4 Αυγούστου 2024

«Ανθή», η άγνωστη καπετάνισσα της Κασσάνδρας στην Επανάσταση του ’21

«Όταν καταστράφηκαν τα χωριά της Χαλκιδικής το καλοκαίρι του 1821, περίπου 4.000 γυναίκες αιχμαλωτίσθηκαν μαζί με τα παιδιά τους και μεταφέρθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και της Βόρειας Αφρικής», αφηγείται στο ραδιόφωνο του Αθηναϊκού και Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, Πρακτορείο 104,9 η αρχαιολόγος, ερευνήτρια και συγγραφέας, Ελένη Στούμπου- Κατσαμούρη παρουσιάζοντας την άγνωστη ιστορία μιας νέας γυναίκας-οπλαρχηγού από τη Δυτική Μακεδονία που έζησε από μέσα την πολιορκία της Κασσάνδρας. Μετά την καταστροφή της Χαλκιδικής, οι αγωνιστές οχυρώθηκαν στη χερσόνησο της Κασσάνδρας και αντιστάθηκαν με επιτυχία για τουλάχιστον τέσσερις μήνες, μέχρι την τελική πτώση στις αρχές Νοεμβρίου του 1821. 
 
Η έρευνα της αρχαιολόγου για την επανάσταση στη Χαλκιδική στα αγγλικά και γαλλικά αρχεία Τύπου ξεκίνησε το 2018.
 
Η κ. Στούμπου αναζητούσε το νήμα της διαδρομής ενός Έλληνα που ξεκίνησε από την Λαρίγκοβα (σημερινή Αρναία Χαλκιδικής) και έφτασε να ζει στο Χάιντ Παρκ του Λονδίνου της Βικτωριανής εποχής, ιστορία που κατέγραψε στο βιβλίο της «Από την Λαρίγκοβα στο Χάιντ Παρκ», το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα. 
 
«Σ’ ένα περιηγητικό κείμενο της διάσημης το 19ο αι. συγγραφέως Dora d’ Istria, βρήκα την ιστορία μιας γυναίκας οπλαρχηγού, που πολέμησε ντυμένη άνδρας στη Δυτική Μακεδονία και συμμετείχε στην αντίσταση των αγωνιστών στην Κασσάνδρα». 
 
«Το όνομα “Ανθή” που της δίνει η συγγραφέας, πιθανότατα δεν είναι αληθινό, αλλά η ιστορία, όπως έδειξε παλιότερη έρευνα του Απ. Βακαλόπουλου, φαίνεται πως είναι πραγματική και τη μετέφερε στη συγγραφέα ο Δυτικομακεδόνας λόγιος και δάσκαλός της, Γρηγόριος Παπαδόπουλος. Η Dora d’Istria γράφει ότι η Ανθή, κόρη αρματολού, γνώριζε την τέχνη του πολέμου κι αφού έδρασε στη Δυτική Μακεδονία κατευθύνθηκε στην Κασσάνδρα για να συναντήσει τον αδελφό της που αγωνίζονταν μαζί με τους πολιορκημένους. Εκεί ξαναφόρεσε τα γυναικεία ρούχα και ήταν επικεφαλής των γυναικών σ’ ένα επικίνδυνο έργο: μόλις έπεφταν στο έδαφος τα βλήματα από τα τουρκικά πυροβόλα, οι γυναίκες έτρεχαν και τα έσβηναν με κουβάδες νερό για να σταματήσουν την εξάπλωση της φωτιάς, που ήταν το ίδιο επικίνδυνη για τους πολιορκημένους», συνεχίζει η Ελένη Στούμπου. 
 
«Όλοι πήγαν για να πεθάνουν» 
 
Η αρχαιολόγος Ελένη Στούμπου μίλησε για το μικρό χώρο που καταλαμβάνουν σήμερα στη συλλογική μνήμη τα γεγονότα της Επανάστασης στη Χαλκιδική, σε σχέση με της σημασία τους την εποχή που εκτυλίσσονταν: «Στα σχολικά βιβλία υπάρχουν πολύ σύντομες αναφορές στην επανάσταση στη Χαλκιδική σε σχέση με τα άλλα μέτωπα του Αγώνα. Το 1821 όμως, όπως και το 1822 τα άρθρα που αφιερώνονταν σ’ αυτή στον Αγγλικό και Γαλλικό Τύπο ήταν πολυάριθμα και η κοινή γνώμη παρακολουθούσε με λεπτομερείς αναφορές τα γεγονότα. Έχει σημασία επίσης, ότι πριν από την πτώση, σημειώθηκαν τρεις ή τέσσερις νίκες των Ελλήνων». 
 
Μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κασσάνδρα, η “Ανθή” ήταν ανάμεσα σ’ αυτούς που κατέφυγαν με πλοία στις Σποράδες. Η καταστροφή που ακολούθησε ήταν δραματική. Υπάρχουν αναφορές για 10.000 χιλιάδες γυναίκες της Χαλκιδικής που πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα… 
 
“Η μετατροπή του ανθρώπου από ραγιά με κάποια δικαιώματα ζωής σε σκλάβο ήτανε το χειρότερο που μπορούσε να συμβεί στους ηττημένους. Οι Ελληνίδες διάλεγαν το θάνατο, γιατί η σκλαβιά σήμαινε ατίμωση, βασανιστήρια και αποχωρισμό από τα παιδιά τους που πουλιούνταν χωριστά» λέει η ερευνήτρια. “Σύμφωνα με τους περιηγητές, στην Επανάσταση ήταν η πρώτη φορά που γέμισαν τα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης με Ελληνίδες, εκτεθειμένες μέσα σε κλουβιά, όπως τα ζώα, για να τις διαλέξουν οι υποψήφιοι αγοραστές. Μέχρι τότε πουλιούνταν Κιρκάσιες κι Αφρικανές. Ήταν κάτι που τάραξε ένα μέρος του χριστιανικού κόσμου και συνέβαλε στο να αλλάξει το κλίμα υπέρ της ελευθερίας των Ελλήνων”. Μαζί με τις γυναίκες της Νάουσας, τις Σουλιώτισσες και τις ηρωίδες που σώθηκε το όνομά τους, μια αναφορά οφείλεται και στις γυναίκες της Χαλκιδικής που πλήρωσαν σκληρό τίμημα για την ελευθερία, καταλήγει η Ελένη Στούμπου. 
 
Οι αγωνίστριες του ’21 δεν πήραν ούτε σύνταξη 
 
Από τύχη, η συγγραφέας Dora d’Istria διέσωσε την ανάμνηση της «Ανθής», αλλά είναι βέβαιο ότι υπήρξαν κι άλλες γυναίκες που πήραν μέρος στον Αγώνα και ξεχάστηκαν. Μάθαμε για την Μπουμπουλίνα ή τις Σουλιώτισσες, όμως οι περισσότερες που πήραν τα όπλα στα χέρια τους και πάλεψαν σαν «παλικάρια», δεν είχαν καμιά αναγνώριση από το ελληνικό κράτος. Τιμητική σύνταξη μπορούσε να πάρει μία Ελληνίδα μόνο αν ήταν χήρα αγωνιστή, ενώ αν ήταν η ίδια αγωνίστρια, δεν είχε αυτό το δικαίωμα. 
 
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.