28 Φεβρουαρίου 2023

Καρπενήσι 1949 – Η αντεπίθεση (29/1 – 28/2/1949): Ο Τσακαλώτος κυνηγός, οι αντάρτες θήραμα...

Το Καρπενήσι αποτέλεσε στόχο επίθεσης του ΚΓΑΝΕ (Κλιμάκιο Γενικού Αρχηγείου Νότιας Ελλάδας) του ΔΕΣ (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας). Η επίθεση έγινε για λόγους γοήτρου, βίαιης στρατολογίας και λαφυραγωγίας. Η επίθεση κατά του Καρπενησίου πάντως δεν θα έπρεπε να έρθει ως κεραυνός εν αιθρία. Ο Ελληνικός Στρατός όφειλε και μπορούσε να την έχει προλάβει. Όμως λόγω λαθών και παραλείψεων τίποτα δεν έγινε και τελικά η πόλη κυριεύθηκε από τον ΔΣΕ. 
 
Η κατάληψη του Καρπενησίου προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις. Ήταν ένα μη σοβαρό πλήγμα, τη στιγμή μάλιστα που η πλάστιγγα είχε οριστικά αρχίσει να γέρνει υπέρ του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ). Η άμεση αντίδραση του Παπάγου ήταν να διατάξει αντεπίθεση με όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις.
 
Δυνάμεις και σχέδια  
 
Η αντεπίθεση όμως δεν έγινε λόγω των άθλιων καιρικών συνθηκών. Στις 29 Ιανουαρίου πάντως ο Παπάγος ανέθεσε την επιχείρηση ανάκτησης της πόλης στο Α’ ΣΣ και τον διοικητή του, αντιστράτηγο Τσακαλώτο. Ο Τσακαλώτος διέθετε τις εξής δυνάμεις: Το Στρατηγείο της ΑΣΔΣΕ ()Ανωτάτη Στρατιωτική Διοίκηση Στερεάς Ελλάδος) και αργότερα το Τακτικό Στρατηγείο Αγρινίου με την ΧV Μεραρχία Πεζικού (ΜΠ) (45η, 71η, 73η Ταξιαρχία Πεζικού – ΤΞΠΖ), τη Διοίκηση Δυτικού Τομέα (ΔΔΤ) με τις Α’ και Β’ Μοίρες Ορεινών Καταδρομών (ΜΟΚ), το 39ον Ελαφρύ Σύνταγμα Πεζικού (ΕΣΠ) και το 581 Τάγμα Πεζικού (ΤΟ).  
 
Το σχέδιο ενεργείας προέβλεπε ότι η απελευθέρωση της πόλης και η καταστροφή των ανταρτών θα επιτυγχάνονταν διά ταυτόχρονων επιθετικών ενεργειών, από τη Λαμία και από το Αγρίνιο. Ο Τσακαλώτος αναλαμβάνοντας την επιχείρηση εξέδωσε την παρακάτω ημερήσια διαταγή: «Τα πλήγματα κατά των συμμοριτών είναι πλέον τελειωτικά… Θα τους κυνηγάμε όπου και αν πάνε. Στην Πελοπόννησο επί 40 μέρες τα τμήματά μας τους κυνήγησαν και τους κυνηγούν χωρίς ανάπαυλα. Το κυνήγημα αυτό τους τσάκισε και παραδίδονται καθημερινώς… Δεν πρόκειται να σταματήσουμε ούτε ημέρα ούτε νύκτα… Η Παναγιά μαζί μας. Θρ. Τσακαλώτος».  
 
Από την περίοδο αυτή καθιερώθηκε η βασική τακτική: «Νυχθημερόν κυνήγημα». Κανένα τμήμα δεν θεωρούσε ο Τσακαλώτος ότι είχε πλέον έδρα στατική. Κάθε τμήμα όφειλε να είναι πάντοτε σε θέση να καταδιώξει τον εχθρό όπου και αν αυτός εμφανιζόταν.
 
Στην άλλη πλευρά το ΚΓΑΝΕ διέθετε τον λόχο στρατηγείου του διοικητή του Καραγιώργη (120 μαχητές), τη σχολή αξιωματικών (130 μαχητές), την 1η μεραρχία του Γιώτη (Χαρίλαος Φλωράκης)με λόχο διοίκησης (50 μαχητές) και την 138η και την 192η ταξιαρχίες, υπό τους Ζαχαρία και Μπαντέκο αντίστοιχα, με 640 και 590 μαχητές, την 2η μεραρχία του Διαμαντή (Γιάννης Αλεξάνδρου) με τον λόχο διοίκησης (50 μαχητές) και τις 172η και 144η ταξιαρχίες του Ολυμπίσιου και του Αθανασίου αντίστοιχα, με 590 και 650 μαχητές. Συνολικά διέθεταν περί τους 2.800 μαχητές. Οι ανταρτικές δυνάμεις είχαν υψηλό ηθικό λόγω των προσφάτων επιτυχιών τους. Κατείχαν άλλωστε το Καρπενήσι.  
 
