21 Αυγούστου 2024

Placebo: Εικονικό Φάρμακο

Μετάφραση: Απολλόδωρος
12 Ioυνίου 2018 | Αναθεωρήθηκε από το προσωπικό του Psychology Today | Διαβάστε το εδώ
 
Το εικονικό φάρμακο (placebo) είναι μια ουσία ή μια ιατρική διαδικασία που μοιάζει με μια πραγματική θεραπεία, αλλά στην πραγματικότητα δεν δρα σε μια ασθένεια ή ιατρική κατάσταση- στην πραγματικότητα είναι μια ψεύτικη θεραπεία, που προσφέρεται για πειραματικούς ή άλλους λόγους. Για ορισμένους ανθρώπους, ωστόσο, τα εικονικά φάρμακα μπορεί να έχουν ακόμη θετική ή αρνητική επίδραση στα συμπτώματα, έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα.
 
Τι είναι το Εικονικό Φάρμακο;
 
Ένα εικονικό φάρμακο μπορεί να είναι οποιαδήποτε θεραπεία ή ουσία που φαίνεται να είναι γνήσια αλλά δεν είναι. Τα εικονικά φάρμακα δεν έχουν γενικά μακροχρόνια αποτελέσματα και δεν θεραπεύουν ασθένειες. Μεγάλο μέρος του φαινομένου placebo εξαρτάται από τις προσδοκίες ενός ατόμου. Εάν ένα άτομο περιμένει να νιώσει ανακούφιση, μπορεί και να νιώσει. Εάν ένα άτομο φοβάται τις παρενέργειες, αυτές μπορεί να εμφανιστούν. Όταν το φαινόμενο placebo είναι αρνητικό, μερικές φορές αναφέρεται ως «φαινόμενο nocebo».
 
Ποιος είναι ο σκοπός του εικονικού φαρμάκου;
 
Όταν τα τυχαιοποιημένα, διπλά τυφλά πειράματα έγιναν συνήθης πρακτική τον 20ό αιώνα, τα εικονικά φάρμακα χρησιμοποιήθηκαν σε ομάδες ελέγχου για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα και οι πιθανές παρενέργειες νέων φαρμάκων. Ωστόσο, τα άτομα στις ομάδες ελέγχου άρχισαν να αναφέρουν αποτελέσματα παρά τη λήψη εικονικού φαρμάκου. Έκτοτε, η δύναμη των εικονικών φαρμάκων έχει αξιοποιηθεί για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, όπως ρευματισμοί, σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσος του Crohn, επιληψία, κολίτιδα, ακμή, στυτική δυσλειτουργία και πολλά άλλα.
 
Τι είναι το «φαινόμενο placebo» στην ψυχολογία;
 
Το θετικό φαινόμενο placebo θεωρείται ότι εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της πεποίθησης ότι μια θεραπεία είναι πραγματική, σε συνδυασμό με τη φυσική ικανότητα του σώματος να παρέχει ανακούφιση από τον πόνο. Στην πραγματικότητα, ένα εικονικό φάρμακο μπορεί να είναι μια ψυχολογική θεραπεία για μια σωματική πάθηση. Ωστόσο, το φαινόμενο placebo μπορεί να είναι και αρνητικό, όπως για παράδειγμα η εμφάνιση παρενεργειών από ένα φάρμακο που δεν λαμβάνετε πραγματικά.
 
Ποιο είναι ένα παράδειγμα εικονικού φαρμάκου;
 
Τα ακίνδυνα υποκατάστατα χρησιμοποιούνται συνήθως για να κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι παίρνουν φάρμακα, όταν η βλάβη θα υπερέβαινε το πιθανό καλό που θα γινόταν. Για παράδειγμα, πολλά διαφορετικά είδη αντικαταθλιπτικών έχουν αντικατασταθεί από εικονικά χάπια ζάχαρης. Ορισμένοι γιατροί εκτελούν ακόμη και εικονικές χειρουργικές επεμβάσεις, κάνοντας τις κινήσεις μιας πραγματικής διαδικασίας χωρίς να κάνουν τίποτα στην πραγματικότητα.
 
Είναι το φαινόμενο placebo επιστημονικά αποδεδειγμένο;
 
Ναι, το φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου έχει εμφανιστεί επανειλημμένα σε μελέτες για ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων υγείας. Υπολογίζεται ότι περίπου το 30 έως 40 τοις εκατό των ασθενών μπορεί να βιώσουν μεγάλη ανακούφιση μόνο από τα εικονικά φάρμακα, γεγονός που υποδηλώνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, οι προσδοκίες ενός ατόμου για ανάρρωση μπορεί να είναι το καλύτερο φάρμακο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα εικονικά φάρμακα ανακουφίζουν τα συμπτώματα- δεν θεραπεύουν τις ασθένειες.
 
Μπορούν οι γιατροί να σας δώσουν εικονικό φάρμακο;
 
Σε ερευνητικές δημοσκοπήσεις, οι γιατροί έχουν παραδεχτεί ότι δίνουν σε ασθενείς εικονικά φάρμακα, αλλά η εξαπάτηση ενός ασθενούς σχετικά με τη θεραπεία του εγείρει ορισμένα σοβαρά νομικά και ηθικά ζητήματα.
 
