Δόθηκαν σε δημοσιότητα τα οικονομικά στοιχεία για τη φορολογία εισοδήματος για το οικονομικό έτος 2023. Τα πλέον ενδιαφέροντα στοιχεία είναι: Υποβλήθηκαν 9.017.477 δηλώσεις εισοδήματος με φορολογητέο εισόδημα 97,5 δις ευρώ και εισπρακτέοι φόροι 10,2 δις. Το 50% δήλωσαν εισόδημα έως 7.680 ευρώ, ενώ μόνο το 10% δήλωσε εισόδημα άνω των 20.842 ευρώ.
Η γνώση και η κατανόηση των διδαγμάτων της ιστορίας αποτελεί βασικό εργαλείο για την κατανόηση και επίλυση πολλών συγχρόνων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων στη χώρα μας και όχι μόνον. Επειδή η ιστορία επαναλαμβάνεται και χώρα που ξεχνά την ιστορία της και δεν διδάσκεται από τα μαθήματα της, δεν έχει μέλλον, τα παραπάνω οικονομικά στοιχεία για τη φορολογία εισοδήματος για το 2023 (όπου τα βάρη σηκώνουν και πάλι μισθωτοί και συνταξιούχοι) μας δίνουν την αφορμή να ανατρέξομε στην ιστορία μας.
Θα συγκρίνομε λοιπόν την Αθηναϊκή Πολιτεία κατά την εποχή του Χρυσού Αιώνα και αμέσως μετά με τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας από την άποψη και μόνο δημόσιων οικονομικών και φορολογίας. Στην αρχαία Αθήνα οι Αθηναίοι πολίτες δεν πλήρωναν άμεσους φόρους, τους οποίους όμως πλήρωναν οι μέτοικοι το “μετοίκιον”, δηλαδή οι ελεύθεροι ξένοι που έμεναν μόνιμα στην Αθήνα και απολάμβαναν ορισμένα πολιτικά δικαιώματα καθώς και οι ξένοι που δεν ήταν μέτοικοι το “ξενικόν”.
Για τους ευκατάστατους όμως Αθηναίους πολίτες, που είχαν περιουσία τουλάχιστον τριών ταλάντων υπήρχε ένας έμμεσος τρόπος φορολόγησης με τις λεγόμενες “Λετουργίες”, δηλαδή αναλάμβαναν περιοδικά τη χρηματοδότηση για την εκτέλεση διαφόρων υπηρεσιών, όπως: Η χορηγία, η γυμνασιαρχία, η τριαραρχία, η εστίαση. Όταν όμως ένας πολίτης, που ορίζονταν να εκτελέσει μια λειτουργία έκρινε ότι αυτή ήταν δυσανάλογη προς τις οικονομικές του δυνατότητες, μπορούσε να την αρνηθεί υποδεικνύοντας όμως άλλον πλουσιότερο συμπολίτη του.
Ο δεύτερος όφειλε είτε να δεχθεί τη λειτουργία είτε να ανταλλάξει την περιουσία του με την περιουσία του πρώτου. Η διαδικασία αυτή ήταν δικαστική και λέγονταν “αντίδοση”, αλλά επειδή δεν υπήρχαν δικηγόροι, οι διάδικοι υπεράσπιζαν αυτοπρόσωπα την υπόθεση τους με αγόρευση, που τους έγραφαν οι λογογράφοι. Σώζεται αυτούσιος ο λόγος του Ισοκράτη “περί αντιδόσεως” και για την ιστορία ο πελάτης του κέρδισε. Κατά την προσωπική μου άποψη κατά τη διαδικασία της αντιδόσεως γίνεται για πρώτη φορά χρήση των εισοδηματικών τεκμηρίων.
Ο νέος φορολογικός Νόμος
Πρόσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που προβλέπει τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών βάση του τεκμηρίου ελάχιστου εισοδήματος το οποίο έχει προκαλέσει αντιδράσεις, συγκεντρώσεις και απεργίες των ελεύθερων επαγγελματιών, με πρωτοστάτες τους δικηγόρους, που επειδή είναι άμισθοι δημόσιοι λειτουργοί βαφτίζουν την απεργία “αποχή”.