Αντεπίθεση  
 
Από την νύκτα της 29 – 30 Ιανουαρίου άρχισε η κίνηση των τμημάτων εκ Λαμίας και Αγρινίου και διά συνεχών κοπιωδών πορειών υπό εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες με το χιόνι να ξεπερνά κατά τόπους το 1,5 μ. Με σκληρούς αγώνες τα τμήματα του ΕΣ κατέλαβαν, τα μεν εκ της Λαμίας κινούμενα τμήματα (45η ΤΞΠΖ) τα υψώματα Ροβιές και Αγ. Γεώργιος , εισερχόμενα, στις 8 Φεβρουαρίου στην πόλη του Καρπενησίου, η οποία είχε παραμείνει επί 18 ήμερες υπό τον ανταρτικό ζυγό, τα δε τμήματα Αγρινίου την 29η προς 30η κατέλαβαν τα υψώματα Φραγγίστας και συνέχισαν την κίνησή τους ανατολικά.  
 
Οι ανταρτικές δυνάμεις χωρισμένες σε φάλαγγες, κινήθηκαν η μία προς Βορρά καταδιωκόμενες καθώς οι από Λαμία και Αγρίνιο δυνάμεις του ΕΣ κατάφεραν να ενωθούν. Μέχρι την 19η Φεβρουαρίου τα τμήματα του ΕΣ επεδίωξαν να παρεμποδίσουν τη διαφυγή των ανταρτών προς των ορεινό όγκο των Βαρδουσίων αλλά δεν το κατόρθωσαν. Ο Τσακαλώτος πάντως συνέχισε την καταδίωξη με αιχμή του δόρατος τους καταδρομείς. Λόγω όμως των δυσμενών καιρικών συνθηκών δεν κατορθώθηκε το κλείσιμο της λαβίδας και η πλήρης εξουδετέρωσή τους.  
 
Οι αντάρτες, διαπιστώνοντας τον κίνδυνο της καταστροφής τους αποφάσισαν να διαφύγουν προς τα Άγραφα. Στις 22 Φεβρουαρίου επιτέθηκαν στο Λιδορίκι προς παραπλάνηση και τελικώς κατέληξαν στα Άγραφα. Έγιναν όμως αντιληπτοί το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου, οπότε άρχισε η καταδίωξή τους με την 45η ΤΞΠΖ και τις Μοίρες Καταδρομών.  
 
Οι αντάρτες ξέφυγαν προσωρινά, αλλά ήταν οι ηττημένοι. Είχαν υποστεί σοβαρή φθορά σε προσωπικό, είχαν χάσει οπλισμό και το κυριότερο δεν μπορούσαν πλέον να σταθούν πουθενά. Ο Τσακαλώτος μετά την ανακατάληψη του Καρπενησίου εφάρμοσε την τακτική της απηνούς διώξεως και μάλιστα κατά την χειμερινή περίοδο και σε φύση ορεινές περιοχές.  
 
Η μέθοδος της απηνούς διώξεως αιφνιδίασε την ηγεσία των ανταρτικών δυνάμεων η οποία δεν είχε συνηθίσει σε τέτοιας έκτασης επιθετικές ενέργειες. Με τον τρόπο αυτό ο Τσακαλώτος αφαίρεσε την πρωτοβουλία των κινήσεων από τον αντίπαλο και τον παρεμπόδισε να εκπληρώσει τις στρατηγικές του αποστολές, (π.χ. στρατολογία) και προκάλεσε φθορά και αποδιοργάνωση των ανταρτών. Σύντομα άλλωστε ο Τσακαλώτος διέλυσε εντελώς το ΚΓΑΝΕ υπολείμματα μόνο του οποίου κατάφεραν να ενωθούν με τις άλλες δυνάμεις του ΔΣΕ σε Γράμμο και Βίτσι.
 
 
ΣΧΟΛΙΟ
 
Ενημέρωση για τους νεότερους αναγνώστες.
Ο Χαρίλαος Φλωράκης (Καπετάν Γιώτης) ηγέτης των ανταρτών ο οποίος πολέμησε κατά του Ελληνικού Στρατού, αργότερα έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) και μπήκε ως βουλευτής στην Βουλή όταν το ΚΚΕ νομιμοποιήθηκε από τον Κωνσταντίνος Καραμανλή το 1975...
Οταν απεβίωσε κηδεύθηκε δημοσία δαπάνη!!!!! 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.