Τι είναι ο ύπνος placebo;
 
Η σχέση μεταξύ ύπνου και γνωστικής απόδοσης είναι ευρέως αποδεκτή. Ως αποτέλεσμα, η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι οι πεποιθήσεις κάποιου για την ποιότητα του ύπνου του μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική του απόδοση. Αν πιστεύει ότι κοιμήθηκε άσχημα, η απόδοσή του θα υποφέρει, ενώ αν πιστεύει ότι κοιμήθηκε καλά, τείνει να αποδίδει καλύτερα.
 
Τι είναι τα χάπια placebo;
 
Οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν τα εικονικά χάπια με τα χάπια ζάχαρης, αλλά η ζάχαρη έχει διακριτές φυσιολογικές επιδράσεις. Τα σημερινά placebo είναι χάπια που μοιάζουν με φάρμακα, αλλά περιέχουν συστατικά που υποτίθεται ότι δεν επηρεάζουν καθόλου τον ανθρώπινο οργανισμό.
 
Τα Οφέλη και οι Περιορισμοί των Εικονικών Φαρμάκων
 
Παρόλο που τα αποτελέσματα είναι γενικά προσωρινά, οι θεραπείες με placebo παίζουν ρόλο στην κατανόηση της σύνδεσης εγκεφάλου-ψυχής-σώματος τόσο στην ιατρική πρακτική όσο και στη βιοϊατρική έρευνα. Τα εικονικά φάρμακα χρησιμοποιούνται συχνά στην ιατρική έρευνα για να βοηθήσουν να διαπιστωθεί εάν τα αποτελέσματα μιας νέας θεραπείας οφείλονται πράγματι στην ίδια τη θεραπεία και όχι σε κάποιον άλλο παράγοντα.
 
Σε μια διπλά τυφλή μελέτη, για παράδειγμα, οι εθελοντές δεν γνωρίζουν αν λαμβάνουν την πραγματική θεραπεία ή ένα εικονικό φάρμακο, οπότε τα αποτελέσματα μπορούν να θεωρηθούν αμερόληπτα. Έχουν θεσπιστεί δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές για την αποτροπή της κατάχρησης των θεραπειών με εικονικό φάρμακο.
 
Πώς επηρεάζει το φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου τον εγκέφαλο;
 
Διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο καλά λειτουργεί ένα εικονικό φάρμακο, συμπεριλαμβανομένων των προσδοκιών του ατόμου, των κινήτρων του να βελτιώσει την υγεία του, των εξωτερικών συνθηκών (π.χ. διαφήμιση) και της ικανότητας του εγκεφάλου να παράγει χημικές ουσίες που ανακουφίζουν από τον πόνο και ονομάζονται ενδογενή οπιούχα.
 
Είναι ένα εικονικό φάρμακο «ψεύτικο» αν λειτουργεί;
 
Ένα εικονικό φάρμακο μπορεί να περιλαμβάνει μια «ψεύτικη» θεραπεία (π.χ. χάπια εικονικού φαρμάκου, ενέσεις φυσιολογικού ορού, εικονικές χειρουργικές επεμβάσεις κ.λπ.), αλλά αν λειτουργήσει, πραγματοποιούνται πραγματικές φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα.
 
Τα εικονικά φάρμακα έχουν παρενέργειες;
 
Συνήθως όχι. Ωστόσο, οι αρνητικές σκέψεις μπορούν να βλάψουν την υγεία σας. Για παράδειγμα, ορισμένοι ασθενείς στους οποίους συνταγογραφείται εικονικό φάρμακο μπορεί να βιώσουν τις βλαβερές παρενέργειες που σχετίζονται με τη θεραπεία που πιστεύουν ότι λαμβάνουν.
 
Είναι η χορήγηση εικονικού φαρμάκου δεοντολογική;
 
Αν και οι γιατροί έχουν παραδεχτεί ότι χρησιμοποιούν εικονικά φάρμακα, συχνά θεωρείται ανήθικο όταν γίνεται εν αγνοία του ασθενούς. Τα καλά νέα είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν ανακούφιση από τον πόνο και άλλα οφέλη ακόμη και όταν γνωρίζουν ότι λαμβάνουν εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση έχει περιορισμούς και μπορεί να περιλαμβάνει ακόμη και μια μικρή ασυνείδητη εξαπάτηση, καθώς οι ασθενείς σε μελέτες φαίνεται να έχουν καλύτερα αποτελέσματα όταν ο γιατρός έδινε έμφαση στη θεραπευτική δύναμη των εικονικών φαρμάκων, δημιουργώντας έτσι ορισμένες προσδοκίες.
 
Τι είναι το «φαινόμενο nocebo» στην ψυχολογία;
 
Στο φαινόμενο nocebo, οι αρνητικές πεποιθήσεις ενός ατόμου σχετικά με μια θεραπεία placebo επαληθεύονται, αποτελώντας μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Γενικά, αυτό συμβαίνει όταν το άτομο αναπτύσσει συγκεκριμένες προσδοκίες με βάση τις επιπλοκές και τις παρενέργειες της θεραπείας που νομίζει ότι θα λάβει.
 
Δικτυογραφία:
Placebo | Psychology Today



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.