Σαφώς κάθε εργαζόμενος νομιμοποιείται ηθικά να διεκδικήσει ακόμα και με απεργία καλύτερη αμοιβή για την εργασία του, που δεν συμβαίνει όταν ένας ελεύθερος επαγγελματίας ζητά κατά παράβαση της αρχής της φορολογικής ισότητας και της ίσης κατανομής των φορολογικών βαρών να μη φορολογείται για τεκμαρτό εισόδημα που αντιστοιχεί στον κατώτατο μισθό με το επιχείρημα, ότι το 70% των ελεύθερων επαγγελματιών δεν αποκερδαίνει και μάλιστα επί σειρά ετών το ποσό αυτό. Φυσικά κανείς δεν πιστεύει αυτόν τον ισχυρισμό επειδή όλοι γνωρίζουμε από ιδίαν πείρα τις αμοιβές που ζητούν και εισπράττουν και μάλιστα χωρίς απόδειξη, ιδίως οι τεχνικοί, γιατροί και δικηγόροι και πόσο δυσεύρετοι είναι.
Εξάλλου, το εισαγόμενο τεκμήριο είναι μαχητό και εξαιρούνται από αυτό οι νεοσύστατες επιχειρήσεις και όσοι έχουν θέματα υγείας ή εποχική απασχόληση. Με την ψήφιση του νομοσχεδίου σταμάτησαν οι αντιδράσεις των επαγγελματιών, επειδή η φορολογική επιβάρυνση είναι ήπια και κάποιοι μικροεπαγγελματίες αποσύρθηκαν και συνταξιοδοτήθηκαν.
Τί καταβάλουν μισθωτοί και συνταξιούχοι
Τα έσοδα από τους αμέσους φόρους ανέρχονται σε 10,2 δις εκ των οποίων μόνο το 10% καταβάλλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ενώ καταβάλλουν 15% οι εισοδηματίες, 5% οι αγρότες, 38% οι μισθωτοί και 33% οι συνταξιούχοι. Το ΑΕΠ της χώρας μας υπερβαίνει τα 230 δις πλέον 40% από τη μαύρη οικονομία, που καμιά κυβέρνηση δεν μπόρεσε να ελέγξει, αλλά φαίνεται από την επίδειξη πλούτου και τη dolce vita κάποιων και μάλιστα ανέργων.
Σαφώς υπάρχει μεγάλη φοροδιαφυγή, όχι μόνο στη μαύρη οικονομία (καύσιμα, τσιγάρα κ.λπ.) αλλά και στους ελεύθερους επαγγελματίες, επειδή ούτε αποτελεσματικοί μηχανισμοί ελέγχου υπάρχουν, αλλά ούτε έχουν δοθεί κίνητρα στους συνεπείς φορολογούμενος να ζητούν αποδείξεις, για να εκπέσουν τα ποσά από τα εισόδημα τους. Το προηγούμενο έτος υπήρχαν 1658 νόμιμες φοροαπαλλαγές για εισοδήματα 45,5 δις, που εάν είχαν φορολογηθεί θα απέφεραν 15,5 δις αμέσους φόρους δηλαδή πολύ περισσότερο από τα νομίμως φορολογούμενα εισοδήματα. Το ποσοστό αυτό κατά τη γνώμη μου είναι απαράδεκτο και αμφιβάλλω, εάν υπάρχει πραγματική δικαιολογία για τη χορήγηση των συγκεκριμένων φοροαπαλλαγών που είναι μεν νομότυπες, αλλά προδήλως χαριστικές.
Πιστεύω, ότι η σιωπηλή πλειοψηφία των συνεπών φορολογούμενων έχει δικαίωμα να πληροφορηθεί για τις φορολογικές απαλλαγές και τους φοροφυγάδες, που δεν αποκαλύπτονται υπό το πρόσχημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Αποκαλυφθήκαν κάποιοι κατάλογοι οφειλετών του Δημοσίου με τεράστια ποσά, που δεν πρόκειται ποτέ να εισπραχθούν, αλλά η απορία παραμένει πώς οι αρμόδιες αρχές επέτρεψαν με τη μη είσπραξη τη δημιουργία αυτών των χρεών.
Σαφώς είναι απαράδεκτο το 90% των αμέσων φόρων να καταβάλλουν μόνο αυτοί που έχουν σταθερά και δηλούμενα εισοδήματα, τα οποία πλήττονται και από την ακρίβεια, επειδή δεν μπορούν να αναπροσαρμόσουν τα εισοδήματα τους και η Πολιτεία να μη μπορεί να δημιουργήσει αξιόπιστους μηχανισμούς ελέγχου για να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και προσπαθεί μόνο με οριζόντια μαχητά τεκμήρια και όχι με πραγματικά, όπως πχ τις μέσω τραπεζικών καρτών δαπάνες, να τη περιορίσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου