησιαστικό σχίσμα με τα πρωτεία του πάπα. 
 
Ήταν και ιερά των μεν ορνέων ο Κύκνος, Η Αηδών και ο Τέττιξ(τζίτζικας) των δε βουνών ο Ελικών, Παρνασσός , Αόνιος, Κιθαιρών και η Πιερία. Των δε πηγών η Αγανίππη, Πίπλια, Λιβηθρίς , Κασταλία κλπ καθώς και ο Ειλισσός ποταμός και ο Περμησσός. [Να σημειωθεί΄ότι τα ονόματα που λήγουν σε «σσος» είναι πανάρχαια Πελασγικά ονόματα] 
 
Ο δε Στράβων λέγει ότι οι Θράκες, οι οποίοι κατοίκησαν στην Βοιωτία ονόμασαν πόλη εκεί Θράκη.
 
Οι Μούσες είχαν άφθονα επίθετα, τα πιο κοινά ήταν Πιερίδες, Κασταλίδες, Ελικωνιάδες, Ολυμπιάδες, Θεσπιάδες κ.α Από μια πηγή της Μακεδονίας Πίμπλη ονομάστηκαν Πιμπλιάδες και από τα ποιήματα του Ομήρου ονομάστηκαν Ομηρίδες. 
 
Παρατηρήσεις: 
 
1/ Όταν οι Έλληνες με τις Μούσες υμνούσαν τη χάρη, ομορφιά και την κομψότητα της γυναίκας, οι γυναίκες στον κόσμο είχαν τότε δικαιώματα λιγότερα και από τα ζώα. 
 
2/ Οι εννέα Μούσες δείχνουν την ενασχόληση των Ελλήνων από τα πανάρχαια χρόνια με το πνεύμα τις καλές τέχνες και τον πολιτισμό. Όταν άλλοι λαοί ήταν δούλοι του θεού και του επί της γης εκπρόσωπο του και έφτιαχναν ογκώδη μεγαθήρια προς τιμήν τους, 
 
3/ Αν δεν συνέβαινε η διακοπή της πολιτιστικής μας ανέλιξης από τους Ρωμαίους, τον Χριστιανισμό και τους βάρβαρους Τούρκους κατακτητές ασφαλώς σήμερα η Ελλάδα και συνακόλουθα ο κόσμος θα είχε βγει από την σημερινή βαρβαρότητα και θα είχε εισέλθει στον πραγματικό πολιτισμό της Γνώσης. 
 
4/ Ασφαλώς δεν θα είχε φτιάξει τα σημερινά εκτρώματα λ.χ τους ουρανοξύστες, τα ρυπογόνα μέσα μεταφοράς, περίτεχνα όπλα καταστροφής , την αύξηση σε βαθμό ασφυξίας του πληθυσμού της γης, τόσους λίγους κροίσους και τόσους πολλούς ενδεείς και πεινασμένους κ.α. 
 
5/ Αντίθετα θα είχε βελτιωθεί ο άνθρωπος, θα είχε αναπτυχθεί το πνεύμα, θα είχε φτιάξει τεχνολογικά μέσα συμβατά προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, όπως είχε κάνει και με τα πλοία του που πετούσαν με τον άνεμο και ποιος ξέρει τι ανακαλύψεις θα είχε πετύχει που τις είχε στο μυαλό του και άλλες που τις είχε βάλλει στην υπηρεσία του και σήμερα μας ξαφνιάζουν και σε πολλά από τα έργα του αδυνατούμε να δώσουμε εξηγήσεις. 
 
6/ Κάθε τόπος θα είχε αναπτυχθεί ισορρόπως με βάση τον πλούτο της γης του και δεν θα υπήρχαν τα σημερινά ρεύματα μεταναστεύσεων που καταστρέφουν τον όποιον πολιτισμό έχει δημιουργηθεί και επαναφέρουν τη γη σε νέα βαρβαρότητα. 
 
7/ Τόσο πολύ έχει απομακρυνθεί ο άνθρωπος από το πνεύμα ώστε θεωρεί τα καταστρεπτικά τεχνολογικά τέρατα και το κέρδος με το οποίο μετρά τα πάντα σαν πανάκεια που λύνει όλα τα προβλήματα. Έτσι χρησιμοποιεί θεσμούς του παρελθόντος που είχαν αξία της Δημοκρατίας (Ισηγορία-Ισονομία-Ισοπολιτεία), Δικαιοσύνη, Αγώνες, Ελευθερία κ.ο.κ) και αυτός τις έχει απογυμνωσει παντελώς από το περιεχόμενο και τις μετράει με το χρήμα . Αυτή όμως η τάση του έφερε ζάλη και ταραχή στις φρένες και τώρα πορεύεται σαν παράφρων στα αδιέξοδα που ο ίδιος δημιουργεί, χωρίς να μπορεί να εξέλθει και να ισορροπήσει.
 
(23/9/25) 
 
*Αμφικτύων ο Υποστράτηγος ε.α Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης
Συγγραφέας, Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
amphiktyon@gmail.com



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.